Przejdź do zawartości

Thein Pe Myint

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Thein Pe Myint
„Thakin Thein Pe”
Ilustracja
Imię i nazwisko

Thein Pe

Data i miejsce urodzenia

10 lipca 1914
Budalin

Data i miejsce śmierci

15 stycznia 1978
Rangun

Narodowość

birmańska

Język

birmański

Alma Mater

Uniwersytet Rangun

Dziedzina sztuki

polityk, pisarz

Thein Pe Myint (brm. သိန်းဖေမြင့် [θéɪɴ pʰè mjɪ̰ɴ]), znany także jako Thakin Thein Pe (brm. သခင် သိန်းဖေ [θəkʰɪ̀ɴ θéɪɴ pʰè], ur. 10 lipca 1914 w Budalinie, zm. 15 stycznia 1978 w Rangunie) – birmański polityk[1], pisarz i dziennikarz[2]. Autor powieści społeczno-politycznych, artykułów, biografii i esejów[2]. Założyciel i wydawca gazety „Botahtaung[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Thein Pe Myint ukończył studia na uniwersytecie w Rangunie w 1935 roku[1]. Podczas studiów zaangażował się w działalność polityczną. W latach 1934–1935 był członkiem stowarzyszenia studentów (ang. University Student’s Union)[1]. Brał udział w strajku studenckim w 1936 roku, mimo że był już absolwentem[1]. Odbył studia podyplomowe na uniwersytecie w Kalkucie[1].

Dołączył do antykolonialnego ruchu politycznego Dobama Asiayone (Stowarzyszenie My Birmańczycy). Jego członkowie przyjmowali przydomek „Thakin”. Thein Pe Myint stał się jednym z liderów birmańskiego ruchu niepodległościowego. Blisko współpracował z U Nu (późniejszym premierem Birmy) oraz Aungiem Sanem (późniejszym generałem), którzy stali się jednymi z najważniejszych liderów birmańskich[1].

Reprezentował poglądy lewicowe. Był jednym z założycieli Komunistycznej Partii Birmy, a po II wojnie światowej został jej sekretarzem generalnym[1].

Podczas II wojny światowej opowiedział się przeciw Imperium Japońskiemu i stał się ważnym członkiem ruchu oporu[1].

Po odzyskaniu przez Birmę niepodległości w 1948 nadał był aktywnym politykiem, choć stracił pozycję w Partii Komunistycznej. Zasiadał w parlamencie[1], ale w 1960 roku nie został ponownie wybrany[1]. W 1962 roku wsparł rząd wojskowy[1]. Był członkiem Socjalistycznej Programowej Partii Birmy (ang. Burma Socialist Programme Party), rządzącej krajem do 1988 roku[1].

W 1946 roku poślubił Khin Kyi Kyi. Doczekali się czwórki dzieci[1].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]

W swoim kraju uważany jest za wybitnego pisarza, dziennikarza i komentatora politycznego[1]. Był założycielem i wydawcą (w latach 1958–1964) awangardowej gazety „Botahtaung[1][2].

Publikacje (w nawiasach angielskie tłumaczenia):

  • 1937 – Tet Phongyi (Modern Monk) – powieść krytykująca system klasztorny i korupcję wśród mnichów; wzbudziła oburzenie wśród mnichów, którzy próbowali zająć cały nakład książki i uzyskać zakaz jej dystrybucji[3];
  • 1937 – Tet-hkit Nat-hso (Evil Spirits of Modern Times) – powieść o społecznych konsekwencjach chorób wenerycznych[3];
  • 1938 – Thakhin Kodaw Hmaing – biografia poety Thakina Kodawy Hmainga (1876–1964)[3];
  • 1938 – Thabeik Hmauk Kyaung-thar (The Strike Boycotter) – powieść o strajku studenckim na uniwersytecie w Rangunie w 1936 roku[3];
  • 1958 – Ahshayega Nay-wun Htwet thee-pa-ma (As Sure As the Sun Rises in the East) – powieść o ruchu niepodległościowym w latach 1936–1942[4];
  • satyry polityczne:
    • Min Daing Pin (Member of Parliament);
    • U Saw Bi-lat thwar pya-zat (U Saw Goes to England)[1].

Wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]
  • 1958 – Sarpay Beikman Prize – najwyższa birmańska nagroda w dziedzinie literatury[1];
  • 1967 – National Literary Prize for novel[1].

Działalność społeczna

[edytuj | edytuj kod]

Thein Pe Myint działał w wielu organizacjach, m.in.:

  • Światowej Radzie Pokoju[1],
  • Towarzystwie Przyjaźni Chińsko-Birmańskiej (ang. China-Burma Friendship Association)[1],
  • Stowarzyszeniu Pisarzy (któremu przewodniczył)[1],
  • Radzie Uniwersytetów (1963–1980)[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Ko Tar: 2. Ko Tar: Book Review on Biography of Saya Lun. W: Hans-Bernd Zollner (ed.): Material on Thein Pe, Biography of Saya Lun and Member of Parliment. Universität Passan, 2006, s. 17-18, seria: Myanmar Literature Project. ISSN 1435-5310. [dostęp 2016-07-22]. (ang.).
  2. a b c d Jolanta Skrunda (red.): Pisarze Świata. Słownik encyklopedyczny.. Wyd. 2 zm. i rozsz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999, s. 624. ISBN 83-01-12776-7. (pol.).
  3. a b c d 2016-07-23: David Smyth: The Canon in Southeast Asian Literature: Literatures of Burma, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Phillippines, Thailand and Vietnam. Routledge, 2013, s. 26. ISBN 978-1-136-81612-3.
  4. 2016-07-23: David Smyth: The Canon in Southeast Asian Literature: Literatures of Burma, Cambodia, Indonesia, Laos, Malaysia, Phillippines, Thailand and Vietnam. Routledge, 2013, s. 28. ISBN 978-1-136-81612-3.