Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Zala/brudnopis2

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
< Wikipedysta:Zala
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez JackieBot (dyskusja | edycje) o 14:12, 15 lip 2016. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
SM UC-4
Ilustracja
{{{opis grafiki}}}
Klasa

okręt podwodny

Typ

UC I

Oznaczenie NATO

{{{oznaczenie NATO}}}

Historia
Stocznia

Vulcan, Hamburg

Początek budowy

{{{początek budowy}}}

Wodowanie

6 czerwca 1915

 Kaiserliche Marine
Wejście do służby

10 czerwca 1915

Los okrętu

samozatopiony 5.10.1918

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


168 ton[a]
183 t

Długość

33,99 m

Szerokość

3,15 m

Zanurzenie

3,04 m

Zanurzenie maksymalne

50 m

Napęd
1 silnik wysokoprężny o mocy 90 KM
1 silnik elektryczny o mocy 175 KM, 1 śruba
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


6,2 węzła
5,22 w.

Zasięg

powierzchnia: 780 Mm @ 5 w.
zanurzenie: 50 Mm @ 4 w.

Uzbrojenie
12 min, 1 km
Załoga

14

Multimedia w Wikimedia Commons

SM UC-4 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej. Był czwartym okrętem typu UC I. Zbudowany w stoczni Vulcan w Hamburgu okręt został zwodowany 6 czerwca 1915 roku, zaś do służby w Kaiserliche Marine przyjęto go 10 czerwca 1915 roku. W czasie swojej służby SM UC-3 odbył 73 patrole bojowe, podczas których postawił wiele zagród minowych, na których zatonęły 32 statki o łącznej pojemności 36 391 BRT, 4 okręty wojenne o wyporności 8397 ton, zaś 2 statki o pojemności 9441 BRT zostały uszkodzone[1]. Okręt został samozatopiony u wybrzeży Flandrii podczas niemieckiej ewakuacji z Belgii.

Projekt i dane taktyczno–techniczne

Niespodziewane sukcesy pierwszych niemieckich U-Bootów na początku I wojny światowej (m.in. zatopienie brytyjskich krążowników pancernych HMS „Aboukir”, „Hogue” i „Cressy” przez U-9) skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałem Tirpitzem na czele do działań mających na celu budowę nowych typów okrętów podwodnych[2]. Doceniając też wagę wojny minowej, 9 października 1914 roku ministerstwo marynarki zatwierdziło projekt małego podwodnego stawiacza min (określanego później typem UC I)[2][3].

SM[b] UC-4 był niewielkim, jednokadłubowym przybrzeżnym okrętem podwodnym o długości całkowitej 33,99 m, szerokości 3,15 m i zanurzeniu 3,04 m[3][4][5]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 6,3 m[6]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 168 ton, a w zanurzeniu 183 tony[4][7][8]. Okręt napędzany był na powierzchni przez 6-cylindrowy, 4-suwowy silnik diesla firmy Daimler RS166 o mocy 90 KM, zaś pod wodą poruszał się dzięki silnikowi elektrycznemu SSW o mocy 175 KM[3][4][9]. Poruszający jedną śrubą układ napędowy zapewniał prędkość 6,2 węzła na powierzchni i 5,22 węzła w zanurzeniu[7][10]. Okręt zabierał 3,5 tony oleju napędowego[5], co zapewniało zasięg 780 Mm przy prędkości 5 węzłów w położeniu nawodnym oraz 50 Mm przy prędkości 4 węzły pod wodą[5][9][c]. Maksymalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 m, zaś czas zanurzenia 23-36 s[5]. Okręt nie posiadał uzbrojenia torpedowego ani artyleryjskiego, przenosił natomiast w części dziobowej (poza kadłubem sztywnym) 12 kotwicznych min morskich w sześciu skośnych pionowych komorach minowych o średnicy 100 cm[8][10][d]; posiadał też jeden karabin maszynowy[3][4]. Załoga okrętu składała się z 1 oficera (dowódcy) oraz 13 podoficerów i marynarzy[4][5].

Budowa

SM UC-4 zamówiony został w listopadzie 1914 roku jako czwarty z serii 16 okrętów typu UC I, w ramach wojennego programu rozbudowy floty[11]. Pierwsze 10 jednostek zostało zamówionych w stoczni Vulcan w Hamburgu[3][13]. UC-4 otrzymał numer stoczniowy 48 (Werk 48)[6]. Okręt został zwodowany 6 czerwca 1915 roku[7], zaś do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej przyjęty już 10 czerwca 1915 roku[14][6].

Przebieg służby

1915 rok

Pierwszym dowódcą UC-4 został 10 czerwca 1915 roku mianowany por. mar. Karl Vesper[15][e], a okręt włączono do Flotylli Bałtyckiej (11 lipca)[6][14]. Pierwszą ofiarą postawionych przez okręt 4 sierpnia min był rosyjski stawiacz min „Ładoga” (6136 ts)[f], który 15 sierpnia zatonął ze stratą 5 ludzi nieopodal szwedzkiej wyspy Örö (na północny zachód od Bengtskäru)[17][18]. Drugim (i ostatnim) bałtyckim sukcesem załogi UC-4 było zatopienie 16 września pomocniczego trałowca „Linnea” (n-1) o wyporności 739 ts, który poszedł na dno w okolicy wyspy Vormsi[19][g],.

29 grudnia 1915 roku roku nastąpiła zmiana na stanowisku dowódcy okrętu: por. mar. Karl Vesper został zastąpiony przez por. mar. Friedricha Moecke[21][h].

1916 rok

4 lutego 1916 roku okręt przeniesiono do Flotylli Flandria[6]. Podczas krótkiego okresu służby w jej składzie (do 19 marca 1916 roku) załoga UC-4 zanotowała kilka sukcesów: 12 lutego na minach w okolicach Aldeburgh zatonął belgijski parowiec „Aduatiek” (2221 BRT), płynący z ładunkiem węgla z Newcastle do Savony (na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|08|0|N|1|44|0|E})[22] oraz mały, zbudowany w 1907 roku brytyjski parowiec „Cedarwood” (654 BRT), przewożący surówkę na trasie Middlesbrough – Fécamp (zginęło 6 marynarzy)[23][24]. Dzień później na tej samej zagrodzie poszedł na dno (bez strat w ludziach) zbudowany w 1911 roku brytyjski parowiec „Tergestea” (4308 BRT), płynący z ładunkiem węgla z Tyne do Londynu (na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|10|0|N|1|50|0|E})[23][25]. 29 lutego w Cieśninie Kaletańskiej (na pozycji Nieprawidłowe parametry: {51|08|0|N|1|29|0|E}) wszedł na minę i doznał uszkodzeń brytyjski parowiec „Den of Ogil” (5689 BRT), transportujący drobnicę z Nowego Jorku do Londynu[26].

20 marca 1916 roku okręt powrócił do Flotylli Bałtyckiej, a jego nowym dowódcą został por. mar. Max Hamm[27][i]. 16 sierpnia dokonano kolejnej zmiany kapitana UC-4: Maxa Hamma zastąpił por. mar. Ulrich Pilzecker[28][j]. Następnym dowódcą okrętu został mianowany por. mar. Gustav Buch[29][k].

30 września 1916 roku okręt ponownie włączono w skład Flotylli Flandrii[6], a 21 października jego nowym dowódcą został por. mar. Hans Howaldt[30][l]. 27 października na postawioną przez UC-4 zagrodę minową wszedł zbudowany w 1887 roku norweski parowiec „Bygdo” (2345 BRT), płynący z Hull do Genui z ładunkiem węgla (statek zatonął bez strat w ludziach na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|23|0|N|1|47|0|E})[31], a dzień później w tej samej okolicy zatopiony został niewielki, pochodzący z 1882 roku brytyjski parowiec „Sparta” (480 BRT), przewożący koks z Hull do Hawru[23][32]. Kolejny sukces miał miejsce 9 listopada, kiedy 4 Mm na północny wschód od Southwold zatonął na minie mały brytyjski parowiec „Sunniside” (447 BRT), przewożący drobnicę na trasie Hull – Rotterdam (zginęło 4 ludzi wraz z kapitanem)[23][33]. 25 listopada na dno poszedł nowy uzbrojony trawler HMT[m] „Burnley” (275 ts), na którym zginęło 19 marynarzy (na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|05|0|N|1|42|0|E})[34].

27 listopada miała miejsce kolejna zmiana na stanowisku dowódcy okrętu, którym został por. mar. Georg Reimarus[35][n] (zastąpiony w dniach 12-20 maja 1917 roku przez por. mar. Oskara Steckelberga[36][o]). Tymczasem na postawionym uprzednio polu minowym zatonęły na początku grudnia dwa brytyjskie uzbrojone trawlery: 3 grudnia HMT „Remarko” (245 ts), na pozycji Nieprawidłowe parametry: {54|20|0|N|1|53|0|E} (życie straciło 12 członków załogi)[37], a 5 grudnia HMT „Tervani” (457 ts), tracąc jednego człowieka (na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|06|00|N|1|39|30|E})[38].

1917 rok

Pierwszy w nowym roku sukces UC-4 miał miejsce 7 stycznia, gdy na południe od Lowestoft zatonął brytyjski uzbrojony trawler HMT „Donside” (182 ts), tracąc 4 członków załogi (na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|17|0|N|1|44|0|E})[39]; 18 stycznia w tej samej okolicy na dno poszedł też duński parowiec „Dagmar” (758 BRT), płynący pod balastem z Trouville do Methil (na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|07|30|N|1|45|30|E})[40], a 2 dni później brytyjski uzbrojony trawler HMT „New Comet” (177 ts), na którym poległo 8 członków załogi (na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|07|30|N|1|43|40|E})[41]. W lutym 1917 roku na konto sukcesów okrętu zapisano 2 brytyjskie jednostki: 13 lutego zatonął ze stratą 7 ludzi uzbrojony trawler HMT „Sisters Melville”, o wyporności 260 ts (na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|07|0|N|1|44|0|E})[42], a 23 lutego na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|06|0|N|1|42|0|E} mina zniszczyła zbudowany w 1895 roku parowiec „Grenadier” (1004 BRT), transportujący drobnicę z Rotterdamu do Newcastle (zginęło 8 członków załogi wraz z kapitanem)[43][44]. Kolejne straty brytyjskiej żeglugi, spowodowane minami postawionymi przez UC-4, miały miejsce w dniach 11-12 marca: na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|08|0|N|1|45|0|E} zatonął zbudowany w 1894 roku parowiec „Kwasind” (2211 BRT), płynący z ładunkiem rudy żelaza z Bilbao do Hartlepool (ze stratą 12 ludzi)[43][45]; niemal w tym samym miejscu (Nieprawidłowe parametry: {52|08|0|N|1|46|0|E}) poszedł na dno parowiec „Ambient” (1517 BRT), transportujący węgiel na trasie Sunderland – Dunkierka[43][46], a także zbudowany w 1883 roku parowiec „Pontypridd” (1556 BRT), płynący z ładunkiem węgla z Tyne do Londynu (ze stratą 3 marynarzy)[43][47][p]).

W dniu 30 maja 1917 roku dowództwo nad UC-4 otrzymał por. mar. Erich Hecht[49][q]. 3 czerwca, na minie postawionej w maju przez UC-4, na północny wschód od Aldeburgh zatonął kuter rybacki „Giralda” (46 BRT)[50], a 4 lipca szczęście opuściło pięciu rybaków z kutra „Chrysolite” (57 BRT), którzy zginęli wraz ze swoją łodzią[51]. Kolejną małą jednostką, która zatonęła 7 lipca na wschód od Alderburgh (na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|04|25|N|1|46|50|E}), był uzbrojony trawler HMT „Kelvin” (322 ts), który pociągnął za sobą 5 ofiar[52]. 20 lipca okręt zanotował kolejny sukces – na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|03|15|N|1|49|39|E} na dno poszedł pomocniczy trałowiec HMS „Queen of the North” (594 ts), na którym zginęło 7 oficerów i 22 marynarzy[53]. Na następne zatopienie załoga musiała czekać do 5 września 1917 roku, kiedy to na wschód od Felixstowe wszedł na minę uzbrojony trawler HMT „Eros” (286 ts), ze stratą 2 marynarzy[54].

13 września 1917 roku miała miejsce kolejna zmiana na stanowisku dowódcy okrętu, którym został por. mar. Walter Schmitz[55][r]. Pierwszym sukcesem nowego kapitana było zatopienie 20 października uzbrojonego trawlera HMT „Vitality” (202 ts), który ze stratą 2 ludzi wszedł na minę w okolicy Lowestoft[56]. 11 listopada na postawioną przez UC-4 zagrodę minową wszedł zbudowany w 1911 roku brytyjski parowiec „Lapwing” (1192 BRT), płynący z Rotterdamu do Londynu z ładunkiem drobnicy (statek zatonął bez strat w ludziach na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|15|30|N|2|00|00|E})[57][58], zaś 2 dni później ten sam los spotkał brytyjski parowiec „Axminster” (1905 BRT), transportujący węgiel na trasie Blyth – Dieppe ((Nieprawidłowe parametry: {52|26|0|N|1|48|0|E}, ze stratą 3 ludzi)[57][59]. Ostatnie w 1917 roku zatopienie miało miejsce 23 grudnia, kiedy to na wschód od Aldeburgh poszedł na dno zbudowany w 1902 roku brytyjski parowiec „Grantley Hall” (4008 BRT), płynący z ładunkiem rudy żelaza z Villaricos do Middlesbrough[57][60].

1918 rok

20 stycznia 1918 roku roku nastąpiła zmiana na stanowisku dowódcy okrętu: por. mar. Walter Schmitz został zastąpiony przez por. mar. Kurta Locha[61][s]. Nowy dowódca swój pierwszy sukces odniósł 25 lutego, kiedy to na minie postawionej w estuarium Tamizy zatonął (bez strat w ludziach) zbudowany w 1909 roku brytyjski węglowiec „Rubio” (2395 BRT)[57][62]. Dzień później w tym samym miejscu więcej szczęścia miał „Berwen” (3752 BRT) – zbudowany w 1903 roku brytyjski parowiec przewożący cukier z Port Louis do Hull, który został jedynie uszkodzony[63].

W dniu 27 lutego 1918 roku dowództwo nad UC-4 otrzymał por. mar. Ernst Berlin[64][t]. Szczęśliwym dniem dla dowodzonej przez niego jednostki był 5 marca, kiedy to u ujścia Tamizy na dno poszły 3 statki: płynący pod balastem z Londynu do Tyne brytyjski parowiec „Coalgas” (2257 BRT)[57][65], również płynący pod balastem z Hawru do Tyne brytyjski parowiec „Estrella” o pojemności 1740 BRT (na którym zginęło 20 członków załogi)[57][66] oraz nowy norweski parowiec „Tusnastabb” (1136 BRT), płynący bez ładunku z Rouen do Sunderlandu (na pozycji Nieprawidłowe parametry: {51|57|0|N|1|43|0|E})[67]. Kolejne trzy jednostki zatonęły w tych okolicach w kwietniu: zbudowany w 1911 roku brytyjski parowiec „Lonhelen” (1281 BRT) – 12 kwietnia[57][68]; uzbrojony trawler HMT „Numitor” (242 ts), który pociągnął za sobą 5 ofiar (20 kwietnia, na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|07|0|N|1|45|0|E})[69] oraz pomocniczy trałowiec HMS „St. Seiriol” (928 ts), na którym zginęło 12 marynarzy (25 kwietnia)[70].

22 kwietnia 1918 roku miała miejsce ostatnia już zmiana na stanowisku dowódcy okrętu, którym został por. mar. Eberhard Schmidt[71][u]. Jedynym w okresie jego dowodzenia i ostatnim spośród wielu sukcesów odniesionych przez UC-4 było zatopienie 26 czerwca na pozycji Nieprawidłowe parametry: {52|04|30|N|1|48|00|E} uzbrojonego trawlera HMT „Achilles II” (225 ts), na którym poniosło śmierć 13 członków załogi[72].

Okręt został samozatopiony u wybrzeży Flandrii (na pozycji Nieprawidłowe parametry: {51|22|0|N|3|12|0|E}) podczas niemieckiej ewakuacji z Belgii[6][10].

  1. ↑ Wyporność jednostek niemieckich podano w tonach metrycznych, okrętów brytyjskich w długich tonach (ts), dla statków handlowych podano pojemność w tonach rejestrowych brutto.
  2. ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
  3. ↑ R.H. Gibson i M. Prendergast podają inne wartości: prędkość 8,4 w. na powierzchni i 5,5 w. w zanurzeniu oraz zasięg na powierzchni 850 Mm przy prędkości 5 węzłów[11].
  4. ↑ Układ ten powodował, że zapalniki min trzeba było uzbrajać przed rejsem, gdyż na morzu nie było do nich dostępu[12].
  5. ↑ Karl Vesper (11 listopada 1889 r. – 23 grudnia 1984 r.) – w czasie I wojny światowej dowódca SM UC-4, UB-31, UC-27, UC-58 i U-78. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Żelaznym, Krzyżem Hanzeatyckim i Orderem Hohenzollernów[15].
  6. ↑ Ex-„Minin”, zdeklasowany krążownik pancerny, przystosowany w 1909 roku do roli stawiacza min[16].
  7. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat podają, że trałowiec zatonął 13 października[20].
  8. ↑ Friedrich Moecke (30 czerwca 1888 r. – 8 lutego 1917 r.) – w czasie I wojny światowej dowódca SM UC-4, UB-17, UB-12 i UC-46, na którym zginął. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Żelaznym[21].
  9. ↑ Max Hamm (15 listopada 1890 r. – ?) – w czasie I wojny światowej dowódca SM UC-4. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Żelaznym i Orderem za Zasługi Wojenne[27].
  10. ↑ Ulrich Pilzecker (9 października 1889 r. – 15 września 1918 r.) – w czasie I wojny światowej dowódca SM UC-4, UB-10, UC-14, UC-17, UB-78 i UB-113, na którym zginął. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Żelaznym[28].
  11. ↑ Gustav Buch (16 listopada 1887 r. – 21 maja 1917 r.) – w czasie I wojny światowej dowódca SM UB-10, UC-4 i UC-36, na którym zginął. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Żelaznym i Orderem Hohenzollernów[29].
  12. ↑ Hans Howaldt (12 listopada 1888 r. – 6 września 1970 r.) – w czasie I wojny światowej dowódca SM UC-4, UB-40 i UB-107. Odznaczony Orderem Królewskim Korony, dwukrotnie Krzyżem Żelaznym, Orderem Hohenzollernów i Pour le Mérite[30].
  13. ↑ HMT – His Majesty's Trawler – [trawler] Jego Mości.
  14. ↑ Georg Reimarus (13 listopada 1889 r. – 4 października 1917 r.) – w czasie I wojny światowej dowódca SM UC-4, UB-10 i UC-16, na którym zginął. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Żelaznym[35].
  15. ↑ Oskar Steckelberg (8 lutego 1889 r. – 11 stycznia 1951 r.) – w czasie I wojny światowej dowódca SM UC-1, UB-6 i UC-4. Odznaczony Krzyżem Żelaznym[36].
  16. ↑ W lutym i marcu 1917 roku UC-4 postawił 7 zagród liczących łącznie 84 miny[48].
  17. ↑ Erich Hecht (17 stycznia 1891 r. – 19 marca 1918 r.) – w czasie I wojny światowej dowódca SM UC-4, UC-64 i UB-64, na którym zginął. Odznaczony Krzyżem Żelaznym[49].
  18. ↑ Walter Schmitz (1 lutego 1891 r. – 4 marca 1919 r.) – w czasie I wojny światowej dowódca SM UC-4 i UC-75. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Żelaznym, Krzyżem Hanzeatyckim i Krzyżem Zasługi Wojskowej[55].
  19. ↑ Kurt Loch (3 kwietnia 1891 r. – 22 marca 1922 r.) – w czasie I wojny światowej dowódca SM UC-4 i UC-70. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Żelaznym i Krzyżem Fryderyka Augusta[61].
  20. ↑ Ernst Berlin (27 lipca 1890 r. – 5 września 1927 r.) – w czasie I wojny światowej dowódca SM UC-4, UB-104 i UB-114. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Żelaznym i Krzyżem Fryderyka Augusta[64].
  21. ↑ Eberhard Schmidt (1 czerwca 1894 r. – ?) – w czasie I wojny światowej dowódca SM UC-4 i UC-71. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Żelaznym[71].
  1. ↑ Ships hit by UC 4. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  2. ↑ a b Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: 2000, s. 59.
  3. ↑ a b c d e Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: 2004, s. 54.
  4. ↑ a b c d e Jane's Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 127.
  5. ↑ a b c d e Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: 2000, s. 62.
  6. ↑ a b c d e f g UC 4. uboat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  7. ↑ a b c Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 100.
  8. ↑ a b Igor Witkowski: U-booty. Historia niemieckich okrętów podwodnych. Warszawa: 2009, s. 15.
  9. ↑ a b Conway's All the World's Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 181.
  10. ↑ a b c J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 563.
  11. ↑ a b R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: 2014, s. 313.
  12. ↑ Igor Witkowski: U-booty. Historia niemieckich okrętów podwodnych. Warszawa: 2009, s. 14.
  13. ↑ Gordon Williamson: U-boats of the Kaiser's Navy. Botley, Oxford: 2002, s. 12.
  14. ↑ a b Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: 2000, s. 152.
  15. ↑ a b Kapitänleutnant Karl Vesper. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  16. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 577.
  17. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 182-183.
  18. ↑ Ladoga. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  19. ↑ Linnea (n-1). [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  20. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 189.
  21. ↑ a b Oberleutnant zur See Friedrich Moecke. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  22. ↑ Aduatiek. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  23. ↑ a b c d BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 1 of 3 – Years 1914, 1915, 1916 in date order. naval-history.net. [dostęp 2016-07-12].
  24. ↑ Cedarwood. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  25. ↑ Tergestea. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  26. ↑ Den Of Ogil. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  27. ↑ a b Oberleutnant zur See Max Hamm. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  28. ↑ a b Oberleutnant zur See Ulrich Pilzecker. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  29. ↑ a b Kapitänleutnant Gustav Buch. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  30. ↑ a b Kapitänleutnant Hans Howaldt. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  31. ↑ Bygdo. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  32. ↑ Sparta. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  33. ↑ Sunniside. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  34. ↑ Burnley. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  35. ↑ a b Oberleutnant zur See Georg Reimarus. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  36. ↑ a b Oberleutnant zur See Oskar Steckelberg. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  37. ↑ Remarko. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  38. ↑ Tervani. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  39. ↑ Donside. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  40. ↑ Dagmar. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  41. ↑ New Comet. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  42. ↑ Sisters Melville. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  43. ↑ a b c d BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 2 of 3 – January-August 1917 in date order. naval-history.net. [dostęp 2016-07-12].
  44. ↑ Grenadier. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  45. ↑ Kwasind. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  46. ↑ Ambient. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  47. ↑ Pontypridd. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  48. ↑ Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: 2000, s. 299.
  49. ↑ a b Oberleutnant zur See Erich Hecht. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  50. ↑ Giralda. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  51. ↑ Chrysolite. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-11]. (ang.).
  52. ↑ Kelvin. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  53. ↑ Queen Of The North. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  54. ↑ HMT Eros. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  55. ↑ a b Oberleutnant zur See Walter Schmitz. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  56. ↑ HMT Vitality. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  57. ↑ a b c d e f g BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 3 of 3 - September 1917-November 1918 in date order. naval-history.net. [dostęp 2016-07-12].
  58. ↑ Lapwing. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  59. ↑ Axminster. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  60. ↑ Grantley Hall. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  61. ↑ a b Oberleutnant zur See Kurt Loch. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  62. ↑ Rubio. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  63. ↑ Berwen. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  64. ↑ a b Oberleutnant zur See Ernst Berlin. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  65. ↑ Coalgas. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  66. ↑ Estrella. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  67. ↑ Tusnastabb. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  68. ↑ Lonhelen. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  69. ↑ Numitor. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  70. ↑ St. Seiriol. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  71. ↑ a b Oberleutnant zur See Eberhard Schmidt. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  72. ↑ Achilles Ii. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Bibliografia

Okręty podwodne typu UC I

Kaiserliche Marine

Typy niemieckich okrętów z okresu I wojny światowej
Lotniskowce
Drednoty
Krążowniki liniowe
Okręty liniowe
Pancerniki obrony wybrzeża
Krążowniki pancerne
Krążowniki pancernopokładowe / Krążowniki lekkie
Niszczyciele
Torpedowce
Okręty podwodne
Kanonierki
Ścigacze/Kutry torpedowe
Stawiacze min
Trałowce
Transportowce wodnosamolotów

Kaiserliche Marine

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q budowa anulowana/projekt
  2. ↑ a b okręt zdobyczny
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t okręt pojedynczy (unikatowy)
  4. ↑ ukończone po I wojnie światowej
  5. ↑ a b c d przebudowa


Kategoria:Okręty podwodne typu UC I Kategoria:Niemieckie okręty podwodne z okresu I wojny światowej

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedysta:Zala/brudnopis2&oldid=46355287”