Wiktor Woroszylski
Data i miejsce urodzenia |
8 czerwca 1927 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
13 września 1996 |
Narodowość | |
Język | |
Alma Mater | |
Dziedzina sztuki | |
Odznaczenia | |
Nagrody | |
|
Wiktor Woroszylski (ur. 8 czerwca 1927 w Grodnie, zm. 13 września 1996 w Warszawie) – polski poeta, prozaik, tłumacz i recenzent filmowy.
Życiorys
Syn Grzegorza i Barbary z domu Grodzieńczyk. Urodzony w zasymilowanej rodzinie żydowskiej (ojciec był znanym miejscowym lekarzem), okupację przeżył w Grodnie na fałszywych papierach, pracując w warsztacie stolarskim. W 1945 przyjechał do Łodzi, zaczął studia, początkowo medycynę, ostatecznie polonistykę na Uniwersytecie Łódzkim. Zapisał się także do PPR, potem był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[1]. Zaczynał jako autor poezji publicystyczno-agitacyjnej, będąc czołową postacią tzw. pryszczatych. W 1947 r. przeniósł się do Warszawy. Od końca 1948 do 1951 mieszkał w Szczecinie, gdzie urodził się jego pierwszy syn – Feliks. Po 1955 zaczął pisać lirykę refleksyjną, opowiadania, szkice, utwory dla dzieci i młodzieży oraz zajął się przekładami literackimi z języka rosyjskiego.
Redaktor m.in. czasopism „Głos Ludu”, „Po prostu”, „Nowa Kultura” (od 1956 naczelny) i „Zapis”. Tłumacz utworów i listów Zoszczenki, Majakowskiego, Sołżenicyna, Brodskiego, Awierincewa.
Zerwał z komunizmem po stłumieniu rewolucji węgierskiej 1956, którą obserwował na własne oczy, przebywając wówczas w Budapeszcie (w PZPR formalnie pozostał do 1966). W styczniu 1976 roku podpisał list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[2]. W latach 70. związany z opozycją demokratyczną, współpracownik Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”[1], od lutego 1978 członek i następnie wykładowca Towarzystwa Kursów Naukowych, objęty zakazem druku przez cenzurę, internowany po wprowadzeniu stanu wojennego.
W 1950, z okazji święta 22 lipca, za poemat o Karolu Świerczewskim otrzymał Nagrodę Państwową III. stopnia[3].
Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1955)[4] i Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955)[5].
Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera G-14-6)[6].
Twórczość
Proza
- 1958 Okrutna gwiazda
- 1960 I ty zostaniesz Indianinem (na podstawie powieści nakręcono film fabularny)
- 1962 Cyryl, gdzie jesteś?
- 1965 Podmuch malowanego wiatru
- 1973 Mniejszy szuka Dużego (na podstawie powieści nakręcono film fabularny)
- 1983 Don Kichot
- 1983 Kto zabił Puszkina?
Poezja
- 1949 Czuwającym w noc noworoczną
- 1949 Śmierci nie ma
- 1955 Z rozmów
- 1960 Wanderjahre
- 1962 Twój powszedni morderca
- 1964 Niezgoda na ukłon
- 1969 Przygoda w Babilonie
- 1970 Zagłada gatunków
- 1974 Wybór wierszy
- 1982 Jesteś i inne wiersze
- 1983 Lustro
- 1983 Dziennik internowania
Inne
- Moi Moskale (przekład wyboru wierszy poetów rosyjskich)
- Sny pod śniegiem. Opowieść o życiu Sałtykowa-Szczedrina (opowieść biograficzna)
- Życie Majakowskiego (biografia)
- Marsz Sportowy (przekład pieśni Izaaka Dunajewskiego)
- Pozwólcie nam się cieszyć (wybór publicystyki)
- Dziennik węgierski 1956
- Życie Sergiusza Jesienina (Elwira Watała, Wiktor Woroszylski), 1973
Przypisy
- ↑ a b Kryptonim „Gracze”. Służba Bezpieczeństwa wobec Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR” 1976-1981, wybór, wstęp i opracowanie Łukasz Kamiński i Grzegorz Waligóra, Warszawa 2010, s. 59.
- ↑ Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 30.
- ↑ Bohdan Urbankowski, Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina, t. 2, Warszawa 1998, s. 315.
- ↑ 11 lipca 1955 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki” M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144
- ↑ 15 stycznia 1955 M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400, str. 1632
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
Bibliografia
- Anna Bikont, Joanna Szczęsna: Lawina i kamienie: pisarze wobec komunizmu. Warszawa, 2006
Linki zewnętrzne
- Wiktor Woroszylski w filmpolski.pl
- granice.pl – Wiktor Woroszylski
- PKF – Delegaci na Zlot Berliński w bazie Repozytorium Cyfrowego Filmoteki Narodowej – (Woroszylski przed domem w Szczecinie).
- Polscy poeci XX wieku
- Polscy prozaicy XX wieku
- Polscy pisarze współcześni
- Polscy twórcy literatury dziecięcej i młodzieżowej
- Pisarze objęci zakazem publikacji w Polsce Ludowej
- Pisarze socrealiści
- Polscy tłumacze literatury rosyjskojęzycznej
- Członkowie i współpracownicy KOR
- Członkowie i współpracownicy Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”
- Członkowie polskiego PEN Clubu
- Członkowie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
- Internowani w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 1981–1982
- Politycy PPR
- Polscy Żydzi
- Sygnatariusze Memoriału 101
- Laureaci Nagrody Fundacji im. Kościelskich
- Odznaczeni Odznaką Nagrody Państwowej
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Ludzie urodzeni w Grodnie
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Urodzeni w 1927
- Zmarli w 1996