Przejdź do zawartości

Libusza (opera)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Libusza
Libuše (niem. Libusa)
Ilustracja
Teatr Narodowy w Pradze – miejsce światowej prapremiery
Muzyka

Bedřich Smetana

Libretto

Josef Wenzig (niemiecki), Ervin Špindler (czeski przekład)

Liczba aktów

3

Język oryginału

czeski (przekład z niemieckiego)

Data powstania

18691872

Prapremiera

11 czerwca 1881, Národní divadlo, Praga

poprzednia
Tajemnica
następna
Czarcia ściana

Libusza (cz. Libuše, niem. Libusa) – opera uroczysta w trzech aktach z muzyką Bedřicha Smetany. Libretto (pierwotnie po niemiecku) napisał Josef Wenzig, a na język czeski przełożył je Ervin Špindler. Prapremiera światowa miała miejsce 11 czerwca 1881 w Teatrze Narodowym (Národní divadlo) w Pradze.

Pierwsza obsada

[edytuj | edytuj kod]
Rola Typ głosu premiera (11.6.1881)
Libuše, czeska księżniczka sopran Marie Sittová
Přemysl ze Stadic baryton Josef Lev
Chrudoš bas Karel Čech
Šťáhlav, brat Chrudoša tenor Antonín Vávra
Lutobor, ojciec Krasavy bas František Hynek
Radovan baryton Leopold Stropnický
Krasava, córka Lutobora sopran Irma Reichová
Radmila, siostra Šťáhlava i Chrudoša alt Betty Fibichová
Dyrygent: Adolf Čech

Libusza nawiązuje do wątków z czeskich legend i podań dotyczących tytułowej księżniczki, od której wywodził się ród Przemyślidów, uznawanej także za założycielkę Pragi.

Smetana nie uniknął ataków ze strony czeskich nacjonalistów zarzucających mu naśladownictwo neoniemiecczyzny i nadmiernie uleganie wpływom Richarda Wagnera. Istotnie, nawet komponując Libuszę bywał w Monachium na premierach Złota Renu oraz Walkirii, a potem także Tristana i Izoldy, można zatem w operze odnaleźć wagnerowskie wpływy. Chciał jednak, również niejako w kontrodpowiedzi skierowanej do swoich oponentów, skomponować operę o charakterze narodowym, typowo czeskim. Traktował ją jako „uroczyste tableau” przeznaczone na specjalne dla Czechów okazje i uroczystości. Połączył w partyturze bogactwo słowiańskich motywów ludowych z muzyką podniosłą. Opera czekała na swoje wykonanie aż dziewięć lat. W tym czasie kompozytor zdążył wystawić swoje trzy inne opery oraz wskutek intryg i niechęci wrogich mu środowisk ustąpić z funkcji dyrygenta, jednak od roku 1878 datuje się wzrost akceptacji dla jego dzieł także w kręgach konserwatywnych. Równolegle postępowały procesy zniedołężnienia tak fizycznego, jak też umysłowego oraz głuchota.

Pierwszą okazją do wystawienia Libuszy była wizyta austriackiego następcy tronu w Pradze w roku 1881. Podczas niej w nieukończonym jeszcze Teatrze Narodowym zorganizowano dla niego dziesięciodniowy stagione, na którym także wystawiono tę operę. Teatr wkrótce spłonął, a jego odbudowa trwała do roku 1883. Ponownie otwarto go 18 listopada 1883 także uroczystą premierą Libuszy. Dokładnie sto lat po otwarciu opera została wystawiona z okazji ponownego otwarcia Národní divadlo po jego pełnej renowacji. Wyznaczając kolejne ważne daty dla praskiej opery, Libusza jest dziełem związanym przede wszystkim z tym miastem oraz Czechami. Wystawienia poza granicami bywają tylko sporadyczne.

Josef MathauserKněžna Libuše věští slávu Prahy (Libusza przepowiadająca chwałę Pragi)

Nagrania

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]