Gaan na inhoud

Aleksander III van Rusland

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Aleksander III
Keiser van die hele Rusland
Aleksander III (Iwan Kramskoi, c. 1886)
Dinastie Romanof
Bewind 1881–1894
Volle naam Aleksander Aleksandrowitsj Romanof
Ander titels Tsaar
Gebore 26 Februarie 1845
Sint Petersburg
Gesterf 20 Oktober 1894
Liwadija, Krim
Voorganger Aleksander II
Opvolger Nikolaas II
Gade Dagmar van Denemarke (Maria Fjodorowna)
Kinders Nikolaas II, Aleksander, Georgi, Ksenia, Michail, Olga
Vader Aleksander II
Moeder Prinses Marie van Hesse-Darmstadt

Aleksander III Aleksandrowitsj (Russies: Александр III Александрович) (Sint Petersburg, 26 Februarie 1845Liwadija, Krim, 20 Oktober 1894) was van 1881 tot 1894 keiser van Rusland.

Vroeë lewe

[wysig | wysig bron]

Aleksander was die tweede seun van Aleksander II by sy vrou, Maria Aleksandrowna (Marie van Hesse-Darmstadt). Hy was glad nie soos sy sagmoedige, liberale pa nie en nog minder soos sy verfynde, filosofiese, sentimentele grootoom Aleksander I. Ondanks ’n belangstelling in musiek en ballet was hy nie juis verfynd en statig nie. Sy manier van optrede was kortaf, sy manier van praat bot en reguit, sy gelaatstrekke grof en sy manier van beweeg traag.

Hy het kroonprins geword met die skielike dood van sy oudste broer, Nikolaas, in 1865. Hy het toe begin om die beginsels van die reg en administrasie te bestudeer onder Konstantin Pobedonostsef, ’n professor aan die Moskouse Staatsuniversiteit.

Op sy sterfbed het sy oudste broer die wens uitgespreek dat sy toekomstige bruid, prinses Dagmar van Denemarke, met sy opvolger trou. Op 9 November 1866 het Aleksander toe ook met haar getrou. Dit was ’n gelukkige huwelik tot die einde, sonder die owerspel wat sy pa se persoonlike lewe gekenmerk het.

Bewind

[wysig | wysig bron]

Die pogings van sy pa om groter outonomie aan die Russiese volk te gee, word deur Aleksander III beëindig. Weens die sluipmoord op sy pa glo hy sulke vryhede sal net meer rewolusionêre idees voortbring. Sy bewind is dan ook reaksionêr. Hy ontslaan die liberale ministers van sy pa, beperk die bevoegdhede van die zemstwo's, verskerp die staatstoesig op middelbare en hoër onderwys, brei die bevoegdhede van die polisie aansienlik uit en tree as bewaker van die ortodoksie streng op teen Jode, Rooms-Katolieke en Protestante. Opstandelinge en andersdenkendes word in massas na Siberië verban.

In 1887 beplan die Narodnaja Wolja weer eens om die keiser te vermoor, nes hulle met sy pa gedoen het. Onder die samesweerders is ene Aleksander Oeljanof. Hy kry die doodstraf en word op 5 Mei 1887 gehang. Aleksander was die oudste broer van Wladimir Iljitsj Oeljanof, wat later bekend geword het onder sy eertydse skuilnaam Wladimir Lenin. Die dood van sy broer het ’n groot invloed gehad op Lenin se politieke uitkyk.

Wat buitelandse beleid betref, was Aleksander III hoofsaaklik ’n man van vrede, maar nie noodwendig ’n voorstander van vrede tot elke prys nie. Hy het geglo die beste manier om oorlog te vermy, was om goed voorberei daarop te wees. Hy was teen te veel buitelandse invloed, veral Duitse invloed. Hy wou ’n homogene Rusland hê – homogeen in taal, administrasie en godsdiens. Dit was in skrille kontras met sy pa wat, hoewel hy ’n groot patriot was, baie pro-Duits was.

Huwelik en kinders

[wysig | wysig bron]

Op 28 Oktober 1866 trou Aleksander met die Deense prinses Dagmar. Sy neem die naam Maria Fjodorowna aan en hulle het ses kinders:

Stamboom

[wysig | wysig bron]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Pieter III
 
 
 
 
 
 
 
Paul
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Katharina II
 
 
 
 
 
 
 
Nikolaas I
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Aleksander II
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Aleksander III
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


Sien ook

[wysig | wysig bron]

Skakels

[wysig | wysig bron]