Portaal:Leiden
 |
|
 |
 |
|
Leiden - Introductie
Leiden is een centraal in de Randstad gelegen stad. De Sleutelstad, zoals de bijnaam van de stad luidt, verwijzend naar het stadswapen, heeft de oudste universiteit van Nederland. Daarnaast is de stad bekend om de rijke geschiedenis en de oude binnenstad, met grachten, monumentale bouwwerken en hofjes. Leiden ligt in het noorden van de provincie Zuid-Holland, ongeveer 45 km zuidwestelijk van Amsterdam en ongeveer 18 km noordoostelijk van Den Haag. Door Leiden stroomt de Oude Rijn. Aan de rand van de stad splitst de Nieuwe Rijn zich af, om in de binnenstad weer samen te komen met de Oude Rijn.
Leiden heeft een lange en rijke geschiedenis en in de Gouden Eeuw was Leiden na Amsterdam zelfs de grootste stad van Holland. De bevolkingsgroei maakte een aanleg van nieuwe grachten en singels noodzakelijk. Het huidige centrum van Leiden, herkenbaar aan het singelpatroon, werd in 1659 voltooid.
Leiden kende vroeger een belangrijke textielnijverheid. Na 1400 groeide de lakenindustrie van Leiden uit tot de belangrijkste in Europa. In Leiden werd de productie voor het eerst geïndustrialiseerd.
Tegenwoordig staat Leiden zich voor op andere zaken. De stad profileert zich als Stad van Ontdekkingen, vanwege zijn concentratie van kennis: de Universiteit Leiden, het LUMC en de onderzoeksinstituten op het Leiden Bio Science Park hebben een internationale toppositie in het academisch onderwijs en onderzoek in de life sciences. Leiden huisvest ook verschillende belangrijke musea, zoals het Museum Volkenkunde, het Rijksmuseum van Oudheden, Rijksmuseum Boerhaave en Naturalis.
 |
 |
 |
De Christelijke Jongelingsvereniging Prediker 12:1a bestond van 1861 tot 1962 als jongerenvereniging in de Nederlandse stad Leiden. De vereniging maakte deel uit van een protestants-christelijke netwerk van kerkgenootschappen, verenigingen en stichtingen in de toentertijd sterk verzuilde maatschappij. Ook in andere steden bestonden vergelijkbare verenigingen. Prediker kende al snel een bloeiend en activistisch bestaan. Men deed aan straatevangelisatie en organiseerde Bijbellezingen en spreekbeurten over godsdienstige onderwerpen. Ook werden anti-kermisbijeenkomsten belegd tijdens de viering van Leidens ontzet. In 1865 werd een eigen zondagsschool opgericht. In 1867 vormde zich uit de zondagsschool een onderafdeling voor jongens van twaalf tot zestien jaar: 'I Koningen 18:12b'. In 1880 splitste deze zich in 'I Koningen 18:12b' voor de twaalf- tot veertienjarigen en 'Jozua 24:12b' voor de veertien- tot zestienjarigen. Het nu nog bestaande verenigingsgebouw stamt uit 1910 en valt op door het tegeltableau op de gevel dat is gemaakt door de voormalige plateelbakkerij Rozenburg. Prediker 12 vers 1a verwijst naar de bijbeltekst: ‘En gedenk aan uw Schepper in de dagen uwer jongelingschap, eer dat de kwade dagen komen en de jaren naderen, van dewelke gij zeggen zult: ik heb geen lust in dezelve’. In de volksmond kreeg het gebouw al snel de naam Pret van 12 tot 1. Lees verder… >>
Leiden - Bezienswaardigheden
- Pieterskerk, het grootste kerkgebouw van Leiden
- Hooglandse Kerk, de grootste nog in gebruik zijnde kerk van Leiden
- Burcht
- Hartebrugkerk, door de Leidenaars ook wel Coeli-kerk genoemd, een katholieke kerk
- Waag
- Rapenburg met het Academiegebouw
- Stadhuis met de breedste renaissancegevel van Nederland
- Hortus botanicus met bezoekerscentrum Oude Sterrewacht
- Morspoort
- Zijlpoort
- Doelenpoort
- negen molens (zie de Molens in Leiden)
- 35 hofjes (zie de Hofjes in Leiden)
- 88 bruggen binnen de singels
- enkele tientallen monumentale wevershuisjes. Eén wevershuis is als museum van binnen te bezichtigen.
- een aantal oorlogsmonumenten.
Leiden - Musea
- Academisch Historisch Museum
- Anatomisch Museum Leiden
- BuurtmuseumLeidenNoord
- Hortus botanicus
- Museum De Lakenhal (beeldende kunst en geschiedenis)
- Leiden American Pilgrim Museum
- Leidse Sterrewacht
- Molenmuseum de Valk
- Rijksmuseum Boerhaave (wetenschapsgeschiedenis)
- Museum Het Leids Wevershuis
- Naturalis Biodiversity Center
- Rijksmuseum van Oudheden
- Rijksmuseum Volkenkunde
- SieboldHuis
- Textile Research Centre
Leiden - Categorieboom
- Begraafplaats in Leiden
- Bouwwerk in Leiden
- Brug in Leiden
- Burgemeester van Leiden
- Burggraaf van Leiden
- Cultuur in Leiden
- Economie in Leiden
- Evenement in Leiden
- Gemeentelijk monument in Leiden
- Geografie van Leiden
- Geschiedenis van Leiden
- Gracht in Leiden
- Hofje in Leiden
- Hoogleraar aan de Universiteit van Leiden
- Infrastructuur in Leiden
- Kerkgebouw in Leiden
- Leidens Ontzet
- Leidse tram
- Molen in Leiden
- Museum in Leiden
- Onderwijs in Leiden
- Openbaar vervoer in Leiden
- Oppervlaktewater in Leiden
- Park in Leiden
- Pilgrim Fathers
- Politiek in Leiden
- Poort in Leiden
- Rector magnificus van de Universiteit Leiden
- Rijksmonument in Leiden
- Schilderij in Leiden
- School in Leiden
- Sport in Leiden
- Straat in Leiden
- Studentenvereniging in Leiden
- Universiteit Leiden
- Vervoer in Leiden
- Voormalig bouwwerk in Leiden
- Voormalige gracht in Leiden
- Wethouder van Leiden
- Wijk in Leiden
Leiden - Nieuwe artikelen
Binnenvestgracht · Clockhuys · Chinees restaurant Hong Kong · Dirk Antonie van Eck · Hans van Brussel · Boudewijn van Swieten · Jan de Vos I · Jan de Vos II · Jan de Vos IV · Jan Elias Kikkert · Swets & Zeitlinger · Rudi van Maanen · Lijst van straten in Leiden · Eduard IJdo · Adriaen van Gaesbeeck · Aleidus Gerardus Bosman · Prosensa · Begraafplaats Rhijnhof · Huigpark · Blekerspark · Ankerpark ·
Paul Ehrenfest was een van de parels van de Leidse universiteit: hij werkte er 20 jaar en was vooral een inspirator voor vele groten uit de natuurkunde, wiskunde en economie: onder veel meer Robert Oppenheimer en de Nobelprijswinnaars Igor Tamm, Enrico Fermi en Jan Tinbergen. Ook Albert Einstein en Paul Ehrenfest hadden een hechte band. Einstein kwam vaak op bezoek in wat nu bekend staat als het Ehrenfesthuis in Leiden. Ehrenfest leed aan ernstige depressies. In augustus 1932 schreef Einstein een brief aan het bestuur van de universiteit van Leiden, waarin hij zijn diepe bezorgdheid uitsprak en voorstellen doet om Ehrenfests werkdruk te verminderen. Het mocht niet baten. Op 25 september 1933 maakte Ehrenfest eerst een einde aan het leven van zijn vijftienjarige zoon Wassik, die aan het syndroom van Down leed en daarna aan dat van hemzelf. Uit een eerdere wanhoopsbrief bleek dat Ehrenfest de grip was kwijtgeraakt op de stormachtige ontwikkelingen binnen de theoretische natuurkunde, en dan met name door de opkomst van de kwantumfysica. Lees verder… >>
Leiden - Belangrijke jaartallen
- Ca. 1150 · Bouw van de Burcht met stenen ringmuur met kantelen
- Ca. 1200 · Oudste stadsrechtverlening
- 1294 · 1e stadsvergroting i.v.m. aankomst van uit Ieper en omstreken verdreven inwoners
- 1350 · 2e stadsvergroting (Maredorp)
- 1389 · 3e stadsvergroting (W. en ZW. van Rapenburg en Steenschuur)
- 1426 · Inwijding nieuwe Pieterskerk
- 1494 · De schilder Lucas van Leyden geboren
- 1509 · De prediker van de wederdopers Jan van Leyden geboren
- 1512 · Instorting van de ruim 100 meter hoge toren van de Pieterskerk
- 1566 · Beeldenstorm
- 1568 · Begin 80-Jarige Oorlog
- 1572 · Leiden koos de zijde van de Opstand
- 1573 · Inrichting Pieterskerk en Hooglandse Kerk voor Gereformeerde eredienst
- 1574 · Leidens Ontzet
- 1575 · Stichting universiteit
- 1576 · Bouw nieuwe gevel Stadhuis ontworpen door Lieven de Key
- 1587 · Aanleg Hortus
- 1606 · De schilder Rembrandt van Rijn geboren
- 1611 · 4e stadsuitbreiding (van Oude Vest tot Mare Singel)
- 1620 · Mayflower met Pilgrim Fathers naar New England
- 1624-1625 · Pest epidemie, bijna 10.000 inwoners overleden
- 1635 · Pest epidemie, bijna 15.000 inwoners overleden
- 1640 · Lakenhal in gebruik genomen
- 1644 · 5e stadsuitbreiding (Haven)
- 1651 · Verkoop van de Burcht aan het Leidse stadsbestuur
- 1657 · Eerste trekschuit Leiden-Haarlem
- 1659 · 6e en laatste stadsuitbreiding binnen de singels, tussen Haven en Geregracht
- 1668 · De arts en hoogleraar Herman Boerhaave te Voorhout geboren
- 1694 · Oprichting Ars Aemula Naturae
- 1723 · Inrichting eerste Synagoge aan het Levendaal
- 1785 · Oprichting Mathesis Scientiarum Genitrix
- 1804 · Leidse kanonnen van de wallen gehaald
- 1807 · Buskruitramp
- 1816 · Plaatsing van de eerste stoommachine in de Nederlandse textielindustrie door Jan van Heukelom
- 1825 · Verbouwing Korenbrug tot de huidige vorm
- 1832 · Eerste cholera epidemie
- 1835 · Stichting Rijksmuseum van Oudheden
- 1835 · Aanleg Plantsoen langs de Zoeterwoudse singel
- 1842 · Eerste trein Leiden-Haarlem
- 1843 · Opening spoorlijn Leiden-Den Haag (Voorschoten), eerste stationsgebouw
- 1848 · Opening Stedelijke Gasfabriek (eerste in Nederland), introductie gasverlichting
- 1855 · Oprichting Kweekschool voor de Zeevaart
- 1863 · Het Leids Adres
- 1864 · Sloop van de Koepoort en de Witte Poort
- 1866 · Lakenhal ingericht als Stedelijk Museum
- 1873 · Opening Academisch Ziekenhuis aan de Morssingel
- 1878 · Opening spoorlijn Leiden-Woerden
- 1878 · Aanleg drinkwaterleiding vanuit de duinen bij Katwijk door de Leidsche Duinwater Maatschappij
- 1879 · Ingebruikneming paardentram met twee lijnen (Zijlpoort-station en Plantage-station)
- 1883 · Stichting Meelfabriek De Sleutels door A.J. Koole en A. De Koster sr.
- 1884 · Oprichting standbeeld voor Pieter Adriaansz. van der Werff op de Ruïne
- 1890 · Ingebruikname telefoonnet
- 1896 · Singels toegevoegd aan de gemeente Leiden, annexatie gedeelten van Zoeterwoude, Oegstgeest en Leiderdorp
- 1900 · Alle percelen binnen de bebouwde kom op het drinkwaterleidingnet aangesloten
- 1903 · Besluit tot sloop van molen "de Oranjeboom" staande aan het plantsoen
- 1903 · Opening eerste magazijn "De Zon" van Vroom & Dreesmann aan de Aalmarkt
- 1903 · Opening Gemeentelijk Slachthuis
- 1907 · Ingebruikneming Lichtfabrieken
- 1907 · Eerste particuliere aansluiting op het elektriciteitsnet
- 1909 · Opening Luxor Theater (eerste Leidse bioscoop)
- 1920 · Annexatie gedeelten van Leiderdorp, Oegstgeest en Zoeterwoude
- 1929 · Stadhuisbrand
- 1931 · Feestelijke opening Leidse Hout
- 1932 · Opening Academisch Ziekenhuis aan de Rijnsburgerweg
- 1966 · Annexatie Broek- en Simontjespolder (t.b.v. bouw Merenwijk)
- 1969 · Veemarkt verhuist van Nieuwe Beestenmarkt en Lammermarkt naar Groenoordhallen
- 1978 · Sluiting Grofsmederij
- 1982 · Aanwijzing van de binnenstad tot beschermd stadsgezicht
- 1984 · Start Leiden Bio Science Park
- 1985 · Eerste nieuwbouw Leids Universitair Medisch Centrum in gebruik genomen
- 2004 · N11 van Bodegraven tot Leiden geheel gereed
- 2011 · Aanwijzing Zuidelijke Schil als beschermd stadsgezicht
- 2012 · Groenoordhallen gesloopt
- 2014 · Muziekpodium Gebr. De Nobel geopend
Leiden - Evenementen
- Leidse Jazzweek (week vanaf de derde woensdag van januari)
- Winterbierfestival Leiden (laatste zondag van januari)
- Scratch Muziekdagen (februari)
- Leidse Singelloop (april)
- LeidenWalk (april)
- Marathon van Leiden (mei)
- Zomerjam (niet meer georganiseerd)
- Leidse Draaiorgeldag (april)
- Gouden Spike (juni)
- Schemerstad(juni)
- Lakenfeesten (juni/juli)
- Leiden Chess Tournament (juli)
- De Gouden Pet (eind juni)
- Rembrandtfestival (weekend rond 15 juli)
- Werfpop (juli)
- EL CID-week (augustus)
- Rapenburgfestival (wordt niet meer georganiseerd)
- 100 Bruggenloop (september)
- Ontzettend Leiden (weekeinde voor 3 oktober)
- 3 oktoberfeest (2 en 3 oktober)
- Leids Film Festival (laatste weekend van oktober)
- Biggg Festival Leiden (tweede weekend november)
- Bokkenwandeling (november)
Zie ook de categorie Evenement in LeidenLeiden - Gewenste artikelen
Op het terrein van kunst, cultuur, wetenschap, techniek, geschiedenis en economie zijn nog veel mogelijkheden tot aanvulling van de artikelen met een relatie tot Leiden. Ook zijn er op deze pagina nog allerlei 'rode' links (zie ook hieronder bij 'Navigatie'), oftewel artikelen die nog ontbreken. Artikelen opgenomen in Gewenste artikelen/Leiden zijn artikelen die nog geschreven moeten worden. Vermeld artikelen die opvallend mager zijn of dringend redactie nodig hebben op Portaal:Leiden/Dit kan beter.
Leiden - Dit kan beter
Dit kan beter:
|
| Zicht op (links) de Herengracht en (midden) de Scheluwbrug over de Nieuwe Rijn bij de Haven in Leiden |
Leiden - Navigatie
· 
· 
· · · · · · · · · · · · · · · · | Subportalen van Nederland |
|---|
|
Provincie: Friesland Regio's: Heuvelland · Parkstad Limburg · Twente · Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug Steden: Amsterdam · Arnhem · Baarn · Breda · Den Haag · Gouda · Haarlem · 's-Hertogenbosch · Leiden · Maastricht · Nijmegen · Rotterdam · Súdwest-Fryslân · Utrecht · Valkenburg aan de Geul |
| Subportalen van Steden |
|---|
| Amsterdam · Antwerpen · Arnhem · Barcelona · Berlijn · Boekarest · Breda · Brugge · Brussel · Den Haag · Gent · Gouda · 's-Hertogenbosch · Istanboel · Kortrijk · Leiden · Londen · Maastricht · New York · Nijmegen · Parijs · Rotterdam · San Francisco · Utrecht |