Prijeđi na sadržaj

Ustav Jugoslavije iz 1963. godine

Izvor: Wikipedija
Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija

Institucije SFRJ

Ustav Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije iz 1963., donesen je 7. travnja 1963. godine kao rezultat uvjerenja vladajućih struktura SFR Jugoslavije da su samoupravni odnosi u dovoljnoj mjeri prevladali u društvu da zavrijeđuju novo i konačno ustavnopravno definiranje i ustoličenje.

Odredbe

[uredi | uredi kôd]

Ovim ustavom definiciju države karakterizira ne samo odredba da je to savezna država, već i socijalistička demokratska zajednica, što je trebalo označiti težnju ka marksističkom idealu o odumiranju države.[1]

Osnovima ekonomskog uređenja proglašeni su društveno vlasništvo, samoupravljanje i samoorganiziranje radnih ljudi na mikro i makro planu. Pravo na društveno samoupravljanje je proglašeno neprikosnovenim, a teritorijalne jedinice u državi (općina, kotar, autonomne pokrajine, socijalističke republike i sama federacija) proglašene su društveno-političkim zajednicama. U odredbi nezabilježenoj u ustavnom pravu, ukinuta je hijerarhija između navednih jedinica, te je uveden sistem međusobnih prava i obaveza.[1]

Savezna narodna skupština je proglašena najvišim organom vlasti i društvenog samoupravljanja. Uz saveznu i republičke skupštine, pored opće političkog vijeća (Savezno vijeće u Saveznoj skupštini i republička vijeća u republičkim skupštinama) uvedena su i tzv. vijeća radnih zajednica: prosvjetno-kulturna vijeća, socijalno-zdravstvena vijeća, privredna vijeća, te organizacijsko-politička vijeća.[1]

Predsjednikom republike postao je nezavisan od Saveznog izvršnog vijeća (SIV), te samostalni organ federacije. Uveden je Ustavni sud SFR Jugoslavije i ustavni sudovi republika članica.[1]

Praksa

[uredi | uredi kôd]

Na ovaj ustav, do donošenja novog Ustava Jugoslavije iz 1974. godine, je doneseno 42 amandmana. To pokazuje da stabilnost institucija nije bila postignuta na duži rok. Novi amandmani ojačali su položaj autonomnih pokrajina, uveli nove oblasti (upravne jedinice) samoupravljanja, a dotadašnji savezni organi postali su zajednički, tj. ne više nadređeni.[2][3]

Izvori

[uredi | uredi kôd]
  1. a b c d »Službeni list Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije«, Odluka o proglašenju ustava Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, Beograd, str. 261 - 292, broj 14., godina XIX, 10. travnja 1963.
  2. »Službeni list Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije«, Odluka o proglašenju ustavnih amandmana, Beograd, str. 485 - 486, broj 18., godina XXIII, 26. travnja 1967.
  3. »Službeni list Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije«, Odluka o proglašenju ustavnih amandmana, Beograd, str. 525 - 538, broj 29., godina XXVII, 8. srpnja 1971.

Vanjske poveznice

[uredi | uredi kôd]