Кикакуи: различия между версиями

Материал из Википедии — свободной энциклопедии
Перейти к навигации Перейти к поиску
[отпатрулированная версия][отпатрулированная версия]
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Новая страница: «{{Письменность |имя = Кикакуи |тип = смешанное (42 знака - абугида, остальн...»
 
PNG -=> SVG
 
(не показано 13 промежуточных версий 12 участников)
Строка 1: Строка 1:
{{Письменность
{{Письменность
|имя = Кикакуи
|имя = Кикакуи<br />[[Изображение:Ki-ka-ku.svg|50px]]
|тип = смешанное (42 знака - абугида, остальные - слоговая письменность)
|тип = смешанное (42 знака - абугида, остальные - слоговая письменность)
|языки = [[Менде (язык)|менде]]
|языки = [[Менде (язык)|менде]]
Строка 10: Строка 10:
|направление = справа налево
|направление = справа налево
|потомки =
|потомки =
|пример = kikakui.gif
|пример =
|период = с ~ 1921 до настоящего времени
|период = с ~ 1921 до настоящего времени
|родственные =
|родственные =
|ISO =
|ISO =
|размер = 200px
|размер =
|подпись =
|подпись =
|юникод =
|юникод =
Строка 24: Строка 24:


== История ==
== История ==

Письменность была разработана Кисими Камарой (~ 1890—1962) на основе работ его учителя Мохаммеда Турая (~ 1850 — ?), жившего в городе Мака ([[вождество]] [[Барри (Сьерра-Леоне)]] на юге [[Сьерра-Леоне]]).
Письменность была разработана Кисими Камарой (~ 1890—1962) на основе работ его учителя Мохаммеда Турая (~ 1850 — ?), жившего в городе Мака ([[вождество]] [[Барри (Сьерра-Леоне)]] на юге [[Сьерра-Леоне]]).


Мохаммедом Турем было разработано письмо, названное им «менде абаджада» («алфавит менде»), частично основывавшееся на [[арабица|арабском алфавите]] и частично — на слоговом [[ваи (письмо)|письме ваи]]. Письменность являлась [[абугида|абугидой]] и составила впоследствии первые 42 символа письменности кикакуи.
Мохаммедом Тураем было разработано письмо, названное им «менде абаджада» («алфавит менде»), частично основывавшееся на [[арабица|арабском алфавите]] и частично — на слоговом [[ваи (письмо)|письме ваи]]. Письменность являлась [[абугида|абугидой]] и составила впоследствии первые 42 символа письменности кикакуи.


Кисими Камара несколько изменил письменность Турая, а затем добавил более 150 собственных слоговых знаков. Благодаря популяризации своей письменности Камара получил известность, и добился видного положения на юге [[Сьерра-Леоне]].
Кисими Камара несколько изменил письменность Турая, а затем добавил более 150 собственных слоговых знаков. Благодаря популяризации своей письменности Камара получил известность, и добился видного положения на юге [[Сьерра-Леоне]].


Первоначально письменность использовалась для переводов [[Коран]]а. Письмо кикакуи получило относительное распространение и местное население пользовалось им для ведения записей вплоть до 1940-х годов, когда была проведена кампания по популяризации латинского алфавита. В результате письменность постепенно вышла из употребления, и в настоящее время ей владеет 100—500 человек.
Первоначально письменность использовалась для переводов [[Коран]]а. Письмо кикакуи получило относительное распространение и местное население пользовалось им для ведения записей вплоть до 1940-х годов, когда была проведена кампания по популяризации латинского алфавита. В результате письменность постепенно вышла из употребления, и в настоящее время ей владеет 100—500 человек.

== Графемы ==
{| class="wikitable"
|+ Знаки кикакуи для CV<ref>{{книга|заглавие=Языки мира: Языки манде|место=СПб|издательство=Нестор-История|год=2017|страницы=1096—1099|isbn=978-5-4469-0824-0}}</ref>
|-
! !! i !! a !! u !! e !! ɛ !! ɔ !! o
|-
| k- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M001 KI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M002 KA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M003 KU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M065 KEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M095 KE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M048 KO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M076 KOO.svg|30px]]
|-
| w- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M004 WI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M005 WA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M006 WU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M126 WEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M118 WE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M045 WO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M114 WOO.svg|30px]]
|-
| w/v- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M061 WVI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M049 WVA.svg|30px]] || || || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M139 WVE.svg|30px]] || ||
|-
| m̃- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M007 MIN.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M008 MAN.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M009 MUN.svg|30px]] || || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M059 MEN.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M094 MON.svg|30px]] ||
|-
| b- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M010 BI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M011 BA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M012 BU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M150 BEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M097 BE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M138 BO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M103 BOO.svg|30px]]
|-
| ‒ || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M013 I.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M014 A.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M015 U.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M163 EE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M100 E.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M147 O.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M165 OO.svg|30px]]
|-
| -̃ || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M131 IN.svg|30px]]<br>[[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M135 IN.svg|30px]]<ref>используется как отрицательная частица</ref> || || || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M178 EN.svg|30px]] || || ||
|-
| s- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M019 SI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M020 SA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M021 SU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M162 SEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M116 SE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M079 SO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M136 SOO.svg|30px]]
|-
| l- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M025 LI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M026 LA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M027 LU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M084 LEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M073 LE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M153 LO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M054 LOO.svg|30px]]
|-
| d- || || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M017 DA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M018 DU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M089 DEE.svg|30px]] || || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M181 DO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M180 DOO.svg|30px]]
|-
| t- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M022 TI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M023 TA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M024 TU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M091 TEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M055 TE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M069 TO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M104 TOO.svg|30px]]
|-
| j- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M028 JI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M029 JA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M030 JU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M157 JEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M113 JE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M063 JO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M160 JOO.svg|30px]]
|-
| y- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M031 YI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M032 YA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M033 YU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M109 YEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M080 YE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M121 YO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M141 YOO.svg|30px]]
|-
| f- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M034 FI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M035 FA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M036 FU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M078 FEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M075 FE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M088 FO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M133 FOO.svg|30px]]
|-
| ñ- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M037 NIN.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M038 NAN.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M039 NUN.svg|30px]] || || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M117 NEN.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M169 NON.svg|30px]] ||
|-
| h- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M176 HI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M041 HA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M186 HU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M040 HEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M096 HE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M140 HO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M042 HOO.svg|30px]]
|-
| h̃- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M053 HIN.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M130 HAN.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M087 HUN.svg|30px]] || || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M052 HEN.svg|30px]] || ||
|-
| ŋg- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M090 NGGI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M043 NGGA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M082 NGGU.svg|30px]] || || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M146 NGGE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M120 NGGO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M156 NGGOO.svg|30px]]
|-
| g- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M155 GI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M111 GA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M168 GU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M190 GEE.svg|30px]] || || ||
|-
| ŋ- || || || || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M184 NGEN.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M057 NGON.svg|30px]] ||
|-
| p- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M068 PI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M099 PA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M050 PU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M081 PEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M051 PE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M066 PO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M102 POO.svg|30px]]
|-
| mb- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M145 MBI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M062 MBA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M122 MBU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M047 MBEE.svg|30px]]<br>[[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M188 MBEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M072 MBE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M174 MBO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M172 MBOO.svg|30px]]
|-
| kp- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M132 KPI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M092 KPA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M074 KPU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M044 KPEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M108 KPE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M158 KPO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M112 KPOO.svg|30px]]
|-
| gb- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M124 GBI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M056 GBA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M148 GBU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M093 GBEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M107 GBE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M070 GBO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M071 GBOO.svg|30px]]
|-
| r- || || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M171 RA.svg|30px]] || || || ||||
|-
| nd- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M123 NDI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M129 NDA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M125 NDU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M191 NDEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M119 NDE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M064 NDO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M067 NDOO.svg|30px]]
|-
| nj- || || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M152 NJA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M192 NJU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M149 NJEE.svg|30px]] || || || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M134 NJOO.svg|30px]]
|-
| v- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M182 VI.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M185 VA.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M151 VU.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M173 VEE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M085 VE.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M077 VO.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M144 VOO.svg|30px]]
|-
| ny- || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M164 NYIN.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M058 NYAN.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M170 NYUN.svg|30px]] || || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M098 NYEN.svg|30px]] || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M060 NYON.svg|30px]] ||
|}

{| class="wikitable"
|+ Знаки кикакуи для CVV
|-
| [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M143 WEI.svg|30px]] || wɛi || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M194 WUI.svg|30px]] || wui || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M154 MUAN.svg|30px]] || muã || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M189 MUEN.svg|30px]] || muɛ̃
|-
| [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M137 EI.svg|30px]] || ɛi || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M110 LONG LE.svg|30px]] || lɛɛ || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M083 HEEI.svg|30px]] || hei || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M128 HOOU.svg|30px]] || hou
|-
| [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M046 HUAN.svg|30px]] || huã || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M175 LONG JO.svg|30px]] || jɔɔ || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M101 FAN.svg|30px]] || fã || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M179 KUA.svg|30px]] || kua
|-
| [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M127 NGGUA.svg|30px]] || ŋgua || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M106 LONG NGGOO.svg|30px]] || ŋgoo || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M159 NGGAA.svg|30px]] || ŋgaa || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M086 LONG NGGE.svg|30px]] || ŋgɛɛ
|-
| [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M183 LONG NGGO.svg|30px]] || ŋgɔɔ || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M167 GUAN.svg|30px]] || guã || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M166 GUEI.svg|30px]] || guɛi || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M177 NGUAN.svg|30px]] || ŋuã
|-
| [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M187 MBUU.svg|30px]] || mbuu || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M142 LONG MBO.svg|30px]] || mbɔɔ || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M105 LONG MBOO.svg|30px]] || mboo || [[Файл:MENDE KIKAKUI SYLLABLE M161 LONG MBE.svg|30px]] || mbɛɛ
|}

== Примечания ==
{{примечания}}


== Ссылки ==
== Ссылки ==
* [http://www.omniglot.com/writing/mende.htm Письменность кикакуи на сайте Омниглот]
* [http://www.omniglot.com/writing/mende.htm Письменность кикакуи на сайте Омниглот] {{Wayback|url=http://www.omniglot.com/writing/mende.htm |date=20081216072838 }}
* [http://www.geocities.com/jglavy/african.html Шрифт кикакуи]
* [https://web.archive.org/web/20020203095557/http://www.geocities.com/jglavy/african.html Шрифт кикакуи]
* [http://www.proel.org/index.php?pagina=alfabetos/mende Примеры письма]
* [http://www.proel.org/index.php?pagina=alfabetos/mende Примеры письма] {{Wayback|url=http://www.proel.org/index.php?pagina=alfabetos%2Fmende |date=20170701200019 }}
* [http://www.sierra-leone.org/heroes7.html Информация о Кисими Камара]
* [https://web.archive.org/web/20071214153102/http://www.sierra-leone.org/heroes7.html Информация о Кисими Камара]


{{Письменности}}
{{Письменности}}


[[Категория:Слоговые письменности]]
[[Категория:Слоговые письменности]]
[[Категория:Письменность]]
[[Категория:Письменности языков Африки]]
[[Категория:Искусственная письменность]]

[[de:Mende-Schrift]]
[[en:Kikakui]]
[[es:Silabario Ki-ka-ku]]

Текущая версия от 15:55, 22 февраля 2024

Кикакуи
Тип письма смешанное (42 знака - абугида, остальные - слоговая письменность)
Языки менде
Территория Сьерра-Леоне
История
Создатель Кисими Камара
Дата создания XIX век
Период с ~ 1921 до настоящего времени
Происхождение искусственная письменность
Свойства
Направление письма справа налево
Знаков 195
ISO 15924 Mend
Логотип Викисклада Медиафайлы на Викискладе

Кикакуи — слоговое письмо, разработанное для записи языка менде.

Письменность состоит из 195 знаков, 42 из которых являются абугидой, а остальные — слоговыми знаками. Существует также собственная система записи чисел. Запись производится горизонтально справа налево.

Письменность была разработана Кисими Камарой (~ 1890—1962) на основе работ его учителя Мохаммеда Турая (~ 1850 — ?), жившего в городе Мака (вождество Барри (Сьерра-Леоне) на юге Сьерра-Леоне).

Мохаммедом Тураем было разработано письмо, названное им «менде абаджада» («алфавит менде»), частично основывавшееся на арабском алфавите и частично — на слоговом письме ваи. Письменность являлась абугидой и составила впоследствии первые 42 символа письменности кикакуи.

Кисими Камара несколько изменил письменность Турая, а затем добавил более 150 собственных слоговых знаков. Благодаря популяризации своей письменности Камара получил известность, и добился видного положения на юге Сьерра-Леоне.

Первоначально письменность использовалась для переводов Корана. Письмо кикакуи получило относительное распространение и местное население пользовалось им для ведения записей вплоть до 1940-х годов, когда была проведена кампания по популяризации латинского алфавита. В результате письменность постепенно вышла из употребления, и в настоящее время ей владеет 100—500 человек.

Знаки кикакуи для CV[1]
i a u e ɛ ɔ o
k-
w-
w/v-
m̃-
b-

[2]
s-
l-
d-
t-
j-
y-
f-
ñ-
h-
h̃-
ŋg-
g-
ŋ-
p-
mb-
kp-
gb-
r-
nd-
nj-
v-
ny-
Знаки кикакуи для CVV
wɛi wui muã muɛ̃
ɛi lɛɛ hei hou
huã jɔɔ kua
ŋgua ŋgoo ŋgaa ŋgɛɛ
ŋgɔɔ guã guɛi ŋuã
mbuu mbɔɔ mboo mbɛɛ

Примечания

[править | править код]
  1. Языки мира: Языки манде. — СПб.: Нестор-История, 2017. — С. 1096—1099. — ISBN 978-5-4469-0824-0.
  2. используется как отрицательная частица