Вуліца Гарадскі Вал
| Вуліца Гарадскі Вал Мінск | |
|---|---|
.jpg) | |
| Агульная інфармацыя | |
| Краіна | Беларусь |
| Горад | Мінск |
| Гістарычны раён | Верхні горад |
| Працягласць |
|
| Найбліжэйшыя станцыі метро |
 Няміга, Плошча Леніна |
| Ранейшыя назвы | Рэспубліканская, Урыцкага |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Вуліца Гарадскі Вал (руск.: улица Городской Вал) — вуліца ў гістарычным цэнтры Мінска. Праходзіць ад праспекта Незалежнасці да вуліцы Няміга.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]_(2).jpg)
Вуліца ўзнікла ў пачатку XIX стагоддзя на месцы гарадскога землянога вала[1].
Цяперашняя вуліца ўтворана ў 1993 годзе пасля злучэння ўчастку Рэспубліканскай вуліцы паміж Інтэрнацыянальнай вуліцай і Нямігай (іншая яе частка стала вуліцай Раманаўская Слабада) з вуліцай Урыцкага, якая праходзіла ад праспекта Леніна (цяпер праспект Незалежнасці) да Інтэрнацыянальнай вуліцы. Рэспубліканская вуліца да Кастрычніцкай рэвалюцыі называлася Раманаўскім завулкам, Старараманаўскай, Новараманаўскай. Вуліца Урыцкага была Захар’еўскім завулкам.
Апісанне
[правіць | правіць зыходнік]Вуліца Гарадскі Вал праходзіць на паўночны захад ад праспекта Незалежнасці, з захаду прымыкае вуліца Валадарскага, з усходу — Інтэрнацыянальная і Рэвалюцыйная вуліцы, завяршаецца скрыжаваннем з вуліцай Няміга, працягваючыся далей як вуліца Раманаўская Слабада. На заходнім баку вуліцы — сквер Адама Міцкевіча. Нумарацыя дамоў — ад праспекта Незалежнасці.
Забудова
[правіць | правіць зыходнік]Вуліца часткова захавала забудову другой паловы XIX — пачатку XX стагоддзяў. Яна абмяжоўвае гістарычны Верхні Горад з захаду[1].
Няцотны бок
[правіць | правіць зыходнік]
- № 1 (пр. Незалежнасці, 13) — пяціпавярховы жылы дом (1950—1954; архітэктары Г. Баданаў і М. Асмалоўскі). У доме жылі скульптар Заір Азгур, архітэктары Леанід Левін і Сяргей Баткоўскі, акцёр і рэжысёр Леон Рахленка, лёгкаатлет Міхаіл Крываносаў[2]. —
Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 713Г000162 - № 3 — будынак (1940—1950-я) — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 713Г000029
- № 5 — двухпавярховы будынак (пачатак XX стагоддзя) — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 713Г000031. Выключаны з Дзяржаўнага спісу гісторыка-культурных каштоўнасцей у 2015 годзе.
- № 7 — двухпавярховы будынак (1914) — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 713Г000032
Цотны бок
[правіць | правіць зыходнік].jpg)
- № 2 (пр. Незалежнасці, 15) — чатырохпавярховы дом Мінскага таварыства ўзаемнага сельскагаспадарчага страхавання (1914; архітэктары Генрых Гай, Станіслаў Гайдукевіч). Помнік архітэктуры неакласіцызму. Вуглавая частка будынка завершана скульптурнай кампазіцыяй у выглядзе грэчаскай багіні ўрадлівасці, багацця і земляробства Дэметры з дзецьмі. З 1920 года будынак займае НК Беларусі, з 1922 года — ДПУ БССР. У 1929 годзе ў будынку размяшчаецца ДПК (Дзяржаўнае палітычнае кіраўніцтва), казармы палка ДПК, клуб, камендатура, Цэнтральная «кантора». З 1934 года — НКУС БССР[3]. Цяпер будынак займае Міністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь. — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 713Г000028
- Будынкі № 2 і № 4 злучае будынак-шырма, дзе, відаць, няма ніякіх памяшканняў акрамя калідора. За гэтай шырмай размешчаны будынак следчага ізалятара КДБ, больш вядомы як «Амерыканка»[4] (вул. Камсамольская 30, корпус 5).
- № 4 — будынак (1915) — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 713Г000028
- № 6 — будынак (1930—1950-я) — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 713Г000030
.jpg)
- № 8 (вул. Інтэрнацыянальная, 2) — пяціпавярховы жылы дом — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 711Е000001
- № 10 (вул. Інтэрнацыянальная, 1) — пяціпавярховы жылы дом — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 711Е000001
- № 12 корпус 1 — двухпавярховы будынак дэпо Мінскага добраахвотнага пажарнага таварыства. Пабудавана ў 1885 годзе[1] — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 711Е000001
- № 12 корпус 2 — трохпавярховы будынак — Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 711Е000001
Помнікі
[правіць | правіць зыходнік].jpg)
- Бронзавая скульптура мінскага гарадавога, устаноўленая ў 2017 годзе цераз дарогу ад будынка Міністэрства ўнутраных спраў Беларусі. Атрымала дурную славу ў часы міністра ўнутраных спраў Ігара Шуневіча пасля шматлікіх інцыдэнтаў з затрыманнем людзей, якія спрабавалі кантактаваць з ёй.
Транспарт
[правіць | правіць зыходнік]Па вуліцы праходзяць аўтобусныя маршруты 23, 40, 50с, 65. Ля сквера Міцкевіча на ёй маецца тралейбусная канцавая станцыя, якая выкарыстоўваецца маршрутамі 9, 13, 14, 57.
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ а б в Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1988. — Мінск. — 333 с.: іл. — ISBN 5-85700-006-8.
- ↑ Окнами на Проспект. «Каравай» и дом № 13, где находится кинотеатр «Центральный» Архівавана 20 снежня 2018.
- ↑ Маракоў, Л. Галоўная вуліца… С. 214
- ↑ Шырма для «Амерыканкі»
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вуліца Гарадскі Вал
