Перайсці да зместу

Вярхоўная Рада Украіны

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Вярхоўная Рада Украіны
Верховна Рада України
IХ скліканне
Герб ці эмблема.
Тып
Тып аднапалатны парламент
Кіраўніцтва
Старшыня Руслан Стэфанчук, Слуга народа
з 8 кастрычніка 2021
Структура
Членаў 450
Фракцыі

Большасць (244)

Падтрымка (42)

Апазіцыя (136)

Іншыя (68)

  • пазафракцыйныя (20)
  • вакантныя месцы (28)
Выбары
Апошнія выбары 21 ліпеня 2019 года
Зала пасяджэнняў
Сайт
rada.gov.ua
Палітыка
Украіна

Артыкул — частка серыі:
Палітычная сістэма
Украіны

Дзяржаўны лад


Канстытуцыя Украіны


Прэзідэнт Украіны


Кабінет Міністраў


Вярхоўная Рада


Судовая сістэма


Адміністрацыйны падзел


Палітычная сістэма


Вярхоўная Рада Украіны (укр.: Верховна Рада України) — адзіны заканадаўчы орган Украіны. Складаецца з 450 дэпутатаў. Тэрмін паўнамоцтваў — 5 гадоў.

Значэнне слова «рада» ва ўкраінскай мове супадае са значэннем аналагічнага слова ў беларускай мове (рада) і адсылае да казачых рад (Пераяслаўская рада). У савецкі час вышэйшы заканадаўчы орган Украінскай ССР называўся на беларускай мове як Вярхоўны Савет. Пасля атрымання Украінай незалежнасці ў жніўні 1991 года, у беларускай мове атрымала распаўсюджванне назва Вярхоўная Рада. Пасля прыняцця 28 чэрвеня 1996 года Канстытуцыі Украіны, парламент дзяржавы стаў афіцыйна называцца — «Вярхоўная Рада Украіны».

Непасрэдным канстытуцыйным папярэднікам Вярхоўнай Рады Украіны быў Вярхоўны Савет Украінскай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Першы ўкраінскі савецкі парламент быў скліканы ў 1938 годзе. Вярхоўны Савет УССР абіраўся грамадзянамі рэспублікі на аснове ўсеагульнага, роўнага і прамога права. За ўсю гісторыю Вярхоўны Савет склікаўся 11 разоў. Колькасць дэпутатаў складала 650 чалавек, а пасля 1989 года была скарочана да 450. Тэрмін паўнамоцтваў быў 4 гады. Апошнія выбары ў Вярхоўны Савет УССР ва ўмовах існавання Савецкага Саюза адбыліся ў 1990 годзе.

Парламенцкія выбары

[правіць | правіць зыходнік]

З 2012 года ва Украіне дзейнічае змешаная сістэма абрання дэпутатаў. Палова дэпутатаў (225) абіраецца па спісу тых партый, якія здолелі атрымаць на выбарах паказчык вышэй за 5 працэнтаў, іншая палова — па мажарытарных акругах, дзе перамагае той, хто атрымаў больш, чым іншы кандыдат. Да 1998 года была мажарытарная сістэма, ў 1998—2005 — змешаная (50 на 50), а ў 2006—2012 — прапарцыйная.

Старшыні парламента

[правіць | правіць зыходнік]
Імя Дата абрання Дата вызвалення ад пасады Скліканне Заўвагі
Уладзімір Івашка 4 чэрвеня 1990 9 ліпеня 1990 1 (12) КПСС. Сышоў у адстаўку ў сувязі з абраннем намеснікам генеральнага сакратара ЦК КПСС
Іван Плюшч 9 ліпеня 1990 23 ліпеня 1990 1 (12) КПСС. Выконваючы абавязкі Старшыні
Леанід Краўчук 23 ліпеня 1990 5 снежня 1991 1 (12) КПСС (да жніўня 1991). Сышоў у адстаўку ў сувязі з абраннем Прэзідэнтам Украіны
Іван Плюшч 5 снежня 1991 11 мая 1994 1 (12) Беспартыйны
Аляксандр Мароз 18 мая 1994 12 мая 1998 2 (13) Сацыялістычная Партыя Украіны
Аляксандр Ткачэнка 7 ліпеня 1998 21 студзеня 2000 3 (14) Сялянская партыя Украіны
Вызвалены ад пасады за сістэматычныя парушэнні рэгламенту
Іван Плюшч 1 лютага 2000 14 мая 2002 3 (14) Народна-дэмакратычная партыя
Уладзімір Літвін 28 мая 2002 26 красавіка 2006 4 Народная партыя
Аляксандр Мароз 6 ліпеня 2006 23 лістапада 2007 5 Сацыялістычная Партыя Украіны
Арсеній Яцанюк 4 снежня 2007 12 лістапада 2008 6 Беспартыйны
Падаў у адстаўку
Аляксандр Лаўрыновіч 12 лістапада 2008 9 снежня 2008 6 Партыя рэгіёнаў
Выконваючы абавязкі як Першы намеснік Старшыні
Уладзімір Літвін 9 снежня 2008 12 снежня 2012 6 Народная партыя
Падаў у адстаўку
Уладзімір Рыбак 13 снежня 2012 22 лютага 2014 7 Партыя рэгіёнаў
Падаў у адстаўку[1]
Аляксандр Турчынаў 22 лютага 2014 27 лістапада 2014 7 УА «Бацькаўшчына»
Уладзімір Гройсман 27 лістапада 2014 14 красавіка 2016 8 Блок Пятра Парашэнкі
Андрэй Парубій 14 красавіка 2016 2019 8 Народны фронт
Дзмітрый Разумкоў 29 жніўня 2019 дзеючы 9 Слуга народа

У Вярхоўнай Радзе 9 склікання існуюць 7 фракцый:

  • Слуга Народа — 244 мандаты
  • Апазіцыйная Платформа за Жыццё — 44 мандаты
  • Еўрапейская Салідарнасць — 27 мандатаў
  • УА «Бацькаўшчына» — 25 мандатаў
  • За Будучыню — 22 мандаты
  • Давера — 20 мандатаў
  • Голас — 20 мандатаў

Зноскі