Korczew (województwo mazowieckie): Różnice pomiędzy wersjami
52°21′14″N 22°36′46″E/52,353889 22,612778| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
o pożarze jeszcze |
||
| Linia 52: | Linia 52: | ||
Pałac doznał szkód podczas [[I wojna światowa|pierwszej wojny światowej]]. Podczas remontu budynku przeprojektowano fasadę według szkiców [[Stanisław Noakowski|Stanisława Noakowskiego]], dawnego nauczyciela Wandy z Krafftów Ostrowskiej, żony Krystyna, właściciela pałacu. Jest to jeden z niewielu wykonanych projektów architektonicznych Noakowskiego, który słynął przede wszystkim jako teoretyk. Kierownikiem remontu został [[Marian Walentynowicz]], słynący jako ilustrator książek o [[Koziołek Matołek|Koziołku Matołku]]<ref name=":0" />. |
Pałac doznał szkód podczas [[I wojna światowa|pierwszej wojny światowej]]. Podczas remontu budynku przeprojektowano fasadę według szkiców [[Stanisław Noakowski|Stanisława Noakowskiego]], dawnego nauczyciela Wandy z Krafftów Ostrowskiej, żony Krystyna, właściciela pałacu. Jest to jeden z niewielu wykonanych projektów architektonicznych Noakowskiego, który słynął przede wszystkim jako teoretyk. Kierownikiem remontu został [[Marian Walentynowicz]], słynący jako ilustrator książek o [[Koziołek Matołek|Koziołku Matołku]]<ref name=":0" />. |
||
Po upadku [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]], Korczew wszedł w skład [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]] pod zarządem [[III Rzesza|III Rzeszy]]. W pałacu zorganizowano wówczas najpierw jednostkę Grenzschutzkommando, czyli [[Straż graniczna|straży granicznej]], a następnie Ernteschutzkommando, czyli jednostki, która zarządzała [[Nacjonalizacja|upaństwowionymi]] dobrami [[Krystyn Ostrowski|Krystyna Ostrowskiego]]<ref>{{Cytuj |autor = Zbigniew Florysiak |tytuł = Korczew lat okupacji niemieckiej: Okruchy wspomnień |data = 2009 |miejsce = Siedlce}}</ref>. Podczas [[II wojna światowa|drugiej wojny światowej]] wojska niemieckie [[Zagłada Żydów|wyniszczyły]] korczewską [[Historia Żydów w Polsce|społeczność żydowską]] w [[Obóz pracy|obozie pracy]] w [[Szczeglacin]]ie oraz [[Getto żydowskie|getcie]] w [[Sokołów Podlaski|Sokołowie Podlaskim]]<ref>{{Cytuj |autor = Edward Kopówka |tytuł = Getto w Sokołowie Podlaskim |data dostępu = 2020-04-09 |opublikowany = Gazeta Podlasia |url = http://gazetapodlasia.pl/informacja-region-sokolow-podlaski/historia-regionu/118-getto-w-sokoowie-podlaskim.html?showall=1 |język = pl}}</ref>. Budynek pałacu doznał największych szkód w okresie powojennym, po objęciu [[Reforma rolna w Polsce (1944)|reformą rolną]]. W 1989 zespół parkowo-pałacowy odkupiły córki Krystyna Ostrowskiego, Renata Ostrowska oraz Beata Ostrowska-Harris<ref>{{Cytuj |tytuł = Historia – Pałac w Korczewie |data dostępu = 2020-04-09 |url = https://korczew-palac.pl/historia/ |język = pl}}</ref>. |
Po upadku [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]], Korczew wszedł w skład [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]] pod zarządem [[III Rzesza|III Rzeszy]]. W pałacu zorganizowano wówczas najpierw jednostkę Grenzschutzkommando, czyli [[Straż graniczna|straży granicznej]], a następnie Ernteschutzkommando, czyli jednostki, która zarządzała [[Nacjonalizacja|upaństwowionymi]] dobrami [[Krystyn Ostrowski|Krystyna Ostrowskiego]]<ref>{{Cytuj |autor = Zbigniew Florysiak |tytuł = Korczew lat okupacji niemieckiej: Okruchy wspomnień |data = 2009 |miejsce = Siedlce}}</ref>. Podczas [[II wojna światowa|drugiej wojny światowej]] wojska niemieckie [[Zagłada Żydów|wyniszczyły]] korczewską [[Historia Żydów w Polsce|społeczność żydowską]] w [[Obóz pracy|obozie pracy]] w [[Szczeglacin]]ie oraz [[Getto żydowskie|getcie]] w [[Sokołów Podlaski|Sokołowie Podlaskim]]<ref>{{Cytuj |autor = Edward Kopówka |tytuł = Getto w Sokołowie Podlaskim |data dostępu = 2020-04-09 |opublikowany = Gazeta Podlasia |url = http://gazetapodlasia.pl/informacja-region-sokolow-podlaski/historia-regionu/118-getto-w-sokoowie-podlaskim.html?showall=1 |język = pl}}</ref>. Budynek pałacu doznał największych szkód w okresie powojennym, po objęciu [[Reforma rolna w Polsce (1944)|reformą rolną]]. W 1989 zespół parkowo-pałacowy odkupiły córki Krystyna Ostrowskiego, Renata Ostrowska oraz Beata Ostrowska-Harris<ref>{{Cytuj |tytuł = Historia – Pałac w Korczewie |data dostępu = 2020-04-09 |url = https://korczew-palac.pl/historia/ |język = pl}}</ref>. 10 listopada 2021 pałac uległ uszkodzeniu w wyniku pożaru (m.in. spłonął dach)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.eska.pl/warszawa/pozar-palacu-w-korczewie-plonie-zabytkowy-budynek-wideo-zdjecia-aa-b2aK-i9s4-f2rW.html | tytuł = Pożar pałacu w Korczewie! Płonie zabytkowy budynek | data = 2021-11-10 | opublikowany = Radio ESKA | język = pl | data dostępu = 2021-11-10}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://tvn24.pl/tvnwarszawa/okolice/korczew-pozar-zabytkowego-palacu-akcja-strazakow-5484339 | tytuł = Pożar pałacu z XVIII wieku. Strażacy ratują cenne zabytki | data = 2021-11-10 | opublikowany = TVN Warszawa | język = pl | data dostępu = 2021-11-10}}</ref>. |
||
== Atrakcje turystyczne == |
== Atrakcje turystyczne == |
||
Wersja z 15:44, 10 lis 2021
| Artykuł |
52°21′14″N, 22°36′46″E |
|---|---|
| - błąd |
38 m |
| WD |
52°21'N, 22°36'E |
| - błąd |
2294 m |
| Odległość |
1024 m |
| wieś | |
 Pałac w Korczewie (po renowacji) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
25 |
| Kod pocztowy |
08-108[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WSI |
| SIMC |
0675146[4] |
Położenie na mapie gminy Korczew  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu siedleckiego  | |
| 52°21′14″N 22°36′46″E/52,353889 22,612778
| |
Korczew – wieś w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, siedziba gminy Korczew[4][5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Wieś istniała już w I poł. XV wieku, przez kilkaset lat była ośrodkiem dużych dóbr prywatnych[6].
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Anny w Knychówku[7].
Położenie
Historia Korczewa związana jest z historycznym Podlasiem, choć administracyjnie należy do województwa mazowieckiego. Z punktu widzenia geograficznego znajduje się na granicy Wysoczyzny Siedleckiej i Podlaskiego Przełomu Bugu. Wieś wchodzi również w skład Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego.
Korczew położony jest mniej więcej w równej odległości do najbliższych miast powiatowych (Łosice 19 km, Siemiatycze 30 km, Siedlce 33 km, Sokołów Podlaski 35 km), jak i miast wojewódzkich (Warszawa około 130 km, Białystok około 130 km, Lublin około 150 km).
Historia
Najstarszym zabytkiem materialnym w Korczewie jest znajdujący się w pałacowym parku menhir, który stanowił prawdopodobnie obiekt kultu w czasach przedchrześcijańskich[8]. Pierwsza pisana wzmianka o Korczewie pochodzi z roku 1401 kiedy to książę mazowiecki Janusz I nadał wieś Prejtorowi z Brześca. W owym okresie były to tereny sporne między Mazowszem a Litwą, co tłumaczy istnienie drugiego aktu nadania wsi przez wielkiego księcia litewskiego Witolda pochodzącego z 1416 roku[9].
W następnych latach dobra korczewskie przechodziły w ręce rodzin Hlebowiczów, Chaleckich oraz Lewickich[8]. Z tego okresu nie zachowały się żadne elementy architektury, choć według lokalnych podań położony w parku dziewiętnastowieczny pałacyk „Syberia” leży na podwalinach starszej budowli[8]. Punktem zwrotnym w dziejach Korczewa był zakup wsi z przyległościami przez kasztelana podlaskiego Wiktoryna Kuczyńskiego w 1712 roku[10]. W 1734 zlecił on budowę murowanego pałacu Konceniemu Boniemu, który projektował wówczas dla Radziwiłłów[11]. Budynek wzniesiony przez Boniego w stylu barokowym stoi do dziś, choć przebył liczne przebudowy.
Po trzecim rozbiorze Polski Korczew wszedł w skład monarchii habsburskiej. Natomiast po Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku stał się częścią Królestwa Kongresowego.
Na początku XIX wieku Aleksander Kuczyński zlecił Franciszkowi Jaszczołdowi przeprojektowanie założenia pałacowego[8]. Przebudował on pałac, rozplanował park angielski, wzniósł pałacyk letni zwany Syberią, oranżerię oraz studnię św. Jana. Wszystkie realizacje wykonał w typowej dla siebie stylistyce neogotyckiej. Żona Aleksandra Kuczyńskiego, Joanna z Wulfersów Kuczyńska, była adresatką obfitej korespondencji Cypriana Norwida, który dedykował jej wiersz „Do Pani na Korczewie”[12].[1] Dziś w Korczewie znajduje się ulica oraz zespół szkół jego imienia.
Według niektórych źródeł podczas powstania styczniowego w dobrach korczewskich ukrywał się ks. Stanisław Brzóska, który wygłaszał również kazania w kościele parafialnym w Knychówku.
Pałac doznał szkód podczas pierwszej wojny światowej. Podczas remontu budynku przeprojektowano fasadę według szkiców Stanisława Noakowskiego, dawnego nauczyciela Wandy z Krafftów Ostrowskiej, żony Krystyna, właściciela pałacu. Jest to jeden z niewielu wykonanych projektów architektonicznych Noakowskiego, który słynął przede wszystkim jako teoretyk. Kierownikiem remontu został Marian Walentynowicz, słynący jako ilustrator książek o Koziołku Matołku[8].
Po upadku kampanii wrześniowej, Korczew wszedł w skład Generalnego Gubernatorstwa pod zarządem III Rzeszy. W pałacu zorganizowano wówczas najpierw jednostkę Grenzschutzkommando, czyli straży granicznej, a następnie Ernteschutzkommando, czyli jednostki, która zarządzała upaństwowionymi dobrami Krystyna Ostrowskiego[13]. Podczas drugiej wojny światowej wojska niemieckie wyniszczyły korczewską społeczność żydowską w obozie pracy w Szczeglacinie oraz getcie w Sokołowie Podlaskim[14]. Budynek pałacu doznał największych szkód w okresie powojennym, po objęciu reformą rolną. W 1989 zespół parkowo-pałacowy odkupiły córki Krystyna Ostrowskiego, Renata Ostrowska oraz Beata Ostrowska-Harris[15]. 10 listopada 2021 pałac uległ uszkodzeniu w wyniku pożaru (m.in. spłonął dach)[16][17].
Atrakcje turystyczne
- zespół pałacowo-parkowy wzniesiony w stylu barokowym w latach 1734–1736, potem przebudowany na neogotyk połączony dwiema galeriami z oficynami
- letni pałacyk Syberia z początku XIX w. według projektu Franciszka Jaszczołda
- krajobrazowy park pałacowy zaprojektowany w I połowie XIX w. przez Franciszka Jaszczołda
- dawna oranżeria z 1840 projektu Franciszka Jaszczołda, w latach 20. XX w. przekształcona w kaplicę, potem przemurowana
- biała, drewniana studzienka w stylu gotyckim
- przy bramie wjazdowej stróżówka zwana basztą lub kordegardą
- pionowy głaz przy alei grabowej, menhir – według tradycji z czasu kultu Boga Słońce, niegdyś w pobliżu wzniesiona była sztuczna ruina
- ogrodzenie neogotyckie i neobarokowe z I poł. XIX i XX w.
- drewniana karczma z przełomu XVIII i XIX w.
- we wschodniej części rezerwat przyrody Dębniak, na północ od wsi rezerwat przyrody Przekop
W XVII wieku dla tutejszej społeczności wzniesiono prawosławną parafialną cerkiew[18] w Korczewie, o której losach wiadomo niewiele i która nie zachowała się do dnia dzisiejszego. W następstwie unii brzeskiej cerkiew przekazana została unitom dzieląc ruską społeczność na unitów i dyzunitów.
We wsi wytwarzane są tradycyjne wyroby młynarskie Eko-Mega Młyny Wodne, które w 2006 wyróżniono Perłą w Konkursie Nasze Kulinarne Dziedzictwo[19].
Transport
Drogi
W Korczewie zbiega się 5 dróg powiatowych:
- Siedlce – Korczew
- Łosice – Korczew
- Sawice – Czaple-Andrelewicze – Korczew
- Hruszew – Tokary – Drażniew – Laskowice – Korczew
- Drażniew – Przekop – Korczew
Poza tym, w pobliżu przebiegają drogi:
- 2 Terespol – Biała Podlaska – Międzyrzec Podlaski – Siedlce – Warszawa – Świecko (w odległości 37 km)
- 19 Kuźnica Białostocka – Białystok – Siemiatycze – Lublin – Rzeszów (20 km)
- 62 Włocławek – Wyszków – Węgrów – Siemiatycze (9 km)
- 698 Siedlce – Łosice – Terespol (19 km)
Kolej
Miejscowość znajduje się w odległości 13 km od stacji kolejowej Niemojki przez którą przechodzi linia kolejowa nr 31 Siedlce – Mordy – Siemiatycze – Hajnówka – Siemianówka.
Komunikacja dalekobieżna
Połączenia autobusowe zapewniają następujący przewoźnicy:
- PKS Siedlce – w kierunku Łosic, Mogielnicy, Siedlec oraz Tokar
- PKS Łosice – w kierunku Białej Podlaskiej, Łosic, Mogielnicy, Siedlec, Sokołowa Podlaskiego, Tokar oraz Warszawy
- PKS Sokołów Podlaski – w kierunku Łosic, Mogielnicy, Sokołowa Podlaskiego, Warszawy oraz Starczewic
- Jares – w kierunku Siedlec
Kultura i edukacja
- Pałac w Korczewie wraz z parkiem angielskim
- Gminna Biblioteka Publiczna
- Zespół Placówek Oświatowych
- Publiczne Gimnazjum im. Cypriana Kamila Norwida
- Publiczna Szkoła Podstawowa
- Gminne Przedszkole Publiczne
Inne obiekty użyteczności publicznej
- Leśniczówka Leśnictwa Korczew Nadleśnictwa Sarnaki
- Oddział Banku Spółdzielczego w Siedlcach
- Posterunek Energetyczny Rejonu Energetycznego Siedlce Zakładu Energetycznego Warszawa - Teren S.A.
- Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej
- Urząd pocztowy
Zobacz też
- Ochotnicza Straż Pożarna w Korczewie
- Parafia św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Anny w Knychówku
- Ruska Strona
Przypisy
- ↑ Wieś Korczew w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-24], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 507 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński "Mazowsze, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 140
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b c d e Renata Ostrowska, Mój Dom, wyd. II, Warszawa 2019.
- ↑ Tomasz Jaszczołt, Korczewscy z rodu Prusów w ziemi drohickiej, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego”, IX, 2012.
- ↑ Wiktoryn Kuczyński, Pamiętniki, Józef Maroszek (red.), Białystok 1999.
- ↑ Anna Leśniczuk, Kuczyńscy na Korczewie (1712-1858), [w:] Wielkie rody na ziemiach polsko-litewskich w XVI-XX wieku: wielkie rody, procesy, Olsztyn 2017, s. 3.
- ↑ Cyprian Norwid, Do Pani na Korczewie: wiersze, listy, małe utwory prozą, Juliusz Gomulicki (red.), Warszawa 1963.
- ↑ Zbigniew Florysiak, Korczew lat okupacji niemieckiej: Okruchy wspomnień, Siedlce 2009.
- ↑ Edward Kopówka, Getto w Sokołowie Podlaskim [online], Gazeta Podlasia [dostęp 2020-04-09] (pol.).
- ↑ Historia – Pałac w Korczewie [online] [dostęp 2020-04-09] (pol.).
- ↑ Pożar pałacu w Korczewie! Płonie zabytkowy budynek. Radio ESKA, 2021-11-10. [dostęp 2021-11-10]. (pol.).
- ↑ Pożar pałacu z XVIII wieku. Strażacy ratują cenne zabytki. TVN Warszawa, 2021-11-10. [dostęp 2021-11-10]. (pol.).
- ↑ Jerzy Hawryluk. Cerkiew prawosławna na Podlasiu przed unią Brzeską. „Над Бугом і Нарвою”. 2 (6), 1993. Związek Ukraińców Podlasia. ISSN 1230-2759. [dostęp 2016-01-09].
- ↑ Smaki Mazowsza, Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, Warszawa, 2018, s.51, ISBN 978-83-62082-94-0
Bibliografia
- Jaszczołt Tomasz, Korczewscy z rodu Prusów w ziemi drohickiej, „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego” 2012, tom IX, s. 19–32.
- Kuczyński Wiktoryn, Pamiętnik, oprac. Józef Maroszek, Białystok 1999.
- Leśniczuk, Anna, Kuczyńscy na Korczewie (1712-1858), Wielkie rody na ziemiach polsko-litewskich w XVI-XX wieku: wielkie rody, procesy, Olsztyn 2017.
- Leśniczyk, Anna, Korczew w Prasie, Prasa Podlaska w XIX i XX wieku, red. Jarosław Cabaj, Siedlce 2016.
- Norwid Cyprian, Do Pani na Korczewie: wiersze, listy, małe utwory prozą, oprac.Juliusz Gomulicki, Warszawa 1963.
- Ostrowska Renata, Mój Dom, wyd. II, Warszawa 2019.
Linki zewnętrzne
| Wsie | |
|---|---|
| Inne miejscowości | |
| Integralne części miejscowości |
|
