Jump to content

Խաչիսար

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Չարդախլուից)
Գյուղ
Խաչիսար
ռուս.՝ Чардахлы
ադրբ.՝ Çardaxlı
ադրբ.՝ Çənlibel
ԵրկիրԿաղապար:Դրոշավորում/ադրբեջան
ՇրջանՇամքիրի
ՀամայնքԵլիզավետպոլի գավառ և Շամքորի շրջան
Այլ անվանումներՉարդախլու, Չարդախլի, Չարդակլու, Չարտախլու
ԲԾՄ1289 մետր
Պաշտոնական լեզուԱդրբեջաներեն
Ազգային կազմԱդրբեջանցիներ
Կրոնական կազմՇիա իսլամ
Տեղաբնականունչարդախլեցի
Ժամային գոտիUTC+4
Փոստային դասիչAZ5700
Ավտոմոբիլային կոդ57
Խաչիսար (Աշխարհ)##
Խաչիսար (Աշխարհ)

Խաչիսար, նաև՝ Չարդախլու (ադրբ.՝ Çardaqlı), գյուղ Արևելյան Հայաստանում, Ելիզավետպոլի նահանգի Ելիզավետպոլի գավառում, ներկայումս՝ Ադրբեջանի Հանրապետության Շամխորի շրջանում, պատմական Մեծ Հայքի Ուտիք նահանգի Շակաշեն գավառում։ Գտնվում է Շամխոր քաղաքից դեպի արևմուտք։ Մինչև Արցախյան հակամարտությունը այն ունեցել է բացառապես հայկական բնակչություն։

Գյուղը նախկինում գտնվում էր Խաչասար լեռան արևելյան լանջին, իսկ այնուհետև տարածվել է նաև արևմտյան լանջի վրա։

Ըստ ավանդության Խաչասար լեռան վրա եղել է մի մեծ զանգ, որով շրջակա բնակիչներին նախազգուշացրել են թշնամիների հարձակումների մասին։

Խաչիսարը հին, բազմադարյան մշակույթ ունեցող գյուղ է։ Այն եկել է դարերի խորքերից։ Դա են վկայում նրա բազմաթիվ հուշարձանները՝ խաչքարերը, տապանաքարերը, մատուռները, եկեղեցին։

Անվան ստուգաբանություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղի անվանումը ժողովրդական ստուգաբանությամբ նշանակում է «չորս լեռների միջև ընկած բնակավայր»։

Հայերի բռնագաղթը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չարդախլու գյուղը 1988 թվականին հայաթափվել է Շամխորի շրջանի առաջին քարտուղար Ասադովի անմիջական ջանքերով։ Նա նաև բռնություն է կիրառել գյուղի հայ տղամարդկանց ու ձերբակալել վերջիններիս[1]։ Գյուղի տեղահանված բնակչությունից 310 ընտանիքը, ինչպես նաև 12 ընտանիք Շահումյանի շրջանից ապաստան գտան Տավուշի Զորական գյուղում[2]։

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1907 թվականին ուներ 1863 , իսկ 1975 թվականին՝ 4000 բնակիչ։

Տնտեսություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչության հիմնական զբաղմունքը այգեգործություն, անասնապահություն, հացահատիկային կուլտուրաների մշակությունն էր։

Օգտակար հանածոներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղի մոտակայքում կան մետաղի պաշարներ։

Պատմամշակութային կառույցներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չարդախլուի մոտակայքում կան բազմաթիվ հնություններ` վանքերի, մատուռների և բերդերի ավերակներ, բնակատեղիներ։ Գյուղում է գտնվում Վահրամ իշխանի 2 բերդերը (XIII-XVI դարեր)։

Հասարակական կառույցներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղն ուներ միջնակարգ և ութամյա դպրոցներ, մշակույթի տուն, կինոյի տուն, 2 գրադարան, կենցաղսպասարկման տաղավարներ և հիվանդանոց։ Ծխական դպրոցը գործել է դեռևս 1960-ական թվականներին[3]։

Հայտնի անձինք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ««21 անգամ Ադրբեջանի տարածք եմ մտել հետախուզության, որից 13-ը հեռավոր ռեյդեր են եղել»». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 27-ին.
  2. «Տավուշի մարզի համայնքները». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 14-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
  3. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 4, էջ 220