Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Andes”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.7
Thẻ: Đã bị lùi lại Soạn thảo trực quan
Dòng 92:
[[Tập tin:Aconcagua (aerial).jpg|nhỏ|Ảnh hàng không khu vực Aconcagua.]]
[[Tập tin:Cono de Arita, Salta. (Argentina).jpg|nhỏ|Côn de Ảita, [[Salta (tỉnh)|Salta]] ([[Argentina]]).]]
AndesDãy núiAndes có thể được chia thành 3 khu vực:
 
# Nam Andes (phía nam của [[Llullaillaco]]) ở Argentina và Chile;
Dòng 120:
== Địa chất ==
[[Tập tin:Nazca Plate map-fr.png|nhỏ|phải|Mảng Nacaz và mảng Nam Cực (bên trái) bị hút chìm dưới mảng Nam Mỹ (bên phải)]]
Andes là một đai tạo núi hình thành trong [[Đại Trung sinh|Đại Trung Sinh]] – [[Phân đại Đệ Tam|Đệ Tam]] dọc theo [[vành đai lửa Thái Bình Dương]]. Andes là kết quả của quá trình kiến tạo khi [[vỏ đại dương]] của [[mảng Nazca]] và [[mảng Nam Cực|Nam Cực]] bị [[hút chìm]] bên dưới [[mảng Nam Mỹ]]. Về phía đông, dảidảỹ Andes có ranh giới với các [[bồn trầm tích]] như [[Orinoco]], [[Amazon Basin]], [[sông Madre de Dios|Madre de Dios]] và [[Gran Chaco]], các cấu trúc này chia cách Andes với các [[nền cổ|khiên nền cổ]] ở phía đông Nam Mỹ. Ở phía nam, Andes có ranh giới với [[Patagonia#Địa chất|thềm Patagonia]] trước đây. Ở phía tây, Andes kết thúc tại [[Thái Bình Dương]], mặc dù [[rãnh Peru-Chile]] có thể được xem là giới hạn tận cùng phía tây của nó. Về mặt địa lý, Andes được xem là có ranh giới phía tây của nó là các vùng đất thấp ven biển và các địa hình ít phân dị.
 
=== Kiến tạo sơn ===
Dòng 132:
{{chính|Cung núi lửa Andes}}
[[Tập tin:MAGMAARC1.jpg|nhỏ|phải|Các cung núi lửa của Andes(màu vàng)]]
Hoạt động núi lửa tại Andes là kết quả của sự [[hút chìm]] của mảng Nazca và mảng Nam Cực bên dưới mảng Nam Mỹ. Dải Andes có nhiều núi lửa đang hoạt động, gồm 4 khu vực tách biệt nhau xem kẽ với các khu vực không có hoạt động núi lửa. Các núi lửa ở đây đa dạng về phương thức hoạt động, sản phẩm và hình thái. Ngoài việc có sự khác biệt về các đới núi lửa còn có những khác biệt đáng kể bên trong đới và thậm chí giữa các núi lửa lân cận. Mặc dù có vị trí kiểu núi lửa [[calc-alkalic]] và núi lửa ởlửaở vị trí hút chìm, đai núi lửa Andes có môi trường núi lửa kiến tạo hình thành trên phạm vi rộng lớn như hệ thống rift và các đới căng giãn, đứt gãy chuyển dạng, hút chìm của các [[sống núi giữa đại dương]] và các dãi núi lửa dưới đáy biển ngăn cách với một dải lớn trên bề dày của vỏ Trái Đất và các đường đi lên của mácmamắc-ma, và mức độ đồng hóa của vỏ Trái Đất khác nhau.
 
=== Tích tụ quặng và đá evaporit ===