Przejdź do zawartości

Filharmonia Nowojorska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Filharmonia Nowojorska
New York Philharmonic
Ilustracja
Inne nazwy

New York Philharmonic, NYPO

Rok założenia

1842

Pochodzenie

 Stany Zjednoczone

Gatunek

muzyka poważna

Instrumentarium
orkiestra symfoniczna
Strona internetowa

Filharmonia Nowojorska (ang. New York Philharmonic, NYPO) – amerykańska orkiestra symfoniczna zaliczana do tzw. Wielkiej Piątki orkiestr USA.

Jest najstarszą nieprzerwanie działającą orkiestrą w USA i jedną z najstarszych na świecie[1][2]. Jej siedzibą jest David Geffen Hall, mieszcząca się w nowojorskim Lincoln Center w Upper West Side na Manhattanie[2]. Od 2018 dyrektorem muzycznym NYPO jest Jaap van Zweden[3].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W 1842 powstało Philharmonic Society of New York – organizacja zrzeszająca muzyków, której założycielem był skrzypek i dyrygent Ureli Corelli Hill. 7 grudnia tegoż roku odbył się koncert inauguracyjny; 60 muzyków pod batutą Hilla zagrało m.in. V Symfonię Beethovena, w Apollo Rooms na Broadwayu przed publicznością liczącą 600 osób[1][4]. W pierwszym sezonie odbyły się trzy koncerty, a przez cały XIX wiek Filharmonia grała od czterech do ośmiu różnych programów każdego sezonu, w tym pierwsze amerykańskie wykonania II, III, IV, VII, VIII i IX Symfonii Beethovena[1].

W 1928 Filharmonia połączyła się z orkiestrą New York Symphony (założoną jako Towarzystwo Symfoniczne w 1878 przez Leopolda Damroscha). Odtąd oficjalna nazwa zespołu to Philharmonic-Symphony Society of New York[1], a jej organem zarządzającym jest The Philharmonic-Symphony Society of New York, Inc.[5].

W 1930 orkiestra, prowadzona wówczas przez Arturo Toscaniniego, odbyła trasę koncertową po Europie, co dało początek wymianie kulturalnej pomiędzy krajami, w tym ze Związkiem Radzieckim (1959) i Koreą Północną (2008)[1]. W Polsce orkiestra wystąpiła 28 czerwca 2000, w Teatrze Wielkim w Warszawie.

Dyrektorzy muzyczni/ dyrygenci

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiału źródłowego[3])

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Barbara Haws, New York Philharmonic, Oxford Music Online. Grove Music Online, 16 października 2013, DOI10.1093/gmo/9781561592630.article.A2252043, via Oxford University Press [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. a b Overview [online], New York Philharmonic [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  3. a b Music Directors and Advisors [online], New York Philharmonic [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  4. Barbara L. Ciccarelli, Hill, Ureli Corelli, American National Biography, luty 2000, DOI10.1093/anb/9780198606697.article.1800573, via Oxford University Press [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  5. Philharmonic-Symphony Society Of New York Inc/The [online], Bloomberg [dostęp 2021-02-28] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]