Janusz Janecki
Janusz Janecki, 2004 | |
Data i miejsce urodzenia |
21 stycznia 1937 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
19 listopada 2008 |
Przyczyna śmierci |
Powikłania powypadkowe |
Zawód, zajęcie |
architekt krajobrazu, przyrodnik, działacz społeczny, profesor SGGW i KUL |
Rodzice |
Stanisław Janecki, Feliksa Helena Janecka z domu Barańska |
Odznaczenia | |
Janusz Andrzej Janecki (ur. 21 stycznia 1937 w Siedliszczu, zm. 19 listopada 2008 w Lublinie) – polski architekt krajobrazu, naukowiec, przyrodnik, społecznik, profesor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Stanisława (1884-1942) i Feliksy Heleny z domu Barańska (1893-1990). Brat Zofii Alicji Bogiel (1927-1999)[1]. Ukończył studia na Wydziale Ogrodniczym SGGW w specjalizacji kształtowanie terenów zieleni (1961). W 1973 uzyskał stopień doktora, a w 1983 – doktora habilitowanego[2]. Od 1995 był zatrudniony na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II na stanowisku profesora[3]. Na tej uczelni stworzył od podstaw kierunek architektura krajobrazu KUL[4]. Został też kierownikiem Katedry Kształtowania Krajobrazu i pierwszym dyrektorem Instytutu Architektury Krajobrazu KUL. Odniósł liczne sukcesy w pracy dydaktycznej, był promotorem i recenzentem nagradzanych prac naukowych, kierownikiem zespołów projektowych, organizatorem wielu wydarzeń oraz inicjatyw związanych z rozwojem dziedziny. Przez blisko 45 lat pracy zawodowej działał na rzecz ochrony przyrody w Polsce i rozwoju architektury krajobrazu.
Pracował m.in. w Lidze Ochrony Przyrody, Wyższej Szkoły Humanistycznej w Pułtusku (obecnie Akademia Humanistyczna w Pułtusku), Wyższej Szkole Ekologii i Zarządzania w Warszawie oraz w licznych komisjach i radach naukowych. Był m.in. jednym z delegatów z ramienia polskich organizacji pozarządowych na Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro w 1992. Był także członkiem Kapituły Architektury Krajobrazu. Był autorem licznych opracowań projektowych z dziedziny architektury krajobrazu oraz wielu publikacji, m.in. wydanego w 1999 podręcznika „Fizjonomia polskiej szaty roślinnej”[5], zbioru esejów poetyckich pod tytułem „Liście” (wydane dwukrotnie w 2000 i 2003) oraz skryptu „Sto zasad dobrego projektowania”. Był badaczem szaty roślinnej Polski, a w szczególności zbiorowisk roślinności synantropijnej w miastach oraz zbiorowisk stepowych południowo-wschodniej Polski. Przedstawił propozycję nowego zespołu roślinnego Festuco – Artemisietum austriacae. Opracował także nową metodę waloryzacji krajobrazu, którą określił mianem „Kryterium linii prostych”[6]. Teoria opiera się o tezę, iż w naturze na żadnym stopniu jej organizacji nie występują linie proste. Stąd też proste w krajobrazie, budujące kształty antropogeniczne (zabudowa, infrastruktura) są naturze obce i świadczą o jej degradacji. Rozwinięcie metodyczne tej teorii bazuje na założeniu, że podstawą percepcji wizualnej krajobrazu są punkty zainteresowania w konkretnych polach widzenia, a podstawowym kryterium wartościowania krajobrazu w metodzie Janeckiego jest procentowy udział linii prostych w polu widzenia.
Brał udział w wykonaniu dokumentacji licznych obszarów chronionych, w tym parków krajobrazowych oraz wielu rezerwatów i pomników przyrody Lubelszczyzny i Mazowsza[7]. Uczestniczył w pracach nad utworzeniem: Strzeleckiego Parku Krajobrazowego (utworzony w 1983), Mazowieckiego Parku Krajobrazowego (1986/1987), rezerwatów przyrody na Lubelszczyźnie: „Dębniak” (1978), obecnie znajdującego się na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego, rezerwatów „Żmudź” (1980) i „Siedliszcze” (1975) w powiecie chełmskim, których był pomysłodawcą. Na Mazowszu: „Grabicz” (1978), „Świder” (1978), „Stawy Raszyńskie” (1978), „Biele Chojnowskie” (1979), „Bagno Jacka” (1981), „Dąbrowa świetlista” (1990), a także specjalnych pomników przyrody: „Mrowiska” w województwie mazowieckim, oraz „Kamieniołom” i „Wisienka stepowa” na Lubelszczyźnie. W latach 90. XX w. angażował się w działania związane z utworzeniem projektowanego Turnickiego Parku Narodowego[8]. W 2000 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[9].
Profesor Janusz Janecki zmarł w wyniku powikłań powypadkowych 19 listopada 2008 roku[10]. Pochowany jest na cmentarzu parafialnym w Warszawie–Aleksandrowie[11].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- J. Janecki, 1974, Degeneracja lotniskowej runi darniowej na glebach lekkich, Phytocenosis3.3/4, s. 259–266.
- J. Janecki, 1981, Teoria linii prostych w krajobrazie, Miasto 6, s. 17–24
- J. Janecki, 1983, Człowiek a roślinność synantropijna miasta na przykładzie Warszawy, Wydawnictwo SGGW-AR, Warszawa.
- J. Janecki, 1995, Natura jest krzywa, „Człowiek i przyroda”, nr 3, Eko KUL, Lublin, s. 35–42.
- J. Janecki, 1999, Fizjonomia polskiej szaty roślinnej, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin.
- J. Janecki, C. Wysocki, 1976, Nowe trawy dla potrzeb terenów zieleni, Ogrodnictwo 6, s. 161–163.
- J. Janecki, 2003, Liście, Wydawnictwo Blue-Graph, Warszawa (II wyd.)[12]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dopasowania dla osoby Feliksa Helena Janecka (z d. Barańska) - Serwis MyHeritage [online], MyHeritage [dostęp 2023-04-03] (pol.).
- ↑ Ten kraj jest najpiękniejszy – z prof. Januszem Janeckim rozmawia Krzysztof Wojciechowski. „Dzikie Życie”, 5/155, maj 2007
- ↑ Śp. Prof. Janusz Janecki. kul.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-04)].
- ↑ Historia Instytutu Architektury Krajobrazu KUL. kul.pl. [dostęp 2020-09-04].
- ↑ J. Janecki. Fizjonomia polskiej szaty roślinnej, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1999.
- ↑ J. Janecki, Natura jest krzywa, „Człowiek i przyroda”, nr 3, Eko KUL, Lublin 1995, s. 35–42.
- ↑ Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody
- ↑ Wywiad z profesorem Januszem Janeckim na łamach „Dzikiego Życia”, nr 5/155, 2007 (maj 2007)
- ↑ M.P. z 2000 r. nr 31, poz. 644
- ↑ Tragiczny wypadek profesora Janusza Janeckiego. pracownia.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-04)].
- ↑ Nekrolog. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-04)].
- ↑ Krzysztof Wojciechowski: Liście. „Dzikie Życie”, 4/118, kwiecień 2004. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-09-04)].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Nota biograficzna na stronie „Pracowni na rzecz wszystkich istot”
- Nekrolog na stronie KUL
- Wywiad z profesorem Januszem Janeckim na łamach „Dzikiego Życia” (maj 2007)
- Strona Katedry Ochrony Środowiska SGGW
- Dr hab. inż. Janusz Andrzej Janecki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-03-12] .
- Krzysztof Wojciechowski, Liście, „Dzikie Życie”, 4/118 2004 kwiecień 2004
- Wykładowcy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
- Polscy architekci krajobrazu
- Mazowiecki Park Krajobrazowy
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Pochowani na cmentarzu parafialnym w Aleksandrowie w Warszawie
- Polscy przedstawiciele nauk rolniczych
- Urodzeni w 1937
- Zmarli w 2008