Przejdź do zawartości

Order Gwiazdy Czarnej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Order Gwiazdy Czarnej
Ordre de l'Étoile Noire
Awers
Awers insygniów I klasy
Baretka
Baretka
Ustanowiono

1889/1896

Wycofano

1963

Powyżej

Order Kambodży (kolonialny)

Poniżej

Order Błyszczący (kolonialny)

Powiązane

Order Narodowy Zasługi

Order Gwiazdy Czarnej lub Order Gwiazdy Czarnej Beninu (franc. Ordre de l'Étoile Noire lub Ordre de l'Étoile Noire du Bénin)[1]order ustanowiony w 1889 przez władcę Porto-Novo, znajdującego się pod protektoratem francuskim. W latach 1896–1963 nadawany jako francuskie odznaczenie kolonialne[2].

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Fundator orderu – król Toffa

Order ustanowił król Toffa (1 grudnia 1889)[3], panujący w znajdującym się pod jurysdykcją francuską Porto-Novo (na terenie dzisiejszego Beninu). Po II wojnie francusko-dahomejskiej 1892-1894[4], został uznany przez rząd III Republiki Francuskiej (30 lipca 1894)[3], a następnie wcielony do odznaczeń francuskich (dekrety z 10 i 23 maja 1896)[4][5] i nadawany zarówno Francuzom jak i obcokrajowcom[2] za zasługi dla rozwoju wpływów francuskich w Afryce Zachodniej[3]. Administracją orderu zajmowała się Kancelaria Legii Honorowej, a każdy prezydent Francji był uprawniony do noszenia jego najwyższej klasy – Wielkiego Krzyża[4].

Dekretem prezydenckim Charlesa de Gaulle’a (6 grudnia 1963) order został wycofany wraz z 15-stoma innymi francuskimi odznaczeniami resortowymi i kolonialnymi. Zostały one zastąpione nadawanym za wybitne zasługi Orderem Narodowym Zasługi. Odznaczeni utrzymali prawo do noszenia orderu[2][5][6][a]

Podział

[edytuj | edytuj kod]
Klasy Nazwa polska Nazwa francuska[4] Baretka
I klasa Krzyż Wielki Grand-croix
II klasa Komandor z Gwiazdą[b] Commandeur avec plaque
III klasa Komandor Commandeur
IV klasa Oficer Officier
V klasa Kawaler Chevalier

Wygląd

[edytuj | edytuj kod]

Odznaka orderowa miała kształt białego krzyża maltańskiego z fioletowymi krawędziami, z umocowaną na środku srebrną pięcioramienną gwiazdą. Pomiędzy ramionami znajdowały się trzy złote promienie, z których środkowy był nieco dłuższy niż dwa sąsiadujące. Wieszana była na zawieszce w kształcie okrągłego wieńca z liści laurowych, mocowanej do niebieskiej wstęgi orderowej za pomocą kółeczka. Gwiazda orderowa składała się z odznaki umieszczonej na ośmiopromiennej, srebrnej gwieździe[7].

Odznaczeni

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Gwiazdy Czarnej.
  1. Pozostałe odznaczenia wycofane tym samym dekretem (z datą ustanowienia):
  2. Wielki Oficer według książki Wiesława Bończy-Tomaszewskiego (Kodeks orderowy), jednak był noszony w tej klasie w postaci komandorii z gwiazdą, czyli odznaki orderowej wieszanej na wstędze na szyi i gwiazdy orderowej noszonej na piersi (II klasa Orderu Narodowego Legii Honorowej ma postać odznaki orderowej wieszanej na wstążce z rozetką wraz z innymi odznaczeniami i medalami oraz gwiazdy)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 299, 327.
  2. a b c Robert Werlich: Orders and Decorations of all Nations. Ancient and Modern. Civil and Military. Waszyngton: Quaker Press, 1963, s. 90, 102. (ang.).
  3. a b c Stanisław Łoza, Stanisław Bieńkowski: Ordery i odznaczenia krajowe i zagraniczne. Co wiedziec o nich należy. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1928, s. 45.
  4. a b c d Marc Champenois: Ordre de l'Étoile Noire. [w:] Les décorations Francaises [on-line]. france-phaleristique.com. [dostęp 2015-11-05]. (fr.).
  5. a b Les ordres coloniaux devenus ordres de la France d’outre -mer. legiondhonneur.fr (Grande chancellerie de la Légion d'honneur). [dostęp 2015-11-05]. (fr.).
  6. Décret n°63-1196 du 3 décembre 1963 portant création d'un ordre national du Mérite. legifrance.gouv.fr. [dostęp 2015-11-05]. (fr.).
  7. Décorations du Bénin. semon.fr. [dostęp 2015-11-05]. (fr.).
  8. Bobé Louis. W: Kraks Blå Bog. Kopenhaga: Krak, 1950, s. 165.
  9. Rewja na Polu Mokotowskim. „Rzeczpospolita”. R. 6. Nr 122, s. 2, 4 maja 1925.