Przejdź do zawartości

Kopciuszek (film 1950)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
Kopciuszek
Cinderella
ilustracja
Gatunek

fantasy[1], musical[1], familijny[1]

Rok produkcji

1950

Data premiery

15 lutego 1950
czerwiec 1961 (Polska)

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone[1]

Język

angielski[1]

Czas trwania

74 minuty[1]

Reżyseria

Clyde Geronimi[1], Hamilton Luske[1], Wilfred Jackson[1]

Scenariusz

Bill Peet[1], Erdman Penner[1], Harry Reeves[1], Homer Brightman[1], Joe Rinaldi[1], Ken Anderson[1], Ted Sears[1], Winston Hibler[1]

Główne role

Ilene Woods[1]
Eleanor Audley[1]
James MacDonald[1]

Muzyka

Oliver Wallace, Paul J. Smith

Scenografia

Bill Peet

Montaż

Donald Halliday

Produkcja

Walt Disney[1]

Wytwórnia

Walt Disney Productions

Dystrybucja

RKO Radio Pictures
Centrala Wynajmu Filmów (Polska)

Budżet

3 000 000 USD[2]

Przychody brutto

85 000 000 USD[2]

Kontynuacja

Kopciuszek II: Spełnione marzenia

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kopciuszek (ang. Cinderella) – amerykański film animowany produkcji Walta Disneya z 1950 na podst. baśni o tym samym tytule w opracowaniu Charlesa Perraulta.

Został bardzo dobrze przyjęty przez publiczność i krytyków, a serwis Rotten Tomatoes przyznał mu wynik 97%[3].

Film doczekał się dwóch kontynuacji: Kopciuszek II: Spełnione marzenia (2002) i Kopciuszek III: Co by było, gdyby... (2007). W 2015 premierę miał film aktorski Kopciuszek, w którym tytułową rolę zagrała Lily James.

Film w pierwszej wersji dubbingu wyświetlany w kinach w 1961 roku i wydany na VHS i DVD (w wydaniu specjalnym). CD Projekt wydał film na Blu-Ray z drugą wersją dubbingu (wykonaną w 2012 roku). Film w tej wersji wyemitowany na kanałach: Telewizja Polsat, Puls 2, i HBO Polska.

Fabuła

W późnym XIX wieku[4] w pewnym królestwie żyje Cinderella zwana Kopciuszkiem, małoletnia córka bogatego wdowca, który po śmierci żony żeni się z owdowiałą hrabiną Tremaine mającą własne córki w wieku Cinderelli, Anastazję i Gryzeldę[5]. Gdy bogacz umiera, jego córka jest chowana na bycie służącą[5], która spełnia wszelkie zachcianki macochy i przyrodnich sióstr[6], a także dba o ich leniwego kota, Lucyfera[7]. Dorosłej Cinderelli[a] nie podoba się ta sytuacja[9], ale pomimo tego wierzy w spełnienie marzeń o lepszym losie[10]. Szybko zaskarbia sobie sympatię domowych zwierząt, w tym myszy Jacka i Kajtka, psa Bingo i konia Majora[5].

Tymczasem król złości się na syna, że ten jeszcze się nie ożenił. Wraz ze starym księciem organizuje bal, na który zaproszone zostają wszystkie panny z królestwa[6], spośród których królewicz ma wybrać przyszłą żonę[5]. Cinderella chce pójść na bal, by oderwać się od szarej rzeczywistości, na co macocha zaskakująco daje jej zgodę, pod warunkiem wykonania obowiązków domowych i znalezienia odpowiedniej sukni. Dziewczyna znajduje na strychu starą suknię swojej matki, ale przez nadmiar obowiązków domowych, celowo dodanych przez macochę i przyrodnie siostry, nie ma czasu jej przerobić, w czym wyręczają ją zaprzyjaźnione myszki i ptaki. Dzięki temu Cinderella jest gotowa na wyjście, co nie podoba Anastazji i Gryzeldzie. Hrabina Tremaine, chcąc dopiąć swego, a jednocześnie dotrzymać danej obietnicy przed wyjściem na bal, manipuluje swymi córkami, by te porwały suknię Cinderelli na strzępy[3]. Zrozpaczona dziewczyna wybiega do ogródka, gdzie spotyka Dobrą Wróżkę, będącą jej matką chrzestną, która przy pomocy magii zamienia dynię w karetę, myszki w konie, Majora w stangreta, Bingo w lokaja, a podartą sukienkę Cinderelli w cudną balową suknię, wyposażoną w szklane pantofelki[10][11][5]. Przed odjazdem na bal przestrzega Cinderellę, że czary tracą moc po wybiciu północy[10].

Po dotarciu na bal królewicz zakochuje się w Cinderelli[5]. Para spędza cały wieczór razem, aż do czasu, gdy wybija północ. Cinderella nieświadoma, że jej partner to królewicz, ucieka z zamku, gubiąc na schodach jeden ze szklanych pantofelków[10]. Stary książę znajduje but, po czym – na zlecenie króla – przeczesuje królestwo w poszukiwaniu nieznajomej. Gdy do Cinderelli docierają wieści o królewskim dekrecie, rozanielona zaczyna nucić melodię z balu. Hrabina Tremaine wówczas uświadamia sobie, że to Cinderella była nieznajomą z balu, dlatego zamyka ją na klucz w sypialni[5]. Cinderella robi wszystko, by się uwolnić i gdy zdaje sprawę, że sama nie da rady, prosi o pomoc zaprzyjaźnione zwierzęta[9]. W czasie, gdy pantofelek bezskutecznie przymierzają Gryzelda i Anastazja, Jacek i Kajtek wykradają klucz z kieszeni macochy i uwalniają Cinderellę[5]. Hrabina Tremaine próbuje powstrzymać księcia przed przymiarką Cinderelli i gdy to się nie udaje, podstawia nogę gońcowi, który tłucze pantofelek. Książę jest w rozpaczy, ale Cinderella pociesza go, wyjmując drugi szklany pantofelek. Dziewczyna przymierza pantofelek, a następnie bierze ślub z królewiczem[5].

Produkcja

Walt Disney zdecydował się na ekranizację baśni w opracowaniu Charlesa Perraulta[2]. Przed rozpoczęciem prac nad filmem wytwórnia była zadłużona na ponad 4 mln dolarów[2][7]. By oszczędzić na produkcji, studio najpierw nakręciło roboczy film z udziałem aktorów-modeli, by na jego podstawie animatorzy narysowali poszczególne sceny[7]. Podczas nagrań Kopciuszka i księcia zagrali Helene Stanley i Jeffrey Stone[2]. Do stworzenia postaci Lucyfera zainspirował Walta Disneya kot jednego z animatorów, Warda Kimballa[7].

W 1948 na prośbę znajomych Ilene Woods nagrała partie wokalne do piosenek „A Dream Is a Wish Your Heart Makes”, „Bibbidi-Bobbidi-Boo” i „So This Is Love”[12][13], a następnie przyjęła ofertę Walta Disneya do użyczenia głosu tytułowej bohaterce filmu[14][13]. Jak przyznawała w wywiadach, podczas rozmów z Disneyem nie wiedziała, że bierze udział w przesłuchaniach do roli Kopciuszka[13]. W trakcie powstawania ścieżki dźwiękowej Walt Disney zdecydował się na pionierskie zastosowanie efektu śpiewania harmonicznego, dlatego zlecił Woods nagranie kilku ścieżek wokalnych do „Sing, Sweet Nightingale”, które następnie nałożono na siebie[2]. Głosu pozostałym postaciom użyczyli m.in. William Philips (jako książę)[2], Eleanor Audley (macocha)[2], Verna Felton (Dobra Wróżka)[2] czy Jimmy MacDonald (Jacek i Kajtek)[2].

Scena, w której Dobra Wróżka przemienia Kopciuszka w piękną księżniczkę, należała do jednej z ulubionych scen Walta Disneya w całym jego dorobku artystycznym[7].

Przed premierą z filmu usunięto kilka scen, w tym pościg księcia za jeleniem[2][7] czy przyjazd Kopciuszka i starego księcia do pałacu, gdzie królewicz widzi przyszłą żonę w łachmanach[2], a także scenę, w której Kopciuszek podsłuchuje macochę i przyrodnie siostry plotkujące o nieznajomej dziewczynie z balu[2]. Z filmu została wycięta też piosenka „Cinderella Work Song”, którą dziewczyna śpiewa, wypełniając kolejne obowiązki nałożone przez macochę i siostry przed balem[2].

Prace nad animacją kosztowały wytwórnię 3 mln dol.[2]. Film był sześciokrotnie wznawiany na potrzeby kin: w 1957, 1965, 1973, 1981, 1987 i 2013[2]. Do 2015 zapewnił twórcom 85 mln dol. przychodu ze sprzedaży[2].

Obsada

Postać Model Głos Śpiew
Kopciuszek Helene Stanley Ilene Woods
hrabina Tremaine Eleanor Audley
Jacek - James MacDonald
Kajtek
Anastazja Helene Stanley Lucille Bliss
Gryzelda Rhoda Williams
król Luis Van Rooten -
stary książę
Lucyfer - June Foray
Bingo Pinto Colvig
Dobra Wróżka Claire Du Brey Verna Felton
królewicz Jeffrey Stone William Phipps Mike Douglas
odźwierny Don Barclay -
Narratorka - Betty Lou Gerson

Wersja polska

Polska wersja językowa filmu miała premierę w 1961 z poprzedzającym dodatkiem w postaci „Naszej Kroniki” PKF nr 7/60[15]. Za kinową dystrybucję filmu odpowiadała Centrala Wynajmu Filmów, a w 1991 – ITI Cinema.

Pierwsza wersja dubbingu (1961)

Wersja polska: Studio Opracowań Dialogowych w Warszawie
Reżyseria: Seweryn Nowicki[15]
Operator dźwięku: Mariusz Kuczyński
Asystent operatora dźwięku: Jerzy Januszewski
Udział wzięli:

i inni

Piosenki śpiewali:

Druga wersja dubbingu (2012)

Wersja polska: SDI Media Polska
Reżyseria: Joanna Węgrzynowska-Cybińska
Dialogi: Joanna Serafińska
Kierownictwo muzyczne: Agnieszka Tomicka
Teksty piosenek: Michał Wojnarowski
Realizator dźwięku: Maria Kantorowicz-Bantin
Opieka artystyczna: Aleksandra Sadowska
Kierownictwo produkcji:

Produkcja polskiej wersji językowej: Disney Characters Voices International, Inc.
Udział wzięli:

Piosenki śpiewali:

Wpływ na popkulturę

Postacie z filmu pojawiły się w wielu innych produkcjach tworzonych lub współtworzonych przez firmy Walta Disneya, m.in. w filmach animowanych Magiczna Gwiazdka Mikiego: Zasypani w Café Myszka (2001) i Jej Wysokość Zosia (2012), grach komputerowych z serii Kingdom Hearts: Kingdom Hearts (2002) i Kingdom Hearts: Birth by Sleep (2010), grze komputerowej Disney Magical World (2013) oraz grze mobilnej Disney Magic Kingdoms z 2016.

Postacie z Kopciuszka pojawiły się także w amerykańskich serialach Dawno, dawno temu (2011–2012, 2016–2018) i Once Upon a Time in Wonderland (2013).

Nagrody

Rok Nagroda Tytułem Kategoria Rezultat Źródło
1950 Nagroda specjalna 11. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji Wygrana
Złote Lwy Kopciuszek
(reżyseria: Clyde Geronimi, Hamilton Luske, Wilfred Jackson) 		Konkurs główny 11. MFF w Wenecji Nominacja
1951 Złoty Niedźwiedź Film muzyczny Konkurs główny 1. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie Wygrana [16]
Duży brązowy talerz Nagroda publiczności 1. MFF w Berlinie Wygrana [16]
Oscar „Bibbidi-Bobbidi-Boo”
(autorzy: Mack David, Al Hoffman i Jerry Livingston) 		Najlepsza piosenka oryginalna Nominacja
Oliver Wallace i Paul J. Smith Najlepszą muzyka filmowa Nominacja
Walt Disney Studio Sound Department
(reżyser dźwięku: C.O. Slyfield) 		Najlepszy dźwięk Nominacja

Kontynuacje

Uwagi

  1. ↑ Zwykle podaje się wiek Cinderelli jako 19 lat, mimo że w filmie nie pada ile ona ma lat[8].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Cinderella – Details. [w:] Metacritic [on-line]. metacritic.com. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Gary Susman: Disney's 'Cinderella': 25 Things You Didn't Know About the Beloved Fairy Tale Classic. [w:] MovieFone [on-line]. moviefone.com, 2015-02-15. [dostęp 2019-04-30]. (ang.).
  3. ↑ a b Cinderella (1950), [w:] Rotten Tomatoes [online], rottentomatoes.com [dostęp 2017-11-24] (ang.).
  4. ↑ Dating Disney: Cinderella [online], Tumblr [dostęp 2023-03-19] (pol.).
  5. ↑ a b c d e f g h i Kopciuszek. [w:] Teleman [on-line]. teleman.pl. [dostęp 2020-05-05]. (pol.).
  6. ↑ a b Kopciuszek. [w:] Telemagazyn [on-line]. telemagazyn.pl. [dostęp 2020-05-05]. (pol.).
  7. ↑ a b c d e f Layne G.: 10 Things We Didn’t Know About Cinderella (1950). [w:] ScreenRant [on-line]. screenrant.com, 2020-03-29. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
  8. ↑ Christine Zelina: Treasured Family Travels. Treasured Family Travels, 2022-02-02. [dostęp 2023-03-19]. (ang.).
  9. ↑ a b Doug Walker: Old vs New: Cinderella - Nostalgia Critic. Channel Awesome, 2016-05-19. [dostęp 2023-03-19]. (ang.).
  10. ↑ a b c d Kopciuszek. [w:] Wirtualna Polska [on-line]. film.wp.pl. [dostęp 2020-05-05]. (pol.).
  11. ↑ Kopciuszek (1950). [w:] Wirtualna Polska [on-line]. film.wp.pl. [dostęp 2020-05-05]. (pol.).
  12. ↑ 45 Discography for RCA Records – 47-0000 series. dvdizzy.com. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
  13. ↑ a b c A Chat with Cinderella (Ilene Woods) and Don Hahn. dvdizzy.com, 2005. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
  14. ↑ Evan Jacobs: Ilene Woods the Voice of Cinderella Speaks!. movieweb.com, 2005-10-03. [dostęp 2019-12-24]. (ang.).
  15. ↑ a b Idziemy do kina. „Film”. 22, s. 15, 1961-05-28. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe. 
  16. ↑ a b PRIZES & HONOURS 1951. Internationale Filmfestspiele Berlin. [dostęp 2017-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-12)]. (niem.).

Linki zewnętrzne

Animacje Disneya
Produkcje Walt Disney
Animation Studios
Produkcje Walt Disney
Pictures
Produkcje DisneyToon
Studios
Filmy nagrodzone Złotym Niedźwiedziem
1950–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kopciuszek_(film_1950)&oldid=74679343”