Przejdź do zawartości

Staphyliniformia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kusakokształtne
Staphyliniformia[1]
Lameere, 1900
Ilustracja
Staphylinus erythropterus z rodziny kusakowatych
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Nadrząd

skrytoskrzydłe

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

Staphyliniformia

Przedstawiciele gnilikowatych
Trichohydnobius suturalis z rodziny grzybinkowatych

Staphyliniformiainfrarząd[1] lub seria[2][3] chrząszczy z podrzędu wielożernych (Polyphaga). W języku polskim na określenie tej grupy wprowadzony został termin kusakokształtne[4], jednak nazwa ta jest nieścisła i bywa odnoszona także do nadrodziny Staphylinoidea[5].

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

Większość gatunków Staphyliniformia to małe do średniej wielkości chrząszcze. Mimo swojej dużej różnorodności grupa posiada kilka cech synapomorficznych. Czułki prymitywne, 11-segmentowe. Szyja wyraźnie zwężona za oczami. Przedplecze z wyraźnie odznaczającą się boczną krawędzią. Odnóża u larw o 5 członach, a dziesiąty segment odwłoka często z mniej lub bardziej cienkimi bądź tęgimi kolcami lub hakami. Urogomfy z ruchomym połączeniem u nasady[6].

Różnorodność

[edytuj | edytuj kod]

Takson ten obejmować może nawet 35–40% wszystkich współcześnie żyjących chrząszczy. Jego przedstawiciele żyją we wszystkich środowiskach: lądowych, słodkowodnych i strefie przyboju mórz. Zaliczają się tu gatunki drapieżne, glonożerne, grzybożerne, detrytusożerne, padlinożerne oraz ektopasożyty, a po włączeniu Scarabaeoidea także typowi roślinożercy[7].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Cechy morfologiczne Staphyliniformia wskazują, że jest to najbardziej podstawowa grupa w podrzędzie Polyphaga. Podzielone zostały na dwie nadrodziny: Hydrophiloidea i Staphylinoidea[8][3]. Część autorów dodatkowo wyróżnia z Hydrophiloidea w osobną nadrodzinę Histeroidea obejmujące gnilikowate (Histeridae), Sphaeritidae i Synteliidae[8][7].

Niepewne jest miejsce rodziny Hydraenidae. Tradycyjnie klasyfikowana była w Hydrophiloidea, jednak na podstawie badań morfologii larw zaliczono ją do Staphylionoidea[8]

Wiele współczesnych badań wskazuje, że Scarabaeoidea wyróżniane tradycyjnie w osobny infrarząd Scarabaeiformia powinny być umieszczone w Staphyliniformia[7][8][9].

Nadrodziny

[edytuj | edytuj kod]

Współcześnie wyróżnia się dwie[3][2] lub trzy[5] nadrodziny:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Staphyliniformia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Lech Borowiec: Klasyfikacja Coleoptera. [w:] Iconographia Coleopterorum Poloniae [on-line]. [dostęp 2014-01-16].
  3. a b c Patrice Bouchard i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI10.3897/zookeys.88.807.
  4. Roland Gerstmeier, przeł. Henryk Grabarczyk: Chrząszcze. Rozpoznawanie i oznaczanie. Multico, seria: Przewodnik kieszonkowy. ISBN 83-7073-105-8.
  5. a b Systematyka chrząszczy na: jezioro.com.pl. [dostęp 2014-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-17)].
  6. M. Hansen. Phylogeny and classification of the staphyliniform beetle families (Coleoptera). „Biologiske Skrifter”. 48, 1997. Copenhagen. 
  7. a b c Michael S. Caterino, Toby Hunt, Alfried P. Vogler. On the constitution and phylogeny of Staphyliniformia (Insecta: Coleoptera). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 34 (3), 2005. 
  8. a b c d A. Korte, I. Ribera, R. G. Beutel, D. Bernhard. Interrelationships of Staphyliniform groups inferred from 18S and 28S rDNA sequences, with special emphasis on Hydrophiloidea (Coleoptera, Staphyliniformia). „J. Zool. Syst. Evol. Research”. 42, s. 281–288, 2004. 
  9. J. Kukalova-Peck, J. F. Lawrence. Evolution of the hind wings in Coleoptera. „Canadian Entomologist”. 135, s. 181–258, 1993.