Przejdź do zawartości

Ryjówka iberyjska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ryjówka iberyjska
Sorex granarius[1]
Miller, 1910
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

ryjówkokształtne

Rodzina

ryjówkowate

Podrodzina

ryjówki

Plemię

ryjówki

Rodzaj

ryjówka

Podrodzaj

Sorex Sorex

(bez rangi) grupa ryjówki aksamitnej
Gatunek

ryjówka iberyjska

Synonimy
  • Sorex araneus granarius Miller 1910
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Ryjówka iberyjska[3] (Sorex granarius) – gatunek ssaka z rodziny ryjówkowatych, zamieszkujący Półwysep Iberyjski[4].

Genetyka

[edytuj | edytuj kod]

Diploidalna liczba chromosomów wynosi 2n = 36 bądź 37. Liczba fundamentalna od 38 do 40. Chromosom X jest duży i metacentryczny. Wszystkie autosomy są akrocentryczne, czego nie obserwuje się u żadnego innego przedstawiciela grupy ryjówki aksamitnej. Występują 2 chromosomy Y, oba akrocentryczne, Y1 niewielki, a Y2 średnich rozmiarów[4].

Budowa

[edytuj | edytuj kod]

Średnich rozmiarów ryjówka. Długość głowy i tułowia wynosi od 6,3 do 7,2 cm w przypadku osobników niedojrzałych, brak innych danych. Ogon mierzy od 3,8 do 4,4 cm. Osiąga więc ponad 50% długości głowy i ciała. Ucho osiąga między 0,53 a 0,74 cm. Tylna stopa ma od 1,1 do 1,25 cm. Masa ciała zawiera się w przedziale od 4,5 do 8 g również dla zwierząt niedojrzałych[4].

Ubarwienie jest trójkolorowe. Grzbiet przyjmuje barwę sepii do ciemnego brązu. Kontrastujące boki są odeń jaśniejsze. Brzuch ma barwę żółtawoszarą. Autorzy zwracają uwagę na dwukolorowy ogon, w kolorze sepii grzbietowo i ciemnej ochry brzusznie. Inaczej wyglądają osobniki młodociane, u których nie zauważa się kontrastu między ciemniejszym grzbietem i jaśniejszymi bokami ciała, mają bardziej blade ubarwienie[4].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Ryjówka iberyjska opisana została w 1910 przez Gerrita Smitha Millera jako podgatunek ryjówki aksamitnej. Jako miejsce typowe autor podał La Granja, Segovia, Spain, tak więc holotyp pochodził z Hiszpanii[4].

Badania genetyczne dotyczące jądrowego i mitochondrialnego DNA wykazały przynależność ryjówki iberyjskiej do araneus group, grupy gatunków ryjówki aksamitnej[4].

Nie wyróżnia się podgatunków[4].

Tryb życia i cykl życiowy

[edytuj | edytuj kod]

W Portugalii ryjówka iberyjska przystępuje do rozrodu wiosną i latem. Autorzy wspominają o zbadaniu dwóch ciężarnych samic ryjówki iberyjskiej. Napotkano je w kwietniu i czerwcu. Pierwsza miała w macicy 4 zarodki, a kolejna 6. Ciąża w Portugalii trwa od 18 do 21 dni, kończąc się porodem od pięciu do siedmiu noworodków. Ryjówki te dojrzewają w drugim roku życia, przystępują do rozrodu i zwykle nie przeżywają kolejnej jesieni[4].

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Ryjówka iberyjska zamieszkuje Półwysep Iberyjski. W Portugalii spotyka się ją na północy kraju, na północ od rzeki Tag. W Hiszpanii, skąd pochodził holotyp, obserwuje się ją na północnym zachodzie i w centrum kraju. Dokładniej zamieszkuje hiszpańską Galicję, zachodni Leon, północno-zachodnią Zamorę, wymienia się także Mesetę[4].

Ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Siedliskiem życia ryjówki iberyjskiej są góry środkowej Hiszpanii aż do wysokości 2000 m nad poziomem morza, gdzie zamieszkuje brzegi rzek i potoków, ale też atlantyckie wybrzeże, gdzie występuje na trawiastych równinach. Ponieważ nie są to szeroko rozpowszechnione siedliska, ryjówka iberyjska spotykana jest rzadko[4].

Nie ma też informacji dotyczących jej pożywienia[4].

Zagrożenia i ochrona

[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje ryjówkę iberyjską za gatunek najmniejszej troski[2][4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Sorex granarius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Sorex granarius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 73. ISBN 978-83-88147-15-9.
  4. a b c d e f g h i j k l 17. Iberian Shrew, s. 400–401 w: CJ Burgin i inni, Family Soricidae (Shrews), [w:] Don E Wilson, Rusell A Mittermeier, Handbook of the Mammals of the World, t. 8. Insectivores, Sloth and Collugos, Barcelona: Lynx Edicions in association with Conservation International and IUCN, 2018, s. 332–551, ISBN 978-84-16728-08-4 (ang.).