Antoni Gąsiorowski (1901–1943): Różnice pomiędzy wersjami

Antoni Gąsiorowski
Data i miejsce urodzenia	11 listopada 2007 ; Oregano burger
Data śmierci	cukrzyca 2024
Zawód, zajęcie	cwel
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 23:42, 19 mar 2024

Antoni Gąsiorowski, zwany grubym cwelem, ps. cwel (ur. 11.11.2007 w oregano pizda, zm. na cukrzyce 2024 (?) w na kurwach) – zawód syn i lubi wpierdalać.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Biogram infobox
  |imię i nazwisko           = Antoni Gąsiorowski
- |grafika                   = Antoni Gąsiorowski.png
+ |grafika                   =
  |opis grafiki              =
- |alt grafiki               =
+ |alt grafiki               = file:///C:/Users/adi90/Downloads/IMG_0943.JPG
- |data urodzenia            = [[1 czerwca]] [[1901]]
+ |data urodzenia            = [[11 listopada]] [[2007]]
- |miejsce urodzenia         = [[Wierzenica]]
+ |miejsce urodzenia         = [[Oregano burger]]
- |data śmierci              = [[26 czerwca]] [[1943]]
+ |data śmierci              = [[cukrzyca]] [[2024]]
  |miejsce śmierci           =
- |zawód                     = handlowiec
+ |zawód                     = cwel
  |odznaczenia               =
  |commons                   = Category:Antoni Gąsiorowski
 }}
+'''Antoni Gąsiorowski''', zwany '''grubym cwelem''', ps. cwel (ur. 11.11.2007 w [[Wierzenica|oregano pizda]], zm. na cukrzyce 2024 (?) w [[Poznań|na kurwach]]) – zawód syn i lubi wpierdalać.
-'''Antoni Gąsiorowski''', zwany '''Ślepym Antkiem''', ps. ''Ślepy'' (ur. [[1 czerwca]] [[1901]] w [[Wierzenica|Wierzenicy]], zm. [[26 czerwca]] [[1943]] (?) w [[Poznań|Poznaniu]]) – polski drobny [[handlarz]] i woźnica; w okresie [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji Polski]] przez [[III Rzesza|niemiecką III Rzeszę]] żołnierz [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]], jeden z głównych wykonawców i bezpośredni uczestnik [[Akcja Bollwerk|Akcji Bollwerk]], największej operacji [[dywersja|dywersyjnej]] [[Okręg Poznań Armii Krajowej|Okręgu Poznańskiego AK]]. Jego postać i dokonania upamiętnione zostały rozpowszechnioną po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] wśród mieszkańców poznańskiego [[Chwaliszewo (Poznań)|Chwaliszewa]] i zweryfikowaną następnie badaniami historycznymi [[Legenda miejska|legendą miejską]].
-== Życiorys ==
-Urodził się 1 czerwca 1901 w [[Wierzenica|Wierzenicy]] koło [[Poznań|Poznania]] w rodzinie Walentego{{odn|Woźniak|1995|s=204}} i Marianny z domu Kruger<ref>[http://e-kartoteka.net/1000/14423/265.jpg Antoni Gąsiorowski w spisie ludności] - Akta Miasta Poznania [dostęp z dnia: 2016-02-26]</ref>. Związany z poznańskim Chwaliszewem, pracował jako woźnica w firmie Hartwig. Zarabiał również prowadząc drobny handel. Wraz z żoną Józefą z d. Tarczewską posiadał liczną rodzinę. Był znany jako Ślepy Antek, ponieważ w młodości stracił prawe [[oko]]<ref name="IPN">{{cytuj stronę | url = https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/167993,Upamietnienie-wielkopolskich-ofiar-II-wojny-swiatowej-Poznan-16-lipca-2022.html | tytuł = Upamiętnienie wielkopolskich ofiar II wojny światowej – Poznań, 16 lipca 2022 | opublikowany = [[Instytut Pamięci Narodowej]]| język = pl | data dostępu = 2022-07-17}}</ref>.
-Został zwerbowany do Armii Krajowej w połowie stycznia 1942 przez dowódcę Oddziału Lotnego WKZO st. sierż. [[Michał Garczyk|Michała Garczyka]] ps. ''Kuba'' podczas spotkania na pl. Sapieżyńskim (obecnie [[Plac Wielkopolski w Poznaniu|pl. Wielkopolski]]). Zadaniem Garczyka było stworzenie grupy żołnierzy do przeprowadzenia planowanej akcji w poznańskim [[port rzeczny|porcie rzecznym]]. Gąsiorowski nigdy wcześniej nie angażował się w żaden rodzaj działalności [[polityka|politycznej]], przystąpił jednak do Armii Krajowej, jak wynika z relacji świadków, zafascynowany ideą [[Polskie Państwo Podziemne|państwa podziemnego]]. Został zaprzysiężony i przyjął [[pseudonim]] ''Ślepy'' ze względu na to, że pod tym określeniem był już wcześniej znany{{odn|Woźniak|1995|s=203}}. Następnie zwerbował do AK grupę swoich znajomych, bandę ([[gwara poznańska|gwarowo]] – ''[[eka|ekę]]''<ref name="gwara">{{cytuj stronę| url = http://www.poznan.pl/mim/public/slownik/index.html?co=word&word=101{{!}}107{{!}}97 | tytuł = Miejski Informator Multimedialny. Gwara Poznańska| data dostępu = 2009-04-17}}</ref>) – brata Władysława, Michała Aniołę, Stanisława Kaliszana, Leonarda Kolanaka, Stanisława Sztukowskiego i Michała Śmiegielskiego ps. ''Bolek''.
-=== Akcja Bollwerk ===
-Gąsiorowski brał aktywny udział w przygotowaniach do akcji, uczestniczył we wszystkich nocnych wyprawach do portu, zajmując się rozpoznaniem [[topografia terenu|topograficznym]] terenu. Akcja Bollwerk miała miejsce w nocy z 21 na 22 lutego 1942. Celem tej bezprecedensowej pod względem rozmiarów jak również znaczenia operacji było zniszczenie niemieckich magazynów znajdujących się przy Tamie Garbarskiej. Gąsiorowski był jednym z jej 19 bezpośrednich uczestników.
-Zanim rozpoczęto akcję, krótko przed [[godzina policyjna|godziną policyjną]] Gąsiorowski wraz ze swoimi towarzyszami miał wtargnąć do mieszkania mężczyzny o nazwisku Konieczny, wpisanego na [[Volkslista|niemiecką listę narodowościową]], którego sterroryzowano, zmuszono do zabezpieczenia mieszkania oraz podania kolacji i [[napój alkoholowy|alkoholu]]. Następnie wymuszono na nim zobowiązanie, iż zachowa tajemnicę i nie złoży doniesienia władzom okupacyjnym. Gąsiorowski miał podawać się jednoznacznie za żołnierza AK i nie ukrywał swego właściwego imienia{{odn|Woźniak|1995|s=203}}.
-Realizację celu akcji, jakim było podpalenie i zniszczenie magazynów przy Tamie Garbarskiej, nadzorował Gąsiorowski wraz z Tomaszem Prymelskim. Nim to się jednak stało, Gąsiorowski, uzyskawszy pozwolenie Garczyka, zabrał z magazynu 3 worki [[cukier spożywczy|cukru]]{{odn|Woźniak|1995|s=203}}.
-=== Aresztowanie i śmierć ===
-Gąsiorowski został [[tymczasowe aresztowanie|aresztowany]] 25 czerwca 1943<ref>Encyklopedia Konspiracji Wielkopolskiej</ref> roku przy Wolnicy (ulica w bezpośrednim sąsiedztwie pl. Sapieżyńskiego/[[plac Wielkopolski w Poznaniu|Wielkopolskiego]]), podczas rozładunku wozu. Stawił gwałtowny opór usiłującym go zatrzymać, następnie zaś został przewieziony do więzienia przy [[ulica Młyńska w Poznaniu|ul. Młyńskiej]]<ref>[[Piotr Bojarski|Bojarski P.]], ''Poznaniacy przeciwko swastyce'', Agora, Warszawa 2015, s. 111</ref>. Podczas próby przesłuchania, będąc skrępowanym, został pchnięty przed jednego z oprawców w stronę osób prowadzących przesłuchanie. Wykorzystując ten moment, Gąsiorowski rzucił się na obecnego tam funkcjonariusza i przegryzł mu [[gardło]]<ref name="slepyantek204206">{{odn|Woźniak|1995|s=204-206|ref=nie}}</ref>. Następnej nocy poddany został brutalnemu [[śledztwo|śledztwu]].
-Według dokumentów Gestapo Antoni Gąsiorowski zmarł 26 czerwca 1943, jako przyczynę śmierci podano ''ból brzucha''. Należy jednak zaznaczyć, że dokumentacja ta zawiera błędy przy określeniu miejsca zamieszkania Gąsiorowskiego, co negatywnie rzutuje na jej wiarogodność{{odn|Woźniak|1995|s=204}}.
-Krótko po śmierci Gąsiorowskiego represjom poddano jego rodzinę. Życie stracili jego brat Władysław oraz siostrzeniec Henryk Kwiatkowski, również związani z akcją. Zatrzymano córkę Antoniego, Helenę, oraz Józefę Gąsiorowską, która została aresztowana jeszcze w dniu śmierci męża. Poddano ją śledztwu w poznańskiej siedzibie [[Gestapo]], znajdującej się w przedwojennym [[Dom Żołnierza w Poznaniu|Domu Żołnierza]], i [[obóz karno-śledczy w Żabikowie|obozie w Żabikowie]], ostatecznie zaś, jako ''żonę największego polskiego bandyty'', osadzono w [[Ravensbrück (KL)|obozie koncentracyjnym w Ravensbrück]]; przeżyła jednak wojnę. Rodzina pozbawiona została ponadto dachu nad głową<ref name="slepyantek204206" />.
-Ze względu na to, że czyn Gąsiorowskiego skompromitował funkcjonariuszy Gestapo i jego przywoływanie było dla władz okupacyjnych niewygodne, nie został on wspomniany w [[rozprawa sądowa|procesie]] 14 uczestników Akcji Bollwerk, który miał miejsce przed Sądem Specjalnym w Poznaniu (''Sondergericht Posen'') 16 listopada 1943{{odn|Woźniak|1995|s=206}}.
-== Legenda i upamiętnienie ==
-Życiorys Antoniego Gąsiorowskiego przez wiele lat nie był dobrze znany, niektóre fakty z jego życia zachowały się w formie [[Legenda miejska|legendy miejskiej]] rozpowszechnionej wśród mieszkańców Chwaliszewa, gdzie był postacią powszechnie rozpoznawaną{{odn|Woźniak|1995|s=199}}. Nazywano go ''juchtą chwaliszewską'' – [[gwara poznańska|gwarowym]] [[związek frazeologiczny|związkiem frazeologicznym]] oznaczającym chuligana, łobuza bądź przestępcę związanego z Chwaliszewem, niejako będącego elementem miejscowej tradycji i kolorytu<ref name="gwara" />. Legenda była trudna do weryfikacji ze względu na opory świadków, głównie żołnierzy AK, przed ujawnieniem się, co spowodowane było względami politycznymi i obawą ponownych [[Represje ZSRR wobec Polaków i obywateli polskich 1939–1946#Represje 1944-1946|represji]] ze strony [[Historia Polski (1945–1989)|władz komunistycznych]]. Nieznane były również szerszemu kręgowi osób okoliczności śmierci Gąsiorowskiego, co uznano za warunek konieczny do umieszczenia jego nazwiska na tablicy pamiątkowej{{odn|Woźniak|1995|s=201}}.
-Więcej informacji na jego temat poznano w toku badań historycznych prowadzonych w związku z odsłonięciem w 1982 roku [[Pomnik Akcji Bollwerk w Poznaniu|monumentu ku czci uczestników akcji]], stanowiącego pierwsze miejsce poświęcone czci żołnierzy Armii Krajowej w Poznaniu, jak również dzięki relacji syna Gąsiorowskiego odnalezionego w związku z wystawą poświęconą historii Chwaliszewa, zorganizowaną przez [[Muzeum Historii Miasta Poznania]] w 1995 roku. Dzięki relacji tego ostatniego poznano m.in. wygląd Gąsiorowskiego oraz okoliczności jego aresztowania i śmierci. Ostatni czyn Antoniego Gąsiorowskiego znany był rodzinie za pośrednictwem pielęgniarki pracującej w szpitalu, gdzie przewiezionego ciężko rannego funkcjonariusza Gestapo{{odn|Woźniak|1995|s=204}}.
-Wydarzenia związane z odsłonięciem tablicy naznaczone były silnym piętnem komunistycznej [[propaganda|propagandy]] i stanowiły próbę zyskania przez władzę szerszego poparcia społecznego w okresie [[Stan wojenny w Polsce (1981–1983)|stanu wojennego]]<ref name="slepyantek204206" />. Ze względu na niezadowalające rezultaty pierwszych badań oraz brak czasu tablicę zaprojektowano w taki sposób, by można było dodać później nazwisko Gąsiorowskiego.
-W relacjach świadków Gąsiorowski jawi się jako głęboki [[patriotyzm|patriota]] i człowiek z dużym poczuciem [[Honor (etyka)|honoru]], co wyróżniało go nawet na tle innych działaczy podziemia – po zakończeniu Akcji Bollwerk miał pozostawić w jednym z budynków zarekwirowany przez władze okupacyjne [[gramofon]] grający ''[[Hymn Polski|Mazurka Dąbrowskiego]]''. Nie do końca miał akceptować zasady [[konspiracja|konspiracji]], gdyż – jak twierdził – nie chciał umrzeć bezimiennie. Miał mieć również skłonność do brawury. Wspominano również epizody jego życia z czasów poprzedzających okupację – jego ''ekę'' oraz przyzwyczajenia i preferowane sposoby spędzania wolnego czasu m.in. ulubione [[piwiarnia|lokale]] (''Grubego Jasia'' i ''Koniecznego''){{odn|Woźniak|1995|s=203}}.
-września 2015 przy dawnym murze przeciwpowodziowym na [[Czartoria (Poznań)|Czartorii]] otwarto Zaułek Ślepego Antka<ref>mat, ''Bohater Ślepy Antek'', w: ''Informator Samorządowy Metropolii Poznań'', wrzesień 2015, s.5</ref>. Jego działalność została upamiętniona 16 lipca 2022 r., kiedy to na terenie Fortu VII odsłonięto poświęconą mu tablicę{{r|IPN}}.
-== Zobacz też ==
-* [[Historia Poznania#Podczas II wojny światowej|Poznań podczas II wojny światowej]].
-== Przypisy ==
-{{Przypisy}}
-== Bibliografia ==
-* {{cytuj stronę | url =http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=159363&from=publication | tytuł ="Ślepy Antek" (Antoni Gąsiorowski), bohater z Chwaliszewa (s. 199-206) | data dostępu = 2012-07-04 |nazwisko=Woźniak |imię=Marian | opublikowany = | praca =Kronika Miasta Poznania nr 1/1995 | data =1995 | język =pl |odn=tak}}, fot.
 {{Kontrola autorytatywna}}