Przejdź do zawartości

Américo Tomás

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Américo Thomaz
Ilustracja
Américo Tomás w 1968
Data i miejsce urodzenia

19 listopada 1894
Lizbona

Data i miejsce śmierci

18 września 1987
Cascais

Prezydent Portugalii
Okres

od 9 sierpnia 1958
do 25 kwietnia 1974

Przynależność polityczna

Unia Narodowa

Poprzednik

Francisco Craveiro Lopes

Następca

António de Spínola

Minister Marynarki
Okres

od 6 września 1944
do 14 sierpnia 1958

Przynależność polityczna

Unia Narodowa

Poprzednik

Mesquita Guimarães

Następca

Mendonça Dias

podpis
Odznaczenia
Wstęga Trzech Orderów (Portugalia) Wstęga Dwóch Orderów (Portugalia) Wielki Łańcuch Orderu Wieży i Miecza (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu Chrystusa Komandor Orderu Chrystusa Krzyż Wielki Orderu Avis (Portugalia) Wielki Oficer Orderu Avis (Portugalia) Komandor Orderu Avis (Portugalia) Wielki Łańcuch Orderu św. Jakuba od Miecza (Portugalia) Oficer Orderu św. Jakuba od Miecza (Portugalia) Order Imperium (Portugalia) Wielki Łańcuch Orderu Infanta Henryka (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu Edukacji Publicznej (Portugalia) Łańcuch Orderu Karola III (Hiszpania)

Américo Deus Rodrigues Thomaz (ur. 19 listopada 1894, zm. 18 września 1987) – portugalski polityk i wojskowy, w latach 1958–1974 prezydent Portugalii.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Américo Tomás urodził się w Lizbonie. Jego rodzicami byli António Rodrigues Tomás i Maria da Assunção Marques. Od 1904 roku uczęszczał do Liceu da Lapa, ukończył tę szkołę w 1911 roku. Następnie uczył się w Escola Politécnica w latach 1912–1914, po czym wstąpił do Escola Naval (Akademii Marynarki Wojennej)[1]. Po jej ukończeniu w 1916 roku został wcielony do portugalskiej Marynarki Wojennej. W 1918 roku otrzymał awans na stopień porucznika.

W październiku 1922 roku ożenił się z Gertrudes Ribeiro da Costa. Mieli dwoje dzieci, Marię Natalię Rodrigues (ur. 1925) i Marię Madalenę Rodrigues (ur. 1930)[1].

W roku 1944 objął stanowisko Ministra Marynarki. Pełnił tę funkcję aż do objęcia stanowiska prezydenta.

W 1958 roku został wybrany przez ówczesnego premiera António Salazara na kandydata na prezydenta rządzącej Unii Narodowej. Nominacja spotkała się ze sprzeciwem opozycji i wystawieniem własnego kandydata – Humberto Delgado. Początkowo wydawało się, że wybory zakończą się pewną wygraną Tomása. Według oficjalnych wyników Tomás otrzymał 52,6%, a Delgado 23,5%. Większość obserwatorów wyborów uznała, że Delgado wygrałby wybory, gdyby te nie były sfałszowane. Salazar w obawie o przegraną swojego kandydata w kolejnych wyborach, przeforsował zmiany w konstytucji przekazującej wybór prezydenta członkom Parlamentu, który był wówczas mocno kontrolowany przez reżim[2][3].

Tomás został ponownie wybrany na stanowisko prezydenta w 1965 i 1972 roku.

W 1968 Salazar doznał wylewu krwi i został odsunięty od władzy. Tomás wybrał Marcelo Caetano na funkcję premiera. Jednak nigdy nie konsultował swego wyboru z Salazarem. Salazar do śmierci w 1970 roku był przekonany, że cały czas sprawuje urząd premiera.

25 kwietnia 1974 roku rozpoczęła się tzw. rewolucja goździków, która doprowadziła do upadku po 48 latach rządów autorytarnych w Portugalii. W wyniku rewolucji Tomás zrezygnował ze stanowiska i wyjechał do Brazylii[2]. Pozwolono mu wrócić do Portugalii w 1980 roku, ale odmówiono mu prawa do specjalnego systemu emerytalnego, przysługującego byłym prezydentom republiki[3].

Americo Tomás zmarł w wieku blisko 93 lat w klinice w Cascais z powodu powikłań po operacji.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Z racji pełnienia urzędu prezydenta (ex officio) wielki mistrz orderów portugalskich[4]:

Pozostałe odznaczenia[5]:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Américo de Deus Rodrigues Tomás [online], jorgesampaio.arquivo.presidencia.pt [dostęp 2017-11-15].
  2. a b Eleições presidenciais de 1958 [online], www.iscsp.utl.pt [dostęp 2017-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-06].
  3. a b http://dre.pt/pdfgratis/1974/04/09701.pdf
  4. Ordens Honoríficas e Condecorações Militares Portuguesas. Estado-Maior do Exêrcito, 1972.
  5. Nacionais com Ordens Portuguesas
  6. Joaquim Veríssimo Serrão: História de Portugal: A governacao de Salazar: Grandeza e declinio (1960-1968). Lizbona: Editorial Verbo, 2010, s. 77