Przejdź do zawartości

Biomasa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Plantacja trzciny cukrowej
Proso rózgowe, jedna z roślin wykorzystywanych w USA jako paliwo

Biomasa – oznacza ulegającą biodegradacji frakcję produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej (w tym substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego), leśnej i powiązanych gałęzi przemysłu, w tym rybołówstwa i akwakultury, a także biogazy i ulegającą biodegradacji frakcję odpadów przemysłowych i komunalnych[1].

Wyróżnia się czasem fitomasę (biomasę roślin) oraz zoomasę (biomasę zwierząt), a także biomasę mikroorganizmów (np. plankton). Inny podział wyróżnia w ekosystemach biomasę producentów i biomasę konsumentów, które składają się na całkowitą biomasę biocenozy (oszacowania dotyczące biosfery). Biomasa producentów tworzona jest w procesie fotosyntezy. Konsumenci i reducenci (destruenci) tworzą swoją biomasę kosztem biomasy producentów.

Produkcja biomasy

[edytuj | edytuj kod]
Słoma w postaci balotów jest przykładem biomasy

Poprzez fotosyntezę energia słoneczna jest akumulowana w biomasie, początkowo organizmów roślinnych, później w łańcuchu pokarmowym także zwierzęcych. Energię zawartą w biomasie można wykorzystać dla celów człowieka. Polega to na przetwarzaniu na inne formy energii poprzez spalanie biomasy lub spalanie produktów jej rozkładu. W wyniku spalania uzyskuje się ciepło, które może być przetworzone na inne rodzaje energii, np. energię elektryczną.

Biomasa wyrażana jest w postaci świeżej masy (organizmów żywych lub naturalna masa organizmów żywych) oraz suchej masy (masa organizmów żywych po wysuszeniu lub odparowaniu wody). Biomasa wyrażana jest w jednostkach wagowych (np. gram lub kilogram), a także w przeliczeniu na węgiel organiczny lub w jednostkach energii (kaloria, dżul).

Pomiar biomasy pozwala obliczyć produkcję biologiczną (zob. produktywność) poszczególnych jednostek organizacji biologicznej: osobnika, populacji, biocenozy, ekosystemu, biomu czy całej biosfery.

Rodzaje biomasy

[edytuj | edytuj kod]

Do celów energetycznych wykorzystuje się najczęściej:

W Polsce na potrzeby produkcji biomasy można uprawiać rośliny szybko rosnące:

Wady i zalety

[edytuj | edytuj kod]

Spalanie biomasy jest uważane za korzystniejsze dla środowiska niż spalanie paliw kopalnych, gdyż zawartość szkodliwych pierwiastków (przede wszystkim siarki) w biomasie jest niższa niż w przeciętnym węglu. Źródła biomasy są też stosunkowo jednorodnie rozmieszczone przestrzennie, co potencjalnie ogranicza konieczność transportu w stosunku do paliw kopalnych.

Biomasa ma teoretycznie korzystniejszy bilans dwutlenku węgla od paliw kopalnych ze względu na to, że rosnąc pochłania jego część w procesie fotosyntezy. Chęć ograniczenia emisji CO2 skutkowała wprowadzeniem subsydiów dla uprawy roślin energetycznych, a następnie wprowadzeniem obowiązku współspalania biomasy wraz z paliwami kopalnymi w elektrowniach. W praktyce bilans CO2 jest znacznie mniej korzystny niż wynika to z obliczeń teoretycznych, ze względu na emisje w trakcie produkcji (np. przeróbki na pelety) oraz transportu biomasy. Według badań Princeton University wykorzystanie biomasy do celów energetycznych dopiero po ok. 100 latach bilansuje emisję CO2 do zera[2].

Metody wykorzystania energetycznego biomasy

[edytuj | edytuj kod]

Tradycyjnie powszechnie wykorzystuje się biomasę do ogrzewania i gotowania. W ramach wysiłków dążących do uniezależnienia potrzeb energetycznych od paliw kopalnych pojawiła się również tendencja do zaawansowanej konwersji biomasy, głównie do produkcji energii elektrycznej w elektrowniach cieplnych. Największy w Polsce kocioł opalany biomasą znajduje się w Elektrowni Połaniec. Oprócz bezpośredniego spalania wysuszonej biomasy, energię pochodzącą z biomasy uzyskuje się również poprzez:

Wykorzystanie energetyczne biomasy w Polsce w latach 2005–2012

[edytuj | edytuj kod]

W większości polskich elektrowni w latach 2005–2012 realizowano tzw. współspalanie, czyli spalanie węgla z dodatkiem biomasy, a nie czystej biomasy. W związku z brakiem odpowiedniej wentylacji linii technologicznych doszło do szeregu pożarów i wybuchów, w tym z ofiarami śmiertelnymi[3].

Regulacja rynku biomasy

[edytuj | edytuj kod]

W Unii Europejskiej przemysł energetyczny ma obowiązek korzystania z biomasy jako paliwa. Ze względu na niewystarczającą podaż w Europie i wyższe ceny praktyczną konsekwencją tych regulacji jest import biomasy spoza Unii Europejskiej, np. z Afryki czy Azji, co niweczy korzyści związane z ograniczeniem emisji.

W Polsce z importu pochodzi 85% biomasy[4][5]. Przykładem może być elektrownia Dalkia Łódź, która importuje biomasę (zrębki drzewne) z Republiki Komi (Rosja), przewożąc co miesiąc około 7 tys. ton zrębków na odległość ponad 7 tys. km[6]. Równocześnie znaczna część polskiej biomasy jest spalana przez elektrownie niemieckie[7]. Inne elektrownie importują np. łupiny orzechów olejowca gwinejskiego z Malezji[8].

Z kolei w Wielkiej Brytanii spala się ponad 6 mln ton biomasy drzewnej pochodzącej ze Stanów Zjednoczonych i transportowanej na odległość 7400 km transportem morskim[9].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu. (CELEX: 32014R0651).
  2. The fuel of the future: Environmental lunacy in Europe. The Economist, 2013.
  3. Przy współspalaniu paliło się nie raz. WNP.PL, 2012.
  4. Produkcja biomasy na potrzeby własne energetyki. Forum Biomasy, 2012.
  5. The Department for Transport will not commit to biofuels yet. Action Aid UK, 2010. [dostęp 2012-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-09)].
  6. Centrozap sprzedaje w Polsce biomasę z Rosji. WNP, 2012.
  7. Drewno z Polski trafia do niemieckich elektrowni?. CIRE, 2013.
  8. Znowu fetor z portu w Gdyni. Powód: biomasa. 2015.
  9. British Power Stations Are Burning Wood From US Forests – To Meet Renewables Target.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Łabno G., Ekologia – Słownik encyklopedyczny, Wyd. Europa, Wrocław 2006.
  • Słownik hydrobiologiczny – terminy, pojęcia, interpretacje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
  • Hłuszyk H., Stankiewicz A., Szkolny słownik – Ekologia. WSiP, Warszawa 1996.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]