Przejdź do zawartości

Order Oranje-Nassau

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Order Oranje-Nassau
De Orde van Oranje-Nassau
Awers
Awers orderu II klasy
Awers
Awers Krzyża Oficerskiego
(wersja cywilna)
Awers
Awers Krzyża Kawalerskiego z Mieczami
(wersja wojskowa)
Baretka
Baretka
Ustanowiono

4 kwietnia 1892

Powyżej

Order Lwa Niderlandzkiego

Poniżej

Order Lwa Złotego

Order Oranje-Nassau (niderl. De Orde van Oranje-Nassau) – odznaczenie państwowe Królestwa Niderlandów nadawane od 1892 za wybitne zasługi cywilne i wojskowe.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Po śmierci ostatniego męskiego potomka dynastii orańskiej Wilhelma III, króla Niderlandów i wielkiego księcia Luksemburga, tron Niderlandów przeszedł na jego nieletnią córkę Wilhelminę, w której imieniu rządy sprawowała matka, królowa-wdowa Emma. Unia personalna między Holandią a Luksemburgiem została rozwiązana, gdyż konstytucja Wielkiego Księstwa nie dopuszczała wówczas następstwa tronu kobiet, i monarchia niderlandzka straciła prawo nadawania luksemburskiego Orderu Korony Dębowej. Jako substytut regentka Emma ustanowiła 4 kwietnia 1892 w imieniu córki order Oranje-Nassau.

Order może być nadawany i Holendrom i cudzoziemcom za szczególne zasługi wobec głowy państwa lub społeczeństwa.

10 października 1995 królowa Beatrycze Orańska podpisała zarządzenie z nowym regulaminem orderu[1] i od 1996 dzieli się on na sześć klas[2]:

  • I klasa – Krzyż Wielki (Grootkruis),
  • II klasa – Wielki Oficer (Grootofficier),
  • III klasa – Komandor (Commandeur),
  • IV klasa – Oficer (Officier),
  • V klasa – Kawaler (Ridder),
  • VI klasa – Członek (Lid)[2].

Do 1996, zamiast aktualnie nadawanej VI klasy, istniał dołączony do orderu i podzielony na trzy stopnie medal:

  • Złoty Medal Honorowy (Eremedaille, in goud),
  • Srebrny Medal Honorowy (Eremedaille in zilver),
  • Brązowy Medal Honorowy (Eremedaille in brons),

Obecnie medale noszone są po VI klasie orderu[3].

W kolejności starszeństwa holenderskich odznaczeń Order Oranje-Nassau znajduje się na 7. miejscu i noszony jest po Orderze Lwa Niderlandzkiego, a przed Orderem Lwa Złotego[3].

Insygnia

[edytuj | edytuj kod]

Insygnia orderu to oznaka I–VI klasy i gwiazdy I i II klasy. Oznaką jest emaliowany na niebiesko krzyż maltański z białą bordiurą. Medalion środkowy awersu ukazuje lwa z godła państwowego Niderlandów, otoczonego napisem Je maintiendrai (fr. :Utrzymam (prawa i swobody ludności Niderlandów). Na medalionie rewersu oznaki widnieje ukoronowany monogram „W” (królowej Wilhelminy) otoczony napisem w języku niderlandzkim God zij met ons (Niech Bóg będzie z nami). Krzyż orderowy nadawany za zasługi cywilne ma między swymi ramionami zielony wieniec laurowy, a krzyż dla wojskowych dwa skrzyżowane miecze. Wszystkie oznaki oprócz V I VI klasy (srebrnych) są złocone.

Gwiazda I klasy jest srebrna, ośmiopromienna i ukazuje w środku medalion awersu oznaki, gwiazda II klasy ma kształt rombu z takim samym medalionem. Przy dekoracjach wojskowych pod medalion podłożone są skrzyżowane złote miecze. Order nie posiada łańcucha. Zawieszką jest złota lub srebrna korona królewska. Order noszony jest na pomarańczowej wstążce z obustronnymi niebiesko-białymi bordiurami (barwy dynastii orańskiej).

Baretki Orderu Oranje-Nassau
I klasa
Grootkruis
Krzyż Wielki
II klasa
Grootofficier
Wielki Oficer
III klasa
Commandeur
Komandor
IV klasa
Officier
Oficer
V klasa
Ridder
Kawaler
(do 1994)

V klasa
Ridder
Kawaler
(od 1994)

VI klasa
Lid
Członek
(od 1994)
Złoty Medal Honorowy
Gouden Eremedaille
(1892–1994)
Srebrny Medal Honorowy
Zilveren Eremedaille
(1892–1994)
Brązowy Medal Honorowy
Bronzen Eremedaille
(1892–1994)

Odznaczeni

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Oranje-Nassau.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Reglement op de Orde van de Nederlandse Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau. overheid.nl. [dostęp 2016-05-31]. (niderl.).
  2. a b De Orde van Oranje-Nassau. Een overzicht van de verschillende graden. lintjes.nl. [dostęp 2016-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-09)]. (niderl.).
  3. a b Lichaam Ondertekening Besluit draagvolgorde onderscheidingen. officielebekendmakingen.nl. [dostęp 2016-05-31]. (niderl.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Paul Hieronymussen, Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour, London 1978
  • Orde van Oranje-Nassau. onderscheidingen.nl. [dostęp 2010-06-07]. (niderl.).