Bước tới nội dung

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Wilhelm List”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trước
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n →‎Tham khảo: clean up using AWB
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Soạn thảo trực quan Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
 
(Không hiển thị 24 phiên bản của 11 người dùng ở giữa)
Dòng 1: Dòng 1:
{{Infobox Military Person
{{Infobox Military Person
|name=Siegmund Wilhelm List
| name = Siegmund Wilhelm List
|lived={{birth date|1880|5|14|df=y}} — {{death date and age|1971|8|17|1880|5|14|df=y}}
| sinh = {{birth date|1880|5|14|df=y}} — {{death date and age|1971|8|17|1880|5|14|df=y}}
|placeofbirth=[[Oberkirchberg]] gần [[Ulm]], [[Württemberg]], [[Đức]]
| placeofbirth = Oberkirchberg gần [[Ulm]], [[Württemberg]], [[Đức]]
|placeofdeath=[[Garmisch-Partenkirchen]], [[Đức]]
| placeofdeath = Garmisch {{!}}mất = Partenkirchen, [[Đức]]
| image = Bundesarchiv Bild 183-S36487, Wilhelm List.jpg
|image=[[Tập tin:WList.jpg|220px]] |
|caption=''Generalfeldmarschall Wilhelm List|
| caption = Thượng tướng List năm 1935
|nickname= |
| nickname = |
|allegiance={{flagicon|German Empire}} [[Đế quốc Đức]] (tới 1918)<br />{{flagicon|Germany}} [[Cộng hòa Weimar]] (tới 1933)<br />{{flagicon|Nazi Germany}} [[Đức Quốc Xã|Đức Quốc xã]]|
| allegiance = {{flagicon|German Empire}} [[Đế quốc Đức]] (tới 1918)<br>{{flagicon|Đức}} [[Cộng hòa Weimar]] (tới 1933)<br>{{flagicon|Nazi Germany}} [[Đức Quốc xã]]|
|serviceyears= 1898 - 1942|
| serviceyears = 1898 - 1942|
|rank=[[Nguyên soái|Thống chế]] |
| rank = [[Nguyên soái|Thống chế]]|
|commands=
| commands =
|unit=
| unit =
|battles=[[Chiến tranh thế giới thứ nhất|Thế chiến thứ nhất]]<br />[[Chiến tranh thế giới thứ hai|Thế chiến thứ hai]]<br />[[Cuộc tấn công Ba Lan (1939)|Xâm lược Ba Lan]]<br />[[Trận chiến nước Pháp]]<br />[[Chiến dịch Balkan]]<br />[[Chiến dịch Kavkaz]]
| battles = [[Chiến tranh thế giới thứ nhất]]<br>[[Chiến tranh thế giới thứ hai]]<br>[[Cuộc tấn công Ba Lan (1939)|Xâm lược Ba Lan]]<br>[[Trận chiến nước Pháp]]<br>[[Chiến dịch Balkan]]<br>[[Chiến dịch Kavkaz]]
|awards=[[Thập tự Sắt]]
| awards = [[Thập tự Sắt]]
|laterwork=}}
| laterwork =
}}
'''Siegmund Wilhelm List''' ([[14 tháng 5]] năm [[1880]] – [[17 tháng 8]] năm [[1971]]) là một trong số các [[nguyên soái|thống chế]] của quân đội [[Đức Quốc Xã|Đức Quốc xã]] trong [[Chiến tranh thế giới thứ hai|Thế chiến thứ hai]]. Ông từng tham gia chiến đấu tại [[Ba Lan]], [[Pháp]], vùng [[Balkan]] và [[Chiến tranh Xô-Đức|chiến trường Xô-Đức]]. Sau chiến tranh, ông bị quân [[Khối Đồng Minh thời Chiến tranh thế giới thứ hai|Đồng Minh]] bắt và bị kết án là [[tội phạm chiến tranh]]. Năm [[1952]] ông được thả ra và mất vào năm [[1971]].
'''Siegmund Wilhelm List''' ([[14 tháng 5]] năm [[1880]] – [[17 tháng 8]] năm [[1971]]) là một trong số các [[nguyên soái|thống chế]] của quân đội [[Đức Quốc xã]] trong [[Chiến tranh thế giới thứ hai]]. Ông từng tham gia chiến đấu tại [[Ba Lan]], [[Pháp]], vùng [[Balkan]] và [[Chiến tranh Xô-Đức|chiến trường Xô-Đức]]. Sau chiến tranh, ông bị quân [[Khối Đồng Minh thời Chiến tranh thế giới thứ hai|Đồng Minh]] bắt và bị kết án là [[tội phạm chiến tranh]]. Năm [[1952]] ông được thả ra và mất vào năm [[1971]].


== Cuộc đời ==
== Cuộc đời ==
=== Trước và trong Thế chiến thứ nhất ===
=== Trước và trong Chiến tranh thế giới thứ nhất ===
List sinh tại [[Oberkirchberg]] gần [[Ulm]], [[Württemberg]], Đức năm 1880 và đến năm 18 tuổi ([[1898]]), ông gia nhập quân đội bang [[Baravia]]. Năm [[1900]], ông được phong hàm [[trung úy]] và đến năm [[1913]] là [[đại úy]]. Khi [[Chiến tranh thế giới thứ nhất|Thế chiến thứ nhất]] bùng nổ, ông đóng vai trò là sĩ quan tham mưu của [[quân đoàn]] II Baravia và vào [[tháng một|tháng 1]] [[1918]] khi chiến tranh gần kết thúc ông được phong hàm [[thiếu tá]].
List sinh tại [[Oberkirchberg]] gần [[Ulm]], [[Württemberg]], Đức năm 1880 và đến năm 18 tuổi ([[1898]]), ông gia nhập quân đội bang [[Baravia]]. Năm [[1900]], ông được phong hàm [[trung úy]] và đến năm [[1913]] là [[đại úy]]. Khi [[Chiến tranh thế giới thứ nhất]] bùng nổ, ông đóng vai trò là sĩ quan tham mưu của [[quân đoàn]] II Baravia và vào [[tháng một|tháng 1]] [[1918]] khi chiến tranh gần kết thúc ông được phong hàm [[thiếu tá]].


=== Giai đoạn giữa hai cuộc chiến ===
=== Giai đoạn giữa hai cuộc chiến ===
Sau chiến tranh, List tiếp tục phục vụ cho lực lượng [[Reichswehr]] ([[lực lượng vũ trang]] của Đức từ [[1919]] đến [[1935]]). Trong thời gian này List được thăng hàm nhanh chóng. Ông được phong hàm [[đại tá]] năm [[1927]], [[thiếu tướng]] năm [[1930]] và [[trung tướng]] năm [[1932]]. Năm 1930, ông còn là [[hiệu trưởng]] trường huấn luyện bộ binh ở [[Dresden]]. Năm 1938 sau khi Đức Quốc xã sáp nhập lãnh thổ [[Áo]] vào Đức, List lúc đó là chỉ huy quân đoàn 4 được giao nhiệm vụ sáp nhập lực lượng quân sự [[Bundesheer]] của Áo vào lực lượng vũ trang Đức Quốc xã [[Wehrmacht]].
Sau chiến tranh, List tiếp tục phục vụ cho lực lượng [[Reichswehr]] ([[lực lượng vũ trang]] của Đức từ [[1919]] đến [[1935]]). Trong thời gian này List được thăng hàm nhanh chóng. Ông được phong hàm [[đại tá]] năm [[1927]], [[thiếu tướng]] năm [[1930]] và [[trung tướng]] năm [[1932]]. Năm 1930, ông còn là [[hiệu trưởng]] trường huấn luyện bộ binh ở [[Dresden]]. Năm 1938 sau khi Đức Quốc xã sáp nhập lãnh thổ [[Áo]] vào Đức, List lúc đó là chỉ huy quân đoàn 4 được giao nhiệm vụ sáp nhập lực lượng quân sự [[Bundesheer]] của Áo vào lực lượng vũ trang Đức Quốc xã [[Wehrmacht]].


=== Thế chiến thứ hai ===
=== Chiến tranh thế giới thứ hai ===
Trong [[cuộc tấn công Ba Lan (1939)|cuộc xâm lược Ba Lan]] do Đức Quốc xã tiến hành vào [[tháng chín|tháng 9]] năm [[1939]], List được giao nhiệm vụ chỉ huy tập đoàn quân 14 đóng tại biên giới phía nam Ba Lan, vượt [[Kraków]], tấn công quân Ba Lan tại dãy [[Dãy núi Karpat|Karpat]]. Nhiệm vụ chính của List vẫn là tiến vào [[Warszawa]]. Ngày [[17 tháng 9]] năm 1939, List đã hoàn thành nhiệm vụ khi phối hợp được với hướng tiến của quân đoàn xe tăng XIX của tướng [[Heinz Guderian]] tại [[Brest-Litovsk]]. Ngày [[30 tháng 9]], ông được trao tặng huân chương [[Thập tự Sắt]] vì thành tích chiến đấu xuất sắc.
Trong [[cuộc tấn công Ba Lan (1939)|cuộc xâm lược Ba Lan]] do Đức Quốc xã tiến hành vào [[tháng chín|tháng 9]] năm [[1939]], List được giao nhiệm vụ chỉ huy tập đoàn quân 14 đóng tại biên giới phía nam Ba Lan, vượt [[Kraków]], tấn công quân Ba Lan tại dãy [[Dãy núi Karpat|Karpat]]. Nhiệm vụ chính của List vẫn là tiến vào [[Warszawa]]. Ngày [[17 tháng 9]] năm 1939, List đã hoàn thành nhiệm vụ khi phối hợp được với hướng tiến của quân đoàn xe tăng XIX của tướng [[Heinz Guderian]] tại [[Brest-Litovsk]]. Ngày [[30 tháng 9]], ông được trao tặng huân chương [[Thập tự Sắt]] vì thành tích chiến đấu xuất sắc.


Đầu năm [[1940]], List lại tiếp tục thành công ở [[trận chiến nước Pháp]] khi dẫn tập đoàn quân 12 chọc thủng thành công [[tuyến phòng thủ Maginot|phòng tuyến Maginot]]. Ngày [[19 tháng 7]] năm 1940, List được phong hàm [[nguyên soái|thống chế]] sau những thắng lợi trên. Khi [[Chiến dịch Barbarossa]] xâm lược [[Liên Xô]] chuẩn bị được thực hiện, Đức tranh thủ lôi kéo thêm các nước gia nhập [[phe Trục]]. Thống chế List đã được giao nhiệm vụ đàm phán với ban tham mưu quân đội [[Bulgaria]] và một điều khoản mật đã được kí kết qua đó quân đội Đức được tự do hành quân qua lãnh thổ Bulgaria<ref>German Minutes of Conference, NCA IV, pp272-5</ref>. Ngày [[28 tháng 2]] năm 1941, quân Đức tràn vào Bulgaria, thiết lập các vị trí quân sự và ngày hôm sau Bulgaria chính thức gia nhập phe Trục.
Đầu năm [[1940]], List lại tiếp tục thành công ở [[trận chiến nước Pháp]] khi dẫn tập đoàn quân 12 chọc thủng thành công [[tuyến phòng thủ Maginot|phòng tuyến Maginot]]. Ngày [[19 tháng 7]] năm 1940, List được phong hàm [[nguyên soái|thống chế]] sau những thắng lợi trên. Khi [[Chiến dịch Barbarossa]] xâm lược [[Liên Xô]] chuẩn bị được thực hiện, Đức tranh thủ lôi kéo thêm các nước gia nhập [[phe Trục]]. Thống chế List đã được giao nhiệm vụ đàm phán với ban tham mưu quân đội [[Bulgaria]] và một điều khoản mật đã được ký kết qua đó quân đội Đức được tự do hành quân qua lãnh thổ Bulgaria<ref>German Minutes of Conference, NCA IV, pp272-5</ref>. Ngày [[28 tháng 2]] năm 1941, quân Đức tràn vào Bulgaria, thiết lập các vị trí quân sự và ngày hôm sau Bulgaria chính thức gia nhập phe Trục.


[[Tháng tư|Tháng 4]] năm 1941, List tham gia vào các cuộc xâm lược [[Nam Tư]] và [[Hy Lạp]] của quân đội Đức với binh đoàn 12 do ông chỉ huy bao gồm 4 sư đoàn [[thiết giáp]] và 11 sư đoàn cơ giới. Ngày [[13 tháng 4]] năm 1941, [[Beograd]], thủ đô của Nam Tư, đã bị quân Đức chiếm và đến ngày [[27 tháng 4]] là [[Athena]], thủ đô của Hy Lạp. Các cuộc giao tranh tại khu vực [[Balkan]] chỉ kết thúc khi quân đội Anh rút lui hoàn toàn vào ngày [[28 tháng 4]] năm 1941 và kết quả là toàn bộ khu vực Balkan rơi vào tay Đức Quốc xã. [[Adolf Hitler|Hitler]] đã ra lệnh List kí vào văn kiện đầu hàng của Hi Lạp khi chưa có sự tham gia của đại diện Ý. Do sự phản đối của nhà độc tài Ý [[Benito Mussolini]], Hitler sau đó đã cử [[Alfred Jodl]] đến kí văn bản đầu hàng chính thức khi có sự tham gia của đại diện Ý.
[[Tháng tư|Tháng 4]] năm 1941, List tham gia vào các cuộc xâm lược [[Nam Tư]] và [[Hy Lạp]] của quân đội Đức với binh đoàn 12 do ông chỉ huy bao gồm 4 sư đoàn [[thiết giáp]] và 11 sư đoàn cơ giới. Ngày [[13 tháng 4]] năm 1941, [[Beograd]], thủ đô của Nam Tư, đã bị quân Đức chiếm và đến ngày [[27 tháng 4]] là [[Athena]], thủ đô của Hy Lạp. Các cuộc giao tranh tại khu vực [[Balkan]] chỉ kết thúc khi quân đội Anh rút lui hoàn toàn vào ngày [[28 tháng 4]] năm 1941 và kết quả là toàn bộ khu vực Balkan rơi vào tay Đức Quốc xã. [[Adolf Hitler|Hitler]] đã ra lệnh List ký vào văn kiện đầu hàng của Hi Lạp khi chưa có sự tham gia của đại diện Ý. Do sự phản đối của nhà độc tài Ý [[Benito Mussolini]], Hitler sau đó đã cử [[Alfred Jodl]] đến ký văn bản đầu hàng chính thức khi có sự tham gia của đại diện Ý.


Sau chiến dịch Balkan, List được giao nhiệm vụ hoạt động tại [[Serbia]] và Hy Lạp. Đầu năm [[1942]], List nhận lệnh từ Hitler đi thị sát [[Na Uy]] để đề phòng một cuộc đổ bộ của quân Anh vào vùng bờ biển phía tây nước này.
Sau chiến dịch Balkan, List được giao nhiệm vụ hoạt động tại [[Serbia]] và Hy Lạp. Đầu năm [[1942]], List nhận lệnh từ Hitler đi thị sát [[Na Uy]] để đề phòng một cuộc đổ bộ của quân Anh vào vùng bờ biển phía tây nước này.


Đầu tháng 6 năm 1942, List được điều đến [[chiến tranh Xô-Đức|mặt trận Xô-Đức]] chỉ huy "cụm tập đoàn quân A", một cụm tập đoàn quân thành lập từ tập đoàn quân phía nam tham gia [[Chiến dịch Kavkaz]] bao gồm tập đoàn quân xe tăng số 1, số 4 và hai tập đoàn quân dã chiến của Đức số 11 và 17, tập đoàn quân số 8 của Ý. Nhiệm vụ của ông là dùng [[Rostov on Don|Rostov]] làm bàn đạp, vượt qua dãy [[Kavkaz|Caucasus]] để tiến chiếm [[Baku]], cắt nguồn năng lượng phục vụ chiến tranh của [[Liên Xô]]. Quân Đức sau những thắng lợi ban đầu tại vùng [[đồng bằng]], khi bắt đầu tiếp cận dãy núi lớn Caucasus đã mất đà tiến công, dần dần bế tắc trên hướng chính và bị chặn lại tại tuyến [[sông Terech]] và các đèo ngang của dãy Kavkaz. Nguyên nhân chính là do thiếu sự tiếp tế xăng dầu cần thiết cũng như hiệu quả của các đơn vị [[thiết giáp]] Đức giảm xuống đáng kể trước các dãy núi. Về thực chất chiếm Kavkaz là nhiệm vụ còn quá cao đối với Bộ tổng tư lệnh tối cao của [[Adolf Hitler|Hitler]].
Đầu tháng 6 năm 1942, List được điều đến [[chiến tranh Xô-Đức|mặt trận Xô-Đức]] chỉ huy "cụm tập đoàn quân A", một cụm tập đoàn quân thành lập từ tập đoàn quân phía nam tham gia [[Chiến dịch Kavkaz]] bao gồm tập đoàn quân xe tăng số 1, số 4 và hai tập đoàn quân dã chiến của Đức số 11 và 17, tập đoàn quân số 8 của Ý. Nhiệm vụ của ông là dùng [[Rostov on Don|Rostov]] làm bàn đạp, vượt qua dãy [[Kavkaz]] để tiến chiếm [[Baku]], cắt nguồn năng lượng phục vụ chiến tranh của [[Liên Xô]]. Quân Đức sau những thắng lợi ban đầu tại vùng [[đồng bằng]], khi bắt đầu tiếp cận dãy núi lớn Caucasus đã mất đà tiến công, dần dần bế tắc trên hướng chính và bị chặn lại tại tuyến [[sông Terech]] và các đèo ngang của dãy Kavkaz. Nguyên nhân chính là do thiếu sự tiếp tế xăng dầu cần thiết cũng như hiệu quả của các đơn vị [[thiết giáp]] Đức giảm xuống đáng kể trước các dãy núi. Về thực chất chiếm Kavkaz là nhiệm vụ còn quá cao đối với Bộ tổng tư lệnh tối cao của [[Adolf Hitler|Hitler]].


[[Tập tin:List&Kuntze.jpg|nhỏ|phải|Wilhelm List (trái) và [[Walter Kuntze]] (phải) trong thời gian ở tù]]
[[Tập tin:List&Kuntze.jpg|nhỏ|phải|Wilhelm List (trái) và [[Walter Kuntze]] (phải) trong thời gian ở tù]]
Vào cuối tháng 8, cuộc tiến công của [[cụm tập đoàn quân A]] xem như đã kết thúc. Lực lượng viện trợ của người Nga đã đến và càng củng cố thêm sức mạnh. Ngoài ra, lực lượng [[không quân]] Đức yểm trợ của cụm tập đoàn quân này đã theo lệnh tiến về phía Bắc giúp đỡ [[tập đoàn quân số 6 (Đức)|tập đoàn quân số 6]] của thống chế [[Friedrich Paulus]] đang ở [[Volgograd|Stalingrad]]. Hitler vô cùng tức giận trước thất bại này và khi List đề nghị di chuyển một số mũi xung kích đã trở nên sa lầy sang nơi khác đồng thời chuyển quân dự bị từ mặt trận để tăng cường tấn công các vị trí của quân Nga, Hitler đã cách chức List vào ngày [[9 tháng 9]]. List trở về nhà trong thời gian còn lại của cuộc chiến và không còn được trao bất cứ nhiệm vụ nào nữa.
Vào cuối tháng 8, cuộc tiến công của [[cụm tập đoàn quân A]] xem như đã kết thúc. Lực lượng viện trợ của người Nga đã đến và càng củng cố thêm sức mạnh. Ngoài ra, lực lượng [[không quân]] Đức yểm trợ của cụm tập đoàn quân này đã theo lệnh tiến về phía Bắc giúp đỡ [[Tập đoàn quân số 6 (Đức Quốc xã)|tập đoàn quân số 6]] của thống chế [[Friedrich Paulus]] đang ở [[Volgograd|Stalingrad]]. Hitler vô cùng tức giận trước thất bại này và khi List đề nghị di chuyển một số mũi xung kích đã trở nên sa lầy sang nơi khác đồng thời chuyển quân dự bị từ mặt trận để tăng cường tấn công các vị trí của quân Nga, Hitler đã cách chức List vào ngày [[9 tháng 9]]. List trở về nhà trong thời gian còn lại của cuộc chiến và không còn được trao bất cứ nhiệm vụ nào nữa.


=== Cuối đời ===
=== Cuối đời ===
Sau chiến tranh, List bị quân [[Khối Đồng Minh thời Chiến tranh thế giới thứ hai|Đồng Minh]] bắt giữ. Năm [[1947]], ông và 11 [[sĩ quan]] cấp dưới bị đưa ra tòa án binh của [[Hoa Kỳ|Mỹ]] xét xử vì bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh ở vùng [[Balkan]], [[Hy Lạp]], [[Albania]], [[Nam Tư]] và [[Na Uy]]. Ông bị kết án tù [[chung thân]] và bắt đầu thi hành án từ [[tháng hai|tháng 2]] năm [[1948]]. Tháng 12 năm [[1952]], ông được trả tự do vì lí do sức khỏe. Ông mất vào ngày [[17 tháng 8]] năm [[1971]], thọ 91 tuổi.
Sau chiến tranh, List bị quân [[Khối Đồng Minh thời Chiến tranh thế giới thứ hai|Đồng Minh]] bắt giữ. Năm [[1947]], ông và 11 [[sĩ quan]] cấp dưới bị đưa ra tòa án binh của [[Hoa Kỳ|Mỹ]] xét xử vì bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh ở vùng [[Balkan]], [[Hy Lạp]], [[Albania]], [[Nam Tư]] và [[Na Uy]]. Ông bị kết án tù [[chung thân]] và bắt đầu thi hành án từ [[tháng hai|tháng 2]] năm [[1948]]. Tháng 12 năm [[1952]], ông được trả tự do vì lý do sức khỏe. Ông mất vào ngày [[17 tháng 8]] năm [[1971]], thọ 91 tuổi.


== Chú thích ==
== Chú thích ==
{{Tham khảo}}
{{Tham khảo}}
== Tham khảo ==
== Tham khảo ==
{{Commonscat|Wilhelm List (general)}}
{{Thể loại Commons|Wilhelm List (general)}}
*Hayward, Joel S. A. ''Stopped At Stalingrad.'' University Press of Kansas; Lawrence: 1998. ISBN 978-0-7006-1146-1
*Hayward, Joel S. A. ''Stopped At Stalingrad.'' University Press of Kansas; Lawrence: 1998. ISBN 978-0-7006-1146-1


Dòng 52: Dòng 53:
after= [[Walter Kuntze]]|
after= [[Walter Kuntze]]|
title= Chỉ huy tập đoàn quân 12 Đức Quốc xã|
title= Chỉ huy tập đoàn quân 12 Đức Quốc xã|
years=[[13 tháng 10]], [[1939]] - [[29 tháng 10]], [[1941]]
years=[[13 tháng 10]] năm [[1939]] - [[29 tháng 10]] năm [[1941]]
}}
}}
{{end box}}
{{end box}}


{{Thống chế và Đô đốc Đức Quốc xã}}
{{Thongchevadodocdqx}}


{{DEFAULTSORT:List, Wilhelm}}
{{DEFAULTSORT:List, Wilhelm}}
[[Thể loại:Sinh 1880]]
[[Thể loại:Sinh năm 1880]]
[[Thể loại:Mất 1971]]
[[Thể loại:Mất năm 1971]]
[[Thể loại:Thống chế Đức Quốc xã]]
[[Thể loại:Thống chế Lục quân Đức Quốc Xã]]
[[Thể loại:Tướng Đức Quốc Xã]]
[[Thể loại:Quân nhân Đức trong Thế chiến thứ nhất]]
[[Thể loại:Quân nhân Đức trong Thế chiến thứ nhất]]
[[Thể loại:Thành viên đảng Quốc xã bị kết án gây tội ác chiến tranh]]
[[Thể loại:Thành viên Đảng Quốc Xã bị kết án gây tội ác chiến tranh]]

Bản mới nhất lúc 08:39, ngày 8 tháng 4 năm 2024

Siegmund Wilhelm List
Thượng tướng List năm 1935
Sinh(1880-05-14)14 tháng 5 năm 1880 — 17 tháng 8 năm 1971(1971-08-17) (91 tuổi)
Oberkirchberg gần Ulm, Württemberg, Đức
MấtGarmisch |mất = Partenkirchen, Đức
ThuộcĐế quốc Đức Đế quốc Đức (tới 1918)
Đức Cộng hòa Weimar (tới 1933)
Đức Quốc xã Đức Quốc xã
Năm tại ngũ1898 - 1942
Cấp bậcThống chế
Tham chiếnChiến tranh thế giới thứ nhất
Chiến tranh thế giới thứ hai
Xâm lược Ba Lan
Trận chiến nước Pháp
Chiến dịch Balkan
Chiến dịch Kavkaz
Tặng thưởngThập tự Sắt

Siegmund Wilhelm List (14 tháng 5 năm 1880 – 17 tháng 8 năm 1971) là một trong số các thống chế của quân đội Đức Quốc xã trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Ông từng tham gia chiến đấu tại Ba Lan, Pháp, vùng Balkan và chiến trường Xô-Đức. Sau chiến tranh, ông bị quân Đồng Minh bắt và bị kết án là tội phạm chiến tranh. Năm 1952 ông được thả ra và mất vào năm 1971.

Cuộc đời

[sửa | sửa mã nguồn]

Trước và trong Chiến tranh thế giới thứ nhất

[sửa | sửa mã nguồn]

List sinh tại Oberkirchberg gần Ulm, Württemberg, Đức năm 1880 và đến năm 18 tuổi (1898), ông gia nhập quân đội bang Baravia. Năm 1900, ông được phong hàm trung úy và đến năm 1913 là đại úy. Khi Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ, ông đóng vai trò là sĩ quan tham mưu của quân đoàn II Baravia và vào tháng 1 1918 khi chiến tranh gần kết thúc ông được phong hàm thiếu tá.

Giai đoạn giữa hai cuộc chiến

[sửa | sửa mã nguồn]

Sau chiến tranh, List tiếp tục phục vụ cho lực lượng Reichswehr (lực lượng vũ trang của Đức từ 1919 đến 1935). Trong thời gian này List được thăng hàm nhanh chóng. Ông được phong hàm đại tá năm 1927, thiếu tướng năm 1930 và trung tướng năm 1932. Năm 1930, ông còn là hiệu trưởng trường huấn luyện bộ binh ở Dresden. Năm 1938 sau khi Đức Quốc xã sáp nhập lãnh thổ Áo vào Đức, List lúc đó là chỉ huy quân đoàn 4 được giao nhiệm vụ sáp nhập lực lượng quân sự Bundesheer của Áo vào lực lượng vũ trang Đức Quốc xã Wehrmacht.

Chiến tranh thế giới thứ hai

[sửa | sửa mã nguồn]

Trong cuộc xâm lược Ba Lan do Đức Quốc xã tiến hành vào tháng 9 năm 1939, List được giao nhiệm vụ chỉ huy tập đoàn quân 14 đóng tại biên giới phía nam Ba Lan, vượt Kraków, tấn công quân Ba Lan tại dãy Karpat. Nhiệm vụ chính của List vẫn là tiến vào Warszawa. Ngày 17 tháng 9 năm 1939, List đã hoàn thành nhiệm vụ khi phối hợp được với hướng tiến của quân đoàn xe tăng XIX của tướng Heinz Guderian tại Brest-Litovsk. Ngày 30 tháng 9, ông được trao tặng huân chương Thập tự Sắt vì thành tích chiến đấu xuất sắc.

Đầu năm 1940, List lại tiếp tục thành công ở trận chiến nước Pháp khi dẫn tập đoàn quân 12 chọc thủng thành công phòng tuyến Maginot. Ngày 19 tháng 7 năm 1940, List được phong hàm thống chế sau những thắng lợi trên. Khi Chiến dịch Barbarossa xâm lược Liên Xô chuẩn bị được thực hiện, Đức tranh thủ lôi kéo thêm các nước gia nhập phe Trục. Thống chế List đã được giao nhiệm vụ đàm phán với ban tham mưu quân đội Bulgaria và một điều khoản mật đã được ký kết qua đó quân đội Đức được tự do hành quân qua lãnh thổ Bulgaria[1]. Ngày 28 tháng 2 năm 1941, quân Đức tràn vào Bulgaria, thiết lập các vị trí quân sự và ngày hôm sau Bulgaria chính thức gia nhập phe Trục.

Tháng 4 năm 1941, List tham gia vào các cuộc xâm lược Nam Tư và Hy Lạp của quân đội Đức với binh đoàn 12 do ông chỉ huy bao gồm 4 sư đoàn thiết giáp và 11 sư đoàn cơ giới. Ngày 13 tháng 4 năm 1941, Beograd, thủ đô của Nam Tư, đã bị quân Đức chiếm và đến ngày 27 tháng 4 là Athena, thủ đô của Hy Lạp. Các cuộc giao tranh tại khu vực Balkan chỉ kết thúc khi quân đội Anh rút lui hoàn toàn vào ngày 28 tháng 4 năm 1941 và kết quả là toàn bộ khu vực Balkan rơi vào tay Đức Quốc xã. Hitler đã ra lệnh List ký vào văn kiện đầu hàng của Hi Lạp khi chưa có sự tham gia của đại diện Ý. Do sự phản đối của nhà độc tài Ý Benito Mussolini, Hitler sau đó đã cử Alfred Jodl đến ký văn bản đầu hàng chính thức khi có sự tham gia của đại diện Ý.

Sau chiến dịch Balkan, List được giao nhiệm vụ hoạt động tại Serbia và Hy Lạp. Đầu năm 1942, List nhận lệnh từ Hitler đi thị sát Na Uy để đề phòng một cuộc đổ bộ của quân Anh vào vùng bờ biển phía tây nước này.

Đầu tháng 6 năm 1942, List được điều đến mặt trận Xô-Đức chỉ huy "cụm tập đoàn quân A", một cụm tập đoàn quân thành lập từ tập đoàn quân phía nam tham gia Chiến dịch Kavkaz bao gồm tập đoàn quân xe tăng số 1, số 4 và hai tập đoàn quân dã chiến của Đức số 11 và 17, tập đoàn quân số 8 của Ý. Nhiệm vụ của ông là dùng Rostov làm bàn đạp, vượt qua dãy Kavkaz để tiến chiếm Baku, cắt nguồn năng lượng phục vụ chiến tranh của Liên Xô. Quân Đức sau những thắng lợi ban đầu tại vùng đồng bằng, khi bắt đầu tiếp cận dãy núi lớn Caucasus đã mất đà tiến công, dần dần bế tắc trên hướng chính và bị chặn lại tại tuyến sông Terech và các đèo ngang của dãy Kavkaz. Nguyên nhân chính là do thiếu sự tiếp tế xăng dầu cần thiết cũng như hiệu quả của các đơn vị thiết giáp Đức giảm xuống đáng kể trước các dãy núi. Về thực chất chiếm Kavkaz là nhiệm vụ còn quá cao đối với Bộ tổng tư lệnh tối cao của Hitler.

Wilhelm List (trái) và Walter Kuntze (phải) trong thời gian ở tù

Vào cuối tháng 8, cuộc tiến công của cụm tập đoàn quân A xem như đã kết thúc. Lực lượng viện trợ của người Nga đã đến và càng củng cố thêm sức mạnh. Ngoài ra, lực lượng không quân Đức yểm trợ của cụm tập đoàn quân này đã theo lệnh tiến về phía Bắc giúp đỡ tập đoàn quân số 6 của thống chế Friedrich Paulus đang ở Stalingrad. Hitler vô cùng tức giận trước thất bại này và khi List đề nghị di chuyển một số mũi xung kích đã trở nên sa lầy sang nơi khác đồng thời chuyển quân dự bị từ mặt trận để tăng cường tấn công các vị trí của quân Nga, Hitler đã cách chức List vào ngày 9 tháng 9. List trở về nhà trong thời gian còn lại của cuộc chiến và không còn được trao bất cứ nhiệm vụ nào nữa.

Cuối đời

[sửa | sửa mã nguồn]

Sau chiến tranh, List bị quân Đồng Minh bắt giữ. Năm 1947, ông và 11 sĩ quan cấp dưới bị đưa ra tòa án binh của Mỹ xét xử vì bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh ở vùng Balkan, Hy Lạp, Albania, Nam Tư và Na Uy. Ông bị kết án tù chung thân và bắt đầu thi hành án từ tháng 2 năm 1948. Tháng 12 năm 1952, ông được trả tự do vì lý do sức khỏe. Ông mất vào ngày 17 tháng 8 năm 1971, thọ 91 tuổi.

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ German Minutes of Conference, NCA IV, pp272-5

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
Tiền nhiệm:
Không có 		Chỉ huy tập đoàn quân 12 Đức Quốc xã
13 tháng 10 năm 1939 - 29 tháng 10 năm 1941 		Kế nhiệm:
Walter Kuntze
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Wilhelm_List&oldid=71277909”