LITERARY WORKS OF AKLAN

DOMINADOR ILIO
He is one of the best poets of the Philippines.
He hails from Malinao.

Diplomat Listening To Speech of Another

Diplomat
They cannot go to the summer sea this year.
Where on the boardwalk, in no more than shorts
And bare feet, he can toss platitudes
Without much mind to the next fellow, perhaps.
Or to his nervous wife all ears beside him.
And watch the silly antics of children.
Long unloved, with anonymous paunch and goggles.
Foolishly try to execute a handstand
In wrist deep water, and make it,
Though with much awkward kicking in air
It will be fun there in the summer sea.
But with this, he cannot hint a word
To the little woman. His hands are firmly chained
To bulky paper-weight on his polished desk.
And his nights will be crammed with not merely silence.
It shall need greater diplomacy though,
To tell the children why they cannot go
Than answer back this shrill-voiced speaker.
These talks shall drag on many long seasons yet.

JOHN BARRIOS
He was born in Lezo, but he stays in Kalibo
with his wife. He teaches literature at the
U.P. High School in the University of the
Philippines in the Visayas, Iloilo City His
book of Aklanon short stories is the first of
its kind.

BETAMAX SA SIMBAHAN
do misa hay istorya.
ginbayaw it pari
ro anang tuong alima
para pagatapuson
do misa
gin-alsa man it eaki
ro anang tuong alima nga may baril
para pagatapuson
do anang kontra.
ginpanaog it pari
ro anang tuong alima
ginpanaog man it eaki
ro anang tuong alima.
tapos eon do misa.
patay eon man do ana't eaki nga kontra.

JOEFFREY L. RICAFUENTE
He was the founding president of Akeanon
Literary Circle. He used to teach at Aklan
College before he went to Canada.

Agi Man Lang

Si Juan gabasa
It mga dahon nga puea,
“Juan, basi maglimad ring mata.”
“Owa ron ‘nay, agi man lang ra.”
Nagtikang do adlaw
Pero ay Juan nga mata
Nagdukot gihapon
Sa mga dahon nga puea
Nag-abo pa…
“Ay Juan, basi maglimad ring mata.”
“Owa ron ’nay, agi man lang ra.”
Nag-eupad do oras
Si Juan, nagpuea ra mata,
May bitbit nga saesaeeon
Nga may busoe nga daea.
“Ay Juan, basi maglimad ring mata.”
“Owa ron ;nay, agi man lang ra.”
Naduea si Juan
Ag owa eon it balita kana…
Pagkatapos it tatlong dag-on,
Hakita si Juan
Sa idaeom it tulay
Gintamnan it busoe
Ku mga nakaberdeng umaeagi
“Ay Juan, agi pa baea ra?”
Si Bitoy,
Manghud ni Juan
Nagsamit-samit sa pagbasa
Ku mga dahon nga puea.
“Ay Bitoy, aywani ron
Ay magapuea karon ring mata.”
“Owa ron ‘nay, agi man lang ra”

ALEX DE JUAN
He is from Kalibo but he now works in Metro Manila as an editor of a medical journal.
While as a student in the University of the Philippines in the Visayas, Miag-ao, Iloilo, he
made a name by being awarded as one of the best poets of the campus.

RO MGA KITIKITI SA BENDITADO NGA TUBI

Padayon do pagsautsaot
It mga kitikiti sa benditado nga tubi
Sa sueod it simbahan,
Nga nagtunga
Sa pagsawsaw it mga tawo
Ku andang mga tudlo
Nga mahigko.
Padayon do pagsawsaw
It mga tawo ku andang mga tudlo
Nga mahigko
Sa benditado nga tubi,
Nga nanging mahigko
Hasta ro benditado nga tubi
Hay naastan.
Naduea ro benditado nga tubi,
Naduea man do mga kiti-kiti.

PETT REGNO CANDIDO

He was a founding adviser of Akeanon
Literary Circle. His book of poem is entitled
Far Beyond Eternity. He died two or three
years ago.
RONG DUGO AG EANA
Malisod magpahueas sa kahariang bantog sa
eana--
Nagadugo ro akong ilong sa paggiltak it
eugta
Ag ginakunyag ako sa pagtunaw it yelo
Pero ginatiis ko eon lang ro pagpasunog it
panit
Ag paggae-om it akong mata sa pagbagyo it
baeas
Agud indi pag-Somalyahon do mga mata it
akong pamilya.
Pero matapna baea it akong petro-dolyares
ro sakit it akong kahidlaw?
Makit-an ko baea ro pagbahoe it akong unga
sa pagtinan-aw sa mga karnero ag kamel?
Mahambae baea it PLDT ro baeatyagon it
akong pamilya?
Mapukaw baea ako it mga kumpyuter, nga
akon pirme ginabae-bae it mga tudio, kon
ako hay ginabangungot?
Ro eana hay sueo pa gid namon makaron
Maskin mabug-at pa gid do dugo
Nagaeautaw pa gid do eana
Ag dahil sa kahin-agahan
Ginaeudhan ko pa rayang sueo gihapon.

ROWENA TAMAYO
One of the best Aklanon poets, Rowena works in Kalibo.

HAEAD KAY ARWENA

Gindaehan ta ikaw it mga bueak
Nga may kasiga ku adlaw
Ag kainit ku mga hiyom-hiyom
Agud taw-an it kasadya
Ro imong mga mata
Nga nagakasubo.
Mga violeta nga nagakiay-kiay
Sa huyop ku hangin
Pageaom ku mga daeanon
Nga owa maagyi!...
Ag mga rosas, singpuea ku dugo
Apang madali maeaay.
Ah, sayud ako kon paalin
Do mapisang it sanglibong parte
Ag do magbatyag it hapdi
Ku mga napirdi…

ROMAN A. DE LA CRUZ
Tatay Roman is a multi-talented person. He
is a poet, a novelist, a short story writer, an
editor-publisher, and a historian. He is from
Kalibo.

ANO GID MAN

Itay, nagburoka si Nanay
Nga hubas eon ro atong taeagbasan.
Ring gin-uli sa pagpamanday
Basi buhinan mo pa para sa simbahan.
Kueang pa katon ro imong kinita.
Nahawag gid ako, Itay, basi hitaman ka.
Kanugon kon owa't kamatuoran
Ro imong ginatuohan.
Pabay-i eang, Toto.
Ro tubi nga nagailig paeawod
Mabalik man gihapon paagi sa uean.
Owa't pagwasi, owa't pag-uyang.
Kon buko't matuod rang ginatuohan,
Ano gid man,
Basta matuman ko ro hutik kang dughan.

JOI BARRIOS
An Aklanon, but she writes in Filipino and in
English. She teaches literature at the
University of the Philippines in Diliman.

KASALO
Ang babae ay hindi kaning inihahain
sa mesa ng matrimonya
iniluluwa kapag mainit at takot kang mapaso,
sinasabawan ng kape sa umaga
kapag ikaw ay nagkulang
at itinatapong tutong
sa kanyang pagtanda.
Ang babae ay hindi karneng
dinuduro at kinikilo,
ginigisa ang laman sa iyong mga pangako,
nilalaga ang buto sa iyong pagsuyo,
at ginagawang chicharon ang balat
upang maging pulutan.
Ang babae ay hindi halalyang
panghimagas sa iyong kabusugan,
inuming pampatulak sa iyong katandaan
o putaheng nilalaspag tuwing may handaan.
may tiyan rin siyang kumakalam,
may sikmurang kailangang mapunan
at pusong dapat mahimasmasan,
kasama mo siyang nagtatanim ng
maisasaing,
katuwang na naghahanda
ng almusal, tanghalian at hapunan,
kaharap at kasalo sa kinabukasan.

EDNA ROMULO LAURENTE FARAL

She is from Batan. Edna is not only a fine haiku writer, but she is a dancer par excellence.
She now lives in the U.S.A. with her husband, Conrad, and son, Concon.

The Rose
the rose
whispers I love you
I smile
Reaching For A Friend
twilight –
sunflower reaches heaven
where tulip sleeps

LOSALLY NAVARRO-ENDURI
She is one of the finest Aklanon haiku writers. She now lives in Canada. She is married
to an Indian.

fear nothing
even if our taj mahal
is made of bamboo
SUMRA DE LA CRUZ
Sumra is not only a poet, but a painter as well. She was born in Kalibo.

Pag-abot
Nagabanaag ro siga it adlaw
Sa katunggan ag nagadali-dali it hathat
ku anang madueom nga belo ro kaeangitan.
Mahipos masyado ag akon eamang
Hidadakop it pamati ro mga kapispisang
nagaeueupad eon pauli
Matsa owa't katapusang kamingaw.
Ro hangin nga maeamig
Nagapuepamasyar eon sa mga manipis nga
tudlo it paeay
Hasta nagapaeayo ro nagakaduea nga
kahayag.
Mahipos eon ag malinong do palibot sa pag-
abot ku gabii
Sa akong pag-uli sa baeay.

VELLYZARIUS I. DE LA CRUZ
Billy translated the New Testament into
Aklanon, the first ever. He had published
some books of poems.

Before God I Saw Philosophy

Before God I saw philosophy--on bended
knees--
and the pillars of wisdom and knowledge;
and round about the virtuous kow-towing,
round about and low--before the majestic
and glorious throne.
And I saw the lust of the flesh like a
bundled rag--tacked in a corner praising
the Lord' and the eyes
downcast--weeping and blind, praising the Lord;
and the pride of life humbled in
the dust, and praising the Lord;
and all the things in and of the world that
passes away; kow-towing low, and praising
the eternal glory.
And I saw defeat swallowed up in victory
by the Blood of the Lamb; and the
Final things united all in the love of Christ
and his Holy Cross.

SR A CRIS T. OCAMPO
Cris is now stationed in South Korea as a
military serviceman.

Puyo
puyo
ginsibot
sa manabaw nga sapa
Matig-ang Bagoe
matig-ang bagoe
gapanago sa amamakoe
hin-aga mano-eo

NADY MEREN
Before he became a priest, Nady wrote a lot
of Aklanon poems. He is from Kalibo.

Bahag Ag Tangga
gusto ko nga magbahag eang
pareho kay Lapu-Lapu
pero nahuya ako
hay amo ro pagtan-aw
ku mga taga-nakatungdan
sa mga nakabahag
pero akong nangawahan
ham-at kung magsusok
si Inday it
saya ag kimuna
nagahaeakhak man sanda
tao baea kon hasayran nanda
nga ro mga nakasaya ag nakakimuna
hay owa it panti ag bra
ukon dahil naila eang sanda
nga magtan-aw kay Inday nga
magtangga ah makaron
hasayran ko eon
do gusto man lang gali nanda
nga si Inday hay mag-uba.

ROCKY I. ABELLO
He is from Bulwang, Numancia, Aklan. Aside from being a faculty of Aklan Catholic
College (ACC), in Kalibo, Aklan, he directs/
choreographs the IKONOS, the threater group of ACC. In October 2005, his piece Isugid
Ko Kimo, Mapati Ka? won first prize in the Binaeaybay contest during the Aklan Private
Schools Association Meet in Kalibo, Aklan.

Isugid Ko Kimo, Mapati Ka?

ssssshhhhhH....Isugid ko kimo, mapati ka?
Rong matambok nga tanum,
hay nagaeambihid
sa kadapahuyop ku maitum nga hangin.
Ag ro matam-is nga damgo ni nanay,
Hay pinalid.
Kadungan ku pagkaeumos
ku mga bueawan nga binhi,
nga gintanum pa ni tatay.
Nagkaubos eon ro sueod it taeagbasan
sa mabahoe nga handum
nga napuno ro imong eahungan.
Hubbbbh....Sa rayang istorya, mapati ka?
Nagbieingkong nga mga tudlo
sa pagbuk-ead ku mga kaban it kaaeam.
Para eang masudlan
ro imong owa it sueod nga eahungan.
Nag-maeaea ro mga tueonlan,
sa pagsab-eag it bueawan nga sueondanan,
maabot eang ing dueonggan,
ag mabugtaw ing nagakatueog nga daeanon.
Hasta nga si Manang
hay gin-asawa na ro anang propesyon.
Matadlong eang
ro nagtiko mo nga daeanon.
Hay alin, mapati ka?
Kun indi ka
padayuna,
Basi magtaeang ka.
ro daean nga imong paga-agyan,
Hay owa it paga-agtunan.
Kundi kadueom ag kasakitan,
sa mga naga-bueabod nga daean.
Kalipati ing ginikanan,
Nga namaehan it hueas
ag nagka-eaeunod sa euha,
sa pagpaninguha
nga ikaw hay maeuwas sa kaeainan it
kalibutan
Ayaw pagtiku-a ro matadlong eon nga
daeanon
Kundi patambuka ro mga pananum sa imong
ugsaran
Paagi sa pagbunyag it mga matam-is nga
tubi,
halin sa imong eahungan.
Pamati, may isugid pa ako!
Pinatumba ni Rizal ro mga espanol ku ana
nga bolpen.
Ag napukaw ro mga nagakatueog nga
baeatagon.
Nabuhi ro ispiritu it kahilwayan!
Ag nahugpong ro nagtiap-eang nga banwa.
Maabo eon nga butang
rong nahimo it kaaeam
Kaparehas kung pagbutlak it adlaw
nga indi gid mapunggan.
Rong kaaeam
Hay handumanan halin sa atong ginikanan.
Manggad nga indi gid matakaw
hasta sa atong eubnganan.
Rong kaaeam
hormahan it matarong nga tagipusuon.
Kainit it nagahandum nga baeatyagon.
Ag kahayag it tawo
sa anang daeanon.
Sa akong ginsugid, mapati ka eon?
Alin, mapati ka?
Kun indi ka magpati,
Sige, ikaw lang istorya...
GEORGE T. CALAOR
George is from Kalibo. He won once in a
regional poetry contest held in Iloilo City.

Owa’t Sueod Nga Pinggan

Pinabay-an na nga mahuslog
Do anang eambong pagkakita
It gapaeamukus nga kahita.
Kinimbot ro anang buli
Sa anang atubangan.
Sa dueom,
do mga tinaga nagsiklab
owa’t pakundangan nandang ginhutik,
ginbale wala
ro laragway ni Kristo
sa puti nga dingdong.
Kinahangean nanan ro anang
hueas
para sa andang galitik
nga pinggan

BELLE NABOR
Her haiku have been published outside of the
Philippines. She works at the University of the Philippines in Diliman, Quezon City.
tired of seeing
the world, the snail—
a recluse again
drooping eyelids
the moon
looks smaller now

A LETTER
BY: MELCHOR F. CICHON
John,
I will definitely go home
To our house
Where we can see the clouds
Through the roof.
I'm fed up
With the twinkling neon lights,
But I have not yet paid
For the earrings that I got
From Mama San.
I need them so my tinkling
Will be louder and my hips
Will be heavier.
Don't worry, John,
This Christmas
You and I will create a moon
And through the roof
We two alone
Will grasp its light.

Ana

PUSHING THE NIGHT

You see him around
In tattered clothes, barefooted
Pushing his crooked cart
For an honest living
In a blind city.
He lights his kerosene lamp to push the night
In his see-through home.
But the wind keeps on blowing it out.
Like his cart
He keeps on pushing the night
To know the dawn.