Przejdź do zawartości

Hey Jude

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hey Jude
Okładka
Wykonawca singla
The Beatles
Wydany

26 sierpnia 1968

Nagrywany

31 lipca – 2 sierpnia 1968
Trident Studios (Londyn)

Gatunek

rock

Długość

7:05

Wydawnictwo

Apple Records

Producent

George Martin

Format

winyl 7”

Autor

Lennon/McCartney

Singel po singlu
„Lady Madonna”
(1968)
„Hey Jude”
(1968)
„Don’t Let Me Down”
(1969)

Hey Judeballada rockowa[1] zespołu The Beatles. Została napisana przez Paula McCartneya. Ta trwająca 7 minut i 9 sekund piosenka przez dwa tygodnie była numerem jeden na brytyjskich listach przebojów, zaś w Stanach Zjednoczonych pozostała na szczycie listy magazynu „Billboard” przez dziewięć tygodni, co stanowi rekord, jeśli chodzi o piosenki tego zespołu. Sprzedaż singla sięgnęła 8–10 mln egzemplarzy.

Piosenka, pierwotnie zatytułowana Hey Jules, została napisana przez McCartneya dla syna Johna Lennona, Juliana, aby załagodzić jego cierpienia związane z rozwodem ojca z Cynthią Powell. Piosenka ta trafiła na wiele list Best of…, włączając w to te, które zostały utworzone przez magazyn „Rolling Stone”.

Inspiracja, kompozycja

[edytuj | edytuj kod]

Po rozwodzie Johna i Cynthii Paul McCartney odwiedził ich syna, Juliana. Ze względu na długoletnią przyjaźń między muzykami czuł się zobowiązany do pomocy tej rodzinie w trudnych momentach[2]. Według słów artysty właśnie wtedy powstał pomysł na utwór, zatytułowany początkowo „Hey Jules”, a następnie przemianowany na „Hey Jude” ze względu na lepsze brzmienie tytułu[2]. Cynthia Powell zaś odebrała kompozycję jako troskę McCartneya o losy jej rodziny[3]. Julian Lennon, który miał bliższy kontakt z McCartneyem niż z ojcem, dowiedział się o tym, że „Hey Jude” została zadedykowana jemu, niemalże dwadzieścia lat później[3]. Niezależnie od intencji artysty wiele osób było zdania, że piosenka ta jest skierowana do nich, włączając w to Johna Lennona[4].

Poza Lennonem, za odbiorcę tej piosenki uważała się także dziennikarka „Daily Express”, Judith Simons[5]. Wiele osób (w tym Lennon) wysuwało też hipotezy, że McCartney, mając problemy z Jane Asher, jego byłą partnerką, napisał Hey Jude jako podświadome „przesłanie dla siebie”[6]. Kiedy Lennon wspomniał, że myślał, że „Hey Jude” została napisana dla niego, McCartney zaprzeczył, po czym powiedział Johnowi, że napisał piosenkę o sobie[7].

McCartney początkowo grał tę piosenkę dla swoich przyjaciół i innych muzyków, podobnie zresztą postąpił z „Yesterday[3].

Nagranie

[edytuj | edytuj kod]

The Beatles nagrali łącznie 25 kompletnych wersji tego utworu 29 i 30 lipca 1968 w studiu przy Abbey Road w Londynie. Najważniejszą zaplanowali jednak nagrać w Trident Studios, ze względu na to, iż tamtejsze pomieszczenie posiadało lepsze wyposażenie. Jedna z nich jest dostępna na 3. wydaniu Antologii zespołu. Najważniejsze elementy ścieżki nagrano w Tridencie 31 lipca. Producentem został George Martin. Stworzono cztery wersje utworu, za najlepszą uchodzi najwcześniejsza. Piosenkę ukończono 1 sierpnia, dodając do niej partię orkiestry złożonej z 10 skrzypiec, 3 wiolonczeli, 3 altówek, 2 fletów, 1 kontrafagotu, 1 fagotu, 1 klarnetu, 1 klarnetu kontrabasowego, 4 trąbek, 2 waltorni, perkusji, 2 kontrabasów i puzonu – łącznie 36 instrumentów. Podczas końcowych nagrań The Beatles poprosili członków zespołu, aby ci klaskali podczas refrenu w ustalonym rytmie. Większość przystała na tę propozycję[8].

Ringo Starr niemal spóźnił się ze swoim wejściem. Opuścił studio niezauważony przez innych członków zespołu, podczas gdy rozpoczęto nagrywanie. Powrócił jednak na czas, by rozpocząć swoją partię[2]. Podczas nagrywania głównej wersji utworu odpowiednio w 2:56 i 2:58 minutach nagrania Lennon krzyknął: Wrong chord!, Fucking hell!. Ma to miejsce po tym, jak śpiewa „let her into your skin”, McCartney zaś w tym momencie wykonuje „let her under your skin”. Dźwiękowiec obecny wtedy w studiu, Ken Scott, przyznał, że podczas obróbki obsceniczny zwrot wycięto[3].

George Harrison podczas prób dodawał własne partie gitarowe, co wywoływało konflikt z McCartneyem[8][9]. W wywiadzie z 1994 roku McCartney wyznał, że narzucał członkom zespołu swój punkt widzenia pod wpływem stresu i presji popularności grupy[2].

Ron Richards, który pracował dla George’a Martina, odkrywca zespołu The Hollies, uczestniczył w wielu sesjach nagraniowych The Beatles. Stwierdził on, że podczas prób McCartney narzucał własne porządki, nie znosił sprzeciwu i był gotów do wszelkich poświęceń dla osiągnięcia jak najlepszych efektów.

Singiel

[edytuj | edytuj kod]

Chociaż piosenka ta została nagrana podczas przygotowywania płyty The Beatles, zawsze była uważana za singiel, nie zaś część tego wydawnictwa[8][10][11][12]. Singiel „Hey Jude” ukazał się nakładem Apple Records 26 sierpnia 1968 w Stanach Zjednoczonych, a 30 sierpnia w Wielkiej Brytanii; na jego stronie B znalazła się piosenka „Revolution”. Płyta doszła na szczyty list przebojów w jedenastu krajach[potrzebny przypis]. Był to drugi[13] najlepiej sprzedający się singiel zespołu, zaraz po „I Want to Hold Your Hand[13][14]. Łącznie na świecie nabyto 8[15]–10[13] mln egzempalrzy.

Lennon chciał, aby to utwór „Revolution” znalazł się na stronie A, jednak nie zgodzili się na to pozostali członkowie zespołu. W wywiadach dla amerykańskich czasopism „Rolling Stone” (1970) i „Playboy” (1980) nadal nie zgadzał się z tą decyzją.

Teledysk

[edytuj | edytuj kod]

The Beatles zatrudnili Michaela Lindsay-Hogga do nakręcenia teledysku do „Hey Jude”. Ten miał już doświadczenie przy podobnych produkcjach, stworzył m.in. wideoklip do „Paperback Writer”. Wcielili w życie pomysł wykonania na żywo z udziałem moderowanej publiczności. Utwór wykonano podczas The Frost Programme, obecni goście wykonali razem z zespołem drugą część piosenki.

Popularność

[edytuj | edytuj kod]

Piosenka „Hey Jude” była nominowana do nagród Grammy w 1968 roku w kategoriach: piosenka roku, płyta roku i najlepszy koncert grupy popowej roku, jednak nie odniosła zdobyła wyróżnienia w żadnej z kategorii[16]. Utwór ten zdobył liczne inne wyróżnienia, przyznawane przez czasopisma branżowe, m.in. dla najlepiej sprzedającego się singla czy piosenki roku. W 2001 roku piosenka znalazła się w Panteonie Sławy Recording Academy, organizacji zrzeszającej instytucje zajmujące się przemysłem muzycznym[17]. W 2004 roku utwór został sklasyfikowany na 8. miejscu listy 500 utworów wszech czasów czasopisma „Rolling Stone”[18]. Channel 4 umieścił ją na 3. miejscu w kategorii „100 najlepszych singli”. Była także drugim singlem The Beatles na szczycie listy „Billboard” Hot 100, wcześniej znalazło się tam „I Want to Hold Your Hand”. Później trafiła tam jeszcze inna piosenka McCartneya, „Silly Love Songs” (1976).

Stany Zjednoczone

[edytuj | edytuj kod]

Singiel z „Hey Jude” dostał się na listę przebojów Hot 100 14 września, gdzie pozostawał przez kolejnych 19 tygodni, dwa tygodnie później trafiła na 1. miejsce, na którym utrzymywał się przez kolejnych 9. Stał się tym samym najdłużej utrzymującym się na szczycie singlem The Beatles, będąc jednocześnie najdłuższą w historii piosenką na szczycie zestawienia. Ponieważ amerykańskie stacje radiowe nie emitowały utworów trwających dłużej niż trzy lub cztery minuty, specjalnie dla nich przygotowano skróconą wersję tej piosenki[19].

Ze względu na praktykowane w USA osobne zaliczanie w rankingach stron A i stron B, na drugim miejscu pod względem sprzedaży znajdowała się Revolution. Była to także pierwsza płyta The Beatles, w której zamiast tradycyjnego zdjęcia okładką była zwykła kartka z nadrukiem. W pięć miesięcy po wydaniu sprzedano 3,75 miliona egzemplarzy singla, wkrótce wynik wzrósł do 5 milionów sztuk w samych Stanach Zjednoczonych. Płyta uzyskała tytuł złotej jeszcze zanim trafiła na listę przebojów, status platynowej uzyskała jednak po ponad trzydziestu latach – 17 lutego 1999.

Wielka Brytania

[edytuj | edytuj kod]

W Wielkiej Brytanii „Hey Jude” singiel znajdował się na liście przebojów przez szesnaście tygodni, począwszy od 7 września 1968, na jej szczyt trafił tydzień później. W ojczyźnie zespołu, w przeciwieństwie do USA, przetrwała na najwyższej pozycji tylko 2 tygodnie, został z niej wyparty przez „Those Were the DaysMary Hopkin, inny singel wytwórni Apple.

„Hey Jude” pozostaje największym komercyjnym sukcesem zespołu, mimo silnej konkurencji ze strony takich utworów jak „Let It Be” czy „Yesterday”, które także zostały stworzone przez McCartneya. Trwa ponad siedem minut – jedyną tak długą piosenką, która trafiła na światowe listy przebojów w latach 60., była „MacArthur ParkRicharda Harrisa. MacArthur Park nie odniósł jednak sukcesu na Wyspach – tam „Hey Jude” pozostawał najdłuższym utworem, który trafił na szczyt listy przebojów przez ćwierć wieku, do momentu kiedy był notowany singiel „I’d Do Anything for Love (But I Won’t Do That)Meat Loafa, który trwa 7:58 w wydaniu singlowym.

Listy przebojów

[edytuj | edytuj kod]
1968–1969
Kraj Lista Pozycja
Australia Kent Music Report 1[20]
Go-Set National Top 40 1[21]
Austria Ö3 Austria Top 40 1[22]
Belgia Ultratop 50 Singles (Flandria) 1[23]
Dania Danmarks Radio* 1[24]
Finlandia Intro* 2[25]
Hiszpania Top 100 1[26]
Holandia Dutch Top 40 1[27]
Single Top 100 1[28]
Irlandia Irish Singles Chart 1[29]
Japonia Oricon International Chart 1[30]
Oricon Singles Chart 5[30]
Jugosławia Džuboks 1[31]
Kanada RPM 1[32]
Niemcy Top 100 Singles 1[33]
Norwegia VG-lista 1[34]
Nowa Zelandia Top 40 Singles Chart 1[35]
Polska Polish Pathfinders Station* 2[36]
Szwajcaria Singles Top 75 1[37]
Włochy Top Singoli 4[38]
Wielka Brytania Official Singles Chart Top 50 1[39]
Stany Zjednoczone Hot 100 1[40]

* wydawca

Sprzedaż tekstu piosenki

[edytuj | edytuj kod]

W 1996 roku Julian Lennon zapłacił na aukcji 25 tys. funtów za notatki z nagrania piosenki. Potem wydał kolejnych 35 tys. na zakup pamiątek po ojcu. Według Johna Cousinsa, managera Juliana, Lennonem kierowały pobudki osobiste[41]. Później Lennon odsprzedał te notatki z powrotem McCartneyowi. W 2006 roku prawa autorskie do „Hey Jude” posiadał Julian Lennon – są to jedne z nielicznych praw, których nie kontrolował Michael Jackson.

W 2002 roku oryginalny tekst piosenki został niemal sprzedany na aukcji w londyńskim domu aukcyjnym Christie’s. Wartość kartki papieru z odręcznie napisanymi słowami była szacowana na około 80 tys. funtów, zapowiedziano ją na 20 kwietnia 2002. McCartney zwrócił się w tej sprawie do sądu, dowodząc, że przedmiot ten został skradziony z jego londyńskiego domu. Richard Morgan, reprezentujący dom aukcyjny, uważał, że piosenkarz nie ma żadnych dowodów na to, że był w posiadaniu tejże kartki. Sąd orzekł na korzyść McCartneya i zatrzymał aukcję. Do Christie’s przedmiot wysłał Francuz, Florrent Tessier, który twierdził, że kupił ją na ulicznym targu w Londynie na początku lat siedemdziesiątych za 10 funtów. W oryginalnym katalogu z tamtej aukcji Julian Lennon wpisał słowa: „Dziwne uczucie wiedzieć, że ktoś napisał o tobie piosenkę. To ciągle mnie porusza.”[42].

Opinie

[edytuj | edytuj kod]

Krytyk muzyczny, Alan Pollock, odniósł się pozytywnie do niezrozumiałego sformułowania. Stwierdził także, że nie jest to typowa długa piosenka, gdyż łączy elementy zwykle przypisywane hymnom przy użyciu ledwie kilku akordów[43]. Po wprowadzeniu piosenki, w nieco późniejszym momencie, ma miejsce długi, dwuminutowy fragment, kiedy Na, na, na…Hey Jude powtarzane jest osiemnaście razy. Pollock opisał to jako „zdumiewająco transcendentalny efekt”[43], inny krytyk zaś zaobserwował, że ostateczny efekt powtarzania fascynuje[43].

Odniesienia w kulturze

[edytuj | edytuj kod]
  • Piosenka ta pojawia się w cyklu Mroczna Wieża Stephena Kinga, z nieznacznie zmodyfikowanym początkiem, brzmiącym Hey Jude, I see you, lad.
  • Fragment utworu, brzmiący Remember to let her into your heart pojawił się w filmie Sisterhood of the Traveling Pants.
  • Odniesienia do „Hey Jude” można też znaleźć w Shangri-la w wykonaniu Electric Light Orchestra. Piosenka ta nawiązuje zarówno do treści piosenki The Beatles, jak i bezpośrednio do jej tytułu: Faded like the Beatles on Hey Jude.
  • Angielski zespół Kula Shaker nazwał jedną ze swoich piosenek „Hey Dude”.
  • Współczesny brytyjski poeta, Roger McGough także zatytułował jeden ze swoich wierszy Hey Dude. Opowiada on o powstawaniu piosenki, pomijając jednak zupełnie fakt istnienia Julesa Lennona.
  • Na końcu japońskiego filmu animowanego The End of Evangelion pojawia się piosenka zatytułowana „Kom Susser Tod” – inspiracją dla jej stworzenia było „Hey Jude”.

Twórcy

[edytuj | edytuj kod]

Nowe aranżacje

[edytuj | edytuj kod]

Piosenka „Hey Jude” doczekała się kilku coverów:

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Seth Rogovoy: Secret History of Paul McCartney, the Jewish Beatle. forward.com, 2013-11-04. [dostęp 2014-08-12]. (ang.).
  2. a b c d Barry Miles: Paul McCartney: Many Years From Now. Nowy Jork: 1997, s. 465. ISBN 0-8050-5249-6.
  3. a b c d Beatles songs – H. beatles-discography.com. [dostęp 2007-03-04]. (ang.).
  4. Davidor Sheff: All We Are Saying: The Last Major Interview with John Lennon and Yoko Ono. Nowy Jork: 2000. ISBN 0-312-25464-4.
  5. Bill Harry: The Beatles Encyclopedia: Revised and Updated. London: Virgin Publishing, 2000, s. 517. ISBN 0-7535-0481-2.
  6. Richie Unterberger: „Hey Jude” Review. AllMusic. [dostęp 2006-01-20].
  7. Mark Hertsgaard: A Day in the Life: The Music and Artistry of the Beatles. New York, NY: Delacorte Press, 1995, s. 236. ISBN 0-385-31377-2.
  8. a b c Mark Lewisohn: The Beatles Recording Sessions. 1988, s. 146. ISBN 0-517-57066-1.
  9. Barry Miles: Paul McCartney: Many Years From Now. Nowy Jork: 1997, s. 466. ISBN 0-8050-5249-6.
  10. Mark Lewisohn: The Beatles Recording Sessions. 1988, s. 145. ISBN 0-517-57066-1.
  11. Bob Spitz: The Beatles: The Biography. 2005, s. 782. ISBN 978-0-316-80352-6.
  12. Ian MacDonald: Revolution in the Head: The Beatles' Records and the Sixties. Nowy Jork: 1994, s. 242. ISBN 0-8050-2780-7.
  13. a b c The Top 10 Selling Singles Of All Time – Worldwide. [dostęp 2012-03-10]. (ang.).
  14. I Want to Hold Your Hand. beatles.com. [dostęp 2004-10-21]. (ang.).
  15. Walter Everett, The Beatles as musicians: revolver through the anthology, New York Oxford: Oxford University Press, 1999, s. 195, ISBN 978-0-19-509553-1 [dostęp 2024-05-27] (ang.).
  16. Awards Database. theenvelope.latimes.com. [dostęp 2007-03-06]. (ang.).
  17. Beatles, Byrds & Supremes Songs Added To Grammy Hall Of Fame. music.yahoo.com. [dostęp 2007-03-06]. (ang.).
  18. Rolling Stones Magazine's Top 500 Songs. metrolyrics.com. [dostęp 2010-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-24)]. (ang.).
  19. Song facts about Hey Jude. songfacts.com. [dostęp 2007-03-06]. (ang.).
  20. David Kent: Australian Chart Book 1970–1992. St Ives (N.S.W.): Australian Chart Book, 1993. ISBN 0-646-11917-6. (ang.).
  21. Go-Set Australian charts – 9 October 1968. poparchives.com.au, 9 października 1968. [dostęp 2013-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 marca 2015)]. (ang.).
  22. The Beatles – Hey Jude – austriancharts.at. austriancharts.at. [dostęp 2016-02-19]. (niem.).
  23. ultratop.be – The Beatles – Hey Jude. ultratop.be. [dostęp 2016-02-19]. (niderl.).
  24. Hits of the World. „Billboard”. 80 (42), 19 października 1968. ISSN 0006-2510. (ang.). 
  25. Hits of the World. „Billboard”. 80 (45), 9 listopada 1968. ISSN 0006-2510. (ang.). 
  26. Fernando Salaverri: Sólo éxitos: año a año, 1959–2002. Wyd. 1. Hiszpania: Fundación Autor-SGAE, wrzesień 2005. ISBN 84-8048-639-2. (hiszp.).
  27. The Beatles – Hey Jude | Top 40. top40.nl. [dostęp 2016-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 lipca 2015)]. (niderl.).
  28. The Beatles – Hey Jude – dutchcharts.nl. dutchcharts.nl. [dostęp 2016-02-19]. (niderl.).
  29. The Irish Charts – All there is to know. irishcharts.ie. [dostęp 2016-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 lutego 2016)]. (ang.).
  30. a b Mr.Heartbreaker's Chart Liner_Japan #1 DISKS. hbr3.sakura.ne.jp. [dostęp 2016-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 stycznia 2016)]. (ang.).
  31. Hits of the World. „Billboard”. 80 (51), 21 grudnia 1968. Nielsen Business Media, Inc.. ISSN 0006-2510. (ang.). 
  32. Image : RPM Weekly – Library and Archives Canada. bac-lac.gc.ca. [dostęp 2016-02-19]. (ang.).
  33. Rozwiń 1. z pasków na dole strony (354 Titel von The Beatles): Offizielle Deutsche Charts – Offizielle Deutsche Charts. offiziellecharts.de. [dostęp 2016-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 lutego 2016)]. (niem.).
  34. norwegiancharts.com – The Beatles – Hey Jude. norwegiancharts.com. [dostęp 2016-02-19]. (ang.).
  35. Top 50 Singles – October 1968. W: Dean Scapolo: The Complete New Zealand Music Charts. Wyd. 1. Wellington: Transpress, 2007. ISBN 978-1-877443-00-8. (ang.).
  36. Hits of the World. „Billboard”. 80 (49), s. 68, 7 grudnia 1968. Nielsen Business Media, Inc.. ISSN 0006-2510. (ang.). 
  37. The Beatles – Hey Jude – hitparade.ch. hitparade.ch. [dostęp 2016-02-19]. (niem.).
  38. HPI – Settimana del 12/10/68. hitparadeitalia.it. [dostęp 2016-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 lipca 2015)]. (wł.).
  39. Official Singles Chart Top 50 | Official Charts Company. officialcharts.com. [dostęp 2016-02-19]. (ang.).
  40. The Beatles – Chart history | Billboard. billboard.com. [dostęp 2016-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-15)]. (ang.).
  41. Lennon and son finally work it out. London Sunday Times. [dostęp 2007-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 września 2007)]. (ang.).
  42. McCartney In 'Hey Jude' Battle. Associated Press. [dostęp 2007-03-06]. (ang.).
  43. a b c Notes on „Hey Jude”. icce.rug.nl. [dostęp 2007-03-06]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]