Donatello: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
Link prowadził do 'Dawida' Michała Anioła, a nie 'Dawida' Donatella. |
||
Linia 33: | Linia 33: | ||
Działał we [[Florencja|Florencji]], [[Padwa|Padwie]] i [[Siena|Sienie]]. Kształcił się i początkowo pracował u [[Lorenzo Ghiberti]]ego, obok którego jest twórcą renesansowego stylu w rzeźbie. W okresie 1404-1407 pracował w warsztacie Ghibertiego we Florencji. W latach 1430–1433 w [[Rzym]]ie studiował rzeźbę antyczną, 1443-1453 w Padwie. Wykonał rzeźby dla katedry florenckiej: posągi Dawida (1408/1409) i św. Jana Ewangelisty (1408-15), figury na fasadę kościoła Orsanmichele (słynny ''św. Jerzy'', ok. 1416). W Padwie stworzył pomnik [[kondotier]]a weneckiego, Erasmo da Narni, zw. [[Gattamelata]] (1447) – pierwszy pomnik konny od czasów [[Starożytność|antyku]]. Wyrzeźbił popiersie [[Contessina de’ Bardi|Contessiny de’ Bardi]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Donatello's sciattiato relief of Contessina de Bardi portrayed as st Cecylia in the Guise of Artemis |data dostępu = 2021-10-30 |opublikowany = nanopdf.com |url = https://nanopdf.com/download/donatellos-sciattiato-relief-of-contessina-de-bardi-portrayed-as-st_pdf |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Medici, Contessina de (fl. 1400–1460) {{!}} Encyclopedia.com |data dostępu = 2021-10-30 |opublikowany = www.encyclopedia.com |url = https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/medici-contessina-de-fl-1400-1460}}</ref>. |
Działał we [[Florencja|Florencji]], [[Padwa|Padwie]] i [[Siena|Sienie]]. Kształcił się i początkowo pracował u [[Lorenzo Ghiberti]]ego, obok którego jest twórcą renesansowego stylu w rzeźbie. W okresie 1404-1407 pracował w warsztacie Ghibertiego we Florencji. W latach 1430–1433 w [[Rzym]]ie studiował rzeźbę antyczną, 1443-1453 w Padwie. Wykonał rzeźby dla katedry florenckiej: posągi Dawida (1408/1409) i św. Jana Ewangelisty (1408-15), figury na fasadę kościoła Orsanmichele (słynny ''św. Jerzy'', ok. 1416). W Padwie stworzył pomnik [[kondotier]]a weneckiego, Erasmo da Narni, zw. [[Gattamelata]] (1447) – pierwszy pomnik konny od czasów [[Starożytność|antyku]]. Wyrzeźbił popiersie [[Contessina de’ Bardi|Contessiny de’ Bardi]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Donatello's sciattiato relief of Contessina de Bardi portrayed as st Cecylia in the Guise of Artemis |data dostępu = 2021-10-30 |opublikowany = nanopdf.com |url = https://nanopdf.com/download/donatellos-sciattiato-relief-of-contessina-de-bardi-portrayed-as-st_pdf |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Medici, Contessina de (fl. 1400–1460) {{!}} Encyclopedia.com |data dostępu = 2021-10-30 |opublikowany = www.encyclopedia.com |url = https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/medici-contessina-de-fl-1400-1460}}</ref>. |
||
Donatello miał przełomowe znaczenie dla rozwoju rzeźby renesansowej i uwolnienia się jej od wpływów gotyku. Jako pierwszy nawiązał do antyku, stworzył typ renesansowego nagrobka, jako pierwszy wskrzesił akt ([[Dawid (rzeźba)|Dawid]]). |
Donatello miał przełomowe znaczenie dla rozwoju rzeźby renesansowej i uwolnienia się jej od wpływów gotyku. Jako pierwszy nawiązał do antyku, stworzył typ renesansowego nagrobka, jako pierwszy wskrzesił akt ([[Dawid (rzeźba Donatella)|Dawid]]). |
||
Jego dojrzałe prace cechuje swobodny układ postaci, portretowe traktowanie głów, opanowanie perspektywy, wyczucie ruchu i umiejętna kompozycja. Późne prace Donatella cechuje dynamizm, wnikliwość w oddaniu psychiki i naturalizm w przedstawianiu ekspresji. Wychodzi od detalu po ogólne opracowanie. |
Jego dojrzałe prace cechuje swobodny układ postaci, portretowe traktowanie głów, opanowanie perspektywy, wyczucie ruchu i umiejętna kompozycja. Późne prace Donatella cechuje dynamizm, wnikliwość w oddaniu psychiki i naturalizm w przedstawianiu ekspresji. Wychodzi od detalu po ogólne opracowanie. |
Wersja z 23:34, 12 cze 2022
Imię i nazwisko |
Donato di Niccolò di Betto Bardi |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Dziedzina sztuki | |
Epoka |
Donatello, właśc. Donato di Niccolò di Betto Bardi (ur. ok. 1386 we Florencji, zm. 13 grudnia 1466 tamże) – rzeźbiarz włoskiego renesansu.
Działał we Florencji, Padwie i Sienie. Kształcił się i początkowo pracował u Lorenzo Ghibertiego, obok którego jest twórcą renesansowego stylu w rzeźbie. W okresie 1404-1407 pracował w warsztacie Ghibertiego we Florencji. W latach 1430–1433 w Rzymie studiował rzeźbę antyczną, 1443-1453 w Padwie. Wykonał rzeźby dla katedry florenckiej: posągi Dawida (1408/1409) i św. Jana Ewangelisty (1408-15), figury na fasadę kościoła Orsanmichele (słynny św. Jerzy, ok. 1416). W Padwie stworzył pomnik kondotiera weneckiego, Erasmo da Narni, zw. Gattamelata (1447) – pierwszy pomnik konny od czasów antyku. Wyrzeźbił popiersie Contessiny de’ Bardi[1][2].
Donatello miał przełomowe znaczenie dla rozwoju rzeźby renesansowej i uwolnienia się jej od wpływów gotyku. Jako pierwszy nawiązał do antyku, stworzył typ renesansowego nagrobka, jako pierwszy wskrzesił akt (Dawid).
Jego dojrzałe prace cechuje swobodny układ postaci, portretowe traktowanie głów, opanowanie perspektywy, wyczucie ruchu i umiejętna kompozycja. Późne prace Donatella cechuje dynamizm, wnikliwość w oddaniu psychiki i naturalizm w przedstawianiu ekspresji. Wychodzi od detalu po ogólne opracowanie.
Był nauczycielem florenckiego malarza i rzeźbiarza Andrei del Verrocchio[3].
Rzeźby
Wczesne prace
nr | tytuł, zleceniodawca i miejsce przeznaczenia |
czas powstania | technika i wymiary | miejsce przechowywania | ilustracja |
1. | statuetki proroków dla florenckiej katedry |
1406-09 | marmur | Museo dell’Opera del Duomo we Florencji | |
2. | Dawid | 1430-1435 | brąz | Museo Nazionale del Bargello we Florencji | |
3. | pomniki dla kościoła Orsanmichele we Florencji | ||||
Św. Marek | 1411 | marmur | Orsanmichele we Florencji | ||
Św. Jerzy | ok. 1416 | marmur | Museo Nazionale del Bargello we Florencji | ||
Św. Ludwik | ok. 1413 | pozłacany brąz | Museo dell’Opera di Santa Croce we Florencji | ||
4. | rzeźby dla florenckiej katedry | ||||
Św. Jan Ewangelista | 1410-11 | marmur | Museo dell’Opera del Duomo we Florencji | ||
Prorok Jeremiasz | 1423-26 | ||||
Prorok Habakuk | 1427-36 | ||||
5. | Madonna rodziny Pazzi | lata 20. lub 30. XV w. | marmur | Staatliche Museen w Berlinie |
Dojrzałe prace
nr | tytuł, zleceniodawca i miejsce przeznaczenia |
czas powstania | technika i wymiary | miejsce przechowywania | ilustracja |
1. | cyborium | 1432-33 | marmur | Bazylika św. Piotra w Rzymie | |
2. | cantorium dla katedry florenckiej |
1439 | marmur | Museo dell’Opera del Duomo we Florencji | |
3. | rzeźby dla bazyliki św. Antoniego w Padwie | ||||
krucyfiks | 1449 | brąz | |||
Ołtarz św. Antoniego | 1447-50 | brąz | Bazylika św. Antoniego w Padwie[4] | ||
Madonna z Dzieciątkiem w asyście św. Franciszka i św. Antoniego | 1448 | brąz | |||
4. | pomnik konny Gattamelaty | 1447-50 | brąz | Piazza del Santo w Padwie |
Późne prace
nr | tytuł, zleceniodawca i miejsce przeznaczenia |
czas powstania | technika i wymiary | miejsce przechowywania | ilustracja |
1. | Judyta i Holofernes | 1455-60 | brąz | Palazzo Vecchio we Florencji | |
2. | Św. Jan Chrzciciel | 1457 | drewno | katedra w Sienie | |
3. | Św. Maria Magdalena | ok. 1457 | drewno | Museo dell’Opera del Duomo we Florencji |
Przypisy
- ↑ Donatello's sciattiato relief of Contessina de Bardi portrayed as st Cecylia in the Guise of Artemis [online], nanopdf.com [dostęp 2021-10-30] (ang.).
- ↑ Medici, Contessina de (fl. 1400–1460) | Encyclopedia.com [online], www.encyclopedia.com [dostęp 2021-10-30] .
- ↑ Barbara Osińska , Sztuka i czas. Podręcznik dla liceum sztuk plastycznych. Cz. 2, Wyd. 4, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990, ISBN 83-02-01141-X, OCLC 749586971 [dostęp 2020-09-05] .
- ↑ Cristina Bucci: Wielka historia sztuki. Wczesny renesans. Warszawa: Arkady, 2010, s. 282. ISBN 978-83-213-4662-5.
Linki zewnętrzne
- Donatello – o artyście na stronie Web Gallery of Art (ang.).
- ISNI: 0000000121236619
- VIAF: 22171330
- ULAN: 500026022
- LCCN: n50046696
- GND: 118526693
- NDL: 00512925
- LIBRIS: zw9cd5nh2r7s1s5
- BnF: 121028756
- SUDOC: 029391415
- SBN: CFIV057331
- NLA: 36384120
- NKC: xx0086229
- BNE: XX1163291
- NTA: 070481202
- BIBSYS: 90315733
- CiNii: DA04787669
- Open Library: OL124638A
- PLWABN: 9810670326105606
- NUKAT: n97700271
- J9U: 987007260425305171
- PTBNP: 873109
- CANTIC: a11054530
- LNB: 000058813
- CONOR: 7453027
- LIH: LNB:V*270838;=BO