Bước tới nội dung

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Louisiana”

Sửa liên kết
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trước
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
 
(Không hiển thị 26 phiên bản của 20 người dùng ở giữa)
Dòng 1: Dòng 1:
{{chú thích trong bài}}
{{Tóm tắt về tiểu bang Hoa Kỳ |
{{Tóm tắt về tiểu bang Hoa Kỳ |
Tên thường = Louisiana |
Tên thường = Louisiana |
Tên chính = State of Louisiana<br />''{{lang|fr|État de Louisiane}}'' |
Tên chính =Tiểu bang Louisiana
(State of Louisiana) <br />''{{lang|fr|État de Louisiane}}'' |
Cờ = Flag of Louisiana.svg|
Cờ = Flag of Louisiana.svg|
Flaglink = [[Flag of Louisiana]] |
Flaglink = [[Flag of Louisiana]] |
Huy hiệu = Seal of Louisiana 2010.png |
Huy hiệu = Seal of Louisiana.svg |
Bản đồ = Louisiana in United States.svg |
Bản đồ = Louisiana in United States.svg |
Tên hiệu = Bayou State, Child of the Mississippi,<br />Creole State, Pelican State, Sportsman's Paradise,<br /> Sugar State |
Tên hiệu = Bayou State{{•}}Child of the Mississippi<br />Creole State{{•}}Pelican State (tính thức)<br />Sportsman's Paradise{{•}}Sugar State{{•}}The Boot |
Motto = Union, justice, and confidence |
Motto = Union, justice, and confidence |
Thủ phủ = [[Baton Rouge, Louisiana|Baton Rouge]] |
Thủ phủ = [[Baton Rouge, Louisiana|Baton Rouge]] |
Ngôn ngữ chính thức = Không có; [[tiếng Anh]] và [[tiếng Pháp]] trên thực tế |
Ngôn ngữ chính thức = Không có; [[tiếng Anh]] và [[tiếng Pháp]] trên thực tế |
Ngôn ngữ = <small>Đến năm 2010</small><ref name="MLA Data">{{chú thích web|url=http://www.mla.org/map_data |title=United States|publisher=[[Modern Language Association]]|access-date =ngày 14 tháng 6 năm 2017}}</ref>
Languages = Tiếng Anh: 91.2%, tiếng Pháp: 4.8% |
*[[Tiếng Anh Mỹ|Tiếng Anh]] 91,26%
Thành phố lớn nhất = [[New Orleans]] vào lần thống kê cuối;<br />có thể Baton Rouge kể từ [[Bão Katrina]] |
*[[Tiếng Pháp Louisiana|Tiếng Pháp]] 3,45% (gồm cả tiếng Pháp Cajun và Creole)
Thống đốc = [[Bobby Jindal]] (R)|
*[[Tiếng Tây Ban Nha]] 3,30%
⚫
Thượng nghị sĩ = [[Mary Landrieu]] (D)<br />[[David Vitter]] (R) |
*[[Tiếng Việt]] 0,59%|
Thành phố lớn nhất = [[New Orleans]]<ref>{{Citation |publisher=Google |url=http://afp.google.com/article/ALeqM5i4Io2zyj6VR8duSA6bXBGVt1H8Eg |contribution=New Orleans a 'ghost town' after thousands flee Gustav: mayor |date=ngày 31 tháng 8 năm 2008 |title=AFP |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130516094557/http://afp.google.com/article/ALeqM5i4Io2zyj6VR8duSA6bXBGVt1H8Eg |archive-date=ngày 16 tháng 5 năm 2013 |access-date=2017-06-23 |archive-date=2013-05-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130516094557/http://afp.google.com/article/ALeqM5i4Io2zyj6VR8duSA6bXBGVt1H8Eg }}</ref><ref>{{chú thích báo |title=Expert: N.O. population at 273,000 |date=ngày 7 tháng 8 năm 2007 |url=http://www.wwltv.com/local/stories/wwl080707jbpopulation.104a120f.html |work=[[WWL-TV]] |access-date=ngày 14 tháng 8 năm 2007 |language= |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070926230558/http://www.wwltv.com/local/stories/wwl080707jbpopulation.104a120f.html |archive-date=ngày 26 tháng 9 năm 2007 |archive-date=2007-09-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070926230558/http://www.wwltv.com/local/stories/wwl080707jbpopulation.104a120f.html }}</ref><ref name="Baton Rouge, Louisiana: Relocation">{{chú thích web|title=Relocation |work=Baton rouge |publisher=Connecting U.S. Cities |date=ngày 3 tháng 5 năm 2007 |url=http://www.connectingbatonrouge.com/relocation.php |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140209192141/http://www.connectingbatonrouge.com/relocation.php |archive-date=ngày 9 tháng 2 năm 2014 |df=mdy-all }}</ref>|
Thống đốc = [[John Bel Edwards]] ([[Đảng Dân chủ (Hoa Kỳ)|Dân chủ]])|
⚫
Thượng nghị sĩ = [[Bill Cassidy]] (CH)<br />[[John Neely Kennedy]] (CH) |
Viết tắt bưu điện = LA |
Viết tắt bưu điện = LA |
Diện tích xếp thứ = 31 |
Diện tích xếp thứ = 31 |
Dòng 24: Dòng 28:
Diện tích nước = 21.455 |
Diện tích nước = 21.455 |
PTNước = 16 |
PTNước = 16 |
Dân số xếp thứ = 22 |
Dân số xếp thứ = 25 |
Dân số = 4.468.976 |
Dân số = 4.659.978|
Năm đếm dân số = 2000 |
Năm đếm dân số = 2018|
Mật độ xếp thứ = 22 |
Mật độ xếp thứ = 24 |
2000DensityUS = 102,59 |
2000DensityUS = 93,6|
Mật độ = 39,61 |
Mật độ dân số = 34,6|
Thứ tự gia nhập = 18 |
Thứ tự gia nhập = 18 |
Ngày gia nhập = [[30 tháng 4]] năm [[1812]] |
Ngày gia nhập = [[30 tháng 4]] năm [[1812]] |
Dòng 42: Dòng 46:
LengthUS = 379 |
LengthUS = 379 |
Dài = 610 |
Dài = 610 |
Cao nhất = [[Núi Driskill]]<ref name=USGS>{{chú thích web|url=http://egsc.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html |title=Elevations and Distances in the United States |publisher=[[United States Geological Survey]] |year=2001 |access-date =ngày 21 tháng 10 năm 2011 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111015012701/http://egsc.usgs.gov/isb/pubs/booklets/elvadist/elvadist.html |archive-date=ngày 15 tháng 10 năm 2011 }}</ref><ref name= NAVD88>Elevation adjusted to [[North American Vertical Datum of 1988]].</ref> 163|
Cao nhất = [[Driskill Mountain]] |
HighestElevUS = 535 |
HighestElevUS = 535 |
HighestElev = 163 |
HighestElev = 163 |
Dòng 48: Dòng 52:
Trung bình = 30 |
Trung bình = 30 |
LowestElevUS = -8,2 |
LowestElevUS = -8,2 |
Thấp nhất = -2,5 |
Thấp nhất = New Orleans<ref name=USGS/><ref name=NAVD88 /> -2,5 |
Mã ISO = US-LA |
Mã ISO = US-LA |
Website = www.louisiana.gov
Website = www.louisiana.gov
}}
}}


{{Infobox U.S. state symbols
'''Louisiana''' ({{lang-fr|État de Louisiane}}; {{lang-lou|Léta de la Lwizyàn}}) là một [[tiểu bang Hoa Kỳ|tiểu bang]] phía nam của [[Hoa Kỳ]]. Tiểu bang Louisana phía tây giáp [[Texas]]; phía bắc giáp [[Arkansas]]; phía đông giáp [[Mississippi]]; và phía nam là [[Vịnh Mexico]]. Tiểu bang này đã được vị tổng thống thứ 3 của Hoa Kỳ [[Thomas Jefferson]] mua lại từ tay người [[Pháp]].
<!-- Source:http://louisiana.gov/Explore/About_Louisiana/-->
|Name =Louisiana
|Flag =Flag_of_Louisiana.svg
|Seal =Seal_of_Louisiana.svg
|Mammal =[[American black bear|Black bear]]
|Beverage =[[Milk]]
|Bird =[[Brown pelican]]
|Insect =[[Honeybee]]
|Fish =[[White perch]]
|Fossil =[[Petrified palmwood]]
|Flower =[[Magnolia]]
|Tree =[[Bald cypress]]
|Gemstone =[[Agate]]
|Reptile =[[American alligator|Alligator]]
|Dog breed =[[Catahoula Leopard Dog]]
|Instrument =[[Diatonic accordion]]
|Motto =Union, Justice, Confidence
|Song ="[[Give Me Louisiana]]"<br />"[[You Are My Sunshine]]"<br />"State March Song"<br />"Gifts of the Earth"
|Route marker =Louisiana_1.svg
|Quarter =2002_LA_Proof.png
|Quarter release date = 2002
}}
'''Louisiana''' ({{IPAc-en|audio=en-us-Louisiana.ogg|l|u|ˌ|iː|z|i|ˈ|æ|n|ə}} hay {{IPAc-en|audio=en-us-Louisiana-2.ogg|ˌ|l|uː|z|i|ˈ|æ|n|ə}}; [[tiếng Pháp Louisiana]]: ''La Louisiane'', {{IPA-fr|la lwizjan|}} hay {{IPA-fr|la luzjan|}};<ref name="ValdmanRottet2009">{{chú thích sách|editor1=Valdman, Albert|editor2=Kevin J. Rottet|title=Dictionary of Louisiana French: As Spoken in Cajun, Creole, and American Indian Communities|url=https://books.google.com/books?id=vw5TIVBcNsIC&pg=PA98|year=2009|publisher=University Press of Mississippi|isbn=978-1-60473-404-1|page=98}}</ref> [[tiếng Creole Louisiana]]: ''Léta de la Lwizyàn''; [[tiếng Pháp]] chuẩn ''État de Louisiane'', {{IPA-fr|lwizjan||Louisiane.ogg}}) là một [[tiểu bang Hoa Kỳ|tiểu bang]] tọa lạc ở miền [[Nam Hoa Kỳ|Nam]] [[Hoa Kỳ]]. Louisiana là [[Danh sách tiểu bang Hoa Kỳ theo diện tích|bang rộng lớn thứ 31]] và [[Danh sách tiểu bang Hoa Kỳ theo dân số|bang đông dân thứ 25]] trong [[Danh sách tiểu bang Hoa Kỳ|50 tiểu bang]] của Hoa Kỳ. Thủ phủ là [[Baton Rouge, Louisiana|Baton Rouge]], còn thành phố lớn nhất là [[New Orleans]]. Louisiana là bang duy nhất của Hoa Kỳ mà phân cấp hành chính được gọi là "[[Parish của Louisiana|parish]]", tương đương với "county" ở các bang khác. Parish lớn nhất theo dân số là [[Quận Đông Baton Rouge, Louisiana|Đông Baton Rouge]], và lớn nhất theo diện tích là [[Quận Plaquemines, Louisiana|Plaquemines]]. Louisiana tiếp giáp với [[Arkansas]] về phía bắc, [[Mississippi]] về phía đông, [[Texas]] về phía tây, và [[vịnh México]] về phía nam.


Đa phần đất đai của bang được tạo nên từ trầm tích [[sông Mississippi]], tạo nên những châu thổ rộng lớn và những khu vực bát ngát đầm lầy và đồng lầy ven biển.<ref name="Keddy 2008">{{chú thích sách|last=Keddy|first=Paul A.|title=Water, Earth, Fire: Louisiana's Natural Heritage|year=2008|publisher=Xlibris|location=Philadelphia|isbn=978-1-4363-6234-4|page=229|url=http://www.amazon.com/Water-Earth-Fire-Louisianas-Heritage/dp/1436362334/ref=la_B001HCY3U8_1_4?ie=UTF8&qid=1338122398&sr=1-4}}</ref> Tại đây có sự phong phú về sinh vật điển hình miền Nam Hoa Kỳ, với ví dụ là các loài [[cò quăm]] và [[cò trắng]]. Cũng có nhiều loài [[ếch cây]], và cá như [[họ Cá tầm|cá tầm]] và [[họ Cá tầm thìa|cá tầm thìa]]. Ở nơi cao hơn một chút, cháy rừng là một hiện tượng phổ biến, và ở đó có những khu rừng [[Pinus palustris|thông lá dài]] bạt ngàn và [[xavan]] ngập nước. Những điều này hỗ trợ cho sự sinh tồn của một số lớn thực vật, gồm nhiều loài [[lan (thực vật)|lan]] và thực vật ăn thịt.<ref name="Keddy 2008" /> Louisiana có nhiều tộc người bản địa hơn bất kỳ bang miền nam nào khác, trong đó bốn được công nhận cấp liên bang, mười được công nhận cấp tiểu bang, và bốn chưa được công nhận.<ref>[http://www.louisianafolklife.org/LT/Articles_Essays/nativeams.html Dayna Bowker Lee, "Louisiana Indians in the 21st Century"], Louisiana Folklife Program, 2013</ref>
Thế kỷ 21 đã phải chịu hai thiệt hại lớn: [[bão Katrina]] (2005) tàn phá thành phố [[New Orleans]] và [[vụ tràn dầu Deepwater Horizon|thảm họa tràn dầu lịch sử]] (2010) làm ô nhiễm vùng biển lớn trong [[Vịnh Mexico]].

==Tên gọi==
Louisiana được đặt theo tên Vua [[Louis XIV của Pháp|Louis XIV]], trị vì Vương quốc Pháp từ năm 1643 đến 1715. Sau khi [[René-Robert Cavelier, Sieur de La Salle]] tuyên bố chủ quyền lưu vực [[sông Mississippi]] cho Pháp, ông đã đặt tên cho nó là {{lang|fr|La Louisiane}}.<ref>{{cite encyclopedia|encyclopedia=[[Encyclopedia of Arkansas History & Culture]]|title=Louisiana Purchase|first=Lea Flowers|last=Baker|access-date =ngày 18 tháng 9 năm 2010|url=http://encyclopediaofarkansas.net/encyclopedia/entry-detail.aspx?entryID=2383}}</ref> Hậu tố -ana (hay -ane) trong [[tiếng Latinh]] có nghĩa là "thuộc về (gì đó, ai đó)". Nên cả cụm danh từ này có nghĩa là "thuộc về Louis". [[Lãnh thổ Louisiana]] thuộc Pháp xưa kia kéo dài từ Vịnh Mobile xuống tận phía bắc [[biên giới Canada–Hoa Kỳ]] và bao gồm cả một phần nhỏ phía tây nam Canada ngày nay.


== Xem thêm ==
== Xem thêm ==
* [[Vùng đất mua Louisiana]]
* [[Vùng đất mua Louisiana]]
==Tham khảo==
{{Commonscat-inline|Louisiana}}
{{sơ khai Hoa Kỳ}}
{{tham khảo}}

{{Hoa Kỳ}}
{{Hoa Kỳ}}
{{Louisiana}}
{{Louisiana}}
Dòng 69: Dòng 98:
[[Thể loại:Louisiana| ]]
[[Thể loại:Louisiana| ]]
[[Thể loại:Tiểu bang Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Tiểu bang Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Miền Đông Nam Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Đông Nam Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Cựu thuộc địa của Pháp]]
[[Thể loại:Cựu thuộc địa của Pháp]]
[[Thể loại:Các Tiểu bang Liên minh miền Nam Hoa Kỳ]]
[[Thể loại:Các Tiểu bang Liên minh miền Nam Hoa Kỳ]]

Bản mới nhất lúc 15:48, ngày 26 tháng 2 năm 2023

Tiểu bang Louisiana (State of Louisiana)
État de Louisiane
Cờ Louisiana Huy hiệu Louisiana
Cờ Huy hiệu
Biệt danh: Bayou State • Child of the Mississippi
Creole State • Pelican State (tính thức)
Sportsman's Paradise • Sugar State • The Boot
Ngôn ngữ chính thứcKhông có; tiếng Anh và tiếng Pháp trên thực tế
Địa lý
Quốc gia Hoa Kỳ
Thủ phủBaton Rouge
Thành phố lớn nhấtNew Orleans[2][3][4]
Diện tích134.382 km² (hạng 31)
• Phần đất112.927 km²
• Phần nước21.455 km² (16 %)
Chiều ngang210 km²
Chiều dài610 km²
Kinh độ89°W - 94°W
Vĩ độ29°N - 33°N
Dân số (2018)4.659.978 (hạng 25)
• Mật độ34,6 (hạng 24)
• Trung bình30 m
• Cao nhấtNúi Driskill[5][6] 163 m
• Thấp nhấtNew Orleans[5][6] -2,5 m
Hành chính
Ngày gia nhập30 tháng 4 năm 1812 (thứ 18)
Thống đốcJohn Bel Edwards (Dân chủ)
Thượng nghị sĩ Hoa KỳBill Cassidy (CH)
John Neely Kennedy (CH)
Múi giờCST (UTC-6)
• Giờ mùa hèCDT (UTC-5)
Viết tắtLA US-LA
Trang webwww.louisiana.gov
Biểu tượng tiểu bang Louisiana
Biểu hiệu của Động vật và Thực vật
ChimBrown pelican
Giống chóCatahoula Leopard Dog
CáWhite perch
HoaMagnolia
Côn trùngHoneybee
Động vật có vúBlack bear
Bò sátAlligator
CâyBald cypress
Biểu hiệu văn hóa
Đồ uốngMilk
Hóa thạchPetrified palmwood
Đá quýAgate
Dụng cụDiatonic accordion
Khẩu hiệuUnion, Justice, Confidence
Bài hát"Give Me Louisiana"
"You Are My Sunshine"
"State March Song"
"Gifts of the Earth"
Điểm đánh dấu tuyến đường của tiểu bang
Louisiana state route marker
Quarter tiểu bang
Louisiana quarter dollar coin
Phát hành năm 2002
Danh sách các biểu tượng tiểu bang Hoa Kỳ

Louisiana (/luˌiːziˈænə/ ⓘ hay /ˌluːziˈænə/ ⓘ; tiếng Pháp Louisiana: La Louisiane, [la lwizjan] hay [la luzjan];[7] tiếng Creole Louisiana: Léta de la Lwizyàn; tiếng Pháp chuẩn État de Louisiane, [lwizjan] ⓘ) là một tiểu bang tọa lạc ở miền Nam Hoa Kỳ. Louisiana là bang rộng lớn thứ 31 và bang đông dân thứ 25 trong 50 tiểu bang của Hoa Kỳ. Thủ phủ là Baton Rouge, còn thành phố lớn nhất là New Orleans. Louisiana là bang duy nhất của Hoa Kỳ mà phân cấp hành chính được gọi là "parish", tương đương với "county" ở các bang khác. Parish lớn nhất theo dân số là Đông Baton Rouge, và lớn nhất theo diện tích là Plaquemines. Louisiana tiếp giáp với Arkansas về phía bắc, Mississippi về phía đông, Texas về phía tây, và vịnh México về phía nam.

Đa phần đất đai của bang được tạo nên từ trầm tích sông Mississippi, tạo nên những châu thổ rộng lớn và những khu vực bát ngát đầm lầy và đồng lầy ven biển.[8] Tại đây có sự phong phú về sinh vật điển hình miền Nam Hoa Kỳ, với ví dụ là các loài cò quăm và cò trắng. Cũng có nhiều loài ếch cây, và cá như cá tầm và cá tầm thìa. Ở nơi cao hơn một chút, cháy rừng là một hiện tượng phổ biến, và ở đó có những khu rừng thông lá dài bạt ngàn và xavan ngập nước. Những điều này hỗ trợ cho sự sinh tồn của một số lớn thực vật, gồm nhiều loài lan và thực vật ăn thịt.[8] Louisiana có nhiều tộc người bản địa hơn bất kỳ bang miền nam nào khác, trong đó bốn được công nhận cấp liên bang, mười được công nhận cấp tiểu bang, và bốn chưa được công nhận.[9]

Tên gọi

[sửa | sửa mã nguồn]

Louisiana được đặt theo tên Vua Louis XIV, trị vì Vương quốc Pháp từ năm 1643 đến 1715. Sau khi René-Robert Cavelier, Sieur de La Salle tuyên bố chủ quyền lưu vực sông Mississippi cho Pháp, ông đã đặt tên cho nó là La Louisiane.[10] Hậu tố -ana (hay -ane) trong tiếng Latinh có nghĩa là "thuộc về (gì đó, ai đó)". Nên cả cụm danh từ này có nghĩa là "thuộc về Louis". Lãnh thổ Louisiana thuộc Pháp xưa kia kéo dài từ Vịnh Mobile xuống tận phía bắc biên giới Canada–Hoa Kỳ và bao gồm cả một phần nhỏ phía tây nam Canada ngày nay.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ “United States”. Modern Language Association. Truy cập ngày 14 tháng 6 năm 2017.
  2. ^ “New Orleans a 'ghost town' after thousands flee Gustav: mayor”, AFP, Google, ngày 31 tháng 8 năm 2008, Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 5 năm 2013, truy cập ngày 23 tháng 6 năm 2017 Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp)
  3. ^ “Expert: N.O. population at 273,000”. WWL-TV. ngày 7 tháng 8 năm 2007. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 9 năm 2007. Truy cập ngày 14 tháng 8 năm 2007. Đã định rõ hơn một tham số trong |archiveurl= và |archive-url= (trợ giúp)
  4. ^ “Relocation”. Baton rouge. Connecting U.S. Cities. ngày 3 tháng 5 năm 2007. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 2 năm 2014.
  5. ^ a b “Elevations and Distances in the United States”. United States Geological Survey. 2001. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 10 năm 2011. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2011.
  6. ^ a b Elevation adjusted to North American Vertical Datum of 1988.
  7. ^ Valdman, Albert; Kevin J. Rottet biên tập (2009). Dictionary of Louisiana French: As Spoken in Cajun, Creole, and American Indian Communities. University Press of Mississippi. tr. 98. ISBN 978-1-60473-404-1.
  8. ^ a b Keddy, Paul A. (2008). Water, Earth, Fire: Louisiana's Natural Heritage. Philadelphia: Xlibris. tr. 229. ISBN 978-1-4363-6234-4.
  9. ^ Dayna Bowker Lee, "Louisiana Indians in the 21st Century", Louisiana Folklife Program, 2013
  10. ^ Baker, Lea Flowers. “Louisiana Purchase”. Encyclopedia of Arkansas History & Culture. Truy cập ngày 18 tháng 9 năm 2010.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Louisiana&oldid=69720960”