Wikipedysta:MemicznyJanusz/Abraham Finkelsztejn
Abraham Finkelsztejn, Adam Ewan (ur. 10 sierpnia?/23 sierpnia 1906 w Warszawie, zm. 8 marca 1968 w Netanii) – polski i żydowski lekarz ginekolog, działacz syjonistyczny.
Życiorys
Syn Berka Finkelsztejna i Chany Liby z d. Górko[1]. Uczęszczał do Gimnazjum Filoloficznego Michała Kreczmara w Warszawie, gdzie w 1926 roku zdał maturę. W tym samym roku podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, gdzie studiował dwa lata. Następnie przeniósł się na Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego[2], w okresie studiów w Warszawie zaangażował się w działalność syjonistyczną, był członkiem Akademickiej Organizacji Syjonistycznej „Jardenia”, a później także Organizacji Syjonistów w Polsce[3][4]. W grudniu 1931 roku uzyskał absolutorium[2], dyplom ukończenia studiów lekarskich uzyskał w kwietniu 1934 roku. Po ukończeniu studiów odbywał praktyki w Szpitalu Przemienienia Pańskiego i Szpitalu im. ks. Anny Mazowieckiej w Warszawie[3]. W maju 1935 roku uzyskał uprawnienia do wykonywania praktyki lekarskiej, został także członkiem Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej[3].
W czerwcu 1935 roku rozpoczął praktykę lekarską w Dąbrowicach, pełnił funkcję lekarza gminy Błonie i lekarzem osady Ostrowy[3]. W 1937 roku przeprowadził się do Legionowa, gdzie prowadził gabinet lekarski w kamienicy przy ul. Józefa Piłsudskiego 15[3].
Po wybuchu II wojny światowej dalej prowadził praktykę lekarską w Legionowie, w 1940 roku otrzymał zakaz leczenia ludności aryjskiej[3]. Jesienią tego samego roku został przesiedlony do legionowskiego getta, gdzie został członkiem Judenratu i skarbnikiem Komitetu Pomocy Biednym i Uchodźcom. W getcie zajmował się nadzorem nad przekazywaniem więźniom getta pomocy pozyskiwanej z Jointu[5]. W styczniu 1941 roku został członkiem Komitetu Samopomocy Społecznej, w którym został kierownikiem referatu opieki społecznej, był także organizatorem kuchni ludowej w getcie[6]. Pełnił również funkcję Lekarza Sanitarnego Dzielnicy Żydowskiej w Legionowie[7] i kierownika istniejącego od 1941 roku Żydowskiego Szpitala Zakaźnego[8]. Po likwidacji getta w październiku 1942 roku trafił do obozu pracy na terenie legionowskich koszar, skąd uciekł po kilku tygodniach[9]. Ukrywał się z matką, siostrą i jej rodziną na terenie Legionowa, był szantażowany przez funkcjonariuszy policji granatowej, przez co często musiał zmieniać miejsca pobytu. Pomoc dostarczała im Zofia Cieniawska oraz Rada Pomocy Żydom[9]. Pod koniec 1944 roku dom, w którym ukrywał się wraz z rodziną, zajęli żołnierze niemieccy wycofujący się z frontu wschodniego. Po dwóch tygodniach ukrywania się uciekli, spuszczając się z poddasza na linie z prześcieradeł. Do wkroczenia Armii Czerwonej do Legionowa ukrywali się w jednym z opuszczonych domów[10].
Po wkroczeniu Armii Czerwonej Finkelsztejn z rodziną udał się do Warszawy. W listopadzie 1944 roku został kierownikiem ewakuowanego do Jadowa legionowskiego szpitala[10]. Od 1945 roku pełnił funkcję kierownika Gminnego Ośrodka Zdrowia w Legionowie, był jednym z pierwszych lekarzy, którzy po II wojnie światowej powrócili do miasta. 10 lutego 1945 roku objął funkcję lekarza sanitarnego gminy Legionowo[10]. 22 listopada 1945 roku poślubił Halinę z d. Schwarz, primo voto Skowronek. Z żoną miał następnie bliźnięta Anielę Joannę i Ryszarda Bernarda (ur. 10 lipca 1946)[11].
W latach 1945–1947 pełnił funkcję przewodniczącego Rejonowego Komitetu Żydowskiego w Legionowie[12]. 30 grudnia 1946 roku uzbrojeni napastnicy dokonali napadu na jego mieszkanie, według Finkelsztejna napastnicy mieli być związani z NSZ. Otrzymywał także pogróżki. Po tych wydarzeniach Finkelsztejn opuścił Legionowo i został przeniesiony do Sopotu[13]. 10 maja 1947 roku zmienił nazwisko na Alfons Woźniak. W Sopocie objął funkcję lekarza powiatowego starostwa gdańskiego i kierownika Wydziału Zdrowia w Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Gdańsku. W 1951 roku został inspektorem położnictwa w Wojewódzkiej Przychodni Ochrony Macierzyństwa i Zdrowia Dziecka w Gdańsku. W 1955 roku przebywał miesiąc na praktykach zawodowych w Czechosłowacji. W 1956 roku objął stanowisko inspektora położnictwa w Szpitalu Miejskim w Gdyni[13].
Przypisy
- ↑ Szczepański 2019 ↓, s. 193.
- ↑ a b Szczepański 2019 ↓, s. 194.
- ↑ a b c d e f Szczepański 2019 ↓, s. 195.
- ↑ Szczepański 2019 ↓, s. 196.
- ↑ Szczepański 2019 ↓, s. 197.
- ↑ Szczepański 2019 ↓, s. 202.
- ↑ Szczepański 2019 ↓, s. 203.
- ↑ Szczepański 2019 ↓, s. 204.
- ↑ a b Szczepański 2019 ↓, s. 208.
- ↑ a b c Szczepański 2019 ↓, s. 209.
- ↑ Szczepański 2019 ↓, s. 210.
- ↑ Szczepański 2019 ↓, s. 211.
- ↑ a b Szczepański 2019 ↓, s. 212.
Bibliografia
- Jacek Emil Szczepański, Dr Abraham Finkelsztejn 1906–1968 (Dr Adam Ewen), „Kwartalnik Historii Żydów”, Żydowski Instytut Historyczny, 2019, s. 193-220, ISSN 1899-3044.