Wazowie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m zamieniam magiczny ISBN na szablon |
|||
Linia 5: | Linia 5: | ||
|tytuły = [[Władcy Polski|królowie Polski]]<br />[[Władcy Szwecji|królowie Szwecji]]<br />[[Władcy Rosji|car Rosji]]<br />[[Władcy Litwy|wielcy książęta litewscy]]<br />książęta opolsko-raciborscy<br />książę nysko-otchmuchowski |
|tytuły = [[Władcy Polski|królowie Polski]]<br />[[Władcy Szwecji|królowie Szwecji]]<br />[[Władcy Rosji|car Rosji]]<br />[[Władcy Litwy|wielcy książęta litewscy]]<br />książęta opolsko-raciborscy<br />książę nysko-otchmuchowski |
||
|założyciel = [[Gustaw I Waza]] |
|założyciel = [[Gustaw I Waza]] |
||
|ostatni władca = <small>Polska:[[Jan II Kazimierz Waza|Jan II Kazimierz]]<br />Szwecja:[[Krystyna |
|ostatni władca = <small>Polska: [[Jan II Kazimierz Waza|Jan II Kazimierz]]<br />Szwecja: [[Krystyna Wazówna|Krystyna]]</small> |
||
|obecny władca = |
|obecny władca = |
||
|rok założenia = 1523 |
|rok założenia = 1523 |
||
|rok rozwiązania = 1654 |
|rok rozwiązania = 1654 |
||
|rok złożenia z funkcji = |
|rok złożenia z funkcji = |
||
|etniczność = [[Szwedzi|szwedzka]] |
|etniczność = [[Szwedzi|szwedzka]] |
||
|dynastia macierzysta = |
|dynastia macierzysta = |
||
|gałęzie = polska<br />szwedzka |
|gałęzie = polska<br />szwedzka |
||
}} |
}} |
||
'''Wazowie''' ([[język szwedzki|szw.]] ''Vasaätten'') – dynastia szwedzka panująca w [[Szwecja|Królestwie Szwecji]] w latach |
'''Wazowie''' ([[język szwedzki|szw.]] ''Vasaätten'') – dynastia szwedzka panująca w [[Szwecja|Królestwie Szwecji]] w latach 1523–1654, w [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]] w latach 1587–1668 oraz na [[Śląsk]]u w [[Księstwo opolsko-raciborskie|Księstwie Opolsko-Raciborskim]] w latach 1645–1666 i w [[Księstwo Nyskie|Księstwie Nysko]]-[[Otmuchów|Otmuchowskim]] w latach 1625–1655. |
||
Nazwa dynastii pochodzi prawdopodobnie od [[Godło|godła]] ''vase'' ([[język polski|pol.]] ''snopek'', ''wiązka rózg'', ''faszyna'') znajdującego się w [[herb]]ie rodu. |
Nazwa dynastii pochodzi prawdopodobnie od [[Godło|godła]] ''vase'' ([[język polski|pol.]] ''snopek'', ''wiązka rózg'', ''faszyna'') znajdującego się w [[herb]]ie rodu. |
||
Linia 23: | Linia 23: | ||
Jego wnuk – [[Zygmunt III Waza]] został wybrany w 1587 na króla Polski, w Szwecji był zwalczany ze względu na wyznanie katolickie i w 1599 pozbawiony korony na rzecz stryja – [[Karol IX Waza|Karola IX Sudermańskiego]]. Jednak synowie Zygmunta [[Władysław IV Waza|Władysław IV]] i [[Jan II Kazimierz Waza|Jan II Kazimierz]] panujący w Polsce używali nadal tytułów królów Szwecji, co było jedną z przyczyn wojen polsko-szwedzkich w [[XVII wiek]]u. |
Jego wnuk – [[Zygmunt III Waza]] został wybrany w 1587 na króla Polski, w Szwecji był zwalczany ze względu na wyznanie katolickie i w 1599 pozbawiony korony na rzecz stryja – [[Karol IX Waza|Karola IX Sudermańskiego]]. Jednak synowie Zygmunta [[Władysław IV Waza|Władysław IV]] i [[Jan II Kazimierz Waza|Jan II Kazimierz]] panujący w Polsce używali nadal tytułów królów Szwecji, co było jedną z przyczyn wojen polsko-szwedzkich w [[XVII wiek]]u. |
||
Linia szwedzka panowała do abdykacji królowej [[Krystyna |
Linia szwedzka panowała do abdykacji królowej [[Krystyna Wazówna|Krystyny]] (córki Gustawa II Adolfa) w 1654 i wygasła wraz z jej śmiercią 9 kwietnia 1689. Linia polska skończyła się 16 grudnia 1672 na [[Jan II Kazimierz Waza|Janie II Kazimierzu]] (abdykował w 1668). |
||
<gallery heights=200> |
<gallery heights=200> |
||
Linia 35: | Linia 35: | ||
!Herb !! Portret !! Imię !! Data urodzenia !! Data śmierci !! Okres panowania |
!Herb !! Portret !! Imię !! Data urodzenia !! Data śmierci !! Okres panowania |
||
|- |
|- |
||
|[[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik:Gustav I of Sweden c 1550.jpg|90px]] || [[Gustaw I Waza]] || [[1496]] || [[1560]] || [[1521]] |
|[[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik:Gustav I of Sweden c 1550.jpg|90px]] || [[Gustaw I Waza]] || [[1496]] || [[1560]] || [[1521]]–[[1560]] |
||
|- |
|- |
||
| [[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik:Eric XIV of Sweden.jpg|90px]] || [[Eryk XIV Waza|Eryk XIV]] || [[1533]] || [[1577]] || [[1560]] |
| [[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik:Eric XIV of Sweden.jpg|90px]] || [[Eryk XIV Waza|Eryk XIV]] || [[1533]] || [[1577]] || [[1560]]–[[1568]] |
||
|- |
|- |
||
| [[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik: |
| [[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik:John III of Sweden.jpg|90px]] || [[Jan III Waza|Jan III]] || [[1537]] || [[1592]] || [[1569]]–[[1592]] |
||
|- |
|- |
||
| [[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik:Martin Kober 003.jpg|90px]] || [[Zygmunt III Waza|Zygmunt]] || [[1566]] || [[1632]] || [[1592]] |
| [[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik:Martin Kober 003.jpg|90px]] || [[Zygmunt III Waza|Zygmunt]] || [[1566]] || [[1632]] || [[1592]]–[[1599]] Szwecja<br />[[1587]]–[[1632]] Polska |
||
|- |
|- |
||
| [[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik:Karl IX.jpg|90px]] || [[Karol IX Waza|Karol IX Sudermański]] || [[1550]] || [[1611]] || [[1604]] |
| [[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik:Karl IX.jpg|90px]] || [[Karol IX Waza|Karol IX Sudermański]] || [[1550]] || [[1611]] || [[1604]]–[[1611]]<br />(regent [[1599]]–[[1604]]) |
||
|- |
|- |
||
| [[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik: |
| [[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik:Gustav II Adolf by Merian.jpg|90px]] || [[Gustaw II Adolf]] || [[1594]] || [[1632]] || [[1611]]–[[1632]] |
||
|- |
|- |
||
| [[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik:Swedish queen Drottning Kristina portrait by Sébastien Bourdon stor.jpg|90px]] || [[Krystyna |
| [[Plik:Arms of the House of Vasa.svg|50px]] || [[Plik:Swedish queen Drottning Kristina portrait by Sébastien Bourdon stor.jpg|90px]] || [[Krystyna Wazówna|Krystyna]] || [[1626]] || [[1689]] || [[1632]]–[[1654]] |
||
|} |
|} |
||
Linia 54: | Linia 54: | ||
!Herb !! Portret !! Imię !! Data urodzenia !! Data śmierci !! Okres panowania |
!Herb !! Portret !! Imię !! Data urodzenia !! Data śmierci !! Okres panowania |
||
|- |
|- |
||
|[[Plik: |
|[[Plik:Polish House of Vasa Coa.svg|50px]] || [[Plik:Martin Kober 003.jpg|90px]] || [[Zygmunt III Waza]] || [[1566]] || [[1632]] || [[1587]]–[[1632]] Polska<br />[[1592]]–[[1599]] Szwecja |
||
|- |
|- |
||
| [[Plik: |
| [[Plik:Polish House of Vasa Coa.svg|50px]] || [[Plik:Rubens Władysław Vasa (detail).jpg|90px]] || [[Władysław IV Waza|Władysław IV]] || [[1595]] || [[1648]] || [[1632]]–[[1648]] |
||
|- |
|- |
||
| [[Plik: |
| [[Plik:Polish House of Vasa Coa.svg|50px]] || [[Plik:Schultz John II Casimir.jpg|90px]] || [[Jan II Kazimierz Waza|Jan II Kazimierz]] || [[1609]] || [[1672]] || [[1648]]–[[1668]] |
||
|} |
|} |
||
Linia 65: | Linia 65: | ||
{| style="width:100%; font-size:xx-small; text-align:center; vertical-align:top;" cellspacing="0" cellpadding="0" |
{| style="width:100%; font-size:xx-small; text-align:center; vertical-align:top;" cellspacing="0" cellpadding="0" |
||
|- style="vertical-align:top;" |
|- style="vertical-align:top;" |
||
| colspan="1" |
| colspan="1"| |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| |
||
| colspan="1" |
| colspan="1"| |
||
| colspan="4" style="vertical-align:middle;" |
| colspan="4" style="vertical-align:middle;"| [[Zygmunt III Waza]]<br />ur. 20 VI 1566<br />zm. 30 IV 1632 |
||
| colspan="1" |
| colspan="1"| |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| |
||
| colspan="1" |
| colspan="1"| |
||
|- |
|- |
||
| style="width:5%;"| |
| style="width:5%;"| |
||
Linia 98: | Linia 98: | ||
| style="width:5%;"| |
| style="width:5%;"| |
||
|- |
|- |
||
| style="width:5%;"| |
| style="width:5%;"| |
||
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
||
⚫ | |||
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
| style="width:5%;border-left:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-left:1px solid black;"| |
||
|- style="vertical-align:top;" |
|- style="vertical-align:top;" |
||
| colspan="1" |
| colspan="1"| |
||
| colspan="2" style="border-left:1px solid black;" |
| colspan="2" style="border-left:1px solid black;"| Katarzyna<br /> ur. 19 IV 1594<br /> zm. 15 V 1594 |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| [[Władysław IV Waza|Władysław IV]]<br /> ur. 9 VI 1595<br /> zm. 20 V 1648 |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| Katarzyna<br /> ur. IX 1596<br /> zm. 2 VI 1597 |
||
| colspan="2" style="border-left:1px solid black;" |
| colspan="2" style="border-left:1px solid black;"| Jan Kazimierz<br /> ur. 26 XII 1607<br /> zm. 9 I 1608 |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| [[Jan II Kazimierz Waza|Jan II Kazimierz]]<br /> ur. 22 III 1609<br /> zm. 16 XII 1672 |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| [[Jan Albert Waza|Jan Albert]]<br /> ur. 25 V 1612<br /> zm. 29 XII 1634 |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| [[Karol Ferdynand Waza|Karol Ferdynand]]<br /> ur. 13 X 1613<br /> zm. 9 V 1655 |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| [[Aleksander Karol Waza|Aleksander Karol]]<br /> ur. 14 XI 1614<br /> zm. 19 XI 1634 |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| Anna Konstancja<br /> ur. 20 I 1616<br /> zm. 24 V 1616 |
||
| colspan="1" style="border-left:1px solid black;" |
| colspan="1" style="border-left:1px solid black;"| |
||
|- |
|- |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| Anna Maria<br /> ur. 23 V 1593<br /> zm. 9 II 1600 |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| |
||
| colspan="2" style="border-left:1px solid black;"| |
| colspan="2" style="border-left:1px solid black;"| |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| Krzysztof<br /> ur. 10 II 1598<br /> zm. 10 II 1598 |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| |
||
| colspan="8" style="border-left:1px solid black;"| |
| colspan="8" style="border-left:1px solid black;"| |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| [[Anna Katarzyna Konstancja]]<br /> ur. 7 VIII 1619<br /> zm. 8 X 1651 |
||
|- |
|- |
||
| style="width:5%;"| |
| style="width:5%;"| |
||
Linia 160: | Linia 160: | ||
| style="width:5%;"| |
| style="width:5%;"| |
||
|- |
|- |
||
| style="width:5%;"| |
| style="width:5%;"| |
||
| style="width:5%;"| |
| style="width:5%;"| |
||
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
||
⚫ | |||
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-left:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-left:1px solid black;border-top:1px solid black;"| |
|||
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-left |
| style="width:5%;border-left:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;border- |
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
||
| style="width:5%;"| |
| style="width:5%;border-top:1px solid black;"| |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
| style="width:5%;"| |
|||
| style="width:5%;"| |
| style="width:5%;"| |
||
|- |
|- |
||
| colspan="4" |
| colspan="4"| [[Władysław Konstanty Waza|Władysław Konstanty (Wasenau)*]]<br /> ur. ok. 1635<br /> zm. 19 III 1698 |
||
| colspan="4" |
| colspan="4"| [[Zygmunt Kazimierz Waza|Zygmunt Kazimierz]]<br /> ur. 1 IV 1640<br /> zm. 9 VIII 1647 |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| Maria Anna Izabela<br /> ur. 8 I 1642<br /> zm. 7 II 1642 |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| Maria Anna Teresa<br /> ur. 2(?) VII 1650<br /> zm. 1 VIII 1651 |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| Jan Zygmunt<br /> ur. 6 I 1652<br /> zm. 20 II 1652 |
||
| colspan="2" |
| colspan="2"| Maria Katarzyna*(?)<br /> ur. po 1669<br /> zm. po 12 XII 1672 |
||
|} |
|} |
||
<!-- koniec drzewa genealogicznego --> |
<!-- koniec drzewa genealogicznego --> |
||
Linia 194: | Linia 194: | ||
=== Królowie polscy 1506-1668 (uproszczone drzewo genealogiczne ostatnich Jagiellonów i Wazów polskich) === |
=== Królowie polscy 1506-1668 (uproszczone drzewo genealogiczne ostatnich Jagiellonów i Wazów polskich) === |
||
{|cellspacing=0 cellpadding=1 align=center border=0 |
{|cellspacing=0 cellpadding=1 align=center border=0 |
||
|align=center colspan=5 class=toccolours bgcolor=transparent| '''[[Zygmunt I Stary]]<br />król Polski [[1506]] |
|align=center colspan=5 class=toccolours bgcolor=transparent| '''[[Zygmunt I Stary]]<br />król Polski [[1506]]–[[1548]]''' |
||
|align=center rowspan=6 bgcolor=transparent| '''[[Jagiellonowie]]''' |
|align=center rowspan=6 bgcolor=transparent| '''[[Jagiellonowie]]''' |
||
|- |
|- |
||
|align=center colspan=5 bgcolor=transparent| żona od [[1518]] [[Bona Sforza]]<br />królowa Polski [[1518]] |
|align=center colspan=5 bgcolor=transparent| żona od [[1518]] [[Bona Sforza]]<br />królowa Polski [[1518]]–[[1556]] |
||
|- |
|- |
||
|align=center colspan=5| | |
|align=center colspan=5| | |
||
Linia 209: | Linia 209: | ||
|align=center width=160| | |
|align=center width=160| | |
||
|- |
|- |
||
|align=center class=toccolours bgcolor=transparent| '''[[Zygmunt II August]]<br />król Polski [[1548]] |
|align=center class=toccolours bgcolor=transparent| '''[[Zygmunt II August]]<br />król Polski [[1548]]–[[1572]]'''<br />(koronowany [[1529]]) |
||
|align=center bgcolor=transparent| [[Anna Jagiellonka ( |
|align=center bgcolor=transparent| [[Anna Jagiellonka (1523–1596)|Anna Jagiellonka]]<br />królowa Polski [[1575]]–[[1596]] |
||
|align=center bgcolor=transparent| [[Katarzyna Jagiellonka]]<br />królowa Szwecji [[1569]] |
|align=center bgcolor=transparent| [[Katarzyna Jagiellonka]]<br />królowa Szwecji [[1569]]–[[1583]] |
||
|- |
|- |
||
|rowspan=2| |
|rowspan=2| |
||
|align=center class=toccolours bgcolor=transparent| narzeczony '''[[Henryk III Walezy]]<br />król Polski [[1573]] |
|align=center class=toccolours bgcolor=transparent| narzeczony '''[[Henryk III Walezy]]<br />król Polski [[1573]]–[[1574]]''' |
||
|align=center rowspan=2 bgcolor=transparent| |
|align=center rowspan=2 bgcolor=transparent| |
||
|rowspan=2| |
|rowspan=2| |
||
|- |
|- |
||
|align=center class=toccolours bgcolor=transparent| mąż od [[1576]] '''[[Stefan Batory]]<br />król Polski [[1576]] |
|align=center class=toccolours bgcolor=transparent| mąż od [[1576]] '''[[Stefan Batory]]<br />król Polski [[1576]]–[[1586]]''' |
||
|- |
|- |
||
|colspan=4 rowspan=2| |
|colspan=4 rowspan=2| |
||
|align=center class=toccolours bgcolor=transparent| mąż od [[1562]] [[Jan III Waza]]<br />król Szwecji [[1569]] |
|align=center class=toccolours bgcolor=transparent| mąż od [[1562]] [[Jan III Waza]]<br />król Szwecji [[1569]]–[[1592]] |
||
|align=center rowspan=11 bgcolor=transparent| '''Wazowie''' |
|align=center rowspan=11 bgcolor=transparent| '''Wazowie''' |
||
|- |
|- |
||
Linia 230: | Linia 230: | ||
|align=center colspan=5| | |
|align=center colspan=5| | |
||
|- |
|- |
||
|align=center colspan=5 class=toccolours bgcolor=transparent| '''[[Zygmunt III Waza]]<br />król Polski [[1587]] |
|align=center colspan=5 class=toccolours bgcolor=transparent| '''[[Zygmunt III Waza]]<br />król Polski [[1587]]–[[1632]]''' |
||
|- |
|- |
||
|align=center colspan=5 bgcolor=transparent| żona(1) od [[1592]] [[Anna Habsburżanka ( |
|align=center colspan=5 bgcolor=transparent| żona(1) od [[1592]] [[Anna Habsburżanka (1573–1598)|Anna Habsburżanka]]<br />królowa Polski [[1592]]–[[1598]]<br />------ |
||
|- |
|- |
||
|align=center colspan=5 bgcolor=transparent| żona(2) od [[1605]] [[Konstancja Habsburżanka]]<br />królowa Polski [[1605]] |
|align=center colspan=5 bgcolor=transparent| żona(2) od [[1605]] [[Konstancja Habsburżanka]]<br />królowa Polski [[1605]]–[[1631]] |
||
|- |
|- |
||
|align=center colspan=5| | |
|align=center colspan=5| | |
||
Linia 244: | Linia 244: | ||
|align=center colspan=2| | |
|align=center colspan=2| | |
||
|- |
|- |
||
|colspan=2 align=center class=toccolours bgcolor=transparent| '''[[Władysław IV Waza]]<br />król Polski [[1632]] |
|colspan=2 align=center class=toccolours bgcolor=transparent| '''[[Władysław IV Waza]]<br />król Polski [[1632]]–[[1648]]''' |
||
| |
| |
||
|colspan=2 align=center class=toccolours bgcolor=transparent| '''[[Jan II Kazimierz Waza|Jan II Kazimierz]]<br />król Polski [[1648]] |
|colspan=2 align=center class=toccolours bgcolor=transparent| '''[[Jan II Kazimierz Waza|Jan II Kazimierz]]<br />król Polski [[1648]]–[[1668]]''' |
||
|} |
|} |
||
== Książęta Vasa == |
== Książęta Vasa == |
||
W [[1829]] roku nazwisko i tytuł księcia Vasa otrzymał od cesarza [[Franciszek II Habsburg|Franciszka II]] [[Gustaw von Holstein-Gottorp-Vasa|Gustaw von Holstein-Gottorp]], syn zdetronizowanego króla Szwecji [[Gustaw IV Adolf|Gustawa IV Adolfa]]. Ostatnią, osobą która nosiła ten tytuł była [[Karola von Holstein-Gottorp-Vasa|Karola]], królowa [[Saksonia|Saksonii]]. |
W [[1829]] roku nazwisko i tytuł księcia Vasa otrzymał od cesarza [[Franciszek II Habsburg|Franciszka II]] [[Gustaw von Holstein-Gottorp-Vasa|Gustaw von Holstein-Gottorp]], syn zdetronizowanego króla Szwecji [[Gustaw IV Adolf|Gustawa IV Adolfa]]. Ostatnią, osobą która nosiła ten tytuł była [[Karola von Holstein-Gottorp-Vasa|Karola]], królowa [[Saksonia|Saksonii]]. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
Linia 256: | Linia 260: | ||
* ''Słownik dynastii Europy''. Poznań 1999. {{ISBN|83-7177-025-1}}. |
* ''Słownik dynastii Europy''. Poznań 1999. {{ISBN|83-7177-025-1}}. |
||
* Zygmunt Wdowiszewski. ''Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce''. Kraków 2005. {{ISBN|83-918497-2-4}}. |
* Zygmunt Wdowiszewski. ''Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce''. Kraków 2005. {{ISBN|83-918497-2-4}}. |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
{{Dynastie Europy}} |
{{Dynastie Europy}} |
||
[[Kategoria:Wazowie| |
[[Kategoria:Wazowie| ]] |
||
[[Kategoria:Hasła kanonu polskiej Wikipedii]] |
[[Kategoria:Hasła kanonu polskiej Wikipedii]] |
Wersja z 14:48, 4 maj 2017
Kraj |
Polska, Litwa, Szwecja |
---|---|
Tytuły |
królowie Polski |
Założyciel | |
Ostatni przedstawiciel |
Polska: Jan II Kazimierz |
Rok założenia |
1523 |
Rok rozwiązania |
1654 |
Pochodzenie etniczne | |
Gałęzie |
polska |
Wazowie (szw. Vasaätten) – dynastia szwedzka panująca w Królestwie Szwecji w latach 1523–1654, w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1587–1668 oraz na Śląsku w Księstwie Opolsko-Raciborskim w latach 1645–1666 i w Księstwie Nysko-Otmuchowskim w latach 1625–1655.
Nazwa dynastii pochodzi prawdopodobnie od godła vase (pol. snopek, wiązka rózg, faszyna) znajdującego się w herbie rodu.
Historia dynastii
Dynastia Wazów została założona przez regenta Szwecji Gustawa Wazę, syna szwedzkiego możnowładcy Eryka Johanssona, straconego w 1520 na rozkaz króla duńskiego Chrystiana II. Gustaw I objął tron w (1523).
Jego wnuk – Zygmunt III Waza został wybrany w 1587 na króla Polski, w Szwecji był zwalczany ze względu na wyznanie katolickie i w 1599 pozbawiony korony na rzecz stryja – Karola IX Sudermańskiego. Jednak synowie Zygmunta Władysław IV i Jan II Kazimierz panujący w Polsce używali nadal tytułów królów Szwecji, co było jedną z przyczyn wojen polsko-szwedzkich w XVII wieku.
Linia szwedzka panowała do abdykacji królowej Krystyny (córki Gustawa II Adolfa) w 1654 i wygasła wraz z jej śmiercią 9 kwietnia 1689. Linia polska skończyła się 16 grudnia 1672 na Janie II Kazimierzu (abdykował w 1668).
-
Herb królów Szwecji z dynastii Wazów
-
Herb królów Rzeczypospolitej z dynastii Wazów
-
Chorągiew królewska z okresu panowania dynastii Wazów (1587-1668) w Polsce
Królowie szwedzcy z dynastii Wazów (linia szwedzka)
Herb | Portret | Imię | Data urodzenia | Data śmierci | Okres panowania |
---|---|---|---|---|---|
Gustaw I Waza | 1496 | 1560 | 1521–1560 | ||
Eryk XIV | 1533 | 1577 | 1560–1568 | ||
Jan III | 1537 | 1592 | 1569–1592 | ||
Zygmunt | 1566 | 1632 | 1592–1599 Szwecja 1587–1632 Polska | ||
Karol IX Sudermański | 1550 | 1611 | 1604–1611 (regent 1599–1604) | ||
Gustaw II Adolf | 1594 | 1632 | 1611–1632 | ||
Krystyna | 1626 | 1689 | 1632–1654 |
Królowie polscy z dynastii Wazów (linia polska)
Herb | Portret | Imię | Data urodzenia | Data śmierci | Okres panowania |
---|---|---|---|---|---|
Zygmunt III Waza | 1566 | 1632 | 1587–1632 Polska 1592–1599 Szwecja | ||
Władysław IV | 1595 | 1648 | 1632–1648 | ||
Jan II Kazimierz | 1609 | 1672 | 1648–1668 |
Drzewo genealogiczne polskiej gałęzi rodu Wazów
Zygmunt III Waza ur. 20 VI 1566 zm. 30 IV 1632 |
|||||||||||||||||||
Katarzyna ur. 19 IV 1594 zm. 15 V 1594 |
Władysław IV ur. 9 VI 1595 zm. 20 V 1648 |
Katarzyna ur. IX 1596 zm. 2 VI 1597 |
Jan Kazimierz ur. 26 XII 1607 zm. 9 I 1608 |
Jan II Kazimierz ur. 22 III 1609 zm. 16 XII 1672 |
Jan Albert ur. 25 V 1612 zm. 29 XII 1634 |
Karol Ferdynand ur. 13 X 1613 zm. 9 V 1655 |
Aleksander Karol ur. 14 XI 1614 zm. 19 XI 1634 |
Anna Konstancja ur. 20 I 1616 zm. 24 V 1616 |
|||||||||||
Anna Maria ur. 23 V 1593 zm. 9 II 1600 |
Krzysztof ur. 10 II 1598 zm. 10 II 1598 |
Anna Katarzyna Konstancja ur. 7 VIII 1619 zm. 8 X 1651 | |||||||||||||||||
Władysław Konstanty (Wasenau)* ur. ok. 1635 zm. 19 III 1698 |
Zygmunt Kazimierz ur. 1 IV 1640 zm. 9 VIII 1647 |
Maria Anna Izabela ur. 8 I 1642 zm. 7 II 1642 |
Maria Anna Teresa ur. 2(?) VII 1650 zm. 1 VIII 1651 |
Jan Zygmunt ur. 6 I 1652 zm. 20 II 1652 |
Maria Katarzyna*(?) ur. po 1669 zm. po 12 XII 1672 |
Opracowanie na podstawie: Z. Wdowiszewski, Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Kraków 2005, cz. II: Genealogia Domu Wazów w Polsce, s.215-245.
Królowie polscy 1506-1668 (uproszczone drzewo genealogiczne ostatnich Jagiellonów i Wazów polskich)
Zygmunt I Stary król Polski 1506–1548 |
Jagiellonowie | ||||
żona od 1518 Bona Sforza królowa Polski 1518–1556 | |||||
| | |||||
| | | | | | |||
Zygmunt II August król Polski 1548–1572 (koronowany 1529) |
Anna Jagiellonka królowa Polski 1575–1596 |
Katarzyna Jagiellonka królowa Szwecji 1569–1583 | |||
narzeczony Henryk III Walezy król Polski 1573–1574 |
|||||
mąż od 1576 Stefan Batory król Polski 1576–1586 | |||||
mąż od 1562 Jan III Waza król Szwecji 1569–1592 |
Wazowie | ||||
| | |||||
| | |||||
Zygmunt III Waza król Polski 1587–1632 | |||||
żona(1) od 1592 Anna Habsburżanka królowa Polski 1592–1598 ------ | |||||
żona(2) od 1605 Konstancja Habsburżanka królowa Polski 1605–1631 | |||||
| | |||||
| | | | ||||
Władysław IV Waza król Polski 1632–1648 |
Jan II Kazimierz król Polski 1648–1668 |
Książęta Vasa
W 1829 roku nazwisko i tytuł księcia Vasa otrzymał od cesarza Franciszka II Gustaw von Holstein-Gottorp, syn zdetronizowanego króla Szwecji Gustawa IV Adolfa. Ostatnią, osobą która nosiła ten tytuł była Karola, królowa Saksonii.
Zobacz też
Bibliografia
- Dynastie Europy. Wrocław 1997. ISBN 83-04-04333-5.
- Słownik dynastii Europy. Poznań 1999. ISBN 83-7177-025-1.
- Zygmunt Wdowiszewski. Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce. Kraków 2005. ISBN 83-918497-2-4.