Portal:Fantastyka

W 2023 roku zdecydowano o wygaszeniu portali.

Ta strona została zamknięta i pozostawiona jedynie dla historycznego odniesienia. Jeśli chcesz wznowić dyskusję dotyczącą statusu tej strony, zasięgnij opinii społeczności w Kawiarence.

Portal

Wikiprojekt

Ocena i poprawa jakości

Do napisania

Fantastyka – gatunek literacki, a także filmowy, komiksowy, gier a niekiedy i malarstwa. Polega ona na kreowaniu świata przedstawionego, który w całości, lub w części różni się od rzeczywistości, na przykład przez dodanie elementów nadnaturalnych, lub stworzonej przez autora technologii.

Edytuj zawartość portalu

Wybrany artykuł

Smok – fikcyjne stworzenie, najczęściej rodzaj olbrzymiego, latającego gada. Występuje w licznych mitach i legendach oraz w literaturze, filmach i grach. Według wielu mitów smoki obdarzone były dużą inteligencją, potrafiły posługiwać się magią, znały ludzką mowę, a także ziały ogniem. Poza tym posiadały lub strzegły rozmaitych skarbów.

Różne zwierzęta podobne do smoków występowały w mitologiach wielu kultur. Smoki są istotami reprezentującymi siły natury i cztery żywioły, zwłaszcza zaś ogień i powietrze. Smok był też często używany w roli symbolicznej. W niektórych powieściach smoki mogły zmieniać się w ludzi.

Typowy smok ma cztery łapy, często pojawiający się w herbach smok dwunogi nosi nazwę wiwern.

Czytaj więcej...

Wybrana grafika

Ilustracja do baśni Trzy małe świnki z roku 1904

Wybrany cytat

Nawiasem mówiąc taki pęd postępu technicznego uważam za osobistą stratę. Wcale nie dlatego, że jestem zmuszony do kupowania coraz to wymyślniejszych urządzeń za ogromne pieniądze. Spowszednienie grających w szachy bądź gadających komputerów, nierzadko tłumaczących na inne języki, łączności bezprzewodowej, techniki kosmicznej, mikroprocesorów w patelni (zamiast teflonu) odbiera mi całą przyjemność oglądania wcale nie tak starych jeszcze filmów science fiction. Oglądam sobie takiego „Star Treka” czy „Gwiezdne Wojny” i na widok bohatera, który mówi do zegarka bądź steruje poduszkowcem przy użyciu joysticka myślę nieodmiennie: co to za fikcja? Te wszystkie „efekty specjalne” to żadne wynalazki, takie rzeczy istnieją. Jest więc science, tylko gdzie się podziało fiction? Jacek Trojański, „Bajtek” nr 5/1996, s. 3.

Wybrana biografia

Ursula Kroeber Le Guin (wym. ˈ ɜ ː r s ə l ə ˈ k r o ʊ b ə r l ə ˈ ɡ w ɪ n, ur. 21 października 1929 w Berkeley, zm. 22 stycznia 2018 w Portland) – amerykańska pisarka, autorka książek SF i fantasy, z których wiele weszło do klasyki gatunku. Stworzyła cykle Ziemiomorze i Ekumena. Wielokrotnie wyróżniana nagrodami Hugo i Nebula.

Wyraźnie widoczne w jej twórczości było zainteresowanie antropologią kulturową. Le Guin nie ukrywała swoich fascynacji ideą anarchistyczną, co przejawia się również w jej dziełach. Spośród opublikowanych przez nią książek do kręgu utopii społecznej można zaliczyć przede wszystkim opowiadania: Ci, którzy odchodzą z Omelas, Dzień przed rewolucją oraz powieści Wracać wciąż do domu i najsłynniejszą, Wydziedziczeni (nagrody w 1975: Nebula, Hugo).

Czytaj więcej...

Czy wiesz

... że Philip K. Dick (na zdjęciu) uważał, iż Lem to grupa pisarzy działających na zlecenie partii komunistycznej, by przejąć kontrolę nad opinią publiczną?
... że następstwo wojny spowodowało wzrost cen papieru w Anglii, przez co najbardziej znane dzieło Tolkiena zostało wydane w trzech tomach: Drużyna Pierścienia, Dwie Wieże i Powrót króla?
... że Złoty Meteor to antynagroda przyznawana przez Śląski Klub Fantastyki podczas Seminarium Literackiego?
... że akcja powieści Poniedziałek zaczyna się w sobotę rozgrywa się w Sołowcu, fikcyjnym miasteczku na północy Rosji, gdzie prowadzone są supertajne badania nad magią?

Wybrany serial telewizyjny

Dominion (serial telewizyjny) – amerykański dramatyczny serial telewizyjny z elementami sci-fi wyprodukowany przez Universal Cable Productions, FanFare Productions oraz Film Afrika.Pomysłodawcą serialu jest Vaun Wilmott. Serial jest kontynuacją filmu Legion, którego scenariusz napisali Peter Schink oraz Scott Stewart. Serial jest emitowany od 19 czerwca 2014 roku przez SyFy
25 września 2014 roku, stacja SyFy zamówiła 2 sezon
14 października 2015 roku, stacja SyFy ogłosiła zakończenie produkcji serialu po 2 sezonie

Fabuła

Akcja serialu dzieje się 25 lat po wydarzeniach w filmie Legion. Po katastroficznej wojnie między armią aniołów i ludźmi, wszystko się zmieniło. Alex Lannen, buntowniczy żołnierz, odkrywa, że jako jedyny może uratować świat.

Czytaj więcej...

Wybrany film

Literatura

Karolina Haka-Makowiecka, Marta Makowiecka, Małgorzata Węgrzecka, pod red. Andrzeja Z. Makowieckiego, Leksykon fantastyki. Postacie, miejsca, rekwizyty, zjawiska, Wyd. Muza SA, Warszawa 2009.
Andrzej Niewiadowski, Antoni Smuszkiewicz, Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1990, ISBN 83-210-0892-5
Энциклопедия фантастики.Кто есть кто. Под ред. Вл. Гакова - Минск: Галаксиас, 1995 - 694с.
Robert Reginald. Contemporary Science Fiction Authors
Twentieth-Century Science-Fiction Writers.Edited by Curtis C. Smith- London, 3rd edition, 1993
Brian M. Stableford - Science Fact and Science Fiction: An Encyclopedia -London: Routledge, 2006 [encyclopedia]
http://sf-encyclopedia.uk/fe.php
The Encyclopedia of Science Fiction (ang.)
http://www.sf-encyclopedia.com/category/culture/publication#articlesB
David William Pringle. The Ultimate Encyclopedia of Science Fiction: The Definitive Illustrated Guide (London: Carlton, 1996) [encyclopedia: hb/photographic]
Sam Lundwall. Bibliografi över science fiction & fantasy 1741-1996 ["Bibliography of Science Fiction & Fantasy 1741-1996"] (Stockholm, Sweden: Lundwall Fakta & fantasi, 1997) [bibliography: hb/]
Sam Lundwall.Illustrerad bibliografi over science fiction & fantasy 1741-1973. ["Illustrated Bibliography of Science Fiction & Fantasy, 1741-1973"] (Stockholm, Sweden: Lindqvist, 1974) [bibliography: hb/]
James Edwin Gunn. Inside Science Fiction: Essays on Fantastic Literature (San Bernardino, California: The Borgo Press, 1992) [nonfiction: coll: hb/]
George Reginald Turner. The Unrelenting Gaze: George Turner's Non-Fiction: A Selection (Collingwood, Victoria: SF Commentary 76, 2000) [nonfiction: coll: pb/Ditmar]
Sheldon Ronald Jaffery. Horrors and Unpleasantries: A Bibliographical History and Collector's Price Guide to Arkham House (Bowling Green, Ohio: Bowling Green University Popular Press, 1982) [nonfiction: hb/Gary Drumm]
Antoni Smuszkiewicz, Zaczarowana gra. Zarys dziejów polskiej fantastyki naukowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1982.

Strony internetowe

Wy możecie dodawać tutaj strony internetowe poświęcone fantastyce

Nagrody w dziedzinie fantastyki

Wybrany wyróżniony artykuł

J.R.R. Tolkien, właśc. John Ronald Reuel Tolkien, CBE (wym. [dʒ ɒ n ˈ ɹ ʷ ɒ n l d ˈ ɹ ʷ u ː ə l ˈ t ʰ ɒ l k i ː n ]; ur. 3 stycznia 1892 w Bloemfontein w Oranii, zm. 2 września 1973 w Bournemouth) – brytyjski pisarz oraz profesor filologii klasycznej i literatury staroangielskiej na Uniwersytecie Oksfordzkim. Jako autor powieści Władca Pierścieni, której akcja rozgrywa się w mitycznym świecie Śródziemia, spopularyzował literaturę fantasy.

Jest autorem wielu opowieści rozgrywających się w Śródziemiu: powieści Hobbit, czyli tam i z powrotem, Władca Pierścieni, Silmarillion (nieuporządkowanego jako spójna całość narracyjna przez Ronalda – książkę przygotował do druku jego syn Christopher) oraz kilku opowiadań niezwiązanych lub luźno związanych z tak zwanym legendarium Śródziemia (zawartym w 12-tomowej History of the Middle-earth, opracowanej i wydanej przez Christophera Tolkiena).

Opublikował ponad 100 prac z dziedziny filologii i literatury dawnej, współpracował przy powstaniu największego słownika języka angielskiego, wydawanego tuż po I wojnie światowej, Oxford English Dictionary. Znał (w różnym stopniu) ponad 30 języków, głównie wymarłych, germańskich i celtyckich – między innymi łacinę, starożytną grekę, hebrajski, gocki, nordycki, staroislandzki, anglosaski, staroirlandzki, średniowieczny i współczesny walijski – ale także niemiecki, niderlandzki, szwedzki, duński, norweski, hiszpański, francuski, lombardzki, włoski, fiński, esperanto, rosyjski. Uczył się także polskiego, lecz uważał go za trudny język i nie potrafił się nim dobrze posługiwać.

Czytaj więcej...

Wybrany artysta fantastyczny

Hayao Miyazaki (jap. 宮崎駿 Miyazaki Hayao; ur. 5 stycznia 1941 w Tokio) – japoński reżyser filmów anime, rysownik i mangaka.

W 1963 roku Hayao ukończył naukę na Uniwersytecie Gakushūin i znalazł pracę w Tōei Dōga, zajmującej się animacjami. Po trzymiesięcznym treningu zajął się produkcją pierwszego przedsięwzięcia, zatytułowanego Wanwan chūshingura – po którym został przeniesiony do pracy nad pierwszym animowanym serialem telewizyjnym, Wolf Boy Ken. Hayao mieszkał wówczas w dzielnicy Nerima w Tokio.

Rok później Hayao został głównym sekretarzem związku robotniczego Tōei Dōga (Isao Takahata był wiceprezesem). W tym czasie zaczął spotykać się ze swoją współpracownicą, Akemi Ōtą.

Jesienią 1965 roku Hayao zaczął pomagać Takahacie, który przyłączył się do zespołu pracującego nad filmem Taiyō no ōji: Horusu no daibōken. Sądząc, że jest to ostatnia szansa do prac nad tego typu filmem długometrażowym, zanim zostanie on przejęty przez telewizję, Hayao zawarł porozumienie z Takahatą (reżyserem) i Yasuo Otsuką (nadzorcą animacji), że będą pracować razem, dopóki nie ukończą filmu.

Prace nad Taiyō no ōji: Horusu no daibōken zostały ukończone w 1968 roku. W tym czasie Akemi pracowała nad długometrażowym filmem Puss in Boots, przy którym Hayao był głównym animatorem.

W tym samym roku Akemi wsparła kolejny film, w którym Hayao był głównym animatorem – Sora tobu yūreisen.

Czytaj więcej...

Kartka z kalendarza

22 lipca

Urodzili się

Alfred Perceval Graves (1846-1931) • C. Lestock Reid (1857-1936) • Frederick William Rolfe (1860-1913) • Gustave Le Rouge (1867-1938) • Kenneth Sylvan Guthrie (1871-1940) • Harry Lemon Parkhurst (1876-1962) • Janusz Korczak (1878-1942) • Hamilton Craigie (1880-1956) • Margery Williams (1881-1944) • Edward Hopper (1882-1967) • Odell Shepard (1884-1967) • Sophie Wenzel Ellis (1893-1984) • Stephen Vincent Benét (1898-1943) • Alexander Calder (1898-1976) • H. W. Reusswig (1902-1978) • Magdalen King-Hall (1904-1971) • Thomas Owen (1910-2002) • Stephen Gilbert (1912-2010) • Wayne Robbins (1914-1958) • Eric C. Williams (1918-2010) • Ronald N. Bracewell (1921-2007) • Iris Macfarlane (1922-2007) • Jack Matthews (1925-2013) • Bernhardt J. Hurwood (1926-1987) • Priscilla Galloway (1930) • Dean McLaughlin (1931) • Eugene England (1933-2001) • Daniel Pearlman (1935-2013) • Frank Manchel (1935) • Tom Robbins (1936) • Angus Allan (1936-2007) • Hartmut Binder (1937) • Norbert Loacker (1939) • Vaughn Bodé (1941-1975) • Bartholomew Gill (1943-2002) • Jeffrey Konvitz (1944) • Lee Siegel (1945) • Albert Brooks (1947) • Marcin Wolski (1947) • C. A. Cador (1948-2007) • Adrian Cole (1949) • Phyllis Shalant (1949) • S. E. Hinton (1950) • Graham Rawle (1955) • Paul Black (1957) • Keby Boyer (1958) • Nigel D. Findley (1959-1995) • Eric Schaller (1961) • Yuya Aoki (1962) • Michael Andaluz (1967) • A. J. Aalto (1973) • Adam Israel (1975) • Penelope Fletcher (1988)

Zmarli:

Theo Gift (1847-1923) • James Whitcomb Riley (1849-1916) • Reginald Horsley (1858-1926) • J. Meade Falkner (1858-1932) • Harris Burland (1870-1926) • Carl Sandburg (1878-1967) • Arthur Henry Gooden (1879-1971) • Vernon George (1885-1959) • Sir Mortimer Wheeler (1890-1976) • Clements Ripley (1892-1954) • André Dhôtel (1900-1991) • Frances M. Deegan (1901-1975) • Sarah Campion (1906-2002) • Reginald Bretnor (1911-1992) • Robert Nelson (1912-1935) • Wolf von Niebelschütz (1913-1960) • Vladimir Dudintsev (1918-1998) • Robert Somerlott (1928-2001) • Manuel Puig (1932-1990) • Sugiura Hinako, (1958-2005)

Wybrany utwór literacki

Wojna światów (ang. The War of the Worlds) – powieść z gatunku science fiction autorstwa Herberta George’a Wellsa wydana po raz pierwszy w 1898 roku. Pierwsze polskie wydanie ukazało się w 1899 r., nakładem Gazety Polskiej, w tłumaczeniu Marii Wentz’l. Wielokrotnie wznawiana w tłumaczeniu Henryka Józefowicza, wydanym po raz pierwszy w 1958 r., w serii Klub Srebrnego Klucza, nakładem wydawnictwa Iskry.

Książka uważana jest za jedną z najważniejszych w historii światowej literatury fantastycznej. Należy do kanonu gatunku i na wiele lat wprowadziła fantastykę na tory apokaliptycznych wizji przyszłości. Powieść przedstawia inwazję Marsjan na Ziemię. Przybysze chcą opanować Ziemię, a ludzie stanowić mają dla nich źródło pożywienia. Wells opisał w swojej wizji różne postawy społeczne przejawiane przez ludzi w obliczu globalnego zagrożenia.

Powieść jest interpretowana w różnoraki sposób, m.in. jako komentarz do teorii ewolucji, kolonializmu, imperializmu, Brytyjskiego Królestwa, a ogólnie jako próba skomentowania wiktoriańskich lęków i uprzedzeń^{[potrzebny przypis]}. Według Michela Butora jest pierwszą powieścią, która temat tzw. niespodziewanych gości, czyli jednego z trzech głównych tematów literatury fantastyczno-naukowej

Czytaj więcej...