پرش به محتوا

نوکانتی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از نئوکانت‌گرایی)

نوکانتی (آلمانی: Neukantianismus) یا نئوکانت‌گرایی یا نوکانتیسم (Neo-Kantianism) اشاره به گونه‌ای از احیاء فلسفه برپایهٔ خطوطی است که به‌دستِ امانوئل کانت در قرنِ هجدهم پایه‌گذاری شده بود و به‌دنبالِ شناختِ ارزش‌ها، نیکی و زیبایی است. جریان‌های نوکانتی یکی از نحله‌های موجود در فلسفهٔ قاره‌ای است.

تاریخچه

[ویرایش]

در آغاز، اندیشمندانِ نوکانتی گروهِ یکپارچه‌ای را تشکیل نمی‌دادند، بلکه نمایندهٔ واکنش‌های متعدد و متفاوت نسبت به مواضعِ فلسفیِ غالب در آلمانِ میانهٔ قرن نوزدهم و به‌ویژه ایدئالیسم هگلی، طبیعت‌گرایی، یکتاگرایی و ماده گرایی بودند که بیشتر در آثارِ بوخنر، هایکل، فوگت و دیگران دیده می‌شد.

طی این دوران_ که مشخصهٔ آن هرج و مرجِ اعتقادات بود_ بازگشت به ایده‌های کانت و استفاده از آن‌ها در نظرِ بسیاری از فیلسوفان، راهکاری امیدبخش به‌نظر می‌رسید. با این حال هیچ گرایشِ فلسفیِ روشنی که میانِ همهٔ آن‌ها مشترک باشد وجود نداشت.

جریان‌های نوکانتی

[ویرایش]

جریان‌های نوکانتی به سه دسته تقسیم می‌شوند:[۱]

  1. مکتبِ ماربورگ بر نقدِ اوّلِ کانت تأکید داشت و تا حدودی به پوزیتیویسم نزدیک بود. از سردمدارانِ آن می‌توان هرمان کوهن، ارنست کسیرر و ناتروپ را نام برد.[۱]
  2. مکتبِ بادِن بر نظریهٔ ارزش‌های کانت و نقدِ دوم او تأکید داشت و در نتیجه از پوزیتیویسم دور بود. از سردمدارانِ آن می‌توان ویندلباند، ریکرت و لاسک را نام برد.[۱]
  3. جریانِ سوم توسطِ برونو باخ در نوکانتی‌ها پدید آمد که جریانِ اخلاقی است و بر نقدِ سوم کانت متمرکز بود.[۱]

فیلسوفانِ نوکانتیِ مشهور

[ویرایش]
اندیشمندانِ وابسته به نوکانتی

پانویس

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ خاتمی محمود، مدخل فلسفه غربی معاصر، به اهتمام مریم سادات، 1386، نشر علم، ص 31
  2. Georg Lukács: Neo-Kantian Aesthetics, Stanford Encyclopedia of Philosophy

پیوند به بیرون

[ویرایش]