Przejdź do zawartości

Mniszka muszkatowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mniszka muszkatowa
Lonchura punctulata[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

astryldowate

Podrodzina

mniszki

Rodzaj

Lonchura

Gatunek

mniszka muszkatowa

Synonimy
  • Loxia punctulata Linnaeus, 1758[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Mniszka muszkatowa[4] (Lonchura punctulata) – gatunek małego ptaka z rodziny astryldowatych (Estrildidae). Występuje w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej oraz w południowych Chinach i na Tajwanie. Introdukowany w wielu rejonach świata (głównie podgatunek topela), m.in. na Seszelach, Maskarenach, w Japonii, we wschodniej Australii, na Hawajach czy na Karaibach; podgatunek nominatywny introdukowany na południu Stanów Zjednoczonych (Kalifornia, Floryda)[2]. Obecnie wyróżnia się 11 podgatunków. Została przywieziona do Europy jako ptak hodowlany w XVII w. przez marynarzy, którzy spotykali je w azjatyckich portach[5].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Obecnie wyróżnia się 11 podgatunków L. punctulata[2][6]:

  • mniszka muszkatowa (L. punctulata punctulata) – północny Pakistan, Indie (z wyjątkiem północno-wschodniej części), Nepal i Sri Lanka.
  • L. punctulata subundulataBhutan, północno-wschodnie Indie, Bangladesz i zachodnia Mjanma.
  • L. punctulata yunnanensis – południowo-wschodni Tybet, południowo-zachodnie Chiny i północna Mjanma.
  • L. punctulata topela – południowa Mjanma, Tajlandia, południowo-wschodnie Chiny, Tajwan, Hajnan i Indochiny.
  • L. punctulata cabanisi – północne i zachodnie Filipiny, północne Borneo.
  • L. punctulata fretensis – południowy Półwysep Malajski, Sumatra i Nias.
  • mniszka łuskowana (L. punctulata nisoria) – Jawa, Bali, zachodnie Małe Wyspy Sundajskie i południowe Borneo.
  • L. punctulata sumbaeSumba (zachodnie Małe Wyspy Sundajskie).
  • L. punctulata blasii – środkowe i wschodnie Małe Wyspy Sundajskie.
  • L. punctulata baweanaBawean (na północ od Jawy).
  • L. punctulata particepsCelebes.

Proponowane podgatunki fortior (Lombok) i holmesi (południowe Borneo) obecnie uznawane są za synonimy podgatunku nisoria[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Młoda mniszka
Cechy gatunku
Wierzch ciała i skrzydła są jasnobrązowe, sterówki żółtobrązowe. Pióra, które są najbliżej skrzydeł mają czarne brzegi, przez co wyglądają jak łuski. Poszczególne gatunki nieco różnią się odcieniami poszczególnych części ciała. Młode osobniki mają beżowy brzuch.
Podstawowe wymiary
  • długość ciała: 10–12,5 cm[2]
  • rozpiętość skrzydła: 5,2–5,8 cm[5]
  • długość ogona: 4,3–4,5 cm[5]
  • masa ciała: 12–16 g[2]

Ekologia i zachowanie

[edytuj | edytuj kod]
Jajo
Biotop
W Australii sawanny, a w Indiach, Indochinach, na południowym terytorium Chin, na Półwyspie Malajskim i w Indonezji także blisko zaludnionych terenów. Najczęściej występuje na nizinach i w górach do wysokości 2000 m n.p.m.
Lęgi
Samica sama buduje gniazdo, ale zwykle materiały dostarcza jej samiec, po czym składa 4–7 białych jaj, które wysiaduje przez 12–13 dni na zmianę z samcem. Pisklęta opuszczają gniazdo po 3 tygodniach od chwili, gdy się wykluły. Po lęgach te ptaki migrują w licznych stadach w poszukiwaniu pokarmu.

Status

[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje mniszkę muszkatową za gatunek najmniejszej troski (LC, least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Całkowita liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak opisywany jest jako bardzo liczny, pospolity lub lokalnie pospolity. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Lonchura punctulata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e Payne, R.: Scaly-breasted Munia (Lonchura punctulata). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-12-13].
  3. a b Lonchura punctulata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Lonchurinae Steiner, 1960 (1847) - mniszki (wersja: 2020-03-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-01].
  5. a b c Mniszka muszkatowa. [w:] aviornis.com.pl [on-line]. 2008. [dostęp 2019-12-13].
  6. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxbills, parrotfinches, munias, whydahs, Olive Warbler, accentors, pipits. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-01]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]