Przejdź do zawartości

Teodor Skumin Tyszkiewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Teodor Skumin Tyszkiewicz
Ilustracja
Herb
Leliwa
Rodzina

Tyszkiewiczowie herbu Leliwa

Data i miejsce urodzenia

1533
Czarnobyl

Data i miejsce śmierci

przed 6 maja 1618
Nowogródek

Ojciec

Jan Skumin Tyszkiewicz

Matka

Marianna Mieleszkówna

Żona

Katarzyna Lacka

Dzieci

Janusz Skumin Tyszkiewicz

Teodor Skumin Tyszkiewicz herbu Leliwa (ur. 1533, zm. przed 6 maja 1618 roku[1]) – szlachcic pochodzenia ruskiego, pełniący urzędy; wojewody nowogródzkiego od 1590 r., podskarbiego wielkiego litewskiego w latach 1586-1590, podskarbiego nadwornego litewskiego od 1576 r. Posłował do Moskwy w 1578 r.[2], starosta ekonomii grodzieńskiej[3], był starostą niegrodowym Jurborka, Olity i Nowowoli[4].

Teodor Skumin Tyszkiewicz prawdopodobnie urodził się w Czarnobylu, gdzie jego ojciec pełnił rolę starosty. Był synem Jana Skumina Tyszkiewicza i Katarzyny Lackiej, córki pisarza polnego litewskiego Teodora Lackiego i Izabelli Bonarelli de Rovere[5]. Teodor miał jedynego syna Janusza Skumina Tyszkiewicza, który w 1640 roku został wojewodą wileńskim. Teodor miał jedną wnuczkę Katarzynę Eugenię Tyszkiewicz, na której skończyła się ta linia Tyszkiewiczów (Skuminów).

W 1589 roku był sygnatariuszem ratyfikacji traktatu bytomsko-będzińskiego na sejmie pacyfikacyjnym[6].

Był on obok Konstantego Wasyla Ostrogskiego najbardziej wpływową postacią wyznania prawosławnego w Rzeczypospolitej. Brał on udział w procesie powstawania unii brzeskiej. Przyjaźnił się z metropolitą kijowskim Michałem Rahozą i konsultował się z nim w tej sprawie. Ostatecznie, mimo swojego wcześniejszego niezdecydowania, poparł postanowienia unii brzeskiej i przystąpił do kościoła greckokatolickiego, zostając jego największym protektorem[7].

Teodor Skumin Tyszkiewicz zmarł w wieku 85 lat[8]. Jego uroczysty pogrzeb odbył się 24 lipca 1618 roku w Wilnie. Jego ciało zostało złożone w kaplicy Najświętszej Panny, wileńskiej cerkwi pod wezwaniem Świętej Trójcy. W owej kaplicy grobowej, nazywanej często kaplicą Tyszkiewiczów, oprócz Teodora pochowani zostali; jego żona Katarzyna oraz syn Janusz razem z żoną Barbarą z Naruszewiczów[9].

Był wyznawcą prawosławia, w 1603 roku przystąpił do unii brzeskiej[10].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Karol Żojdź, Stronnictwo Zygmunta III Wazy w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1603-1621, Warszawa 2018, s. 322.
  2. Historia dyplomacji polskiej, pod redakcją Zbigniewa Wójcika, Warszawa 1982, T. II.
  3. Alaksiej Šałanda, Sąd grodzki grodzieński za czasów Wazów (1587–1668): stan badań i źródła, w: Rocznik Lituanistyczny Vol. 3, 2017, s. 51.
  4. Monumentum virtuti meritissimae perillustris et magnifici Herois d. Theodori Tiskiewicz Skumin (łac.) ((pol.) Penegiryk ku czci Teodora Skumina Tyszkiewicza), Strona Litewskiej Akademii Nauk, [dostęp. 11.08.2013].
  5. K. Niesiecki, Herbarz polski..., T. 6, s. 2-5.
  6. Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, wydał Maciej Dogiel, t. I, Wilno 1758, s. 238.
  7. T. Kempa, Poparcie magnaterii litewskiej i ruskiej dla unii brzeskiej w pierwszych latach po jej wprowadzeniu, „Rocznik Bialskopodlaski”, T. V, 1997, s. 18-20.
  8. J. Zakrzewski, Pamiętniki Samuela Maskiewicza. Początek swój biorą od roku 1594 w lata po sobie idące, Wilno 1838, s. 103.
  9. J. Kłos, Wilno. Przewodnik krajoznawczy, Wilno 1923, s. 180.
  10. Henryk Lulewicz, Skład wyznaniowy senatorów świeckich Wielkiego Księstwa Litewskiego za panowania Wazów, w: Przegląd Historyczny, 1977, tom 68 , Numer 3, s. 430.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]