Przejdź do zawartości

Beta2-mimetyki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Beta2-mimetyki, leki β-adrenergiczne – grupa leków działających agonistycznie w stosunku do receptorów β2 zlokalizowanych w ścianach dróg oddechowych. Są wykorzystywane w terapii astmy oskrzelowej, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc oraz innych chorób przebiegających z obturacją w drogach oddechowych.

Leki β-adrenergiczne
α i β-mimetyki
nieselektywne β-mimetyki
β2-mimetyki selektywne

krótkodziałające:

długodziałające:

Mechanizm działania

[edytuj | edytuj kod]

Beta2-mimetyki wybiórczo pobudzają receptory β2 w oskrzelach, aczkolwiek wykazują także niewielkie działanie poza układem oddechowym.

Lek wiąże się z receptorem, co powoduje odłączenie podjednostki a (Gs) i w efekcie aktywację cyklazy adenylowej. Prowadzi to do konwersji ATP i powstania cAMP. aAMP aktywuje kinazy PKA i PKG. Następstwem jest reakcja kaskadowa powodująca w zależności od umiejscowienia receptorów β2 różne skutki.

Pobudzenie receptorów β powoduje:

Czas działania

[edytuj | edytuj kod]
Salbutamol

Beta2-mimetyki dzieli się na krótko- (4-6 h) (SABA) i długodziałające (> 12 h) (LABA). Za dłuższy czas działania odpowiada większa lipofilność, wysokie powinowactwo do receptora oraz duża siła pobudzania.

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Beta2-mimetyków używa się w terapii chorób układu oddechowego przebiegających ze skurczem dróg oddechowych, głównie w astmie i POChP. Salbutamol znajduje także zastosowanie w szybkim obniżeniu zagrażającej życiu hiperpotasemii. Wśród wskazań niezarejestrowanych w Polsce wymienia się również zahamowanie czynności skurczowej macicy w przypadku zagrażającego porodu przedwczesnego. Wbrew powszechnemu przekonaniu, zastosowanie Beta2-mimetyków nie powoduje zniesienia obrzęku gardła i krtani (np. w przebiegu tzw. krupu krtaniowego lub reakcji anafilaktycznej)[1], ponieważ receptory β2 nie są zlokalizowane w tych narządach[2].

Działania niepożądane

[edytuj | edytuj kod]

Leki te są stosowane głównie drogą wziewną. Taka droga podania minimalizuje potencjalne efekty uboczne. Mimo tego, że obecnie stosuje się leki wybiórcze w stosunku do receptora β2, wykazują one także słaby efekt ogólnoustrojowy.

Podczas stosowania β2-mimetyków mogą wystąpić: tachykardia, drżenie mięśni szkieletowych, hipokaliemia, wzrost stężenia kwasu mlekowego w osoczu, bóle głowy, hiperglikemia, wydłużenie skorygowanego odstępu QT.

Dawkowanie

[edytuj | edytuj kod]

Formy krótkodziałające stosuje się głównie doraźnie w celu opanowania napadu duszności. Formy o przedłużonym czasie działania podaje się 2 razy dziennie w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi lekami.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. medumedu.pl [online], medumedu.pl [dostęp 2022-07-07].
  2. Jak działa adrenalina i kiedy ją stosować? [online], www.mp.pl [dostęp 2022-07-07] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ryszarda Chazan: Beta2-mimetyki. Medycyna Praktyczna, 2001-11-21. [dostęp 2016-02-02].