Когурё (язык): различия между версиями

Материал из Википедии — свободной энциклопедии
Перейти к навигации Перейти к поиску
[отпатрулированная версия][отпатрулированная версия]
Содержимое удалено Содержимое добавлено
Нет описания правки
 
(не показаны 44 промежуточные версии 24 участников)
Строка 1: Строка 1:
{{редактирую|1=[[User:Dmitri Lytov|Dmitri Lytov]]|2=13:57, 20 ноября 2008 (UTC)}}

{{Язык
{{Язык
|цвет=изолят
|имя=Когурёский язык
|имя=Когурёский язык
|самоназвание=
|самоназвание=
Строка 12: Строка 9:
|рейтинг=
|рейтинг=
|статус=
|статус=
|вымер= ок. 8 в. н. э.
|вымер= ок. VIII в. н. э.
|категория=[[Языки Евразии]]
|категория=[[Языки Евразии]]
|классификация=
|классификация=
[[Изолированный язык|Изолированный]] ([[Алтайские языки]]?)
[[Изолированный язык|Изолированный]] ([[Пуёские языки]]?)
|письмо=[[ханчча]]
|письмо=[[ханча]]
|ГОСТ 7.75-97=
|ГОСТ 7.75-97=
|ISO1=
|ISO1=
Строка 22: Строка 19:
|ISO3=
|ISO3=
}}
}}
'''Когурёский язык''' был распространён в древнем царстве [[Когурё]] (37 до н. э. — 668 гг. н. э.), одном из [[Три царства Кореи|Трёх царств Кореи]]. Известно только небольшое количество слов, сходных с аналогичными древнеяпонскими терминами. В некоторых случаях прослеживается сходство со словами [[Силла (язык)|языка царства Силла]] и [[тунгусо-маньчжурские языки|тунгусо-маньчжурскими языками]].


Лексика когурёского языка особенно близка древнему языку Пэкче, что находит параллели в легендах о происхождении царства Пэкче: оно якобы было основано сыновьями царя Когурё. Названия должностей в Когурё в основном совпадали с аналогичными терминами в Силла и Пэкче.


К настоящему времени существуют несколько спорных гипотез о классификации когурёского языка<ref>{{Cite web |url=http://www.historyfoundation.or.kr/Data/DataGarden/Journal(02-2)(2).pdf |title=Архивированная копия |accessdate=2008-11-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090226195328/http://www.historyfoundation.or.kr/Data/DataGarden/Journal%2802-2%29%282%29.pdf |archivedate=2009-02-26 |deadlink=yes }}</ref>. Ряд лингвистов предполагают существование [[пуёские языки|пуёской семьи]], которая включала языки царств [[Пуё (государство)|Пуё]], [[Когурё]], [[Пэкче]], а также [[Праяпонский язык|древний японский язык]]. Согласно китайским хроникам, языки [[Когурё]], Пуё, восточного [[Окчо]] и [[Кочосон]] были похожи, в то же время когурёский язык сильно отличался от языка царства [[Мальгаль]] ([[Мохэ (племена)|Мохэ]])<ref>後漢書 東夷列傳 第七十五 挹婁</ref><ref>魏書 捲一百 列傳第八十八 勿吉</ref><ref>北史 捲九十四 列傳第八十二 勿吉</ref>. В других случаях когурёсский язык включается в [[алтайские языки|алтайскую семью]], наряду с современным корейским языком (последняя классификация в основном популярна среди корейских лингвистов).
'''Когурёский язык''' был распространён в древнем царстве [[Когурё]] (37 <small>BC</small> — <small>AD</small> 668 гг. н. э.), одном из [[Три царства Кореи|Трёх царств Кореи]]. Известны только небольшое количество слов, которые сходны со словами [[Силла (язык)|языка царства Силла]], кроме того, в них прослеживается влияние или родство с [[тунгусо-маньчжурские языки|тунгусо-маньчжурскими языками]]. Нередко включается в [[алтайские языки|алтайскую семью]], наряду с современным корейским языком.


Некоторые слова из когурёского языка встречаются в языке Корё (X—XIV вв.), однако позднее вытесняются словами, происходящими из Силла.
Лексика когурёского языка особенно близка древнему языку пэкче, что находит параллели в легендах о происхождении царства Пэкче: оно якобы было основано сыновьями царя Когурё. Названия должностей в Когурё в основном совпадали с аналогичными терминами в Силла и Пэкче.

К настоящему времени существуют несколько спорных гипотез о классификации когурёского языка. [http://www.historyfoundation.or.kr/Data/DataGarden/Journal(02-2)(2).pdf] Ряд лингвистов предполагают существование семьи буйо, которая включала языки царств Буйо, Когурё, Пэкче, а также древний [[японский язык]]. Согласно китайским хроникам, языки Когурё, Буйо, восточного Окчо и Гочосон были похожи, в то же время когурёский язык сильно отличался от языка царства Малгаль (Мохе).<ref>後漢書 東夷列傳 第七十五 挹婁</ref><ref>魏書 捲一百 列傳第八十八 勿吉</ref><ref>北史 捲九十四 列傳第八十二 勿吉</ref>

Некоторые слова из когурёского языка встречаются в древнекорейском языке (10 — 14 вв.), однако позднее вытесняются словами, происходящими из Силла.


== Сопоставление лексики ==
== Сопоставление лексики ==

{|class="wikitable" style="font-size: 85%"
{|class="wikitable" style="font-size: 85%"
|-
|-
!width="75"|[[English language|English]]
!width="75"|[[Русский язык|Русский]]
! [[Язык когурё|Когурё]]<br /> произн.
! [[Язык когурё|Когурё]]<br> произн.
! [[Древнетюркский язык|Пратюркский]]
! [[Древнетюркский язык|Пратюркский]]
! [[Монгольский язык|Монгольский]]
! [[Монгольский язык|Монгольский]]
Строка 51: Строка 45:
! [[Эвенкийский язык|Эвенкийский]]
! [[Эвенкийский язык|Эвенкийский]]
|-
|-
|правитель || kʌi / kai(皆)<br /> kai-sɐ(皆次)<br /><br /> ka(加)[[Buyeo languages]] || qaγan<br />kagan || kaγan(可汗) || kami<sub>1</sub>(«ruler») <br />[[wiktionary:君#Noun|ki<sub>1</sub>mi<sub>1</sub>]](«king, emperor, monarch») || kami<br />kimi(«you») || ka<br /><br />kisi<br /><br />nirim|| kan<br /><br />han<br /><br />kɯm(«[[Gojoseon]] languages»)|| kɯi<br /> nim-kɯm || nim-kɯm <br /> || *** || *** || han || ***
|правитель || kʌi / kai (皆)<br> kai-sɐ (皆次)<br><br> ka (加) [[Пуёские языки]] || qaγan<br>kagan || kaγan (可汗) || kami<sub>1</sub> правитель») <br>[[wiktionary:君#Noun|ki<sub>1</sub>mi<sub>1</sub>]] царь, император, монарх») || kami (上) («правитель, высший»)<br>kimi ты»)<br>kai (界) («граница; царство, мир (кого-/чего-либо, напр. животных)»)<br>han (藩) («клан, феод, вотчина, область»)|| ka<br><br>kisi<br><br>nirim|| kan<br><br>han<br><br>kɯm Кочосонские языки»)|| kɯi<br> nim-kɯm || nim-kɯm <br> || *** || *** || han || ***
|-
|-
|королевская семья<br />(大加)|| kochu-ka<br />(古鄒加)|| *** || *** || kitsaki(«empress, queen»)|| kisaki || kənkir-ji(«king»)||kəsə-kan(«king»)<br />kəsɯl-han(«king») || ***|| kɯ,kə,kɯn(«big»)|| *** || *** || *** || ***
|королевская семья<br>(大加)|| kochu-ka<br>(古鄒加)|| *** || *** || kitsaki императрица, королева»)|| kisaki || kənkir-ji король»)||kəsə-kan король»)<br>kəsɯl-han король») || ***|| kɯ, kə, kɯn(«большой»)|| *** || *** || *** || ***
|-
|-
|собственник(主)|| i<br />(伊) || *** || *** || i(«you»)<br />usi(«owner») || nuʃi || *** || *** || (n)im ||(n)im || *** || *** ||*** || ***
|собственник(主)|| i<br>(伊) || jɨŋak («сторона, направление») || *** || i ты»)<br>usi собственник») || nuʃi || *** || *** || (n)im ||(n)im || nuŋ- (‘главная часть, ствол, стебель; главное русло реки’) || *** ||*** || nuŋīn, nuŋnī («главная часть, ствол, стебель; главное русло реки»)
|-
|-
|почётный титул|| ~ ji / ki<br />(支)|| *** || *** || -ti/-ki || -ʨi || ~ ji / ki(支)|| ~ ji / ki /di(支,智,至)|| ***|| ~ ji || *** || *** || *** || ***
|почётный титул|| ~ ji / ki<br>(支)|| *** || *** || -ti/-ki || -ʨi || ~ ji / ki(支)|| ~ ji / ki /di (支, 智, 至)|| ***|| ~ ji || *** || *** || *** || ***
|-
|-
|отличный стрелок<br />(善射者) || [[jumong]]<br />(朱蒙)<br />[[Buyeo languages]] || *** || jəmə(«noted bow»)<br />Jobe-Mergen(«hunting expert») || yumi/yu(«bow»)|| yumi/yu || *** || *** || *** || ~mani(«expert») || *** || *** || jolin-manga ,<br />julil-muəl(卓琳莽阿) || ***
|отличный стрелок<br>(善射者) || [[дзюмон]]<br>(朱蒙)<br>[[Пуёские языки]] || *** || jəmə отличный лук»)<br>Jobe-Mergen опытный охотник») || yumi/yu лук»)|| yumi/yu || *** || *** || *** || ~mani знаток») || *** || *** || jolin-manga,<br>julil-muəl (卓琳莽阿) || ***
|-
|-
|золото|| so<br />(蘇)<br />so-miuən/so-mun<br />(蘇文)<br /> || *** || *** || saɸi<sub>1</sub>(«cutlery, silver color») || sai<br />sabi(«rust») || so ||so(«gold») || *** || sö(«metal»)<br /> söh || *** || *** || sele(«iron»)<br />šun(«sun»)|| sigūn(«sun»)
|золото|| so<br>(蘇)<br>so-miuən/so-mun<br>(蘇文)<br> || *** || *ǯibi (ржавчина) || saɸi<sub>1</sub> столовый прибор, серебряный цвет») || sai<br>sabi ржавчина») || so ||so золото») || *** || sö металл»)<br> söh || *** || *** || sele железо»)<br>šun солнце»)|| sigūn солнце»)
|-
|-
|серебро|| tʃiεt<br />(折)<br />tʃiεu-ʃιi/so-l<br />(召尸) || *** || *** || ʦuʣu(«Tin, tinworks») || suzu || siri(«metal») || *** || *** || sö(«metal») || *** || *** || *** || ***
|серебро|| tʃiεt<br>(折)<br>tʃiεu-ʃιi/so-l<br>(召尸) || *** || *** || ʦuʣu олово, оловянные изделия») || suzu || siri металл») || *** || *** || sö металл») || *** || *** || *** || ***
|-
|-
|свинец|| nəi-miuət<br />namer<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br /> (乃勿) || *** || *** || namari(«lead»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || namari || *** ||*** || nam{{IPA|ɔ}}r || nap/납 || *** || *** || *** || ***
|свинец|| nəi-miuət<br>namer<ref name="vovin">板橋義三, Alexander Vovin, 長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br> (乃勿) || *** || *** || namari свинец»)<ref name="vovin"/> || namari || *** ||*** || nam{{IPA|ɔ}}r || nap/납 || *** || *** || *** || ***
|-
|-
|вернуть территорию<br /> (復舊土) || ta mul<br />(多勿) || *** || *** || tamu(«to return, to come around, to turn around»)<br />tamuk(«to resist, to retaliate») || temuka || *** || *** || *** || taɕi («again»)<br /> tø- («re-»)<br />muli(tsi)- («repel»)<br />mol-(«expel»)|| *** || *** || tabu-(to divide, to tear) || ***
|вернуть территорию<br> (復舊土) || ta mul<br>(多勿) || *** || *** || tamu вернуться, обойти, повернуть»)<br>tamuk противостоять, отомстить») || temuka || *** || *** || *** || taɕi («снова»)<br> tø- («снова»)<br>muli(tsi)- («оттолкнуть»)<br>mol- изгнать»)|| *** || *** || tabu- (разделить, разорвать) || ***
|-
|-
|север (зад)|| je<br />(提)<br /> jwat<br />(絶) <br />ʣo-li<br />(助利)<br />椽那部,提那部,絶奴部,後部 || arka(«back») || hoina ([[Daur language|Daur]] huain{{IPA|ə}})<br />utara<br />umara || tʃe>se(«back») || se(«back, height») || *** || *** || tuih || tui <br /> («back, behind») || xama || *** || juleri(«front, south»)<br />amargi<br />amasi(«back») || ***
|север (зад)|| je<br>(提)<br> jwat<br>(絶) <br>ʣo-li<br>(助利)<br>椽那部,提那部,絶奴部,後部 || arka зад») || hoina ([[даурский язык|даурский]] huain{{IPA|ə}})<br>utara<br>umara || tʃe>se зад») || se зад, высота») || *** || *** || tuih || tui <br> («зад, позади») || xama || *** || juleri перед, юг»)<br>amargi<br>amasi зад») || ***
|-
|-
|юг (перед) || kuan<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(灌)<br />(灌奴部)||kuzey,Ön(front)|| *** || kasira(«head, top»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />kaɸo(«face»)<br />kan-(«pre-») || kashira<br />kao(«look, face»)<br />kana-(«to serve, to get one’s wish») || *** ||arihi|| *** || kət(«surface, look»)<br />arp(front)|| *** || *** ||julergi|| ***
|юг (перед) || kuan<ref name="vovin"/><br>(灌)<br>(灌奴部)||kuzey, Ön (перед)|| *** || kasira глава, вершина»)<ref name="vovin"/> <br>kaɸo лицо»)<br>kan- пред-») || kashira<br>kao взгляд, лицо»)<br>kana- служить, исполнять желание») || *** ||arihi|| *** || kət поверхность, взгляд»)<br>arp (перед)|| *** || *** ||julergi|| ***
|-
|-
|восток (лево) || źwən/sun<br />(順) <br /> (順奴部) || doğu, sol(left)|| źeü ,<br /> źegün || a-dʒuma/a-duma(«east») || azuma || *** || *** || *** || wen(«left»)<br /> sae(«east») || źun || *** || dergi || jun<br />jəgin(«left»)
|восток (лево) || źwən/sun<br>(順) <br> (順奴部) || doğu, sol (лево)|| źeü,<br> źegün || a-dʒuma/a-duma восток») || azuma || *** || *** || *** || wen лево»)<br> sae восток») || źun || *** || dergi || jun<br>jəgin лево»)
|-
|-
|запад (право) || yən<br /> (涓) <br /> (涓奴部) ||batı|| ürüne ,<br /> barun || ini-si(«west») || niʃi || *** || *** || *** || or{{IPA|ɯ}}n(«right»)<br />par{{IPA|ɯ}}n(«right») || xangid || *** || wargi || anŋū(right)
|запад (право) || yən<br> (涓) <br> (涓奴部) ||batı|| ürüne,<br> barun || ini-si запад») || niʃi || *** || *** || *** || or{{IPA|ɯ}}n право»)<br>par{{IPA|ɯ}}n право») || xangid || *** || wargi || anŋū (право)
|-
|-
|камень|| *** || taš || cila{{IPA|ɣ}}u(n) (Classical) <br /> culuu ([[Khalkha]]) <br /> šuluu(n) ([[Buryat language|Buryat]]) || isi || iʃi || turak || *** || tōlh || tōl <br /> tok(dialect) || *** || *** || tahan(«steppingstones») || ***
|камень|| *** || taš || cila{{IPA|ɣ}}u(n) (Classical) <br> culuu ([[Khalkha]]) <br> šuluu(n) ([[бурятский язык|бурятский]]) || isi || iʃi || turak || *** || tōlh || tōl <br> tok (диалект) || *** || *** || tahan камень для перехода через ручей») || ***
|-
|-
|скала, утёс(巌,峴,岑) || pa-・ιəi/pua-・ιəi<br />pàI/pa’i<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(巴衣,波衣)<br />pua-ɣei/paxe<br /> (波兮) || *** || *** ||[[wiktionary:岩#Noun|i{{IPA|ɸ}}a]] / [[wiktionary:巌#Noun|i{{IPA|ɸ}}a{{IPA|ɸ}}o]] <ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />mama(«cliff»)|| iwao («great rock, bedrock») || *** ||*** || pahoy|| pawi|| pax(石・崖) <br /> (Nivkh) || *** || wehe || ***
|скала, утёс (巌, 峴, 岑) || pa-・ιəi/pua-・ιəi<br>pàI/pa’i<ref name="vovin"/><br>(巴衣,波衣)<br>pua-ɣei/paxe<br> (波兮) || *** || *** ||[[wiktionary:岩#Noun|iɸa]] / [[wiktionary:巌#Noun|iɸaɸo]]<ref name="vovin"/> <br>mama утёс»)|| iwao («большая скала, скалистая порода») || *** ||*** || pahoy|| pawi|| pax(石・崖) <br> (нивх. язык) || *** || wehe || ***
|-
|-
|земля (壌,壤) || no <br /> 内/奴~弩/悩<br />nori<br />奴閭 || *** || ńurū || nu/no(«land»)<br />na || no || no <br /> buri ||nu¨~nu¨ri/nε <br /> bəl|| *** || bəl <br /><br /> nuri(«world») || na («land») || na || na(土地),noro(-n) || ***
|земля (壌,壤) || no <br> 内/奴~弩/悩<br>nori<br>奴閭 || *** || ńurū || nu/no земля»)<br>na || no || no <br> buri ||nu¨~nu¨ri/nε <br> bəl|| *** || bəl <br><br> nuri мир») || na («земля») || na || na(土地), noro(-n) || ***
|-
|-
|народ || (nua) > na <ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br /> no <br /> 內,那,奴,惱 || ili || ulus(<*hulu-s<* bulu-s) || nu/na("страна, народ")<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />na<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || na || *** || *** ||narah|| nara || guru-n(< * buru-n) || guru-n(< * buru-n) || gurun || ***
|народ || (nua) > na<ref name="vovin"/> <br> no <br> 內,那,奴,惱 || ili || ulus (<*hulu-s<* bulu-s) || nu/na («страна, народ»)<ref name="vovin"/> <br>na<ref name="vovin"/> || na || *** || *** ||narah|| nara || guru-n(< * buru-n) || guru-n(< * buru-n) || gurun || ***
|-
|-
|город со стенами, крепость, замок || kol<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> / hol <br /> (忽)<br /> kuru / kolo <br />(溝婁,屈, 骨) || qol-γan || küri-yen «забор, hedge, device»,/qol-γan || ko{{IPA|ɸ}}ori(«brough, country»)<br /> ki<sub>2</sub>(«city»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || kōri<br />-ki || *** || ***|| kolh || ko{{IPA|ɯ}}l <br /> gol || kur ~kur ~kuran || *** || kuran~ kuren (城, 柵: «замок, цитадель») <br />golo(省:province) || ***
|город со стенами, крепость, замок || kol<ref name="vovin"/> / hol <br> (忽)<br> kuru / kolo <br>(溝婁, 屈, 骨) || qol-γan || küri-yen «забор, изгородь<!-- , device прибор?-->»/qol-γan || ko{{IPA|ɸ}}ori город, страна»)<br> ki<sub>2</sub> город»)<ref name="vovin"/> || kōri<br>-ki || *** || ***|| kolh || ko{{IPA|ɯ}}l <br> gol || kur ~kur ~kuran || *** || kuran~ kuren (城, 柵: «замок, цитадель») <br>golo(省: провинция) || ***
|-
|-
|названия столицы || cholbon(卒本)<br /> solbon(率本)<br />puru-na(不耐,平壤)|| cholpon («Венера») || čolbaŋ(«Венера»)|| *** || *** || soburi || sərabəl <br /> səbəl ||shəbɯl|| seoul <br /> saet-piəl(«Венера») || *** || ***|| *** || ***
|названия столицы || cholbon(卒本)<br> solbon(率本)<br>puru-na(不耐,平壤)|| cholpon («Венера») || čolbaŋ («Венера»)|| *** || *** || soburi || sərabəl <br> səbəl ||shəbɯl|| seoul <br> saet-piəl («Венера») || *** || ***|| *** || ***
|-
|-
|средний (中) || kab{{IPA|ə}}l <br />加火 || *** || *** || kapi>kaɸi(«содержимое»)<br />kapa>kaɸa(«снаружи») || kai<br />kawa(«сторона»)|| *** ||*** || ka[[Voiced bilabial fricative|β]]{{IPA|ɔ}}n<br />가ㅸㄴ || kaun(-de)<br /> -gaus/-aus(«половина») || *** || *** || *** || ***
|средний (中) || kab{{IPA|ə}}l <br>加火 || *** || *** || kapi>kaɸi («содержимое»)<br>kapa>kaɸa («снаружи») || kai<br>kawa («сторона»)|| *** ||*** || ka[[МФА|β]]{{IPA|ɔ}}n<br>가ㅸㄴ || kaun(-de)<br> -gaus/-aus («половина») || *** || *** || *** || ***
|-
|-
|большой, лучший|| māk/mo <br />(莫)<br /> ma<br />(馬)<br />makhara<br />(莫何邏)|| *** || *** || ma-(prefix to mean «реальный/большой/верный/совершенный»)<br />kara(«рождение, родство»)<br />makari(«подлинный»)<br /> || ma-<br />kara<br />makari || *** ||*** ||*** || mal-말 <br /> mat 맏(«первый, старший») || maŋga («сильный») || *** || maŋga («сложный, упорный, сильный; больше, лучше») || maŋa («сильный»)
|большой, лучший|| māk/mo <br>(莫)<br> ma<br>(馬)<br>makhara<br>(莫何邏)|| *** || *** || ma- (префикс со значением «реальный/большой/верный/совершенный»)<br>kara («рождение, родство»)<br>makari («подлинный»)<br> || ma-<br>kara<br>makari || *** ||*** ||*** || mal-말 <br> mat 맏 («первый, старший») || maŋga («сильный») || *** || maŋga («сложный, упорный, сильный; больше, лучше») || maŋa («сильный»)
|-
|-
|вождь племени<br />(太大兄)|| makha-ha-raji<br />(莫何何羅支/太大兄)<br />~ji/ki(«title of honor»)<br />兄 laji / haraji(«patriarch»)|| *** || *** || ma-(«really»)<br />kakar-(«devolve on, to depend»)<br />-dati(«patriarch»)<br />ukara(«tribe»)<br />-ti(«title of honor»)<br />[[muraji]]title for influential clans»)||ma-<br />kakar-<br />-dati<br />-kara ||*** ||kak-kan<br /><br />kan-ki/kanji<br /><br />~ji(«title of honor») || *** || hara(«grand»)<br />~ji(«title of honor»)<br />har-abə-ji(«grand father»)<br />~achi(«legation staff’s title»)|| *** || *** || mahala(«hat, cap»)<br />makta-ra- («to prise») || ***
|вождь племени<br>(太大兄)|| makha-ha-raji<br>(莫何何羅支/太大兄)<br>~ji/ki почётный титул»)<br>兄 laji / haraji патриарх»)|| *** || *** || ma- реально»)<br>kakar- передать полномочия, зависеть»)<br>-dati патриарх»)<br>ukara племя»)<br>-ti почётный титул»)<br>muraji титул влиятельных кланов»)||ma-<br>kakar-<br>-dati<br>-kara ||*** ||kak-kan<br><br>kan-ki/kanji<br><br>~ji почётный титул») || *** || hara(«великий»)<br>~ji почётный титул»)<br>har-abə-ji дед»)<br>~achi дипломатический титул»)|| *** || *** || mahala шапка»)<br>makta-ra- («наградить») || ***
|-
|-
|вождь, предводитель|| makri-key/makli-ji/mori-ji<br />(莫離支)|| baš(head) || *** || makari(«true, genuine») || makari ||*** || Marip-gan(«king»)<br /> Mae-kɯm(«king»)|| maruha <br /> mari(«head») || məri(«head») || *** || *** || *** || ***
|вождь, предводитель|| makri-key/makli-ji/mori-ji<br>(莫離支)|| baš (голова) || *** || makari подлинный, верный») || makari ||*** || Marip-gan король»)<br> Mae-kɯm король»)|| maruha <br> mari глава») || məri глава») || *** || *** || *** || ***
|-
|-
|вершина(峰) || süni <br />(首泥) || *** || *** || sone<sub>1</sub>(«continuous mountain ridge»)|| sone || *** ||*** || sunɯrk || {{IPA|tɕəŋ}}suri («top of the head») || *** || *** || šun(«sun»)<br />sukdun(«air») || ***
|вершина(峰) || süni <br>(首泥) || *** || *** || sone<sub>1</sub> горная цепь»)|| sone || *** ||*** || sunɯrk || {{IPA|tɕəŋ}}suri («макушка») || *** || *** || šun солнце»)<br>sukdun воздух») || ***
|-
|гора (山) || tat / tar <br /> (達)<br /> ma<br />(馬)<br />|| taγ("mountain") || a{{IPA|ɣ}}ula(n) (Classical Mongolian)<br /> ūl ([[Khalkh]])<br /> ūla ([[Buryat language|Buryat]])<br /> aul{{IPA|ə}} ([[Daur language|Daur]]) || take<sub>2</sub>(«big mountain»)<br />mure(«mountain»)<br />tara|| take<br />yama || *** || 督 t{{IPA|ɔ}}r{{IPA|ɔ}}(山),<br />tara(多禮,多羅)<br />(«land») || moyh(山)|| me <br /> tang, tal(«land»)<br /> tuk(«hill»)<br />orɯm (Jeju dialect)|| *** || *** || alin<br />tala(«field»)<br />mulu(«ridge of mountain») || ***
|-
|высокая гора|| {{IPA|ɣ}}apma<br />(盒馬)|| *** || *** || jama(«mountain») || yama ||*** || *** || *** || *** || *** || *** || dabagan(«mountain peaks»)<br />daba- || ***
|-
| почва|| sik <br />(息) || *** || *** || su(«sand, sandbank») || su ||*** || ***|| *** || h{{IPA|ɨ}}rk || *** || *** || *** || ***
|-
| дорога || tsir<br />(助乙) || yol(«road») || tsam || ti(«road») || ʨi/ʥi ||*** || ***|| kirh || kil || *** || *** || jugūn(«road») || ***
|-
|узел, соединение|| mucǝ<br />(蕪子) || *** || *** || pusi(«knot»)<br />musu-(«to knot») || ɸuʃi/buʃi<br />musu- || *** || *** || m{{IPA|ʌ}}d{{IPA|ɨ}}i || madi || *** || *** || *** || ***
|-
|дерево, древесина|| kil<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />k{{IPA|ιə}}nul, naro?<br />(斤乙)<br />ɣei/ɣit<br />(盻/肹)<ref>Murayama Shichirō 1962</ref> || ï(«forest»)/ïγac(«tree») || *** || ki<sub>2</sub>/ ke<sub>2</sub>/ko<sub>2</sub>(«tree»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />ko<sub>2</sub>nara(a kind of beech) || ki<br />konara || *** ||*** || 斤:nal(訓)/kɯn || kɯru («stump; unit for counting trees»)<br />namu 나무 («tree; wood») || *** || *** || *** || ***
|-
|ива|| yoɯɪn<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(要隠)|| *** || *** || yana-ki<sub>2</sub>(«willow tree»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || yana-gi ||***||*** || *** || *** || *** || *** || *** || ***
|-
|бамбук|| na<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(奈)|| *** || *** || no<sub>2</sub>(bamboo arrow)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />si-no(«dwarf bamboo») || no<br />ʃino ||***||*** || *** || *** || *** || *** || *** || ***
|-
|сосна(松)|| busi<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref>/pιu-sie<br />(夫斯)<br />pιu-so <br /> (扶蘇) || *** || *** || matu(«pine tree»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />pusi(«fire wood»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || maʦu<br />ɸuʃi ||bu(扶,負)<br />so(蘇)||*** || sol(松)/pos(樺) || sol, sonamu || *** || *** || bahiya(«pine cone») || ***
|-
|каштан|| toŋsje/tosi<br />(冬斯)<ref>Shichiro Murayama 1962</ref> || *** || *** || toti(«horse chestnut») || tochi || *** || *** || *** || *** || *** || *** || *** || ***
|-
|персик|| pasi<br />(波尸) || *** || *** || *** || *** || *** || *** || poksi{{IPA|ə}}ŋ<br />(桃) || poksuŋ-a, poksa (桃) || *** || *** || *** || ***
|-
|чеснок || mier<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />(買尸) || *** || maŋgirsun(野蒜) || mi<sub>1</sub>ra («garlic chives»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || nira («[[garlic chives]]») || *** || *** || manʌl<br />(蒜) || manɯl || *** || *** || maca («garlic chives») || ***
|-
|зерно|| nabar<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> /niəŋ-biuʌt <br /> 仍伐|| *** || *** || nape<sub>2</sub>>naɸe<sub>2</sub>(«seedling»)<ref>Shinmura Izuru Memorial Foundation(2002)Kōjien</ref><br />ina-ɸo("ear of rice")<br />mi<sub>2</sub>("fruit, seed, grain")<br />mame(«grain») || nae<br />inaho<br />mame(«bean») || *** ||*** || nad («grain») || nad («grain»)<br />nuy("grains of unhulled rice amongst hulled rice")<br /> narak("rice plant; unhulled rice; grain of rice") || *** || *** || *** || ***
|-
|корень|| tsʌm<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> (斬)|| *** || *** || tsome(«origin») || *** || *** || pul?(根) || pulhuy(根) || ppuri || tʃamγ(根株)<br /> ([[Nivkh language|Nivkh]]) || *** || da || ***
|-
|плуг (犁) || ka-ʃιi/kar<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(加尸) || kerci-("to cut, to dig trenches") || *** || kar-(«to cut»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />kuɸa(«hoe») || kari<br />kuwa || *** ||*** || karai(木[杴]・鍬, kal-(plow)<br />kal(刀) || *** || gerbe-(«break, snap»)<br /> (Nanai) || *** || halhan("hoe")/halhan~halgan(犂[鏵]:"plow") || gerbe-(«break, snap»)
|-
|топор || ・ιo-sie, nərə-si<br />(於斯) || *** || *** || wono<sub>2</sub>(«ax») || ono || *** ||*** || *odzg{{IPA|ɔ}}y<br />(烏子蓋) («ax»)<br /> n{{IPA|ɔ}}lh («blade») || nal («blade»)<br />nas («sickle; scythe»)<br />tōkki («ax»)|| *** || *** || anjikū («hatchet») || ***
|-
|бассейн (盆)|| s{{IPA|ɐ}}r/s{{IPA|ʌ}}l (西) || *** || *** || sara(«saucer, dish») || sara || *** ||*** || sora (盆) («basin») || *** || *** || *** || *** || ***
|-
|вода (水) || mi<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />(米)<br /> mie<br />(買)<br />moro<br />(模盧) || *** || mören(江, 海) <br /> müren (沐漣) /moron (木連) (Khitanese) || mi<sub>1</sub>/mi<sub>1</sub>du/mi<sub>1</sub>n-(«water»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || miʣu || mi(彌) ||*** || m{{IPA|ɨ}}l || mul || mu || mu 沒 || muke || mū(«water»)
|-
|проточная вода(泉井) || ə{{IPA|ɯ}}l/uir<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(於乙):井 <br />iri <br />(伊梨):泉|| bul-a-q/bul-a-γ(«fountain, spring») || {{IPA|ɯ}}s (水"water") || wi («well, reservoir, irrigation pond»)<br />ura(«waterside») || i<br />ura || *** || {{IPA|ɯ}}l(乙) || umɯl («well») || umul («well») || eri~erri("small river" 川)<br /> (Nivkh) || *** || üla («large river» 江) || ***
|-
| плотина (堤) || tu<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />(吐)|| töpü || *** || take<sub>2</sub>(«higher hill»)<br />tutumi(«dike»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />tu-(to stack, to pile, to gather)|| take<br />ʦuʦumi<br />ʦu- || *** || *** || *** || əntək<br />tuk(堤) || *** || *** || do-(«to stop») || ***
|-
|пруд|| nami<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> / naymi<br />(内米)|| *** || namug («marsh, swamp») || nami<sub>1</sub> («wave»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />nada(«open sea») || nami<br />nada || mi(r)ji<br />(蜜地,彌知) ||*** || ***|| ? n{{IPA|ɛ}}nmul («stream») <br /> mos («pond»)<br /> nɯp{{IPA|ʰ}} 늪 («swamp») || namu, lamu («sea, ocean; lake» 海) || *** || mūsa («swamp») || ***
|-
|ветвь<br />(派) || kai (改) || *** || *** || *** || *** || *** || *** || kar{{IPA|ʌ}}i (派) || kal{{IPA|ɛ}} (派) || *** || *** || *** || ***
|-
|река || kur<br />(屈)<br /> na<br />(那)|| köl(«lake») || *** || kaɸa(«river») || kawa || nari(那利)<br /> 久麻那利 ||*** || k{{IPA|ɔ}}r{{IPA|ɔ}}m <br /> nāyh || karam <br />n{{IPA|ɛː}} || *** || *** || ula || ***
|-
|море|| patan<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref>/padal/padan <br />(波旦)<br />pa-sia<br />(波且) || *** || *** || wata(«sea»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || wada-ʦu-mi(«gods of Sea») || *** ||波珍 pad{{IPA|ɔ}}l || padah~parʌl || pada || *** || namu || namu || ***
|-
|корова|| {{IPA|ʃ}}ιəu/*sü <br /> (首)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || *** || *** || usi(«cow»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || uʃi || *** ||*** || ʃyo/쇼 || so || *** || *** || eje(«castrated cow») || ***
|-
|свин (猪)||u<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />烏<br />o-sie<br />(烏斯)<br />o-s^i¨{{IPA|ʌ}}ŋ <br />(烏生) || *doŋuz > domuz || *** || usi («ox; cattle»)<br />wi («pig, boar»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || i(«boar») || *{{IPA|tɕ}}o-n{{IPA|ʲ}}i <br />(猪耳) || *** || tot{{IPA|ʰ}} 돝 || tw{{IPA|ɛː}}ji, toyaji(dialect), tochi(dialect) || *** || *** || ulgiyan(«pig»)<br />ulha(«domestic animal») || ***
|-
|водный олень || kosya<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br /> ([[wiktionary:古斯也#Noun|古斯也]]) || *** || *** || kuzika(«deer») || kuzika || *** ||*** || ***|| korani(«Manchurian elk»)<br />kōr{{IPA|ɛŋ}}i, kor{{IPA|ɛ}}i ([[Gyeongsang dialect]]) || *** || *** || kandahan («a kind of deer») || ***
|-
|лошадь|| mielo/meru<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(滅) || *** || mori~muri || uma~muma(«horse»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || uma || *** ||*** || mʌl/(馬) || mal || mori <br /> (Nanai) || *** || morin || ***
|-
|лебедь (鵠) || koɣoi<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br /> (古衣) || qoγu || *** || kuguɸi<sub>1</sub>>kubi(«swan»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || kugui(«swan») || *** ||*** || kohay<br />kon || koni || *** || *** || gaha(«bird, raven»)<br />gasha(«big bird») || ***
|-
|медведь || komok<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />(功木)|| *** || *** || kuma(«bear»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || kuma || koma || *** || kom || kōm || *** || *** || *** || ***
|-
| сова (鵂鶹)|| ʦu<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(租) || *** || *** || tuku(«owl»)<ref>Shinmura Izuru Memorial Foundation(2002)Kōjien</ref><br />ʦu(«nest»)|| ʦuku<ref>Shinmura Izuru Memorial Foundation(2002)Kōjien</ref>/mimi-dzuku<br />su || *** || *** || *** || *** || *** || *** || *** || ***
|-
|кролик || u-si-ɣam<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref>/o-sie-həm<br />(烏斯含)|| tawïsγan || *** || wosagi<sub>1</sub>/usagi<sub>1</sub>(«rabbit»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || usagi<ref>Shinmura Izuru Memorial Foundation(2002)Kōjien</ref> || *** || *** || thos-gi || tho-ggi || *** || *** || *** || ***
|-
|ласка, горностай (狌) || yia-ʃιi/yar<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br /> (也尸) || *** || *** || itatʃi(weasel)<ref>Shinmura Izuru Memorial Foundation(2002)Kōjien</ref> || itaʨi(weasel) || *** || *** || yezï ~ yez{{IPA|ɣ}}-<br />(«fox») || yəu («fox»)<br /> yəsi(dialect) || *** || *** || *** || ***
|-
|рог || tsιi-nyiak<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(次若)|| *** || *** || tuno(«horn»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || ʦuno || *** ||*** || *** || *** || *** || *** || *** || ***
|-
|крыло || əji, nərəgi<br />(於支) || *älig > el («hand») || *** || tadamgi(arm)<br />atʃi(foot, walk, rain, money) || aʃi || *** ||*** || *** || nar{{IPA|ɛ}}, nalg{{IPA|ɛ}} || *** || *** || asχa || ***
|-
|нога (足) || γwi/kwai<ref>Shichiro Murayama 1962</ref> <br />tor<br />(廻)|| *** || *** || kuw-(«to kick»)<ref>Shinmura Izuru Memorial Foundation(2002)Kōjien</ref><br />ko-yu(«to get over»)<ref>Shinmura Izuru Memorial Foundation(2002)Kōjien</ref> || ker-<br />koe-|| *** ||*** ||*** || tari || *** || *** || *** || ***
|-
|рот || huət-ts‘ii/kuci<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />kútsi/kutui<br />kolci<br />(忽次)<br />ko-ts‘ii<br />(古次)<br />kuan/kuen<br />(串) || *** || 훌츠qurc(Khalka)(«skewer, spit» 串) || kutu~kuti < *kutui("mouth")<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />ko<sub>2</sub>to<sub>2</sub>("word, speech, language") || kuʨi<br />koto || *** ||*** || k{{IPA|ʌ}}l-(曰: «to say»)<br /> koc («skewer, spit; promontory» 串) || kulrε ([[Jeju dialect]]) <br /> kul (South Jeolla dialect)<br />kar-(曰: «to say»)|| *** || *** || *** || ***
|-
|волосы || təl(毛乙)>tiəl(鐵)<br /> || *** || *** || tar-u(«trail, hang out») || tare-ru || *** ||***|| *** || təl (毛) || *** || *** || tulə(ad:"to outside") || ***
|-
|зуб || kʌi-ʃιi<br /> (皆尸) || *** || *** || ki<sub>1</sub> («fang; tusk»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || *** || *** ||*** || ***|| *** || *** || *** || *** || ***
|-
|сердце<br />грудь || kor<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref>/kιo-sιi<br />(居尸) || göğüs || kökün || ko<sub>2</sub>ko<sub>2</sub>ro<sub>2</sub><ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref>/kori(«heart»)<br />koro(«oneself») || kokoro || *** || *** || *** || kogäŋi («core») / kas{{IPA|ʰ}}{{IPA|ɯ}}m («chest, heart») || *** || *** || huhun («breast, bosom») || ***
|-
|поперёк (横) || ・ιo-sie/*es <br /> (於斯) || *** || *** || yo<sub>2</sub>ko<sub>2</sub>(«transverse»)<br />yo<sub>2</sub>k-(«to traverse») || yoko<br />yoker- || *** ||*** || əs/엇 || ət || *** || *** || *** || ***
|-
|долина || tan<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref>/tuən/t‘ən <br /> (旦,頓,呑) || *** || *** || tani(«valley»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || tani || *** ||*** || tʌn~tuʌn("valley")<br />təŋg{{IPA|ɛ}}("valley")|| *** || *** || *** || *** || ***
|-
|side edge || ka-(・a) <br /> (加阿) || kera || *** || kado<sub>1</sub>(«side edge, jag»)<br />kari(«edge») || kado<br />kari || *** ||*** || kʌs || kā || *** || *** || kaja-(«to cut»)<br />huwesi-(«cutter, small blade») || ***
|-
|cap (冠)|| kwot-su (骨蘇)|| *** || *** || katsa(«hat») || kasa(«hat, shade») || *** || *** || kosgal<br />(冠 : «cap»)<br />kat<br />(笠, 帽, 冠 : «hat, cap») || kokal<br />(弁 : «conical cap»)<br />[[Gat (hat)|kat]] (黑笠) || *** || *** || *** || ***
|-
|ball (丸)|| an{{IPA|ʃ}}i<br />(安市)<br />an{{IPA|ʒ}}ip<br />(安十)|| *** || {{IPA|ə}}nduh{{IPA|ə}} ([[Daur language|Daur]]) || *** || *** || *** ||*** || *** || al || (x)elū- || *** || umhan<br />muheren || elū
|-
|layer (重) || biar<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref>/bjet <br /> (別) || *** || *** || pe<sub>1</sub>>ɸe<sub>1</sub>(«layer»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || he(«layer») || *** ||*** || pʌl || *** || *** || *** || fe(«ex-, past, former») || ***
|-
|neighbor (隣) || ιi-bιuʌt/iboc<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br /> (伊伐)|| *** || *** || ipa>ipe<sub>1</sub>>iɸe<sub>1</sub>(«residences»)<ref>Shinmura Izuru Memorial Foundation(2002)Kōjien</ref>|| ie || *** ||*** || ib{{IPA|ɯ}}t (隣)|| iut (隣)|| *** || *** || imiya-(«to gather togather») || ***
|-
|frost || sat <br /> (薩)<br /> sat-ɣan/sal-han<br />(薩寒)|| *** || *** || simo(«frost»)<br />sayi/seye<br />zayi/zaye<br />(«icicle, ice») || simo<br />sae || *** ||*** || səri || *** || *** || *** || juhe || ***
|-
| lush (菁) || ka-tʃιe <br /> (加支) || *** || *** || kati/katin(«lush, dark blue»)|| kaʨi || *** ||*** || ***|| kəch-(蕪)<br />kis- («lush, overgrown with weeds, overrun with plants») || *** || *** || *** || ***
|-
|group, tribe || ul <br />(于尸)|| uruk («clan») || ulus («people, nation, tribe, [[horde]]») || uti(«family, inside, home»)<br />udi («tribe, clan, social status of one’s family, lineage, birth, surname») || uʨi<br />uʒi || *** ||*** || ul("relations; relatives; kinsfolk; clan")<br />uri («we, us; the Korean people, Koreans») || *** || *** || *** || urse («people»)<br />uce(«entrance») || ***
|-
|mother || ya chi <br /> (也次)<br />ya pa<br />(也派)<ref>Murayama Shichirō (1962)</ref>|| Ana || *** || [[Voiceless bilabial fricative|{{IPA|ɸ}}]]a{{IPA|ɸ}}a(«mother»)<br />oya(«parent»)<br /> || haha, oya || *** || *** ||어ㅿㅣ<br />əzi|| 어미əmi<br />아매,에마 ame, ema(north dialect)|| *** || eniyen || a ja || ***
|-
|baby|| gu(仇)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />gιəu-sie / kus / kyus<br />(仇斯) || koto(«son»匈奴語)<br />kız («girl; daughter»)<br />O’gul || *** || ko<sub>1</sub>(«baby»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || ko(«baby, child») || *** || *** || *** || koma(童)<br /> koma-(小-) || *** || omo || jui(«kid») || kuŋa («child»)
|-
|writing <br /> literature <br />(文)|| kιən-ʃιi/kɯl<br />(斤尸) || *** || *** || kak-(«to write»)<br />kuk-/*kuru-(«to form, to bind») || kak-<br />kukur-/kurum- || *** || *** || kɯl || kɯl || *** || herse || hergen || ***
|-
|jade || kusi<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />ko-{{IPA|ʃ}}ie<br />(古斯)|| *** || gas || kusiro<sub>2</sub>("bracelet")<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || kuʃiro<br />|| *** || *** || kusɯl («jewel») || *** || *** || γun || gu || ***
|-
|cool wind, clear wind || ʃa-nιet-ιi<br />(沙熱伊) || *** || *** || same-(«cool»)<br />-ti(«wind») || same-<br />-ʨi || *** || *** ||san{{IPA|ʌ}}l(«cool»)<br />-i(«-wind»)|| s{{IPA|ə}}n{{IPA|ɯ}}l(«cool») || *** || *** || simeli(«cool») || ***
|-
|hole (孔) || dzei-ts‘ii/tsei-ts‘ii/cic<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br /> (斉次/濟次) || *** || *** || tʃuk-(«to penetrate»)<br /> tʃuki(«fissure, gap») || suki || *** ||*** || s{{IPA|ʌ}}zi («interval, gap») || sai<br />(«interval, gap»)<br />t’ul-(透)<br />t{{IPA|ɯ}}m(隙孔) || *** || *** || *** || ***
|-
|hole (穴) || kap<br />(甲)<br />kapi<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(甲比) || qapca("gorge, ravine"), qapi¨γ("Gate") || *** || kapi<sub>1</sub>>kaɸi<sub>1</sub>("hole, gorge, narrow valley")<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || kubomi («hole»)|| *** ||*** || ***|| kul (穴) || *** || *** || *** || ***
|-
|three || mir/mil<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(密) <br /> siet<br />(悉)<br />s^ïei<br />(史) || bis(5) || gurav || mi<sub>1</sub>(«3»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || mi || *** || mil || sei/səih || 셋 sʰet̚ || *** || ilan || ilan || ***
|-
|five || uc<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref>/ütsi/uci/üc/uca/uchha <br />(于次,弓次) || üç(3) || tabun || itu(«5»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || iʦu || *** || *** || tasul (打戌) || tasət <br /> 닷 tah || dügün || sunja || sunja || ***
|-
|seven || nanön<br />nanin<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(難隠)<br /> nanən/nanun <br /> ||Yeti || *** || nana(«7»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || nana || *** || *** ||(n)ìlgɯp(一急) || (n)ìlgúp || nadan || nadan || nadan || ***
|-
|ten || tək/tok<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref>/duk<br />(德) || on <br /> toquz(9) || arav || to<sub>2</sub>/to<sub>2</sub>wo(«10»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || tō || *** || *** || *** || yəl(10)<br /> on(100)<br /> chɯmun(1000) || juwa || juwan || juwan || {{IPA|ʒ}}uwan
|-
|hard || ma <br />(馬) || *** || *** || ma- («truly, really») || ma- || *** || *** || modir- || mōjir- («harsh; severe; cruel») || *** || manga(«hard») || maŋga(«hard») || maŋa
|-
|high || dat/§ap/tar<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(達) || *** || *** || taka-/daka-("high")<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || taka-/daka || *** ||*** || ***|| tarak- («high»)<br />tarak («loft») || *** || *** || den («high»)<br />dekde- («to rise») || ***
|-
|rough || kur’iy<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />(骨衣) || *** || *** || kata- («hard») || katai («rigid, firm, stiff») || *** || ka¨c{{IPA|ʰɔ}}¨l || kəc{{IPA|ʰ}}ɯl- (荒) || *** || *** || *** || kata-(«to become hard, to become rough») || ***
|-
|round (圓)
|| toŋ-pιuəi<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(冬非)|| *** || *** || tubura(«round»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || tsubura || *** ||*** || tuŋgɯl-(圓)|| tuŋgɯl-(圓} || *** || *** || torho-(«to roll, to circle») || ***
|-
|new || {{IPA|ʃ}}ιəu/*su<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />(首) || *** || *** || zu(«new, present, developing, a gleam»)<br />su-(«fresh»)<br />sa-(«young»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || su- || *** || say || say (새) || s{{IPA|ɛ}} || *** || iche || ice || ***
|-
|deep || bιuk-sie<br />(伏斯)<br />puk<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(伏)|| *** || *** || puka-si>ɸuka-si(«deep»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref>|| ɸuka-i || *** ||*** || kiph u˙n || kiph- <br /> puk («deeply, completely, fully») || *** || *** || *** || ***
|-
|flat, level, shallow<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || biri<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(比里)<br />pii-lιεt <br /> (比烈)|| biri || *** || pi<sub>1</sub>ra->ɸi<sub>1</sub>ra-(«flat, level»)<br />pisi<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || hirata-<br />hiʃi || *** ||*** || *** || pʌl || *** || *** || ba(«field, district»)<br />pile-(«to confirm, to criticize»)<br />tehere-(«to flat, to be equal») || ***
|-
|wide (廣) || nərə-si, ə-si<br />(於斯) || *** || osy/esy 阿斯(寬大:gererous, tolerant)<br /> nalai || naras-u(«roll, to level off»)<br />os-u(«transcend, surpass»)<br />e-si(«right, wide, noble, enough») || naras-u(«to level off»)<br />os-u(«to transcend, to press, to push») || *** ||*** || 어위 (< *어쉬) || nəlb 넓- (廣)<br />n{{IPA|ə}}g{{IPA|ɯ}}r{{IPA|ə}} (寬)<br />{{IPA|ə}}dzi (仁, 寬) || *** || očo 我撮(寬) || ončo(廣:wast) || ***
|-
|abreast, both (並)|| k{{IPA|ʌ}}n (斤)|| *** || *** || kan-(«to combine»)|| kan- || *** || *** || k{{IPA|ʌ}}rb- (並 :"abreast") || *** || *** || *** || ***
|-
|bent (曲)|| kub{{IPA|ə}}l, kutkwa <br />(屈火)|| *** || *** || kugu-/kaga-(«to bend»)<br />kubi(«neck») || kugum-/kagam-<br />kubi || *** || *** || *** || kub- (曲-), kub{{IPA|ɯ}}l (曲)|| *** || *** || ***
|-
|black || kəmur<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref>/kəmhək(今勿) || Qara || *** || kuro<sub>1</sub>(«black»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || kuro || *** || *** || kəm-/검- || 검 kʌm || *** || *** || kara || ***
|-
|white || ʃιi-lap<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(尸臘)<br />nə γei<br />(奈兮)|| Aq || *** || sira(«white»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />siram- («to become white»)|| ʃiro<br />ʃiram- || *** || *** || {{IPA|ʃ}}je-(«to become white»)<br />hʌy-(白) ||hʌy- <br /> hin <br /> hayan <br /> nun (雪)|| *** || *** || šara-(«to become white»)<br />šeyen(«white»)<br />šanggiyan(«white») || ***
|-
|red || s^a-bιuk/sa(i)puk<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(沙伏)<br /> s^a-pιuəi-kιən/sa(i)pikon<br />沙非斤<br />sapi || Qyzyl || *hula{{IPA|ɣ}}an > ulaan || so<sub>2</sub>po>so<sub>2</sub>ɸo(赤土 : «red soil»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />sabi(«rust»)|| soho<br />sabi || supi(赤鳥) || sapi(泗沘) || sitpɯk(赤) || 붉은pulgɯn<br />시뻘건sippəlgən(«deep red») || *** || *** || fulgiyan || ***
|-
|yellow || kuət<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref><br />(骨)<br />kweyru<br />|| *** || *** || ki<sub>2</sub>-~ kú-(«yellow»)<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref>|| ki(iro) || *** || *** || *** || *** || *** || *** || suwayan || ***
|-
|blue (靑) || sal<br />sat<br /> (薩) || *** || *** || so<sub>1</sub>ra(«sky»)<br />sumi<sub>1</sub>re(«violet»)||sora-iro<br />sumire-iro<br /> || *** || səri 昔里<br />(靑) || *** || *** || *** || *** || ***
|-
|green (綠) || bιuʌt-lιək <br /> (伐力) <br /> puruk || *** || *** || mido(«green»)<br />pa>ɸa(«leaf»)<br />tura/tuta(«vine»)|| midori<br />ha<br />ʦuru/ʦuta || *** || *** || phɯrɯn («green, blue») || phurɯn («green, blue»)<br /> pharan («blue»)|| *** || *** || *** || ***
|-
|to meet || pʌk/*pak <br />(伯) || bak-("to see, to look; to find") || *** || *** || *** || *** || *** || poizʌp- («to humbly show oneself, to meet (an honored person)») || po-("to see, to look")/ poyp-("to have an audience with, to meet (an honored person)") || *** || baka- («to look for, to seek, to search») || baha-("to get, to obtain") || baka-("to find")
|-
|to swing || pu<br />(釜)|| *** || *** || pur->ɸur-(«to swing, to shake») || ɸu- || *** || *** || *** || pud{{IPA|ɯ}}l-(«tremble, shake») || *** || *** || *** || ***
|-
|to enter || ・ιi/*i <ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> <br />(伊) || *** || ire- <br /> (to come) || ir-("to enter")<ref>板橋義三,Alexander Vovin,長田俊樹(2003)日本語系統論の現在</ref> || ir- || *** ||*** || ip(口)/ip(門戸) || ir-(to arrive; to come)<br />ip || i-(入) || *** || ibe-(«to get forward») || ***
|-
|to get (取) || toŋ<br />(冬)|| *** || *** || tor-(«to get») || to- || *** || *** || *** || t{{IPA|ɯ}}l-(«to take, to hold») || *** || *** || duri-(«to get») || ***
|-
|-
|}
|}

{{Перевести|en|Goguryeo language}}

== См. также ==
* [[Диалекты корейского языка]]
* [[Алтайские языки]]
* [[Японо-рюкюские языки]]
* [[История Кореи]]


== Примечания ==
== Примечания ==
{{reflist|2}}
{{примечания|2}}


== Литература ==
== Литература ==
Строка 271: Строка 110:
* Beckwith (2006). «Methodological Observations on Some Recent Studies of the Early Ethnolinguistic History of Korea and Vicinity.» ''Altai Hakpo'' 2006, 16: 199—234.
* Beckwith (2006). «Methodological Observations on Some Recent Studies of the Early Ethnolinguistic History of Korea and Vicinity.» ''Altai Hakpo'' 2006, 16: 199—234.
* Beckwith (2006). «The Ethnolinguistic History of the Early Korean Peninsula Region: Japanese-Koguryoic and Other Languages in the Koguryo, Paekche, and Silla Kingdoms.» ''Journal of Inner and East Asian Studies'', 2006, Vol. 2-2: 34-64.
* Beckwith (2006). «The Ethnolinguistic History of the Early Korean Peninsula Region: Japanese-Koguryoic and Other Languages in the Koguryo, Paekche, and Silla Kingdoms.» ''Journal of Inner and East Asian Studies'', 2006, Vol. 2-2: 34-64.
* Beckwith (2007): ''Koguryo, the Language of Japan’s Continental Relatives: An Introduction to the Historical-Comparative Study of the Japanese-Koguryoic Languages, with a Preliminary Description of Archaic Northeastern Middle Chinese.'' Brill Academic Publishers, 2004. ISBN 90-04-13949-4. Second edition, 2007. ISBN 90-04-16025-5
* Beckwith (2007): ''Koguryo, the Language of Japan’s Continental Relatives: An Introduction to the Historical-Comparative Study of the Japanese-Koguryoic Languages, with a Preliminary Description of Archaic Northeastern Middle Chinese.'' Brill Academic Publishers, 2004. ISBN 90-04-13949-4. Second edition, 2007. ISBN 90-04-16025-6
* http://thomaspellard.ryukyu.googlepages.com/reviewKoguryro.pdf
* http://thomaspellard.ryukyu.googlepages.com/reviewKoguryro.pdf{{Недоступная ссылка|date=2018-10|bot=InternetArchiveBot }}

== См. также ==
* [[Диалекты корейского языка]]
* [[Алтайские языки]]
* [[Японо-рюкюские языки]]
* [[История Кореи]]


== Ссылки ==
== Ссылки ==


=== Японский язык ===
=== Японский язык ===
* [http://www.geocities.co.jp/CollegeLife-Club/5420/koukuri.html/ 娜々志娑无のぺぇじ]
* [https://web.archive.org/web/20080212045452/http://www.geocities.co.jp/CollegeLife-Club/5420/koukuri.html/ 娜々志娑无のぺぇじ]
* [http://www.dai3gen.net/kg0.htm 高句麗語の研究を勉強する]
* [http://www.dai3gen.net/kg0.htm 高句麗語の研究を勉強する]


Строка 290: Строка 123:
* [http://www.chosun.ac.kr/~ongmi/teaching/korhistory/kh4-6.htm Koguryoan Sillan and Paekchean words]
* [http://www.chosun.ac.kr/~ongmi/teaching/korhistory/kh4-6.htm Koguryoan Sillan and Paekchean words]
* [http://www.chosun.ac.kr/~ongmi/teaching/korhistory/kh4-7.htm Additional Koguryoan and Old Japanese words]
* [http://www.chosun.ac.kr/~ongmi/teaching/korhistory/kh4-7.htm Additional Koguryoan and Old Japanese words]
* [http://www.wxneworld.com/onews.asp?id=341 The Korean language]
* [https://web.archive.org/web/20070929075414/http://www.wxneworld.com/onews.asp?id=341 The Korean language]


=== Английский язык ===
=== Английский язык ===
* [http://www.msu.edu/~jk13/Abs.Beckwith.pdf Ancient Koguryo, Old Koguryo and the Relationship of Japanese to Korean (Abstract)]
* [http://www.msu.edu/~jk13/Abs.Beckwith.pdf Ancient Koguryo, Old Koguryo and the Relationship of Japanese to Korean (Abstract)]

{{Пуёские языки}}


[[Категория:Алтайские языки]]
[[Категория:Алтайские языки]]
Строка 299: Строка 134:
[[Категория:Языки Кореи]]
[[Категория:Языки Кореи]]
[[Категория:История Кореи]]
[[Категория:История Кореи]]

[[en:Goguryeo language]]
[[ja:高句麗語]]
[[ko:고구려어]]
[[th:ภาษาโกคูรยอ]]
[[zh:高句麗語]]

Текущая версия от 02:36, 24 июля 2024

Когурёский язык
Самоназвание 고구려어
Страны царство Когурё (ныне КНР, КНДР, Россия)
Регионы Дальний Восток, Маньчжурия
Вымер ок. VIII в. н. э.
Классификация
Категория Языки Евразии
Изолированный (Пуёские языки?)
Письменность ханча
Языковые коды
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3 zkg
LINGUIST List zkg
IETF zkg
Glottolog kogu1234

Когурёский язык был распространён в древнем царстве Когурё (37 до н. э. — 668 гг. н. э.), одном из Трёх царств Кореи. Известно только небольшое количество слов, сходных с аналогичными древнеяпонскими терминами. В некоторых случаях прослеживается сходство со словами языка царства Силла и тунгусо-маньчжурскими языками.

Лексика когурёского языка особенно близка древнему языку Пэкче, что находит параллели в легендах о происхождении царства Пэкче: оно якобы было основано сыновьями царя Когурё. Названия должностей в Когурё в основном совпадали с аналогичными терминами в Силла и Пэкче.

К настоящему времени существуют несколько спорных гипотез о классификации когурёского языка[1]. Ряд лингвистов предполагают существование пуёской семьи, которая включала языки царств Пуё, Когурё, Пэкче, а также древний японский язык. Согласно китайским хроникам, языки Когурё, Пуё, восточного Окчо и Кочосон были похожи, в то же время когурёский язык сильно отличался от языка царства Мальгаль (Мохэ)[2][3][4]. В других случаях когурёсский язык включается в алтайскую семью, наряду с современным корейским языком (последняя классификация в основном популярна среди корейских лингвистов).

Некоторые слова из когурёского языка встречаются в языке Корё (X—XIV вв.), однако позднее вытесняются словами, происходящими из Силла.

Сопоставление лексики

[править | править код]
Русский Когурё
произн.
Пратюркский Монгольский Древнеяпонский Японский Пэкче Силла Среднекорейский Корейский Общетунгусский Чжурчжэньский Маньчжурский Эвенкийский
правитель kʌi / kai (皆)
kai-sɐ (皆次)

ka (加) Пуёские языки
qaγan
kagan
kaγan (可汗) kami1 («правитель»)
ki1mi1 («царь, император, монарх»)
kami (上) («правитель, высший»)
kimi («ты»)
kai (界) («граница; царство, мир (кого-/чего-либо, напр. животных)»)
han (藩) («клан, феод, вотчина, область»)
ka

kisi

nirim
kan

han

kɯm («Кочосонские языки»)
kɯi
nim-kɯm
nim-kɯm
*** *** han ***
королевская семья
(大加)
kochu-ka
(古鄒加)
*** *** kitsaki («императрица, королева») kisaki kənkir-ji («король») kəsə-kan («король»)
kəsɯl-han («король»)
*** kɯ, kə, kɯn(«большой») *** *** *** ***
собственник(主) i
(伊)
jɨŋak («сторона, направление») *** i («ты»)
usi («собственник»)
nuʃi *** *** (n)im (n)im nuŋ- (‘главная часть, ствол, стебель; главное русло реки’) *** *** nuŋīn, nuŋnī («главная часть, ствол, стебель; главное русло реки»)
почётный титул ~ ji / ki
(支)
*** *** -ti/-ki -ʨi ~ ji / ki(支) ~ ji / ki /di (支, 智, 至) *** ~ ji *** *** *** ***
отличный стрелок
(善射者)
дзюмон
(朱蒙)
Пуёские языки
*** jəmə («отличный лук»)
Jobe-Mergen («опытный охотник»)
yumi/yu («лук») yumi/yu *** *** *** ~mani («знаток») *** *** jolin-manga,
julil-muəl (卓琳莽阿)
***
золото so
(蘇)
so-miuən/so-mun
(蘇文)
*** *ǯibi (ржавчина) saɸi1 («столовый прибор, серебряный цвет») sai
sabi («ржавчина»)
so so («золото») *** sö («металл»)
söh
*** *** sele («железо»)
šun («солнце»)
sigūn («солнце»)
серебро tʃiεt
(折)
tʃiεu-ʃιi/so-l
(召尸)
*** *** ʦuʣu («олово, оловянные изделия») suzu siri («металл») *** *** sö («металл») *** *** *** ***
свинец nəi-miuət
namer[5]
(乃勿)
*** *** namari («свинец»)[5] namari *** *** namɔr nap/납 *** *** *** ***
вернуть территорию
(復舊土)
ta mul
(多勿)
*** *** tamu («вернуться, обойти, повернуть»)
tamuk («противостоять, отомстить»)
temuka *** *** *** taɕi («снова»)
tø- («снова»)
muli(tsi)- («оттолкнуть»)
mol- («изгнать»)
*** *** tabu- (разделить, разорвать) ***
север (зад) je
(提)
jwat
(絶)
ʣo-li
(助利)
椽那部,提那部,絶奴部,後部
arka («зад») hoina (даурский huainə)
utara
umara
tʃe>se («зад») se («зад, высота») *** *** tuih tui
(«зад, позади»)
xama *** juleri («перед, юг»)
amargi
amasi («зад»)
***
юг (перед) kuan[5]
(灌)
(灌奴部)
kuzey, Ön (перед) *** kasira («глава, вершина»)[5]
kaɸo («лицо»)
kan- («пред-»)
kashira
kao («взгляд, лицо»)
kana- («служить, исполнять желание»)
*** arihi *** kət («поверхность, взгляд»)
arp (перед)
*** *** julergi ***
восток (лево) źwən/sun
(順)
(順奴部)
doğu, sol (лево) źeü,
źegün
a-dʒuma/a-duma («восток») azuma *** *** *** wen («лево»)
sae («восток»)
źun *** dergi jun
jəgin («лево»)
запад (право) yən
(涓)
(涓奴部)
batı ürüne,
barun
ini-si («запад») niʃi *** *** *** orɯn («право»)
parɯn («право»)
xangid *** wargi anŋū (право)
камень *** taš cilaɣu(n) (Classical)
culuu (Khalkha)
šuluu(n) (бурятский)
isi iʃi turak *** tōlh tōl
tok (диалект)
*** *** tahan («камень для перехода через ручей») ***
скала, утёс (巌, 峴, 岑) pa-・ιəi/pua-・ιəi
pàI/pa’i[5]
(巴衣,波衣)
pua-ɣei/paxe
(波兮)
*** *** iɸa / iɸaɸo[5]
mama («утёс»)
iwao («большая скала, скалистая порода») *** *** pahoy pawi pax(石・崖)
(нивх. язык)
*** wehe ***
земля (壌,壤) no
内/奴~弩/悩
nori
奴閭
*** ńurū nu/no («земля»)
na
no no
buri
nu¨~nu¨ri/nε
bəl
*** bəl

nuri («мир»)
na («земля») na na(土地), noro(-n) ***
народ (nua) > na[5]
no
內,那,奴,惱
ili ulus (<*hulu-s<* bulu-s) nu/na («страна, народ»)[5]
na[5]
na *** *** narah nara guru-n(< * buru-n) guru-n(< * buru-n) gurun ***
город со стенами, крепость, замок kol[5] / hol
(忽)
kuru / kolo
(溝婁, 屈, 骨)
qol-γan küri-yen «забор, изгородь»/qol-γan koɸori («город, страна»)
ki2 («город»)[5]
kōri
-ki
*** *** kolh koɯl
gol
kur ~kur ~kuran *** kuran~ kuren (城, 柵: «замок, цитадель»)
golo(省: провинция)
***
названия столицы cholbon(卒本)
solbon(率本)
puru-na(不耐,平壤)
cholpon («Венера») čolbaŋ («Венера») *** *** soburi sərabəl
səbəl
shəbɯl seoul
saet-piəl («Венера»)
*** *** *** ***
средний (中) kabəl
加火
*** *** kapi>kaɸi («содержимое»)
kapa>kaɸa («снаружи»)
kai
kawa («сторона»)
*** *** kaβɔn
가ㅸㄴ
kaun(-de)
-gaus/-aus («половина»)
*** *** *** ***
большой, лучший māk/mo
(莫)
ma
(馬)
makhara
(莫何邏)
*** *** ma- (префикс со значением «реальный/большой/верный/совершенный»)
kara («рождение, родство»)
makari («подлинный»)
ma-
kara
makari
*** *** *** mal-말
mat 맏 («первый, старший»)
maŋga («сильный») *** maŋga («сложный, упорный, сильный; больше, лучше») maŋa («сильный»)
вождь племени
(太大兄)
makha-ha-raji
(莫何何羅支/太大兄)
~ji/ki («почётный титул»)
兄 laji / haraji («патриарх»)
*** *** ma- («реально»)
kakar- («передать полномочия, зависеть»)
-dati («патриарх»)
ukara («племя»)
-ti («почётный титул»)
muraji («титул влиятельных кланов»)
ma-
kakar-
-dati
-kara
*** kak-kan

kan-ki/kanji

~ji («почётный титул»)
*** hara(«великий»)
~ji («почётный титул»)
har-abə-ji («дед»)
~achi («дипломатический титул»)
*** *** mahala («шапка»)
makta-ra- («наградить»)
***
вождь, предводитель makri-key/makli-ji/mori-ji
(莫離支)
baš (голова) *** makari («подлинный, верный») makari *** Marip-gan («король»)
Mae-kɯm («король»)
maruha
mari («глава»)
məri («глава») *** *** *** ***
вершина(峰) süni
(首泥)
*** *** sone1 («горная цепь») sone *** *** sunɯrk tɕəŋsuri («макушка») *** *** šun («солнце»)
sukdun («воздух»)
***

Примечания

[править | править код]
  1. Архивированная копия. Дата обращения: 20 ноября 2008. Архивировано из оригинала 26 февраля 2009 года.
  2. 後漢書 東夷列傳 第七十五 挹婁
  3. 魏書 捲一百 列傳第八十八 勿吉
  4. 北史 捲九十四 列傳第八十二 勿吉
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 板橋義三, Alexander Vovin, 長田俊樹(2003)日本語系統論の現在

Литература

[править | править код]
  • Beckwith, C. I. (2004). Koguryo, the language of Japan’s continental relatives: an introduction to the historical-comparative study of the Japanese Koguryoic languages with a preliminary description of Archaic northeastern Middle Chinese. Brill’s Japanese studies library, v. 21. Boston: Brill. ISBN 9004139494
  • Beckwith (2006). «Methodological Observations on Some Recent Studies of the Early Ethnolinguistic History of Korea and Vicinity.» Altai Hakpo 2006, 16: 199—234.
  • Beckwith (2006). «The Ethnolinguistic History of the Early Korean Peninsula Region: Japanese-Koguryoic and Other Languages in the Koguryo, Paekche, and Silla Kingdoms.» Journal of Inner and East Asian Studies, 2006, Vol. 2-2: 34-64.
  • Beckwith (2007): Koguryo, the Language of Japan’s Continental Relatives: An Introduction to the Historical-Comparative Study of the Japanese-Koguryoic Languages, with a Preliminary Description of Archaic Northeastern Middle Chinese. Brill Academic Publishers, 2004. ISBN 90-04-13949-4. Second edition, 2007. ISBN 90-04-16025-6
  • http://thomaspellard.ryukyu.googlepages.com/reviewKoguryro.pdf (недоступная ссылка)

Японский язык

[править | править код]

Корейский язык

[править | править код]

Английский язык

[править | править код]