Przejdź do zawartości

Andrzej Mokronowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Mokronowski
Ilustracja
Herb
Bogoria
Rodzina

Mokronowscy herbu Bogoria

Data i miejsce urodzenia

25 maja 1713[1]
Warszawa

Data i miejsce śmierci

14 czerwca 1784
Warszawa

Ojciec

Konstanty Franciszek Mokronowski

Matka

Ewa Bromirska

Żona

Izabella Poniatowska

Odznaczenia
Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów) Order Orła Białego

Andrzej Mokronowski (Mokronoski) herbu Bogoria (ur. 25 maja 1713 roku, zm. 14 czerwca 1784 w Warszawie) – kuchmistrz nadworny króla Prus[2], marszałek konfederacji koronnej, marszałek i poseł ziemi warszawskiej na sejm 1776 roku[3], wojewoda mazowiecki w 1781, generał-lejtnant wojsk koronnych w 1759, generał major wojsk francuskich w 1754, generał major w 1752, generał inspektor kawalerii w 1754, poczmistrz generalny w latach 1763–1764, poseł na sejmy, członek Komisji Edukacji Narodowej w latach 1776–1784[4], starosta ciechanowski[5] i janowski[6], starosta tłumacki[7] i janowski, wolnomularz[8].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny szlacheckiej używającej herbu rodu Bogoriów i zapewne się z niego wywodzącej. Mokronoscy byli właścicielami m.in. Grodziska pod Warszawą (Grodziska Mazowieckiego). Służył w stopniu majora w pułku dragonów Stanisława Leszczyńskiego, po jego upadku udał się do Francji i przez osiem lat służył w wojsku francuskim pod dowództwem marszałków de Coigny i de Belle-Isle. Po powrocie do Polski został generałem lejtnantem, był stronnikiem partii hetmańskiej.

Jako poseł ziemi bielskiej na sejm konwokacyjny 7 maja 1764 podpisał manifest, uznający odbywający się w obecności wojsk rosyjskich sejm za nielegalny[9]. W czerwcu 1764 roku musiał opuścić kraj i udał się do Berlina[8].

W 1768 pojednał się z królem Stanisławem Augustem i po powrocie do kraju otrzymał starostwo tłumackie. W 1776 został wybrany marszałkiem sejmu konfederackiego. Poseł na sejm 1778 roku z ziemi bielskiej[10]. Był członkiem Komisji Dobrego Porządku w 1780[11]. W 1781 został wojewodą mazowieckim. Na sejmie 1782 został konsyliarzem Rady Nieustającej[12]. Członek Departamentu Interesów Cudzoziemskich Rady Nieustającej w 1783[13].

Był jednym z pierwszych polskich masonów, założył lożę wolnomularską Trzech Braci w Warszawie w 1744[14]. Był Wielkim Mistrzem Wielkiego Wschodu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1784[15]. Był drugim mężem Izabelli Poniatowskiej, siostry polskiego króla Stanisława A. Poniatowskiego[8].

W 1775 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława a w 1776 Orderem Orła Białego[16][8]. Spoczął w krypcie kościoła kapucynów w Warszawie przy ul. Miodowej.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dane biograficzne na stronie Sejmu Wielkiego
  2. Kazimierz Marian Morawski, Wolnomularstwo a Polska w dobie dziejowej przed rewolucją francuską, w: Pamiętnik V Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie, t. I, Lwów 1930, s. 244.
  3. Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 527.
  4. Ambroise Jobert, Komisja Edukacji Narodowej w Polsce (1773–1794). Jej dzieło wychowania obywatelskiego, przełożyła i uzupełniła Mirosława Chamcówna, przedmową opatrzył Henryk Barycz, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1979, s. 277.
  5. Ciesielski mylnie podaje jako ciechanowiecki
  6. Tomasz Ciesielski, Generałowie wojska koronnego w latach 1717-1763, w: Organizacja armii w nowożytnej Europie: struktura – urzędy – prawo – finanse, Zabrze 2011, s. 465.
  7. Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki, Wojsko koronne. Sztaby i kawaleria, Kraków 2002, s. 32-33, kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 217.
  8. a b c d S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).
  9. Józef Zaleski, Panowanie Stanisława Augusta Poniatowskiego do czasu Sejmu Czteroletniego, 1887, s. 21, Dyaryusz seymu convocationis siedmio-niedzielnego warszawskiego : zdania, mowy, projekta y manifesta w sobie zawierający przez sessye zebrany r.p. 1764, s. 4-6.
  10. Witold Filipczak, Sejm 1778 roku, Warszawa 2000, s. 348.
  11. Ordynacya Miasta J.K.Mci Bielska W Woiewodztwie Podlaskim Leżącego W Possesyi Uprzywileiowaney Jaśnie Oświeconey Z Xiąząt Poniatowskich Branickiey Kasztelanowy Krakowskiey, Hetmanowy Wielkiey Koronney Będącego Na Kommissyi Boni Ordinis Z Reskryptu Nayiaśnieyszego Krola [...] Stanisława Augusta [...] Przez Kommissarzow Tymże Reskryptem Wyznaczonych Roku 1779. Odprawuiącey Się, Po Rozeznaniu Licznych Okoliczności I Kategoryi Udziałana Z Aktu Kommissyi Teyże Wyięta, Warszawa 1780, s. 62.
  12. Volumina Legum, t. IX, Kraków 1889, s. 2.
  13. Kolęda warszawska na rok przybyszowy 1783, Warszawa 1783, [b.n.s]
  14. Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738 – 1821 poprzedzony zarysem historji wolnomularstwa polskiego i ustroju Wielkiego Wschodu Narodowego Polskiego, Kraków 1929, s. 36
  15. Tamże, s. 24
  16. Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 183.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]