Przejdź do zawartości

Liu He

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Liu He
król (książę) Changyi
Okres

od 88 p.n.e.
do 74 p.n.e.

cesarz Chin
Okres

od 18 lipca 74 p.n.e.
do 14 sierpnia 74 p.n.e.

Era panowania

Yuanping (元平)

Poprzednik

Zhaodi

Następca

Xuandi

Dane biograficzne
Dynastia

Han

Data śmierci

59 p.n.e.

Liu He chiń. 劉賀, (albo Changyi Wang He, 昌邑王賀) (? - zm. 59 p.n.e.) - cesarz Chin z dynastii Han, panujący przez 27 dni pomiędzy 18 lipca a 14 sierpnia 74 p.n.e.

Życie

[edytuj | edytuj kod]

Liu He był wnukiem cesarza Wudi, a jego apanażem było królestwo Changyi (dzis. Szantung). Po śmierci cesarza Zhaodi w 74 p.n.e. faktycznie sprawujący władzę w państwie Huo Guang, mimo tego że żyło jeszcze trzech synów Wudi, wezwał właśnie Liu He do zajęcia cesarskiego tronu. Ten przybył z niezwykłą szybkością, szybko wzbudził jednak zażenowanie swoją nieumiejętnością właściwego zachowywania etykiety, w szczególności zaś żałoby po poprzedniku. Huo Guang doszedł do wniosku że nie nadaje się on na swój urząd i zmusił dostojników cesarstwa do napisania memoriału, w którym oskarżyli go m.in. o niezachowywanie żałoby po poprzednim cesarzu, nadużywanie cesarskich pieczęci, utrzymywanie kontaktów seksualnych z kobietą służącą niegdyś Zhaodi oraz sprzeniewierzanie państwowych funduszy i wydanie szeregu sprzecznych z rozsądkiem lub moralnością rozkazów. Memoriał ten został odczytany w obecności cesarzowej wdowy Shangguan - 15-letniej wnuczki Huo Guanga, która wyraziła swoje oburzenie i zaakceptowała zdjęcie Liu He z tronu. W razie śmierci cesarza cesarzowa wdowa miała prawo do wydawania odpowiednich rozkazów aż do objęcia tronu przez następnego cesarza i na tej podstawie operacja przedsięwzięta przez Huo Guanga miała uzyskać chociaż pozory legalności. Huo Guang mimo protestów Liu He zabrał mu pieczęć cesarską i przekazał ją cesarzowej wdowie. Liu He został następnie odesłany z powrotem do Changyi, jednak nie przywrócono mu dawnego tytułu króla i apanażu. Skazano na śmierć około 200 ludzi, którzy przybyli wraz z nim z Changyi na dwór cesarski. W roku 63 p.n.e. cesarz Xuandi nadał Liu He tytuł markiza (hou) Haihun, wraz z odpowiednim apanażem. Liu He zmarł w 59 p.n.e.

Odkrycie grobowca

[edytuj | edytuj kod]

W 2011 rozpoczęto badania ratunkowe na stanowisku archeologicznym położonym na wzgórzu w pobliżu Nanchang, które okazało się kryć pochówek Liu He[1].

W ich trakcie odkryto zespół grobowy o powierzchni 46 tys. m², w skład którego wchodziło 8 grobowców. Znaleziono także osobne miejsca pochówku koni z rydwanami. Do odkrytego wyposażenia należało 10 ton brązowych monet (około 2 miliony egzemplarzy) i 20 tysięcy innych przedmiotów ze złota, porcelany, laki, brązu, żelaza, w tym 285 dużych złotych monet i sztabek w kształcie kopyta, a także 20 złotych płytek o wymiarach 23x10 cm[1][2]. Znaleziono także ponad 4 tysiące dokumentów, w różnym stanie zachowania[1].

Wstępne badania dostarczyły sześciu istotnych dowodów na to, że zespół grobowy należał do Lu He[1]:

  • znalezione listy od Liu He i jego żony do cesarza,
  • 90 złotych przedmiotów odkrytych między zewnętrzną i wewnętrzną trumną głównego grobowca, oraz jadeitowa pieczęć, wszystkie z imieniem Liu He,
  • oficjalne dokumenty dynastii Han znalezione na bambusowych paskach i drewnianych tabliczkach,
  • monety z okresu, w którym żył Liu He,
  • porcelana i ceramika w stylach wskazujących na epokę, w której żył Liu He.

W toku dalszych badań, po przewiezieniu trumien do laboratorium i ich otwarciu, znaleziono kolejną pieczęć z imieniem Liu He, która rozstrzyga identyfikację. Wśród szczątków wielmoży znaleziono znaczną liczbę zębów. Badacze mają nadzieję, że badania DNA pozwolą ustalić przyczynę jego śmierci[3].

Są plany, aby wpisać cały zespół grobowy na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Wojciech Pastuszka: To na pewno grobowiec obalonego cesarza. Archeowieści. [dostęp 2016-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-08)].
  2. a b Wojciech Pastuszka: Chińczycy odkryli wielki grobowiec z dwoma milionami monet. Archeowieści. [dostęp 2016-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-01)].
  3. Agencja Informacyjna Xinhua: Teeth found in tomb of "Marquis of Haihun":experts. [dostęp 2016-04-25].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Anne Behnke Kinney: Representations of Childhood and Youth in Early China. Stanford University Press, 2004. ISBN 0-8047-4731-8. Podgląd ograniczony
  • Prolegomenon. W: Robert Joe Cutter, William Gordon Crowell: Empresses and Consorts. Selections from Chen Shou's Records of the Three States with Pei Songzhi Commentary. University of Hawaii Press, 1999. ISBN 0-8248-1945-4. Podgląd ograniczony
  • Michael Loewe: Former Han Dynasty. W: Denis Crispin Twitchett, Michael Loewe: The Ch'in and Han Empires, 221 B. C.-A. D. 220. Cambridge: Cambridge University Press, 1986. ISBN 0-521-24327-0.
  • Michael Loewe: The Government of the Qin and Han Empires: 221 BCE-220 CE. Hackett Publishing, 2006. ISBN 0-87220-818-4. Podgląd ograniczony