hoeden

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  hoeden    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈhudə(n) / (2 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /ˈɦu.də(n)/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ˈɦu.də(n)/
  • (Limburg): /ˈhu.də(n)/

Woordafbreking

• hoe·den

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘beschermen’ voor het eerst aangetroffen in 901
• afgeleid van hoede met het achtervoegsel -en

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
hoeden	hoedde	gehoed
zwak -d	volledig

Werkwoord

hoeden

1. overgankelijk een kudde dieren verzorgen en in de gaten houden

   • De herder hoedden hun schaapjes in het veld. 

   ▸ Hij ging op het geluid af en zag, op een bergweitje tussen de rotsen, een kleine donkere jongen zijn geiten hoeden.

2. wederkerend zich ~ voor zorgen dat een bedreiging geen werkelijkheid wordt

   • Je moet je ervoor hoeden dat je computer niet besmet wordt door een virus. 

Hyponiemen

• behoeden, verhoeden

Afgeleide begrippen

• hoeder

Vertalingen

    1. een kudde dieren verzorgen en in de gaten houden   

Duits: hüten (de) Engels: tend (en), guard (en), keep (en), look after (en), watch over (en)

Frans: garder (fr) Spaans: pastorear (es), guardar (es), custodiar (es)

    2. zorgen dat een bedreiging geen werkelijkheid wordt   

Engels: guard against (eng), beware of (eng)

Zelfstandig naamwoord

de hoeden mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord hoed

Afgeleide begrippen

• hoedenmaker, hoedenplank, hoedenspeld

Gangbaarheid

• Het woord hoeden staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "hoeden" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.