Jump to content

Մկրտիչ Աճեմյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Աճեմյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Մկրտիչ Աճեմյան
արմտ. հայ.՝ Մկրտիչ Աճէմեան
Ծնվել էնոյեմբերի 10, 1838(1838-11-10)
ԾննդավայրՍտամբուլ, Օսմանյան կայսրություն[1][2]
Վախճանվել էօգոստոսի 28, 1917(1917-08-28) (78 տարեկան)
Վախճանի վայրՍտամբուլ, Օսմանյան կայսրություն[2]
Մասնագիտությունբանաստեղծ և թարգմանիչ
Լեզուհայերեն
Ազգությունհայ
Քաղաքացիություն Օսմանյան կայսրություն
ԿրթությունՄուրադ-Ռափայելյան վարժարան[1]
Ժանրերպոեզիա
Մկրտիչ Աճեմյան Վիքիդարանում

Մկրտիչ Աճեմյան (նոյեմբերի 10, 1838(1838-11-10), Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն[1][2] - օգոստոսի 28, 1917(1917-08-28), Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն[2]), հայ բանաստեղծ, թատերական գործիչ, թարգմանիչ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մկրտիչ Աճեմյանը ծնվել է Կ.Պոլսում։ Նախնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրի Թարգմանչաց, Նարեկյան, Բերայի Մխիթարյան վարժարանում և Վենետիկի Մուրատ–Ռափայելյան վարժարանում, որտեղ աշակերտել է Ղևոնդ Ալիշանին։ 1858 թվականից մինչև կյանքի վերջը պաշտոնավարել է Կ.Պոլսի հեռագրատանը։ 1860-ականների վերջերից մասնակցել է մշակութային, հատկապես թատերական կյանքին, գրել բանաստեղծություններ, պիեսներ («Վահագն» և այլն), կատարել թարգմանություններ։

Մկրտիչ Աճեմյանը կնոջ հետ

Բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն («Ժպիտք և արտասունք») լույս է տեսել 1871 թ.։ Աճեմյանի ստեղծագործությունների հիմնական էությունը բողոքն է սոցիալական անարդարությունների դեմ։ Սիրո և բնության երգերում բնության գեղեցկությունները հակադրել է մարդկանց ահավոր թշվառություններին («Ասուպներ», 1892)։ Աճեմյանի 1870-1880–ական թթ. ռեալիզմի համար ծավալված պայքարի առաջամարտիկներից էր արևմտահայ իրականության մեջ։ Շիլլերից, Լամընեից, Լաֆոնտենից, Բերանժեից և այլ ֆրանսիացի գրողներից կատարած թարգմանությունները լույս են տեսել առանձին գրքով, 1911 թ.՝ «Զանազան թարգմանությունք» վերնագրով։

  • Լույս և ստվերք, ԿՊ, 1887։ Գարնան հովեր, ԿՊ, 1892
  • Թրթռուն հանգեր, ԿՊ, 1908

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Հայ նոր գրականության պատմություն, հ. 3, Ե., 1964
  • Գառնիկ Ստեփանյան, Կենսագրական բառարան, հատոր 1, Ե., «Հայաստան», 1973, էջ 78

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մկրտիչ Աճեմյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 269