Turkish Literature

Данный учебно-методический комплекс создан на основе многолетнего опыта преподавания турецкого языка в российских вузах к.ф.н. Е.А. Огановой и А.Ю. Коломойцевой и построен на основе неадаптированных рассказов наиболее известных мастеров слова турецкой художественной литературы – различных по жанру и времени создания: начиная от 20-х гг. ХХ века до настоящего времени.
УМК включает в себя основную часть (тексты, комментарии и упражнения), аудиоприложение, содержащее 12 неадаптированных рассказов турецкой литературы, прочитанных носителями турецкого языка в естественном разговорном темпе, ключи, состоящие из двух частей: ответы к упражнениям на перевод с русского на турецкий язык и тексты рассказов, содержащихся в аудиоприложении, а также лингвострановедческого комментария, представляющего собой разъяснение лингвокультурологических реалий, встречающихся в изучаемых текстах.
УМК рассчитан на студентов 2–4 курсов языковых вузов, а также на лиц, изучающих турецкий язык самостоятельно, интересующихся турецким языком и культурой и желающих углубить свои знания.

Aruz vezni Türk edebiyatının uzunca bir dönemine damgasını vurmuş önemli bir ahenk unsurudur. Bu
veznin günümüzde daha iyi anlaşılabilmesi ve hatta yeni metinlere uygulanabilmesi amacıyla
hazırlanan elinizdeki kitap, aruz fobisi olanlara ilaç gibi gelecek, aruzla yazılmış şiirlerdeki ahengin
daha görülebilmesini sağlayacaktır. Gereksiz ve işlevsiz bilgilerden arındırılarak sunulan
alıştırmalarda, kişinin aruz veznini kendi kendine geliştirmesi sağlanmış, herkesin aruz vezni ahengine
aşina olması amaçlanmıştır. Verilen bilgiler ve örnekler takip edilerek alıştırmalar yapıldığında, hangi
seviyeden olursa olsun şiirdeki müzikal ahengin peşinde koşanlar umduklarını bulacaklar ve -kim bilir
belki de- aruzla şiir yazma çabası içine gireceklerdir.

Değerli Akademisyenler,
International Burch University Eğitim Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Bölümü tarafından 17-19.05.2013 tarihleri arasında Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna şehrinde düzenlenen Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi (UTEK’13) bildiri kitabına hoş geldiniz. Kongrenin amacı Türk dili, edebiyatı, tarihi ve kültürü üzerine özellikle balkanlarda yapılan inceleme ve araştırmalara katkı sağlamaktır. Bu bağlamda Türk kültür tarihinin izlerini taşıyan Bosna Hersek’in Saraybosna kentinde kongrenin yapılmış olması manidardır. Saraybosna, Avrupa ve Asya arasında bir köprü vazifesi gören, Doğu ve Batı dillerinin, edebiyatlarının ve kültürlerinin en önemli temas noktalarından biri konumundadır. Türk dili ve kültürü yüzyıllar boyunca Balkan dilleri ve kültürüyle etkileşim içerisindedir. Balkanlar’da Türk dili, edebiyatı ve kültürü, farklı etnik gurupların ortak noktada buluştukları güvenli bir liman olmuştur. Fatih Sultan Mehmet’in Bosna Ahidname’si hem bu hoşgörüyü anlatma adına hem de Balkanlar’da yazılan Türk dili, tarihi ve edebiyatının en eski yazılı metinlerinden biri olma adına önemli bir belgedir. Balkanların, dil bilimciler, edebiyatçılar ve kültür tarihçileri tarafından çok yönlü olarak incelenmesi söz konusudur.

Yunus Emre Enstitüsü, yurt dışındaki kültür merkezleri vasıtasıyla dünyanın
farklı coğrafyalarında Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi ile birlikte
kültür sanat faaliyetleri yürütmektedir. Enstitü, alanda elde ettiği birikimlerle
“Diller İçin Avrupa Ortak Öneriler Çerçevesi” ve yabancı dil olarak
Türkçe öğretimi alanındaki çağdaş yaklaşım ilkeleri doğrultusunda farklı
hedef kitlelerin Türkçe öğrenme sürecinde ihtiyaç duyduğu temel ve yardımcı
materyalleri hazırlayarak alanın istifadesine sunmaktadır.
Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin yanı sıra Türkiye’ye turizm, sağlık,
ticaret veya farklı amaçlarla gelen, sınırlı süreler içerisinde Türkiye ile
irtibatta bulunan insanların da temel düzeyde iletişim kurmak için Türkçeye
ihtiyaç duydukları bilinmektedir. Türkçe öğrenen veya Türkiye’ye
gelen kişilerin Türkçe konuşmaları duyabilmeleri, anlayabilmeleri ve aynı
zamanda metinlerle takip edebilmeleri amacıyla Enstitümüz tarafından
konuşmada en fazla ihtiyaç duyulabilecek konu, tema ve durumlara göre
“Yabancılar İçin Türkçe Konuşma Kılavuzu” hazırlanmıştır. Kelimeler, gerekli
cümleler ve konuşma diyalogları üzerine kurulu 21 bölümde “alfabe,
sayılar ve renkler, selamlaşma ve tanışma, havalimanında, otelde, restoranda,
ulaşım, alışveriş, bankada, adres sorma, telefoncuda, hastanede,
eczanede, kargo şirketinde, kuaförde/berberde, sosyal hayat (etkinlikler),
acil durumlar, kalıp ifadeler, bayramlar, günler, aylar ve mevsimler,
iklim ve hava durumu ve temel zamanlar” konularına yer verilmiştir.
Konuşma Kılavuzu, Türkiye’ye herhangi bir amaçla gelen ve Türkçeyle
daha önce temas hâlinde olmamış, daha önce bir Türkçe kursuna katılmamış
yabancıların ihtiyaç duyabileceği alanlardaki konuşmaları kendi
kendine öğrenmesine yardımcı olmak için Türkçe-İngilizce olarak iki dilli
hazırlanmıştır. Böylece kişinin bildiği dil üzerinden karşılaştırma yaparak
Türkçesini geliştirmesine imkân sağlanmıştır. Türkçe konuşmaları, dinleme
becerisiyle pekiştirmek ve Türkçe telaffuz hakkında bilgi vermek
amacıyla Konuşma Kılavuzu’ndaki bütün kelime ve cümleler seslendirilmiş;
Türkçe ses dosyaları bölüm başlarına karekodlar kullanılarak yerleştirilmiştir.
Kullanıcıların notlar alabilmesi için her bölümün sonuna “Notlar”
bölümü eklenmiştir.
5
Yunus Emre Institute carries out cultural and artistic activities as well as the teaching
of Turkish as a foreign language in different geographies of the world through its
cultural centers abroad. The institute with its background obtained in years provides
the basic and supplementary materials needed by different target groups in the process
of learning Turkish in line with the principles of “Common European Framework
of Reference for Languages” and the contemporary approach to teaching Turkish as
a foreign language.
In addition to ones learning Turkish as a foreign language, it is known that people who
come to Turkey for tourism, health, trade or other purposes and who have been in contact
with Turkey within limited periods also need Turkish to communicate at a basic
level. This “Turkish Speaking Guide for Foreigners” has been prepared by our Institute
in accordance with the subjects, themes and situations that may be most needed in
the speech to help people who learn Turkish or come to Turkey to be able to hear,
understand and follow Turkish speeches as well as Turkish texts. In 21 Units based on
words, necessary sentences and speech dialogues, the subjects which are presented
are as follows: “the alphabet, numbers, colours, greetings and introductions, at the
airport, at the hotel, at the restaurant, transportation, shopping, at the bank, asking
directions, at the phone shop, at the hospital, at the pharmacy, at the cargo/shipping
company, at the hairdresser/barber shop, social life (events), emergency situations,
fixed phrases, festivals and holidays, days, months, and seasons, climate and weather,
and the use of main tenses”.
This speaking guide has been bilingually prepared to help foreigners who have come
to Turkey for any purpose and who have not been in contact with Turkish before and
attended a Turkish course, to learn the speech in areas they may need assistance.
Thus, it has been produced in the way to enable a person to improve his / her Turkish
by making comparisons with the language he/she knows. All the words and sentences
in the Speaking Guide are voiced in order to reinforce Turkish speech with listening
skill and give information about Turkish pronunciation; Turkish audio files are placed
in the related sections by using codes. The “Notes” section is added at the end of each
section so that users can take notes.
We wish that with its every aspect, the Turkish speaking Guide for Foreigners, which
includes the innovations of teaching Turkish as a foreign language in its production
will be useful to both students who learn Turkish and foreigners who will come to our
country for different purposes and to experts working in the field.
Yunus Emre Institute

On altıncı yüzyıl, Klasik Türk Edebiyatımızın sanat anlayışı, şiir zevki ve biçim güzelliği bakımından doruk noktasına ulaştığı dönemdir. Klasik Türk Edebiyatının on altıncı yüzyılda yaşamış en önemli şairi kabul edilen ve devrinin Sultanüş'şuâra'sı (şairler sultanı) olarak anılan Baki, gazellerinde ideal sevgilinin öngörülen güzellik unsurlarını en iyi biçimde yansıtmıştır. Bu dönemde yaşamış devrinin şairler sultanı Baki, ideal sevgilinin tüm özelliklerini içinde barındıran gazelleriyle ününü günümüze kadar taşımış ve adından söz ettirmiştir. Bilindiği üzere bu dönemde mazmun adı verilen kalıplaşmış söz ve anlatımlar şairler tarafından sıkça kullanılarak şiir zevkinin en üst seviyeye ulaştığı şiirler yazılmıştır. Mazmunun edebiyatımızdaki terim anlamı "bir şeyin, özelliklerini çağrıştıracak kelime grupları içinde gizlemek" tir. Öyle ki şairler, şiirlerinde sıkça mazmun kullanmışlar ve şiirlerinin anlamlarını mümkün olduğunca kapalı ve sanatlı kılmaya çalışmışlardır. Baki de, on altıncı yüzyıl Klasik Türk Edebiyatımızda mazmunları kendisine has üslubuyla kullanmıştır. Kapalı anlam içeren beyitlerinde bütün güzelliğinden çok, parça güzelliğine önem vererek Klasik Türk Edebiyatımızın şiir anlayışını sürdürmüştür. Klasik Türk Edebiyatımızda ideal sevgili çeşitli isimler ve sıfatlarla adlandırılır. Sevgili; zalim oluşu, vefa göstermemesi, acımasızlığı ve taş gönüllü olmasıyla dile getirilir. Âşık, yine de bir gün olsun onu sevmekten vazgeçmez ve her fırsatta bu acımasızlığın devam etmesini ister. Bakinin beyitlerinde en çok kullandığı mazmunlardan biri olan zülf, sevgilinin en önemli güzellik unsurlarından biri olan saç için kullanılmıştır. Saç, âşığı sevgiliye bağlayan ve onu çok fazla etkileyen bir özelliğe sahiptir. Saçlar, âşığı cezbeden aynı zamanda da eziyet eden özellikleriyle karşımıza çıkar. Âşıklar için saçlar yakalanmaktan, bağlanmaktan kaçılamayacak bir güzelliktedir. Âşıkların hem saça bağlanmak istedikleri hem de bağlanmaktan dolayı şikâyet ettikleri görülür. Klasik Türk Edebiyatımızda saç, şekli itibariyle çembere, çevgâna, zincire, uzunluğu ve parlaklığı dolayısıyla yılana ve kemende, siyah rengiyle de geceye, karanlığa ve gölgeye benzetilmiştir. Bu yazımda Baki'nin gazellerindeki beyitlerde geçen zülf mazmununun şeklini, uzunluğunu, parlaklığını ve rengini benzetilme bakımından inceleyeceğim.

Nergiz AYDOĞDU* Öz II. Meşrutiyet Dönemi basınında Türkçülük ideolojisinin öncüleri, Tanzimat reformlarını amaç, kapsam, yöntem ve sonuçları bakımından eleştirmiş, Tanzimat Dönemi yenileşme politikalarını izlenmemesi gereken bir yol olarak değerlendirmiştir. Türkçü aydınların metinlerinde, Fransız aydınlarının tesirinde kalan Tanzimat Dönemi bürokrat sınıfının yapmış olduğu düzenlemeler, derinliksiz bir bilgi birikimi ile yapılmış, milli ruha ve milli hayata aykırı uygulamalar olarak görülmüş, taklidî bir reform fikrinin eseri olarak nitelenmiştir. Söz konusu politikalar, Türk halkının mevcut durumunu kötüleştiren icraatlar olarak da eleştirilmiştir. Bu çalışmada Ziya Gökalp, Yusuf Akçura, Fuad Köprülü gibi Türkçü aydınların Tasvir-i Efkâr, Türk Yurdu, Yeni Mecmua, Sırat-ı Müstakim gibi yayın organlarında "Tanzimatçılık aleyhine" kaleme aldığı yazılar değerlendirilecektir. Söz konusu aydınların eserlerinde, bir "karşı-model" olarak Tanzimat'ı kurgulama biçimleri, yenileşmenin kapsam ve yöntemine ilişkin öneri, yaklaşım ve eleştirileri karşılaştırmalı olarak incelenecektir.

Üstad Mustafa Namık Çankı’nın Büyük Felsefe Lûgatı memleketimizin bütün kütüphanelerinde, okullarında, felsefeyle yakından uzaktan uğraşanların masaları üzerinde bulunmalıdır. (…) Memleketimiz, bu tarzda esaslı bir felsefe lûgatına çok muhtaçtır. Bilhassa felsefe terimlerimiz yerleşmiş ve vuzuh kazanmış olmadığı için bu ihtiyaç daha büyüktür. Son yirmi beş yıl içinde felsefe dilinin başına gelenleri herkes bilir: Başka milletlerin tek kelimeyle ve çok açık olarak ifade ettikleri bir mefhumu anlatabilmek için biz ne kadar sıkıntı çekiyoruz. Bir zaman her yazarın, hatta her makalesinde yeni bir kelime teklif etmesi moda olmuştu. Bu yüzden Batı dillerinde müşterek ve besbelli olan bir mefhumu biz şu son yıllar içinde türlü türlü tercüme ettik. Birinin yazdığını başka biri anlayamaz hâle geldi. Felsefe dilimizin geçirdiği anarşiyi önleyecek mühim çarelerden biri her mefhuma karşılık olan eski ve yeni bütün terimleri bir araya toplamak, hatta onları Yunancadaki, Latincedeki, yaşayan Garp dillerindeki karşılıklarıyla beraber gözden geçirmektir. Bu işi de, yalnız basit bir sözlük değil, etraflı bir felsefe dili kılavuzu temin edebilir. İşte Mustafa Namık Çankı’nın Büyük Felsefe Lûgatı bu vazifeyi görmektedir.
Hilmi Ziya Ülken

""""“Refik Halid Türkçeyi en iyi yazan muharrirdir.”
                                   
                                                                                            Ziya Gökalp

“Nesir yazarları içinde dilini en güzel bulduğum yazar Refik Halid’dir.  İşte tam İstanbul Türkçesi… Yakup Kadri temiz, seçkin ve derin bir yazardır. Ama ben yine onu Refik Halid’den üstün bulamam. Çünkü Refik Halid’den daha kolay lezzet alırım, hayalim yorulmaz…”

                                                                                                    Ömer Seyfeddin

“Meşrutiyet”in bize getirdiği yegâne Avrupaî yenilik Refik Halid’dir.”

                                                                                                      Prens Sebahaddin


Refik Halid Karay 20. yüzyıl Türkiyesi’nde bilhassa siyasi mizah yazılarıyla etkili olmuş önemli bir şahsiyettir. Çökmekte olan Osmanlı İmparatorluğu’nun kültürel manada yaşadığı ağır sancıları eserlerinde işleyen ve yine çöken bu imparatorluğun mirası üzerine inşaa edilen Türk Devleti’nin kuruluşu aşamasında yaptığı siyasi faaliyetleri ile dönemin en önemli aktörlerinden biri hâline gelen Refik Halid, II.
Meşrutiyet dönemi ile Cumhuriyet devrinin başlarında yaşanan olayları eserlerinde incelikle yorumlayarak kaleme almıştır.

Türkçe’nin en büyük üstadlarından Refik Halid Karay’ın hayatı, siyasi faaliyetleri, eserleri ve eserlerine yansıyan düşünce dünyası üzerine hazırlanan bu eserde, II. Meşrutiyet’ten 1960’lara kadar olan dönemde Karay’ın bu önemli tarihî sürece ilişkin en temel fikirleri doğrultusunda Türk siyasi ve kültürel hayatına katkıları ele alınmıştır.

Yeditepe Yayınevi, Mayıs 2013, İstanbul,
376 s.
ISBN:978-605-5200-20-6"""

http://www.kitapyurdu.com/kitap/default.asp?id=655018

http://www.yeditepeyayinevi.com/tanim.asp?sid=ALQW6XOZCD0DK7HXBTJU

http://www.dr.com.tr/Kitap/Yakin-Donem-Turk-Tarihinde-Refik-Halid-Karay/Yenal-Unal/Edebiyat/Biyografi-Oto-Biyografi/urunno=0000000444611

http://www.kitapadresi.com/yenal-unal/yakin-donem-turk-tarihinde-refik-halid-karay.htm

Türk edebiyatında hikâye alanında önemli isimlerden biri olarak kabul edilen Refik Halit Karay, eserlerini fikir, eleştiri ve mizah unsurlarıyla ören bir sanatkârdır. Refik Halit’in “Gurbet Hikâyeleri” sürgünde yaşadığı yılların bir ürünüdür. Gözleme dayalı bu hikâyelerde yazar, taşralı insanın yaşamını, alışkanlıklarını, gelenek ve göreneklerini birçok yönüyle konu edinmiştir. Hikâyelerde sürgündeki bireyin memleketine ve anadiline duyduğu özleme de yer verilmiştir. Hikâyeler “Bedevilik”, “Gurbet”, “Özlem”, “Taşra”, “Savaş” ve “Kadın” temaları altı başlık altında incelenmiştir. Ayrıca yazarın sanat anlayışını besleyen kaynaklara, yaşadığı maddi, manevi zorluklara ve sürgünde geçirdiği yıllara değinilmiştir. Makale, esere bağlı tematik bir çalışmadır ve yazarın “Gurbet Hikâyeleri” eseriyle sınırlandırılmıştır. Alanla ilgili bundan  sonra yapılacak çalışmalara katkı sağlaması amaçlanmıştır. Hikâyelerde öne çıkan temaların zamanın gerçekleriyle paralellik gösterdiği ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: Gurbet Hikâyeleri, Refik Halit Karay, Modern Türk Edebiyatı, Hikâye.

Aktarma Sözlüğü

Abide-mezar: Anıtkurgan
Afiyet olsun!: Aşolsun!
Artezyen: Yuşuk
Atıf: Atav
Balina: Alabuğa
Beste: Sarın
Bisiklet: Tuguy
Cin: Yelpin
Demokratik: Aratçıl
Destan: Üliger
Deterjan: Açalga
Diyet: Açır
Efsane: Anız
Ehliyet: Yeterge
Ejderha: Evreğen
Elektrik: Çakılgağan
Elektron: Yalçırak
Enfeksiyon: Alız
Fal: Bakav
Fil: Yağna
Gazi: Alpavut
Güfte: Koşun
Harf: Üsük
Hayalet: Yör
Helalleşme: Adaldaşma
Heykel: Yontav
Hipopotam: Araman
Hurç: Aşmag
İftar: Ağzaçar
İthaf: Adav
İyon: Yüküt
Jokey: Atçapar
Kainat: Açan
Kanguru: Yepelek
Kanunname: Yasarga
Kommemerasyon: Anıştay
Kongre: Hural
Konsey: Keneş
Koordinat: Yönter
Kutup: Yiğdiz
Kurye: Yalavaş
Lades: Yeteş
Lanet: Yeksek
Lif (temizlik): Yunça
Mahkeme: Yarganak
Manyetizma: Yiğdeme
Mersiye: Yuğut
Meteorit: Ağmazak
Motor: Yörter
Muska: Yomdar
Mühür: Yuzak
Nadas: Ahtar
Nüfus: Arat
Olimpiyat: Yarıştay
Oruç: Baçağ
Örümcek adam: Ağalcan
Özür dileme: Ağzınma
Parlamento: Yasatay
Patates: Yumurgan
Pelerin: Arkaç
Penguen: Ağkarın
Petrol: Yakız
Planör: Yarkanat
Polemik: Ağzalak
Polen: Ürleç
Polis: Yasavul
Radyan: Yayçan
Radyo: Sesbeğen
Rota: Yöney
Reçete: Yorlav
Seyis: Atbakar
Sörf: Yelder
Steril: Arılçak
Süvari: Atavul
Şarj: Yüklenç
Tabir (rüya): Yorav
Teselsül: Ardışma
Teşekkürler!: Bayartay!
Televizyon: Gözbeğen
Vaha: Yeşerge
Vahiy: Açış
Vampir: Vupar
Veda: Yolgar
Virüs: Yukuz
“Y” (bilinmeyen değer): Yiğrek
Yakamoz: Yaldırak
Yarasa adam: Bavbagay
Yılbaşı günü: Yılgayak
Zürafa: Anağaş

Aktarma Sözlüğü Abide-mezar: Anıtkurgan Afiyet olsun!: Aşolsun! Artezyen: Yuşuk Atıf: Atav Balina: Alabuğa Beste: Sarın Bisiklet: Tuguy Cin: Yelpin Demokratik: Aratçıl Destan: Üliger Deterjan: Açalga Diyet: Açır Efsane: Anız Ehliyet: Yeterge Ejderha: Evreğen Elektrik: Çakılgağan Elektron: Yalçırak Enfeksiyon: Alız Fal: Bakav Fil: Yağna Gazi: Alpavut Güfte: Koşun Harf: Üsük Hayalet: Yör Helalleşme: Adaldaşma Heykel: Yontav Hipopotam: Araman Hurç: Aşmag İftar: Ağzaçar İthaf: Adav İyon: Yüküt Jokey: Atçapar Kainat: Açan Kanguru: Yepelek Kanunname: Yasarga Kommemerasyon: Anıştay Kongre: Hural Konsey: Keneş Koordinat: Yönter Kutup: Yiğdiz Kurye: Yalavaş Lades: Yeteş Lanet: Yeksek Lif (temizlik): Yunça Mahkeme: Yarganak Manyetizma: Yiğdeme Mersiye: Yuğut Meteorit: Ağmazak Motor: Yörter Muska: Yomdar Mühür: Yuzak Nadas: Ahtar Nüfus: Arat Olimpiyat: Yarıştay Oruç: Baçağ Örümcek adam: Ağalcan Özür dileme: Ağzınma Parlamento: Yasatay Patates: Yumurgan Pelerin: Arkaç Penguen: Ağkarın Petrol: Yakız Planör: Yarkanat Polemik: Ağzalak Polen: Ürleç Polis: Yasavul Radyan: Yayçan Radyo: Sesbeğen Rota: Yöney Reçete: Yorlav Seyis: Atbakar Sörf: Yelder Steril: Arılçak Süvari: Atavul Şarj: Yüklenç Tabir (rüya): Yorav Teselsül: Ardışma Teşekkürler!: Bayartay! Televizyon: Gözbeğen Vaha: Yeşerge Vahiy: Açış Vampir: Vupar Veda: Yolgar Virüs: Yukuz “Y” (bilinmeyen değer): Yiğrek Yakamoz: Yaldırak Yarasa adam: Bavbagay Yılbaşı günü: Yılgayak Zürafa: Anağaş

Öztürkçe Terimler'in genişletilmiş versiyonu

Abide-mezar: Anıtkurgan
Afiyet olsun!: Aşolsun!
Artezyen: Yuşuk
Atıf: Atav
Balina: Alabuğa
Beste: Sarın
Bisiklet: Tuguy
Cin: Yelpin
Demokratik: Aratçıl
Destan: Üliger
Deterjan: Açalga
Diyet: Açır
Efsane: Anız
Ehliyet: Yeterge
Ejderha: Evreğen
Elektrik: Çakılgağan
Elektron: Yalçırak
Enfeksiyon: Alız
Fal: Bakav
Fil: Yağna
Gazi: Alpavut
Güfte: Koşun
Harf: Üsük
Hayalet: Yör
Helalleşme: Adaldaşma
Heykel: Yontav
Hipopotam: Araman
Hurç: Aşmag
İftar: Ağzaçar
İthaf: Adav
İyon: Yüküt
Jokey: Atçapar
Kainat: Açan
Kanguru: Yepelek
Kanunname: Yasarga
Kommemerasyon: Anıştay
Kongre: Hural
Konsey: Keneş
Koordinat: Yönter
Kutup: Yiğdiz
Kurye: Yalavaş
Lades: Yeteş
Lanet: Yeksek
Lif (temizlik): Yunça
Mahkeme: Yarganak
Manyetizma: Yiğdeme
Mersiye: Yuğut
Meteorit: Ağmazak
Motor: Yörter
Muska: Yomdar
Mühür: Yuzak
Nadas: Ahtar
Nüfus: Arat
Olimpiyat: Yarıştay
Oruç: Baçağ
Örümcek adam: Ağalcan
Özür dileme: Ağzınma
Parlamento: Yasatay
Patates: Yumurgan
Pelerin: Arkaç
Penguen: Ağkarın
Petrol: Yakız
Planör: Yarkanat
Polemik: Ağzalak
Polen: Ürleç
Polis: Yasavul
Radyan: Yayçan
Radyo: Sesbeğen
Rota: Yöney
Reçete: Yorlav
Seyis: Atbakar
Sörf: Yelder
Steril: Arılçak
Süvari: Atavul
Şarj: Yüklenç
Tabir (rüya): Yorav
Teselsül: Ardışma
Teşekkürler!: Bayartay!
Televizyon: Gözbeğen
Vaha: Yeşerge
Vahiy: Açış
Vampir: Vupar
Veda: Yolgar
Virüs: Yukuz
“Y” (bilinmeyen değer): Yiğrek
Yakamoz: Yaldırak
Yarasa adam: Bavbagay
Yılbaşı günü: Yılgayak
Zürafa: Anağaş

12 Mart 1921’in İstiklâl Marşı’nın kabul tarihi olması dolayısıyla ülkemizde mart ayları Mehmet Âkif Ersoy ve İstiklâl Marşı ile özdeşleşmiştir. Türk Dili dergisi olarak bizler de bu vesileyle Mehmet Âkif ve İstiklâl Marşı üzerine bir özel sayı hazırlamaya karar verdik ve bu özel sayı için şairimizin torunlarından Selma Argon Hanımefendi ile kısa bir söyleşi gerçekleştirdik

TRANSLATION, NOVEL AND CULTURE
This book tries to study the relation among narratology, traductology and cultural studies through the example of the translation and the reception of certain Turkish novels in Spain and consists in three major parts. The first (Traductology and Narratology) tries to investigate from a theoretical point of view the relationship between those two disciplines mainly through the studies of Kitty van Leuven-Zwart and Shoshana Blum-Kulka. We consider narratives as a form of discourse and, from that point, we try to found common grounds between both disciplines beyond the stylistic level according to the grammar of the text. Perhaps the most important of these points are the shifts in cohesion and coherence (specially the latter if we think cohesion as a part of coherence). In translation there are always shifts in the coherence of the text and in narrative texts the most important of those are the shifts in cultural aspects due to the implications (the non-said).
These implications are a natural form in the discourse, perfectly understandable to a native speaker. The author of the original assumes that they are understood by the reader, but in the case of translations this is not usually so. Being a product of the culture, the real meaning of the implications may go down to very deep levels and it is the mission of the translator to make them understandable for the reader of the other language.
The cultural implications may come from two sources: the first is what we all consider culture, i.e. education, and the other is our social (and cultural) background in a very broad sense. In the first case, one of the most important things for the authors of narratives is their literary tradition. Here begins the second part of the book where we investigate the literary background of the writers under study in this book (Yaşar Kemal and Orhan Pamuk) trying to demonstrate that it goes beyond the mere Turkish tradition thanks to the crucial role of translations in their own culture. After this, we examine what kind of critical reception these authors have in Spain to discover that it is usually full of cultural prejudices.
This is the main point that distances these Turkish authors from the Spanish reader: cultural prejudices. So, though our cultures are not too different at certain levels, there must be something that makes us, as Spanish readers, see the Turks as poles apart. In the third part of the study (Definition of Culture) we can see that we are not as dissimilar as might be expected and so the Spanish reader can easily understand the cultural implications in Turkish novels, provided that the translator (and most of all the text itself) is able to awaken the reader’s interest for such knowledge and the reader is willing to give it his attention.

İlk okuduğum Pamuk kitabı Kara Kitap'tı. Şaşırarak ve severek okuduğum bu kitap beni çok umutlandırmıştı. Birey ve kişiliği öne çıkaran bir kitap, kolektif bir toplumdan gelen ve işi sanat, özellikle de görsel sanat olan biri için önemli bir unsurdur. Özgür düşünebilen bir birey olmak bir sanatçı için en önemli unsurlardan biridir kanımca. Bu gün Türkiye'de birey olmak artık eskisi kadar suç olmasa da, hala daha lüks bir şey.

Müşavir Paşa’nın anılarında Osmanlı devletiyle resmi anlamda dost ve müttefik olan bir ülkenin temsilcisi olarak gelen askeri bir uzmanın yaklaşımını görüyoruz. Bize Kırım Harbi öncesi ve sonrasındaki Osmanlı devlet yapısı, ordu, maliye, gelenekler, ıslahat çalışmaları konusunda ayrıntılı bir rapor sunuyor. Tam da bir müşavirin yapması gerektiği gibi. Fakat onunki alışılmış bir duruş değildir. Dışarıdan bir bakışla, yaşanan olumsuzlukları eleştirmekten geri durmuyor. Bu da kitabın en yararlı özelliğini oluşturuyor. Ne yazık ki bu rapordan Osmanlı bürokrasisi pek faydalanmışa benzemiyor.

ÖZET Öğretim programları, bir dersin okutulması, kitabının hazırlanması, süreç ve kazanımlar açısından en önemli yapı taşıdır. Bir bakıma, ülkelerin milli eğitim politikaları doğrultusunda hazırlanmış "ders anayasalarıdır." Öğretim programlarının güncellenmesi, ihtiyaçtan kaynaklanır. Gelişen ve değişen çağa uygun olarak ders programlarının güncellenmesi bu bağlamda bir zorunluluktur. Programların milli ve manevi değerlere dayalı olmaları, sorun çözmeye odaklanmış, bilgiye ulaşmada yön gösterici olması ve öğrencilerin bilişsel yeterliklerini esas alması önemlidir. Bilgi çağının gereği olarak öğrencide olması gereken donanımın sağlanması noktasında belli öncelliklerin olması programların vazgeçilmez amaçları arasındadır. Dil ve edebiyat programları, milli benlik ve kimlik dikkate alınarak geliştirilir ve dışardan mülhem programlardan uzak durulur. Bu bakımdan programın "özgünlüğü" bir önceliktir. Türkiye ile Azerbaycan; dil, kültür, edebiyat, eğitim… gibi temel konularda birbirine en yakın tek millet iki devlettir. Diğer Türk devletlerine nazaran Azerbaycan ile ilişkiler daha iyi, daha ileri seviyededir. Bu çalışmada özelde Türkiye ve Azerbaycan'daki ortaöğretim kurumlarında okutulan edebiyat dersi programlarının amaç ve yetkinlikleri karşılaştırılmıştır. Türkiye'nin 2005'te başlayıp en son 2018 başında revize ettiği Edebiyat programı ile Azerbaycan'ın 2013'te güncellediği edebiyat programı dikkate alınmış ve karşılaştırılmalı bir değerlendirmeye gidilmiştir. Her iki ülke programında, edebi metinler aracılığıyla öğrencilerin "Türk" edebiyatını ve kültürünü, temel niteliklerini, önemli sanatçılarını ve eserlerini tanımaları, Türk dilinin inceliklerini keşfetmeleri, anlama, anlatma ve eleştirel düşünme becerileri ile estetik zevk düzeylerini geliştirmeleri amaçlanmaktadır.

Bu kitap, son dönem Karslı sûfî ve şairlerden Mehmed İlhâmî’nin (Hacı Efe) hayatı, eserleri ve Hac Seyahatnâmesi üzerine yapılan araştırmaları içermektedir. Cumhuriyet döneminde gerçekleştirilen ilk hac yolculuğunda kaleme alınan eser, müellifin 31 Ağustos 1947 günü Kars’ta başlayan ve 23 Aralık 1947 günü yine aynı yerde tamamlanan meşakkatli hac seyahatini konu edinmektedir. Dört ay süren kutlu yolculuğun Anadolu topraklarından Şam’a kadar olan kısmı demiryolu ile geçilmiş, Şam’dan Beyrut’a kadar ise karayolu ile devam etmiştir. Beyrut’tan Hicaz’a kadar olan güzergâh ise Süveyş Kanalı ve Kızıldeniz üzerinden geçilerek deniz yoluyla tamamlanmıştır. Mehmed İlhâmî, eserinde bir an önce Hicaz’a varıp vuslata erme iştiyakıyla yanan bir pervaneyi kendi şahsında resmeden ve beklenen kavuşmanın hasretiyle yanıp tutuşan ümitvâr bir âşıktır. Eser, bu yönüyle bir seyahatnâme olmanın ötesinde, mâşûkuna kavuşmanın yollarını arayan ve bu uğurda kendini yola adayan “insan-ı kâmil”in Anadolu’dan Hicaz’a maddi-manevi seyrini gözyaşlarıyla resmeden bir vuslatnâmedir.

This paper considers relationship between local spiritual and mystical elements fnd the basic canons of Classical Sufism in Yunus Emre’s poetic heritage. Many categories, consepts and symbols of Sufism were described in his poetry with the clear and rhetorical language. Yunus Enre used rich stylistic and representational capabilities of Turkish for expression of mystical experiences.

In this blog post, I explore items within the British Library's Turkish and Turkic Collections connected to the Dukagjini family of norther Albania. I focus specifically on the content and provenance of manuscripts containing poetry by Dukaginzade Yahya Bey and a letter to Dukaginzade Osman Bey.

In this study translation of current Turkish characteristics into Ottoman Turkish is performed by
using artificial plexus Optical Character Recognition. It is preferred the artificial plexus with
backpropagation as a network topology. Data is presented to the network as been normalized. This study is
made in translation of current Turkish into Ottoman Turkish by using the current technology as training and
educational material in the Ottoman Turkish curriculum. The word Picture that is taken by mobile telephone
is processed by image processing techniques and separated into characters and its features are specified. The
word pictures is turned into a matrix. By using artificial plexus training set it is recognized in turn. Ottoman
Turkish equivalents are found by changing the words according to the Ottoman Turkish grammar structure.

Her Aralık ayının sonunda yeni bir yıla girecek olmanın heyecanı ve sevinci içinde tatlı bir telâş görünür dünyanın her yerinde. Ama her şey görünenden ibaret değildir.

Kimi için tüm ailenin bir araya geldiği bir toplantıdır yılbaşı, kimi için arkadaşlarla bir ev partisi, şehrin meydanında patlayan havai fişeklerdir kimi için, kimi için romantik bir akşam yemeği, eğlence, yeni dilekler, yeni umutlar… Herkes için öyle değil oysa… Karanlığı da var bu dünyanın… Her insanın içindeki karanlık kadar…

Özlem Ertan, Mehmet Berk Yaltırık, Kubilayhan Yalçın, Demokan Atasoy, Gülbike Berkkam, Uğur Kılınç, Funda Özlem Şeran, Uğur Batı, Murat Baykan, Işın Beril Tetik,  Alper Kaya, Orkide Ünsür ve Galip Dursun’un elinden çıkan karanlık öyküler,  yarattıkları tekinsiz ve gerilimli atmosfer ile içinizi ürpertecek.

Karanlık Yılbaşı Öyküleri sizi gerilim ve korku dolu sayfalarıyla, konfetilerle süslü yılbaşı telaşının ötesindeki gizemli öykülere davet ediyor.

Şan Kızı Destanı, İtil Bulgarları arasında sözlü olarak aktarılmış ve Bulgarların

İslâmiyet’i kabulünden sonra Mikail Baştu tarafından yazıya geçirilmiştir. Destan,

halk arasında anlatılan parçaların bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur. Şan
Kızı Destanı, Şams oğlu Mikail (Baştu) tarafından 865 yılında yazılmaya başlanmıştır.

Destan metninde hem Bulgar boyunun mitolojik özellikleri hem de İslâmiyet’i

kabul ettikleri ilk dönemin özellikleri bulunmaktadır. Destanın başında Tanrı’nın

Alpleri nasıl yarattığını anlatması, Türklerin kadim inançlarını ortaya koyması

bakımından önemlidir. Şan Kızı Destanı’nda görülen Alpler, diğer Türk destanlarında

gördüğümüz özelliklerden çok daha farklı özelliklere sahiptirler. Tabiatüstü

güçleri vardır. Ayrıca dişi ve kahramanlık yapmayan Alpler de vardır. Eski
Bulgar inancı, Tanrı ile beraber “iye”lerin de bulunduğu bir hüviyete sahiptir. Buradaki

‘alplar, dev gibi iri, çirkin ve olağanüstü güçleri olan ölümsüz olduklarına
inanılan “ iye alp tipi”lerdir. Arketip olarak idealize edilmiş “alp tip”ine Oğuz Kağan

Destanı’nda rastlıyoruz. Oğuz’un fiziki özellikleri, göçebe toplumunun sert
doğa koşullarına karşı çizilmiş en ideal özelliklerdir. Dede Korkut’a ve diğer destan

parçalarında geçen, “pazu kuvveti”ne işaret eden alpler ile İslam sonrası metinlerde

ortaya çıkan “alp eren” tipi, toplumun bir olgu olarak yaşadığı döneme ışık
tutan temel kimlik ve kişilikler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma, Şan Kızı
Destanı’nda gördüğümüz “iye alp”lerin yaratılışı ile bunların tekâmülü olarak gördüğümüz

“alp” ve “alp eren”  arketipi üzerine tarihsel ve mitolojik bir değerlendirme
gayretidir.

Abstract: The legend of Shan Girl has been orally told among Itil Bulgarians and it has
been committed to paper by Mikail Baştu after Bulgarians have converted into Islam.
The legend has been composed by joining the parts told among the people. The Leged
of Shan Girl has been started to be written by Şams’ son Mikail (Baştu) in 865. In the
text of the legend there are both the mythological peculiarities of Bulgarian clan (tribe)
and the features of the first period after converting into Islam. In the beginning of the
legend, the narration of how God had created Alps is important from the perspective of
exhibiting the ancient beliefs of Turks. Alps which are seen in the Legend of Shan Girl
have more different characteristics than the features we have seen in other Turkish legends.

It has supernatural powers. Besides there are Alps who are female and not courages.

The ancient Bulgarian belief has an identity of existing “iye” with God, too.
‘Alps’ in here are “the iye types” who are huge and ugly and haaving supernatural
powers  like giant.  We meet “alp type” which are idealized as archetype in Oğuz Khan
Legend. The physical characteristics of Oğuz are the most ideally portarayed features
against the hard natural conditions of a nomadic society. Alps standing for “muscle
power” in Dede Korkut and other legend parts and “the type of Alp Eren” revealing out
in post-Islamic texts have been up before us as main identity and personality which are
enlightening the period in which society have lived as a phenomenon. This study is a
mythological and historical effort of evaluation on the creation of “iye alp” which we
have seen in Shan Girl Legend and the archetype of “alp eren” and “alp” that we see as
the evolution of those.

А.В.Махмудова

ЛИТЕРАТУРНАЯ ШКОЛА ФУЗУЛИ
(XVI-XVIII века)

РЕЗЮМЕ

В монографии «Литературная шко¬ла Фузули (XVI-XVIII века)» исследуется литературная школа Мухаммеда Фузу¬ли, оцениваются роль и заслуги Фузули в азербайджанской лите¬ра¬ту¬ре XVI-XVIII веков на основе научно-теоретических фактов. Иссле¬до¬вательская работа позволяет проследить формирование и путь раз¬ви¬тия литературной школы Фузули как единой системы и расширить научно-теоретические представления по данной проблеме.
В первой главе монографии «Понятие «литературная шко¬ла» и ее характерные особенности в восточной литературе» опре¬де¬ляется сущность понятия литературной школы, делается попытка четко разграничить понятия ли¬те¬ра¬тур¬ной школы, группы, ассоциации и других литературных объеди¬нений в восточной литературе.
Во второй главе монографии под названием «Статус лите¬ра¬тур¬ной школы наследия Фузули» представлен краткий обзор исто¬рии отношения к литературной школе Фузули в Азербайджане. Лите¬ра¬турная школа появляется в результате необходимых для форми¬ро¬ва¬ния литературной школы таких важных факторов, как  исто¬ри¬чес¬кий период, окружающая среда, язык и географическое положение и т.д.
В третьей главе монографии под названием «Роль тво¬рчес¬тва Фузули в развитии азербайджанской литературы конца XVI-XVIII веков» классифицируются этапы литературной школы Фу¬зу¬ли. Отрывки из произведений Амани, Рухи Багдади, Говси Теб¬ри¬зи, Саиб Тебризи, Месихи, Муртезакулу хан Шамлу, Садик бей Аф¬шар, Рахмети, Мухсин Насири, Молла Вели Видади, Молла Панах Вагиф и др. сопос¬тав¬лены с соответствующими образцами из творчества Фузули и сде¬ла¬ны соответствующие научные заключения.
В заключении подводятся итоги всему исследованию и обобщаются научно-теоретические выводы.

A.V.Mahmudova

THE LITERARY SCHOOL OF FUZULI
(XVI-XVIII centuries)

SUMMARY

The monograph “The Literary School of Fuzuli (XVI-XVIII centuries)” studies the literary school of Mohammed Fuzuli, and appraises the role and merits of Fuzuli in the XVI-XVIII-centuries Azerbaijani literature on the basis of the scientific-theoretical facts. The research work allows to follow the formation and the way of development of the literary school of Fuzuli as a consistent system and to expand the scientific-theoretical views on the given problem.
The first chapter of the monograph “The Concept of a Literary School and Its Characteristic Features in Oriental Literature” defines the essence of the concept of a literary school and its boundaries. It also attempts to clearly demarcate the concepts of a literary school, group, association and other literary institutions in Oriental literature.
The second chapter of the monograph “The Status of the Literary School of Fuzuli’s Legacy” presents the brief review of the history of the attitudes towards the literary school of Fuzuli in Azerbaijan. Since, a literary school appears as a result of such important factors as a historical period, environment, language and geographical position which are necessary for the formation of a literary school.
The third monograph “The Role of Fuzuli’s Works in the Development of the Azerbaijani literature of the Late XVI and XVIII Centuries” classifies the stages of the literary school of Fuzuli. The excerpts from the works of Amani, Ruhi Baghdadi, Govsi Tabrizi, Saeb Tabrizi, Masihi, Murtezakulu Khan Shamlu, Sadiq bey Afshar, Rahmeti, Mohsun Nasiri, Molla Veli Vidadi, Molla Panah Vagif and others are compared with the corresponding samples from Fuzuli`s works in the last chapter which provides relevant science opinions as well.
“Conclusion” reviews the results of the entire research and generalizes the findings soundly based on theory.

Turkish Ecocriticism: From Neolithic to Contemporary Timescapes explores the values, perceptions, and transformations of the environment, ecology, and nature in Turkish culture, literature, and the arts. Through these themes, it examines historical and contemporary environmentally engaged literary and cultural traditions in Turkey. The volume re-imagines Turkey in its geo-social and ecocultural narratives of multiple connections and complexities, in its multi-faceted webs of histories, and in its rich multispecies stories.

В статье предпринята попытка в ходе компаративного анализа установить генетическую связь между творчеством А.П. Чехова и турецкого писателя ХХ. в. Азиза Несина на материале сопоставления их рассказов "Двое в одном" и "Слава богу" и оценки А.Несином творчества Чехова.