Naar inhoud springen

Koperdraad

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Koperdraad in een relais

Koperdraad is langgerekt draad dat bestaat uit roodkoper. Omdat koper een goede geleider is voor elektriciteit, wordt koperdraad zeer veel toegepast in de elektrotechniek en de elektronica. Koperdraad is redelijk bestand tegen corrosie.

Er bestaan verschillende soorten koperdraad

Koperdraad is er in zeer uiteenlopende diktes, van enkele tientallen µm (micrometer) tot enkele centimeters. Hoe dikker de draad, hoe kleiner de specifieke weerstand en dus hoe groter de stroom die ze kan voeren. Een te grote stroom zal de draad dusdanig verhitten dat deze uiteindelijk smelt. In het bijzonder voor transformatoren en motoren geldt nog een ander gevaar: de isolerende laklaag kan verbranden, waardoor er kortsluiting tussen twee draden op kan treden. Daardoor zal de stroom nog verder toenemen en kan de trafo of motor uiteindelijk verbranden.

Koperen rijdraad van Nederlandse treinen

Het meeste koperdraad heeft een ronde doorsnede. Voor sommige toepassingen worden echter andere vormen gebruikt. De rijdraad van tram, trein en trolleybus heeft twee groeven, waardoor de draad ingeklemd kan worden ten behoeve van de ophanging, terwijl de onderste helft vrij blijft voor het contact met de stroomafnemers. In de grotere transformatoren wordt plat wikkeldraad gebruikt, zodat bij grotere doorsneden de buigbaarheid in de wikkelrichting wordt bevorderd en er minder ruimte tussen de wikkelingen overblijft.

  • Enkele van de eerste trans-Atlantische telefoonkabels zijn destijds doorgebrand, doordat men aanvankelijk de spanning verhoogde om de optredende storingen en verliezen te compenseren. Later ging men over op stroomsturing.
  • De draden van een hoogspanningsleiding worden van een aluminiumlegering gemaakt, omdat koperen draden te zwaar zijn.

In onderstaande tabel staan enkele gegevens van koperdraad opgesomd.

Koperdraad[1]
Diameter Doorsnede Gewicht Weerstand Lengte Aantal Diameter S.W.G A.W.G B.W.G
Blank (mm) (mm2) Gram per km Ohm per hm per Ohm Windingen per cm2 Geëmailleerd Imperial Brown & Sharpe Birmingham
0,03 0,000707 6,29 2350 0,0426 43000 - 49 48 -
0,04 0,00126 11,2 1320 0,072 28200 - 48 46 -
0,05 0,00196 17,5 894 0,112 23500 0,080 47 - -
0,07 0,00385 34,4 455 0,220 12900 0,100 45 - -
0,08 0,00503 44,9 350 0,228 10700 0,115 44 40 -
0,09 0,00636 56,0 276 0,364 8600 0,127 43 39 -
0,10 0,00785 69,9 224 0,448 6700 0,138 42 38 36
0,12 0,0113 101 155 0,646 4860 0,163 40 37/36 35
0,15 0,0177 158 99 1,01 3120 0,200 38 35 -
0,16 0,0201 179 87 1,15 2760 0,212 38 34 -
0,18 0,0254 226 69 1,45 2270 0,236 37 33 34
0,20 0,0314 280 55,8 1,80 1890 0,259 36 32 33
0,22 0,038 339 46,1 2,18 1540 0,282 35 31 32
0,25 0,0491 438 35,7 2,80 1230 0,316 33 30 31
0,27 0,0573 511 30,6 3,28 1060 0,342 32 29 -
0,28 0,0616 550 28,5 3,52 1000 0,350 32 29 -
0,30 0,0707 629 24,8 4,03 890 0,374 31 29 30
0,32 0,0804 716 21,8 4,60 750 0,396 30 28 29
0,35 0,0962 857 18,2 5,49 640 0,430 29 27 28
0,38 0,113 1010 15,5 6,47 560 0,460 28 27 -
0,40 0,124 1120 13,96 7,20 510 0,487 27 26 27
0,45 0,159 1420 11,20 9,09 400 0,540 26 25 26
0,50 0,196 1750 8,90 11,2 310 0,595 25 24 25
0,55 0,237 2110 7,38 13,5 270 0,65 24 23 24
0,60 0,283 2520 6,21 16,2 230 0,70 23 23 -
0,65 0,332 2960 5,29 19,0 199 0,75 23 22 23
0,70 0,385 3440 4,56 22,0 174 0,81 22 21 22
0,75 0,442 3930 3,97 25,2 132 0,86 22 21 -
0,80 0,503 4490 3,49 28,8 118 0,92 21 20 21
0,85 0,567 5070 3,11 32,5 106 0,97 21 20 -
0,90 0,636 5680 2,76 36,4 96 1,03 20 19 20
0,95 0,709 6310 2,47 40,5 87 1,08 20 19 -
1,0 0,785 6990 2,26 44,8 - 1,13 19 18 -
1,1 0,95 8470 1,88 51,4 - 1,23 19 17 19
1,2 1,131 10100 1,58 64,6 - 1,34 18 17 -
1,3 1,33 11900 1,34 76,2 - 1,44 18 16 -
1,4 1,54 13700 1,16 88,2 - 1,55 17 15 -
1,5 1,77 15800 1,01 101 - 1,64 16 15 17
1,6 2,01 17900 0,887 115 - 1,75 16 14 16
1,7 2,27 20200 0,785 130 - 1,86 15 14 16
1,8 2,54 22600 0,700 145 - 1,96 15 13 15
1,9 2,84 25300 0,628 163 - 2,07 15 13 - -
2,0 3,14 28000 0,567 180 - 2,18 14 12 14
2,2 3,80 33900 0,468 218 - 2,40 13 11 - -
2,5 4,91 43800 0,363 280 - 2,80 12 10 13
3,0 7,07 62900 0,252 405 - 3,35 11 9 11
3,5 9,62 85700 0,185 550 - 3,90 10 7 10