Neidio i'r cynnwys

Onnen Manna

Oddi ar Wicipedia
{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/Nodyn:Taxonomy/Fraxinus|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}
Onnen Manna
onnen flodeuol de Ewrop
Foliage and flowers
Dosbarthiad gwyddonol e
Unrecognized taxon (fix): Fraxinus
Rhywogaeth: F. ornus
Enw deuenwol
Fraxinus ornus
L.
Map ei ddosbarthiad

Fraxinus ornus, onnen Manna[1] neu onnen flodeuol De Ewrop, rhywogaeth o Fraxinus cynhenid i dde Ewrop a de-orllewin Asia, o Spaen a'r Eidal i Awstria a'r Weriniaeth Tsiec i'r gogledd, ac i'r dwyrain trwy'r Balcanau, Twrci, a gorllewin Syria i Libanus ac Armenia.[2][3][4]

Cynaeafu a defnydd

[golygu | golygu cod]

Mae onnen Manna Fraxinus ornus yn cael ei dyfu'n aml fel coeden addurniadol yn Ewrop i'r gogledd o'i chynefin brodorol oherwydd ei blodau addurniadol. Weithiau gelwir y rhywogaeth yn "onnen flodeuol". Mae rhai sbesimenau wedi cael eu himpio ar wreiddgyffion Fraxinus excelsior, gyda newid amlwg iawn yn aml yn y rhisgl ar linell yr impiad i risgl holltog rhywogaeth y gwreiddgyff.

Gellir ennill hylif llawn siwgr o'r sudd trwy dorri'r rhisgl. Cymharwyd hyn ar ddiwedd y canol oesoedd (a ardystiwyd gan tua 1400 OC) â'r manna beiblaidd, a roddodd fod i enw Saesneg y goeden Manna ash, a rhai o'r enwau brodorol o'i hardal gynhenid (fresno del maná yn Sbaeneg , frassino da manna yn Eidaleg). Mewn gwirionedd, mae'r siwgr mannose a'r alcohol manitol ill dau yn tynnu eu henwau o'r trwyth hwn.

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Nodyn:BSBI 2007
  2. K. Rushforth (1999). Trees of Britain and Europe (yn Saesneg). Collins. ISBN 0-00-220013-9.
  3. Flora Europaea: Fraxinus ornus
  4. Med-Checklist: Fraxinus ornus