Jump to content

Հառաչանք (պոեմ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հառաչանք
Տեսակգրական ստեղծագործություն
Ժանրքնարապատմողական
ՀեղինակՀովհաննես Թումանյան
Բնագիր լեզուհայերեն
Գրվել է1890-ական թվականներ
ՎիքիդարանՀառաչանք

«Հառաչանք», Հովհաննես Թումանյանի պոեմը՝ գրված 1890-ական թվականին։

Պոեմը պատմում է Չոբան Չատիի մասին, որն ընդհարվում է գյուղի թավադի հետ։

Հովհաննես Թումանյանը «Հառաչանք» պոեմի վրա սկսել է աշխատել 1890 թվականի վերջից։ Այդ ժամանակ Մոսկվայում տպագրվել էր «Բանաստեղծություններ» ժողովածուի առաջին հատորը և բանաստեղծը գտնվում էր ստեղծագործական վերելքի հոգեվիճակում[1]։

1890 թվականին պոեմի առաջին տարբերակը գրելուց հետո հեղինակը մի քանի տարի շարունակել է աշխատել պոեմի վրա, ձգտել կատարելագործել այն։

Պոեմի ստեղծման շառժառիթ է հանդիսացել հայրենի լեռնաշխարհում անարդարության դեմ ծավալված գյուղացիական ըմբոստացումները։ Ինչպես մի քանի անգամ նշել է Թումանյանը՝ «Հառաչանք» պոեմը կապված է 1880-ական թվականներին Լոռիում մեծ աղմուկ առաջացրած դսեղցի «Չոփուռի տղաների» զինված պայքարն ընդդեմ ցարական իշխանության և հարստահարիչների[2]։

Չատիի ոչխարները մտել էին թավադի հանդը, բայց նա չի ցանկանում հեռացնել ոչխարներին այնտեղից։ Այդ պատմությունը այնքան է երկարում, որ Չատիին աքսորում են Սիբիր։ Գյուղացիներն տեսնելով աշխարհի անիրավ կարգը դիմում են հրացանին, զենք են վերցնում և լեռները քաշվում։ Հենց նրանք էլ կոչվում են «ղաչաղներ»[3][4]։

Լեռնե՛ր, ներշընչված դարձյալ ձեզանով,
Թընդում է հոգիս աշխուժով լըցված,
Ու ջերմ ըղձերըս, բախտից հալածված,
Ձեզ մոտ են թըռչում հախուռն երամով։

Զե՜զ, ձեզ վերըստին, ամպամած լեռներ,
Կյանքի տըխրության ամպերի տակից
Ես ձայն եմ տալիս ու ծանրաթախիծ
Հոգուս ձայները ձեզ բերում նըվեր։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Թումանյան, Հովհաննես (1989). Երկեր լիակատար ժողովածու. Երևան: հայկական ՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն. էջ 507.
  2. Թումանյան, Հովհաննես (1989). Երկեր լիակատար ժողովածու. Երևան: հայկական ՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն. էջ 510.
  3. Simonyan, Arpine (суббота, 28 февраля 2015 г.). «Արփի Սիմոնյան։ <Հառաչանք> վերլուծություն». Արփի Սիմոնյան. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
  4. «Հովհաննես Թումանյան | Հառաչանք | համառոտ». Տարընթերցում. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 28-ին.