İçeriğe atla

Ahmet Tevfik İleri: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
Tarih (mesaj | katkılar)
Devriyeler
23.884 değişiklik
Değişiklik özeti yok
Etiket: 2017 kaynak düzenleyici
 
(27 kullanıcı tarafından yapılan 43 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır: 1. satır:
{{Makam sahibi bilgi kutusu
{{Makam sahibi bilgi kutusu
|isim = Ahmet Tevfik İleri
|isim = Ahmet Tevfik İleri
|resim =
|resim = Tevfik ilerii.jpg
|resim_büyüklüğü =
|resim_büyüklüğü =
|makam = [[Türkiye çevre ve şehircilik bakanları listesi|Türkiye Bayındırlık Bakanı]]
|makam = [[Türkiye çevre ve şehircilik bakanları listesi|Türkiye Bayındırlık Bakanı]]
9. satır: 9. satır:
|öncegelen = [[İbrahim Ethem Menderes]]
|öncegelen = [[İbrahim Ethem Menderes]]
|sonragelen = [[Daniş Koper]]
|sonragelen = [[Daniş Koper]]
|makam1 = [[Türkiye başbakan yardımcıları listesi|Türkiye Başbakan Yardımcısı]]
|sıra1 = [[Türkiye başbakan yardımcıları listesi|7.]]
|makam1 = Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı
|dönembaşı1 = 25 Kasım 1957
|dönembaşı1 = 25 Kasım 1957
|dönemsonu1 = 19 Ocak 1958
|dönemsonu1 = 19 Ocak 1958
26. satır: 27. satır:
|öncegelen3 = [[Nuri Özsan]]
|öncegelen3 = [[Nuri Özsan]]
|sonragelen3 = [[Rıfkı Salim Burçak]]
|sonragelen3 = [[Rıfkı Salim Burçak]]
|makam4 = [[Türkiye ulaştırma, denizcilik ve haberleşme bakanları listesi|Türkiye Ulaştırma Bakanı]]
|makam4 = [[Türkiye ulaştırma ve altyapı bakanları listesi|Türkiye Ulaştırma Bakanı]]
|dönembaşı4 = 22 Mayıs 1950
|dönembaşı4 = 22 Mayıs 1950
|dönemsonu4 = 11 Ağustos 1950
|dönemsonu4 = 11 Ağustos 1950
32. satır: 33. satır:
|öncegelen4 = [[Kemal Satır]]
|öncegelen4 = [[Kemal Satır]]
|sonragelen4 = [[Seyfi Kurtbek]]
|sonragelen4 = [[Seyfi Kurtbek]]
|makam5 = [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]]<br />9., 10. ve 11. dönem milletvekili
|makam5 = [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]]<br />[[TBMM 9. dönem milletvekilleri listesi|9.]], [[TBMM 10. dönem milletvekilleri listesi|10.]] ve [[TBMM 11. dönem milletvekilleri listesi|11.]] Dönem Milletvekili
|dönembaşı5 = 22 Mayıs 1950
|dönemsonu5 = 25 Mayıs 1960
|seçim_bölgesi5 = [[1950 Türkiye genel seçimleri|1950]] – Samsun<br />[[1954 Türkiye genel seçimleri|1954]] – Samsun<br />[[1957 Türkiye genel seçimleri|1957]] – Samsun
|seçim_bölgesi5 = [[1950 Türkiye genel seçimleri|1950]] – Samsun<br />[[1954 Türkiye genel seçimleri|1954]] – Samsun<br />[[1957 Türkiye genel seçimleri|1957]] – Samsun
|doğum_tarihi = 1911
|doğum_tarihi = 1911
38. satır: 41. satır:
|ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|1961|12|31|1911|1|1}}
|ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|1961|12|31|1911|1|1}}
|ölüm_yeri = [[Ankara]]
|ölüm_yeri = [[Ankara]]
|yattığı_yer = [[Cebeci Asri Mezarlığı]], [[Ankara]]
|partisi = [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]]
|partisi = [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]]
|eşi =
|eşi =
44. satır: 48. satır:
|öğrenim = [[İstanbul Teknik Üniversitesi]]
|öğrenim = [[İstanbul Teknik Üniversitesi]]
|meslek = Mühendis
|meslek = Mühendis
|dini =
|dini = İslam
|imza =
|imza =
}}
}}
'''Ahmet Tevfik İleri''' ([[1911]], [[Hemşin, Rize]] - [[31 Aralık]] [[1961]]), [[Türk]] [[siyasetçi]].
'''Ahmet Tevfik İleri''' (1911, [[Hemşin]], [[Rize (il)|Rize]] - 31 Aralık 1961), [[Türkiye|Türk]] [[siyasetçi]].


== Hayatı ==
Babası Hafız Celal Efendi, annesi Fatma Hanım'dır. "İmamoğulları" ismi ile bilinen bir aileye mensuptur. Ailesi, doğumdan birkaç yıl sonra [[İstanbul]]'a göçmüştü. İlk ve orta öğrenimini [[İstanbul]]'da Gelenbevi Ortaokulu'nda yaptıktan sonra [[1933]] yılında [[İstanbul Teknik Üniversitesi|İTÜ]] Yüksek Mühendislik Okulu'nu bitirdi. Aynı yıl Vasfiye Hanım ile evlendi. Çiftin Cahide, Cahit, Ayşe adlarında üç çocukları oldu.
Babası Hafız Celal Efendi, annesi Fatma Hanım'dır. "İmamoğulları" adıyla bilinen bir aileye mensuptur. Ailesi, doğumdan birkaç yıl sonra [[İstanbul]]'a göçmüştü. İlk ve orta öğrenimini [[İstanbul]]'da Gelenbevi Ortaokulu'nda yaptıktan sonra 1933 yılında [[İstanbul Teknik Üniversitesi|İTÜ]] Yüksek Mühendislik Okulu'nu bitirdi. Aynı yıl Vasfiye Hanım ile evlendi. Çiftin Cahide, Cahit, Ayşe adlarında üç çocukları oldu.


Öğrenciliğinin son yılında [[Millî Türk Talebe Birliği (1916)|Milli Türk Talebe Birliği]] başkanlığını yaptı. Tevfik İleri, öğrencilik yıllarından itibaren hareketli bir hayat sürmüştü; öğrenciliğinde Bulgar gençleri tarafından Razgrad Türk mezarlığının tahribinin protestosu, Türkçenin daha yaygın bir şekilde kullanılması, yerli malına gerekli önemin verilmesi gibi amaçlarla miting ve gösterilerin yapılmasına öncülük etti. [[İstiklâl Marşı]] çalınırken ayağa kalkılması, [[18 Mart]] günleri Çanakkale Şehitleri'nin anılması gibi gelenekler onun bu dönemdeki öncülüğünde başladı.
Öğrenciliğinin son yılında [[Millî Türk Talebe Birliği (1916)|Millî Türk Talebe Birliği]] başkanlığını yaptı. Tevfik İleri, öğrencilik yıllarından itibaren hareketli bir hayat sürmüştü; öğrenciliğinde Bulgar gençleri tarafından Razgrad Türk mezarlığının tahribinin protestosu, Türkçenin daha yaygın bir şekilde kullanılması, yerli malına gerekli önemin verilmesi gibi amaçlarla miting ve gösterilerin yapılmasına öncülük etti. [[İstiklâl Marşı]] çalınırken ayağa kalkılması, 18 Mart günleri Çanakkale Şehitleri'nin anılması gibi gelenekler onun bu dönemdeki öncülüğünde başladı.


Mezuniyetten sonra [[1933]]-[[1937]] yılları arasında Erzurum'da karayolları mühendisliği, [[1937]]- [[1942]] yıllarında [[Çanakkale]]'de, [[1942]]- [[1950]] yılları arasında [[Samsun]]'da bayındırlık müdürlüğü yaptı. Samsun Karayolları 7. Bölge'nin ilk müdürüdür. [[1950]] seçimlerinde [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]] milletvekili olarak [[TBMM]]'ye girdi.
Mezuniyetten sonra 1933-1937 yılları arasında Erzurum'da karayolları mühendisliği, 1937- 1942 yıllarında [[Çanakkale]]'de, 1942- 1950 yılları arasında [[Samsun]]'da bayındırlık müdürlüğü yaptı. Samsun Karayolları 7. Bölge'nin ilk müdürüdür. 1950 seçimlerinde [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]] milletvekili olarak [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'ye girdi.


IX., X., XI. Dönem Samsun Milletvekilliği yapan İleri, meclise girişinin hemen ardından bakan olmuş ve uzun süre bakanlık yapmıştır. Ulaştırma ([[1950]]'de çok kısa bir süre), Milli Eğitim ([[1950]]-[[1953]] ve [[1957]]), Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı ([[1957]]-[[1958]]) ve Bayındırlık Bakanlığı ([[1958]]-[[1960]]) görevlerinde bulunmuştur; [[1953]]-[[1955]] yılları arasında [[TBMM]] başkanvekilliği yapmıştır.
IX., X., XI. Dönem Samsun Milletvekilliği yapan İleri, meclise girişinin hemen ardından bakan olmuş ve uzun süre bakanlık yapmıştır. Ulaştırma (1950'de çok kısa bir süre), Millî Eğitim (1950-1953 ve 1957), Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı (1957-1958) ve Bayındırlık Bakanlığı (1958-1960) görevlerinde bulunmuştur; 1953-1955 yılları arasında [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]] başkanvekilliği yapmıştır.


Bakanlıkları döneminde gerçekleştirdiği icraatların bazıları şunlardır: Din derslerini ilkokul programlarına soktu; din derslerinin okutulup okutulmama kararını velilerin seçimine bıraktı; [[1930]] yılında kapatılan [[İmam Hatip Lisesi|İmam Hatip Liseleri]]'nin yirmi yıl sonra yeniden açılmasına öncülük etti. [[İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü]]'nü kurdu. [[Köy Enstitüsü|Köy Enstitüleri]]'ni yeniden düzenleyerek öğretmen okullarıyla birleştirdi. [[Atatürk Üniversitesi|Atatürk]] ve [[Ortadoğu Teknik Üniversitesi|Orta Doğu Teknik]] üniversitelerinin açılışını gerçekleştirdi. İlk Boğaz Köprüsü projesi onun zamanında ihale seviyesine kadar geldi, ancak 60 ihtilali nedeniyle proje 10 yıl sonra gerçekleşebildi.
Bakanlıkları döneminde gerçekleştirdiği icraatların bazıları şunlardır: Din derslerini ilkokul programlarına soktu; din derslerinin okutulup okutulmama kararını velilerin seçimine bıraktı; 1930 yılında kapatılan [[İmam Hatip Lisesi|İmam Hatip Liseleri]]'nin yirmi yıl sonra yeniden açılmasına öncülük etti. [[İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü]]'nü kurdu. [[Köy Enstitüsü|Köy Enstitüleri]]'ni yeniden düzenleyerek öğretmen okullarıyla birleştirdi. [[Atatürk Üniversitesi|Atatürk]] ve [[Ortadoğu Teknik Üniversitesi|Orta Doğu Teknik]] üniversitelerinin açılışını gerçekleştirdi. İlk Boğaz Köprüsü projesi onun zamanında ihale seviyesine kadar geldi, ancak 60 ihtilali nedeniyle proje 10 yıl sonra gerçekleşebildi.


== Ölümü ==
⚫
[[27 Mayıs Darbesi|27 Mayıs 1960 darbesinin]] ardından [[Yassıada mahkemeleri]]nde idama mahkûm edilmiş, cezası ömür boyu hapse çevrilmiştir. Yargılamanın ardından [[Kayseri]] bölge cezaevine yollanan İleri, hastalanması üzerine Ankara Hastanesine kaldırıldı ve [[31 Aralık]] [[1961]] günü vefat etti.
[[Dosya:Tevfik İleri'nin mezarı, Cebeci Asri Mezarlığı, 2022 Mart.jpg|küçükresim|upright=1.19|Tevfik İleri'nin mezarı, [[Cebeci Asri Mezarlığı]].]]
⚫
[[27 Mayıs Darbesi|27 Mayıs 1960 darbesinin]] ardından [[Yassıada mahkemeleri]]nde idama mahkûm edilmiş, cezası ömür boyu hapse çevrilmiştir. Yargılamanın ardından [[Kayseri]] bölge cezaevine yollanan İleri, hastalanması üzerine Ankara Hastanesine kaldırıldı ve 31 Aralık 1961 günü öldü.


İsminin verildiği birçok okul ve cadde vardır.
Anısına isminin verildiği birçok okul ve cadde bulunmaktadır.


== Dış bağlantılar ==
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.sabah.com.tr/2008/03/23/haber,B51709555F22417FBA131AE0597749C9.html Yavuz Donat'ın bir yazısı]
* [https://web.archive.org/web/20080407151647/http://www.sabah.com.tr/2008/03/23/haber,B51709555F22417FBA131AE0597749C9.html Yavuz Donat'ın bir yazısı]
* [http://enverpasadergisi.com/index.php/roportajlar/49-bueyuek-tuerk-milliyetcisi-tevfik-leri.html Tevfik İleri Hakkında Röportaj]
* [http://enverpasadergisi.com/index.php/roportajlar/49-bueyuek-tuerk-milliyetcisi-tevfik-leri.html Tevfik İleri Hakkında Röportaj] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081106223101/http://enverpasadergisi.com/index.php/roportajlar/49-bueyuek-tuerk-milliyetcisi-tevfik-leri.html |tarih=6 Kasım 2008 }}


== Kaynakça ==
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
{{Kaynakça}}

{{Türk siyasetçi-taslak}}


{{başlangıç kutusu}}
{{başlangıç kutusu}}
{{s-off}}
{{s-off}}
{{sıra kutusu| önce = [[İbrahim Ethem Menderes]] | başlık= [[Türkiye çevre ve şehircilik bakanları listesi|Türkiye Bayındırlık Bakanı]] | yıllar= 19 Ocak 1958 - 27 Mayıs 1960 | sonra= [[Daniş Koper]]}}
{{sıra kutusu| önce= [[İbrahim Ethem Menderes]] | başlık= [[Türkiye çevre ve şehircilik bakanları listesi|Türkiye Bayındırlık Bakanı]] | yıllar= 19 Ocak 1958 - 27 Mayıs 1960 | sonra= [[Daniş Koper]] }}
{{sıra kutusu| önce = [[Mehmet Fuad Köprülü]] | başlık= [[Türkiye başbakan yardımcıları listesi|Türkiye Başbakan Yardımcısı]] | yıllar= 25 Kasım 1957 - 19 Ocak 1958 | sonra= [[Medeni Berk]]}}
{{sıra kutusu| önce= [[Mehmet Fuad Köprülü]] | başlık= [[Türkiye başbakan yardımcıları listesi|Türkiye Başbakan Yardımcısı]] | yıllar= 25 Kasım 1957 - 19 Ocak 1958 | sonra= [[Medeni Berk]] }}
{{sıra kutusu| önce = [[Hüseyin Celal Yardımcı]] | başlık= [[Türkiye millî eğitim bakanları listesi|Türkiye Millî Eğitim Bakanı]] {{small|(vekil)}} | yıllar= 22 Mayıs 1959 - 8 Aralık 1959 | sonra= [[Mehmet Atıf Benderlioğlu]]}}
{{sıra kutusu| önce= [[Hüseyin Celal Yardımcı]] | başlık= [[Türkiye millî eğitim bakanları listesi|Türkiye Millî Eğitim Bakanı]] {{Küçük|(vekil)}} | yıllar= 22 Mayıs 1959 - 8 Aralık 1959 | sonra= [[Mehmet Atıf Benderlioğlu]] }}
{{sıra kutusu| önce = [[Ahmet Özel]] | başlık= [[Türkiye millî eğitim bakanları listesi|Türkiye Millî Eğitim Bakanı]] | yıllar= 13 Nisan 1957 - 25 Kasım 1957 | sonra= [[Hüseyin Celal Yardımcı]]}}
{{sıra kutusu| önce= [[Ahmet Özel]] | başlık= [[Türkiye millî eğitim bakanları listesi|Türkiye Millî Eğitim Bakanı]] | yıllar= 13 Nisan 1957 - 25 Kasım 1957 | sonra= [[Hüseyin Celal Yardımcı]] }}
{{sıra kutusu| önce = [[Nuri Özsan]] | başlık= [[Türkiye millî eğitim bakanları listesi|Türkiye Millî Eğitim Bakanı]] | yıllar= 11 Ağustos 1950 - 5 Nisan 1953 | sonra= [[Rıfkı Salim Burçak]]}}
{{sıra kutusu| önce= [[Nuri Özsan]] | başlık= [[Türkiye millî eğitim bakanları listesi|Türkiye Millî Eğitim Bakanı]] | yıllar= 11 Ağustos 1950 - 5 Nisan 1953 | sonra= [[Rıfkı Salim Burçak]] }}
{{sıra kutusu| önce = [[Kemal Satır]] | başlık= [[Türkiye ulaştırma, denizcilik ve haberleşme bakanları listesi|Türkiye Ulaştırma Bakanı]] | yıllar= 22 Mayıs 1950 - 11 Ağustos 1950 | sonra= [[Seyfi Kurtbek]]}}
{{sıra kutusu| önce= [[Kemal Satır]] | başlık= [[Türkiye ulaştırma ve altyapı bakanları listesi|Türkiye Ulaştırma Bakanı]] | yıllar= 22 Mayıs 1950 - 11 Ağustos 1950 | sonra= [[Seyfi Kurtbek]] }}
{{bitiş kutusu}}
{{bitiş kutusu}}


{{Türkiye çevre, şehircilik ve iklim değişikliği bakanları}}
{{Türkiye Ulaştırma Bakanları}}
{{Türkiye Ulaştırma ve Altyapı Bakanları}}
{{Türkiye Millî Eğitim Bakanları}}
{{Türkiye Millî Eğitim Bakanları}}
{{TC 19. Hükümet}}
{{TC 19. Hükümet}}
89. satır: 95. satır:
{{TC 23. Hükümet}}
{{TC 23. Hükümet}}


{{Otorite kontrolü}}
⚫
[[Kategori:Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedilenler]][[Kategori:1912 doğumlular]]

⚫
[[Kategori:Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedilenler]]
⚫
[[Kategori:1912 doğumlular]]
[[Kategori:1961 yılında ölenler]]
[[Kategori:1961 yılında ölenler]]
[[Kategori:Hemşin doğumlular]]
[[Kategori:Hemşin doğumlular]]
[[Kategori:İstanbul Teknik Üniversitesi mezunları]]
[[Kategori:İstanbul Teknik Üniversitesinde öğrenim görenler]]
[[Kategori:Millî Türk Talebe Birliği genel başkanları]]
[[Kategori:Millî Türk Talebe Birliği genel başkanları]]
⚫
[[Kategori:Türk siyasetçiler]]
⚫
[[Kategori:Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanları]]
[[Kategori:TBMM 9. dönem Samsun milletvekilleri]]
[[Kategori:TBMM 9. dönem Samsun milletvekilleri]]
[[Kategori:TBMM 10. dönem Samsun milletvekilleri]]
[[Kategori:TBMM 10. dönem Samsun milletvekilleri]]
[[Kategori:TBMM 11. dönem Samsun milletvekilleri]]
[[Kategori:TBMM 11. dönem Samsun milletvekilleri]]
[[Kategori:Türkiye Cumhuriyeti Devlet Bakanları]]
[[Kategori:Türkiye devlet bakanları]]
[[Kategori:TBMM 10. dönem başkanvekilleri]]
[[Kategori:TBMM 10. dönem başkanvekilleri]]
[[Kategori:Resim aranan siyasetçiler]]
[[Kategori:Demokrat Parti (1946) mensubu siyasetçiler]]
[[Kategori:Demokrat Partili (1946) siyasetçiler]]
[[Kategori:20. yüzyıl Türk siyasetçileri]]
[[Kategori:TBMM 9. dönem başkanvekilleri]]
[[Kategori:Türkiye çevre, şehircilik ve iklim değişikliği bakanları]]
⚫
[[Kategori:Türkiye millî eğitim bakanları]]
[[Kategori:Türkiye başbakan yardımcıları]]
[[Kategori:Türkiye ulaştırma ve altyapı bakanları]]

03.09, 20 Temmuz 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Ahmet Tevfik İleri
Türkiye Bayındırlık Bakanı
Görev süresi
19 Ocak 1958 - 27 Mayıs 1960
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiği İbrahim Ethem Menderes
Yerine gelen Daniş Koper
7. Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
25 Kasım 1957 - 19 Ocak 1958
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiği Mehmet Fuad Köprülü
Yerine gelen Medeni Berk
Türkiye Millî Eğitim Bakanı
Görev süresi
13 Nisan 1957 - 25 Kasım 1957
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiği Ahmet Özel
Yerine gelen Hüseyin Celal Yardımcı
Görev süresi
11 Ağustos 1950 - 5 Nisan 1953
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiği Nuri Özsan
Yerine gelen Rıfkı Salim Burçak
Türkiye Ulaştırma Bakanı
Görev süresi
22 Mayıs 1950 - 11 Ağustos 1950
Başbakan Adnan Menderes
Yerine geldiği Kemal Satır
Yerine gelen Seyfi Kurtbek
Türkiye Büyük Millet Meclisi
9., 10. ve 11. Dönem Milletvekili
Görev süresi
22 Mayıs 1950 - 25 Mayıs 1960
Seçim bölgesi 1950 – Samsun
1954 – Samsun
1957 – Samsun
Kişisel bilgiler
Doğum 1911
Hemşin, Rize
Ölüm 31 Aralık 1961 (50 yaşında)
Ankara
Defin yeri Cebeci Asri Mezarlığı, Ankara
Partisi Demokrat Parti
Bitirdiği okul İstanbul Teknik Üniversitesi
Mesleği Mühendis
Dini İslam

Ahmet Tevfik İleri (1911, Hemşin, Rize - 31 Aralık 1961), Türk siyasetçi.

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Babası Hafız Celal Efendi, annesi Fatma Hanım'dır. "İmamoğulları" adıyla bilinen bir aileye mensuptur. Ailesi, doğumdan birkaç yıl sonra İstanbul'a göçmüştü. İlk ve orta öğrenimini İstanbul'da Gelenbevi Ortaokulu'nda yaptıktan sonra 1933 yılında İTÜ Yüksek Mühendislik Okulu'nu bitirdi. Aynı yıl Vasfiye Hanım ile evlendi. Çiftin Cahide, Cahit, Ayşe adlarında üç çocukları oldu.

Öğrenciliğinin son yılında Millî Türk Talebe Birliği başkanlığını yaptı. Tevfik İleri, öğrencilik yıllarından itibaren hareketli bir hayat sürmüştü; öğrenciliğinde Bulgar gençleri tarafından Razgrad Türk mezarlığının tahribinin protestosu, Türkçenin daha yaygın bir şekilde kullanılması, yerli malına gerekli önemin verilmesi gibi amaçlarla miting ve gösterilerin yapılmasına öncülük etti. İstiklâl Marşı çalınırken ayağa kalkılması, 18 Mart günleri Çanakkale Şehitleri'nin anılması gibi gelenekler onun bu dönemdeki öncülüğünde başladı.

Mezuniyetten sonra 1933-1937 yılları arasında Erzurum'da karayolları mühendisliği, 1937- 1942 yıllarında Çanakkale'de, 1942- 1950 yılları arasında Samsun'da bayındırlık müdürlüğü yaptı. Samsun Karayolları 7. Bölge'nin ilk müdürüdür. 1950 seçimlerinde Demokrat Parti milletvekili olarak TBMM'ye girdi.

IX., X., XI. Dönem Samsun Milletvekilliği yapan İleri, meclise girişinin hemen ardından bakan olmuş ve uzun süre bakanlık yapmıştır. Ulaştırma (1950'de çok kısa bir süre), Millî Eğitim (1950-1953 ve 1957), Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı (1957-1958) ve Bayındırlık Bakanlığı (1958-1960) görevlerinde bulunmuştur; 1953-1955 yılları arasında TBMM başkanvekilliği yapmıştır.

Bakanlıkları döneminde gerçekleştirdiği icraatların bazıları şunlardır: Din derslerini ilkokul programlarına soktu; din derslerinin okutulup okutulmama kararını velilerin seçimine bıraktı; 1930 yılında kapatılan İmam Hatip Liseleri'nin yirmi yıl sonra yeniden açılmasına öncülük etti. İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü'nü kurdu. Köy Enstitüleri'ni yeniden düzenleyerek öğretmen okullarıyla birleştirdi. Atatürk ve Orta Doğu Teknik üniversitelerinin açılışını gerçekleştirdi. İlk Boğaz Köprüsü projesi onun zamanında ihale seviyesine kadar geldi, ancak 60 ihtilali nedeniyle proje 10 yıl sonra gerçekleşebildi.

Ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]
Tevfik İleri'nin mezarı, Cebeci Asri Mezarlığı.

27 Mayıs 1960 darbesinin ardından Yassıada mahkemelerinde idama mahkûm edilmiş, cezası ömür boyu hapse çevrilmiştir. Yargılamanın ardından Kayseri bölge cezaevine yollanan İleri, hastalanması üzerine Ankara Hastanesine kaldırıldı ve 31 Aralık 1961 günü öldü.

Anısına isminin verildiği birçok okul ve cadde bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Siyasi görevi
Önce gelen:
İbrahim Ethem Menderes 		Türkiye Bayındırlık Bakanı
19 Ocak 1958 - 27 Mayıs 1960 		Sonra gelen:
Daniş Koper
Önce gelen:
Mehmet Fuad Köprülü 		Türkiye Başbakan Yardımcısı
25 Kasım 1957 - 19 Ocak 1958 		Sonra gelen:
Medeni Berk
Önce gelen:
Hüseyin Celal Yardımcı 		Türkiye Millî Eğitim Bakanı (vekil)
22 Mayıs 1959 - 8 Aralık 1959 		Sonra gelen:
Mehmet Atıf Benderlioğlu
Önce gelen:
Ahmet Özel 		Türkiye Millî Eğitim Bakanı
13 Nisan 1957 - 25 Kasım 1957 		Sonra gelen:
Hüseyin Celal Yardımcı
Önce gelen:
Nuri Özsan 		Türkiye Millî Eğitim Bakanı
11 Ağustos 1950 - 5 Nisan 1953 		Sonra gelen:
Rıfkı Salim Burçak
Önce gelen:
Kemal Satır 		Türkiye Ulaştırma Bakanı
22 Mayıs 1950 - 11 Ağustos 1950 		Sonra gelen:
Seyfi Kurtbek
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ahmet_Tevfik_İleri&oldid=33529265" sayfasından alınmıştır