Przejdź do zawartości

Muhammad Ali Jinnah

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Muhammad Ali Jinnah
Ilustracja
Jinnah (1945)
Data i miejsce urodzenia

25 grudnia 1876
Karaczi

Data i miejsce śmierci

11 września 1948
Karaczi

Gubernator generalny Pakistanu
Okres

od 11 sierpnia 1947
do 11 września 1948

Przynależność polityczna

Liga Muzułmańska

Poprzednik

Louis Mountbatten

Następca

Khawaja Nazimuddin

podpis

Muhammad Ali Jinnah (urdu: محمد على جناح, ur. 25 grudnia 1876 w Karaczi w ówczesnych Indiach Brytyjskich, zm. 11 września 1948 tamże) – indyjski i pakistański polityk, z zawodu adwokat. Znany jest także jako Wielki Prowadzący (urdu: قائد اعظم - Kuaid-e-Azam) lub Ojciec Narodu (Baba-e-Kaum).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Jego ojczystym językiem, tak jak Mahatmy Gandhiego, „ojca Indii”, był gudźarati. Ukończył Christian Society High School w Karaczi. W 1893 wyjechał do Londynu do pracy. W 1894 zaczął tam studia prawnicze. Miał 2 siostry: Fatimę Jinnah i Szirin Bai. Od 1897 odbywał praktykę adwokata w Bombaju. Od 1910 należał do Zgromadzenia Prawodawczego przy wicekrólu. Od 1913 do 1928 prowadził działania na rzecz współpracy między Indyjskim Kongresem Narodowym (INC, był również jego członkiem) a Ligą Muzułmańską (wstąpił do niej w 1913).

Pakistański bohater narodowy. Przywódca muzułmanów w Indyjskim Kongresie Narodowym oraz długoletni przewodniczący Ligi Muzułmańskiej. W 1930 roku zerwał współpracę z Gandhim, oskarżając Indyjski Kongres Narodowy o prowadzenie polityki w duchu hinduskiego nacjonalizmu, i inspirując się myślą Muhammada Ikbala stworzył koncepcję utworzenia z północnych prowincji indyjskich oddzielnego państwa dla muzułmanów – Pakistanu. Projekt utworzenia Pakistanu jako osobnego państwa muzułmańskiego ogłosił w 1940 r. na posiedzeniu Ligi Muzułmańskiej w Lakhnau[1].

Jinnah był jednym z głównych orędowników podziału Indii na dwa niezależne państwa - Indie i Pakistan. Reprezentował muzułmanów i poprzez skoncentrowane działania dążąc do tego, aby Liga Muzułmańska stała się jedynym reprezentantem interesów muzułmanów indyjskich[1], pomimo że sam nie był szczególnie praktykującym wyznawcą Allaha[potrzebny przypis].

W trakcie toczonych od 1946 r. pomiędzy Wielką Brytanią, Indyjskim Kongresem Narodowym i Ligą Muzułmańską negocjacji nad kształtem przyszłości Indii uparcie blokował wszystkie propozycje nieobejmujące powstania dwóch osobnych państw i stosował radykalne środki, m.in. w postaci Dnia Akcji Bezpośredniej, które doprowadziły ostatecznie do podziału dawnej kolonii. Po uchwaleniu przez brytyjski parlament niepodległości Indii i Pakistanu został pierwszym gubernatorem generalnym Pakistanu i był nim do swojej śmierci[1].

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Pisma Jinnaha znajdują się w Archiwum Narodowym w Islamabadzie i wpisane są na listę najważniejszych dokumentów świata przez UNESCO. Dzień jego narodzin jest świętem.

Jego wizerunek został umieszczony na pakistańskich monetach obiegowych o nominale 1 rupii bitych (z przerwą w 2017 roku) w latach 1998-2021[2][3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Magdalena Piech, Jak to się stało, że Indie i Pakistan odzyskały niepodległość? [online], 27 czerwca 2017 [dostęp 2018-02-27] (pol.).
  2. Pakistan 1 rupia, 1998-2006. ucoin.net. [dostęp 2024-06-17].
  3. Pakistan 1 rupia, 2007-2021. ucoin.net. [dostęp 2024-06-17].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Muhammad Ali Chaudhuri, The Emergence of Pakistan, Nowy Jork, 1967
  • Ayesha Jalal, The Sole Spokesman. Jinnah, the Muslim League and the Demand for Pakistan, Cambridge, 1985