Jane Austen
Jane Austen, haar leven en werk
|
|
Jane Austen (geboren 16 december 1775 in Steventon, Hampshire, overleden 18 juli 1817 in Winchester) was een Engelse romanschrijfster, vooral bekend om haar zes grote romans, die de Britse landadel aan het einde van de 18e eeuw becommentariëren en bekritiseren. Haar romans zijn nu klassiekers uit de Britse literatuur. Zij beschrijven het leven van de Engelse hogere klasse op het platteland en draaien typisch rond de thema's liefde, huwelijk en familierelaties. Vaak gaat het om plots over de afhankelijkheid van vrouwen van het huwelijk bij het nastreven van een gunstige sociale status en economische zekerheid. Het werk van Jane Austen kan onder meer worden beschouwd als een kritiek op de sentimentele romans van de tweede helft van de 18e eeuw en behoort tot de overgang die leidde tot het literair realisme van de 19e eeuw. Haar realisme, haar bijtende maatschappijkritiek, haar beheersing van de vrije indirecte rede,, haar afstandelijke humor en ironie hebben haar tot een van de meest gelezen en geliefde Engelse schrijvers gemaakt.
Met de publicatie van Sense and Sensibility (1811), Pride and Prejudice (1813), Mansfield Park (1814) en Emma (1815) behaalde ze tijdens haar leven bescheiden succes, maar weinig bekendheid, aangezien de boeken anoniem werden gepubliceerd. Twee andere romans, Northanger Abbey en Persuasion, werden postuum gepubliceerd in 1818. Ten slotte begon ze aan de roman Sanditon, maar stierf voordat deze voltooid was. Ze liet ook drie delen met manuscripten van jeugdboeken achter, evenals de korte briefroman Lady Susan en de onvoltooide roman The Watsons.
Austens schrijven kreeg pas echt erkenning na haar dood, en haar zes grote romans zijn vanaf dan zelden uit druk geweest. Er was een aanzienlijke toename van haar reputatie in 1833 toen haar romans opnieuw werden gepubliceerd in de Standard Novels-serie van Richard Bentley, geïllustreerd door Ferdinand Pickering, en als set werden verkocht. Haar werken kregen geleidelijk meer erkenning en een trouwer lezerspubliek. In 1869, 52 jaar na haar dood, publiceerde haar neef James Edward Austen-Leigh een biografie van Jane Austen onder de titel A Memoir of Jane Austen, een meeslepend relaas van haar schrijfcarrière en verondersteld saai leven.
Jane Austens werken vormden de inspiratie voor talrijke andere literaire werken, waaronder moderne hervertellingen, en werden vaak herwerkt voor film, televisie en toneel, wat hun blijvende waarde en populariteit aantoont.
Belangrijkste werken
[bewerken]- "Sense and Sensibility" (1811)
- Richt zich op de zusjes Dashwood, Elinor en Marianne, en hun financiële en romantische problemen.
- Thema's: De balans tussen rede en emotie, en de maatschappelijke druk op vrouwen.
- "Pride and Prejudice (1813)
- Volgt Elizabeth Bennet en haar complexe relatie met meneer Darcy.
- Thema's: De impact van eerste indrukken, klasse, huwelijk en individuele groei.
- "Mansfieldpark" (1814)
- Centraal staat Fanny Price, die wordt weggestuurd om bij haar rijke familieleden te gaan wonen.
- Thema's: Moraliteit, sociale status en de complexiteit van gezinsdynamiek.
- "Emma" (1815)
- Vertelt het leven van Emma Woodhouse, een jonge vrouw met een voorliefde voor matchmaking.
- Thema's: De dwaasheden van zelfbedrog, het belang van sociale verantwoordelijkheid en de zoektocht naar een geschikt huwelijk.
- "Northanger Abbey" (postuum gepubliceerd in 1818)
- Parodieert gothic novels door de ervaringen van Catherine Morland.
- Thema's: Het verschil tussen realiteit en fictie, en de reis van naïviteit naar volwassenheid.
- "Persuasion" (postuum gepubliceerd in 1818)
- Vertelt het verhaal van Anne Elliot, die een relatie met kapitein Frederick Wentworth nieuw leven inblaast.
- Thema's: Het verstrijken van de tijd, spijt en de blijvende aard van liefde.