ข้ามไปเนื้อหา

สมภพ ภิรมย์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
สมภพ ภิรมย์

เกิด26 กรกฎาคม พ.ศ. 2459
เสียชีวิต3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2550 (91 ปี)
อาชีพสถาปนิก
รางวัลสำคัญศิลปินแห่งชาติ พ.ศ. 2529
สาขาทัศนศิลป์ (สถาปัตยกรรม)
คู่สมรสนางจุนเจือ ภิรมย์ (มุสิกะภุมมะ)
บิดามารดาหลวงบรรเจิดเรขกรรม (ชม ภิรมย์ - บิดา)
นางใหญ่ ภิรมย์ (มารดา)

ศาสตราจารย์ พลเรือตรี สมภพ ภิรมย์ (26 กรกฎาคม พ.ศ. 2459 – 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2550) สถาปนิกสาขาสถาปัตยกรรม สถาปัตยกรรมไทย ปูชนียบุคคลผู้อนุรักษ์มรดกด้านสถาปัตยกรรมไทย ปูชนียบุคคลด้านสถาปัตยกรรมไทย ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (สถาปัตยกรรม) ประจำปี 2529 และราชบัณฑิตสำนักศิลปกรรม ประเภทสถาปัตยศิลป์ อดีตคณบดีคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร และมหาวิทยาลัยศรีปทุม อดีตอธิบดีกรมศิลปากร และอดีตนายกสมาคมสถาปนิกสยาม เป็นผู้มีผลงานทางด้านสถาปัตยกรรม และผลงานวิชาการงานเขียนมากมาย ผลงานชิ้นสำคัญ ได้แก่ "กุฎาคาร"[ฃ 1] "พระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุ สมัยรัตนโกสินทร์" และ "บ้านไทยภาคกลาง" โดยมักจะใช้คำนำหน้าหนังสือหรือบทความว่า "ปกิณกคดีหมายเลข 13"

ประวัติ

[แก้]

ศาสตราจารย์ พลเรือตรี สมภพ ภิรมย์ เกิดเมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2459 เป็นบุตรชาย นาวาโทหลวงบรรเจิดเรขกรรม (ชม ภิรมย์) และนางใหญ่ ภิรมย์ สำเร็จการศึกษา สถาปัตยกรรมศาสตร์ จาก จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยทุนกองทัพเรือ ผ่านการรับราชการที่ กองทัพเรือ และกองบัญชาการทหารสูงสุด ก่อนเข้าเป็น ข้าราชการพลเรือนในสังกัดทบวงมหาวิทยาลัย และกระทรวงศึกษาธิการ กระทั่งเกษียณอายุราชการในตำแหน่ง อธิบดีกรมศิลปากร หลังเกษียณอายุราชการแล้วหลายปี ศ.พล.ร.ต.สมภพ ในวัย 77 ปียังรับตำแหน่งเป็น คณบดีคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีปทุม อยู่ถึง 4 ปีอีกด้วย

ตลอดชีวิตการทำงาน ศ.พล.ร.ต. สมภพ ได้สร้างสรรค์ผลงานไว้มากมาย, ทั้งในวิชาชีพสถาปัตยกรรมศาสตร์และผลงานด้านวรรณกรรรม, ประวัติศาสตร์, ตลอดจนศิลปวัฒนธรรม จนได้รับตำแหน่งและรางวัลเกียรติยศต่างๆ เช่น ปริญญาสถาปัตยกรรมศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จาก มหาวิทยาลัยศิลปากร ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ และราชบัณฑิต

ศ.พล.ร.ต. สมภพ ภิรมย์ สมรสกับ นางจุนเจือ ภิรมย์ (สกุลเดิม "มุสิกะภุมมะ") มีบุตรชายคือ นายกษิต ภิรมย์ อดีตเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ประเทศสหรัฐอเมริกา และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ

ศ.พล.ร.ต. สมภพ ภิรมย์ ถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคชรา เมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2550 สิริอายุได้ 91 ปี ภายหลังจากนางจุนเจือ ภิรมย์ ถึงแก่กรรมด้วยโรคชรา เมื่อวันที่ 22 สิงหาคม พ.ศ. 2550 สิริอายุได้ 92 ปี

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปในการพระราชทานเพลิงศพ ศาสตราจารย์ พลเรือตรี สมภพ ภิรมย์ และนางจุนเจือ ภิรมย์ ณ เมรุ วัดมกุฏกษัตริยารามราชวรวิหาร เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร เมื่อวันเสาร์ที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551

การศึกษา

[แก้]

พ.ศ. 2484 สำเร็จการศึกษาสถาปัตยกรรมศาสตรบัณฑิต จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ต่อมา พ.ศ. 2504 ได้รับประกาศนียบัตรจากโรงเรียนเสนาธิการทหารอากาศ และปี 2507 ได้รับประกาศนียบัตรหลักสูตรการจัดการชั้นสูง โรงเรียนส่งกำลังบำรุงทหารบก ใน พ.ศ. 2510 และได้รับปริญญาบัตรวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร (รุ่นที่ 9)

ได้รับปริญญาสถาปัตยกรรมศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากมหาวิทยาลัยศิลปากร พ.ศ. 2523 และจากมหาวิทยาลัยศรีปทุม พ.ศ. 2543[1]

การทำงาน

[แก้]

ผลงาน

[แก้]
  • ด้านผลงานวิจัยและหนังสือ
    • อาชีวะสัมพันธ์
    • กุฎาคาร[ฃ 1]
    • พระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุ สมัยรัตนโกสินทร์
    • บ้านไทยภาคกลาง
    • ประตูมุกไทย
    • เรือพระราชพิธีพยุหยาตราชลมารค
    • สถาปัตยกรรมกลาโหม
    • นารายณ์สิบปาง
    • สามก๊กฉบับเสนาธิการ[ฃ 3]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

[แก้]

เกียรติคุณที่ได้รับ

[แก้]
  • 2523: สถาปัตยกรรมศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร
  • 2529: ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (สถาปัตยกรรมศาสตร์)
  • 2530: กิตติบัตรสถาปนิกผู้มีบทบาทอย่างสำคัญในการส่งเสริมงานศิลป สถาปัตยกรรม สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์
  • 2537: สถาปนิกดีเด่น สมาคมสถาปนิกสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์
  • 2538: ปูชนียบุคคลด้านสถาปัตยกรรมไทย กรมศิลปากร
  • 2543: สถาปัตยกรรมศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ มหาวิทยาลัยศรีปทุม

อ้างอิง

[แก้]
  1. "ศาสตราจารย์ พลเรือตรี สมภพ ภิรมย์". สำนักงานราชบัณฑิตยสภา.
  2. "พระบรมราชโองการ แต่งตั้งสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 27 กันยายน 2015. สืบค้นเมื่อ 8 กรกฎาคม 2014.
  3. ราชกิจจานุเบกษา ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม 108 ตอนที่ 208 ง ฉบับพิเศษ หน้า 3, 29 พฤศจิกายน 2534
  4. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 28 กันยายน 2015 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 103 ตอนที่ 213 ง ฉบับพิเศษ หน้า 7, 3 ธันวาคม 2529
  5. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า เก็บถาวร 27 เมษายน 2021 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 118 ตอนที่ 8 ข หน้า 1, 4 พฤษภาคม 2544
  6. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม 114 ตอนที่ 29 ข หน้า 19, 16 ธันวาคม 2540
  7. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 25 กุมภาพันธ์ 2009 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 69 ตอนที่ 73 ง ฉบับพิเศษ หน้า 164, 12 ธันวาคม 2495
  8. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญราชรุจิ, เล่ม 90 ตอนที่ 59 ง ฉบับพิเศษ หน้า 29, 24 พฤษภาคม 2516

บรรณานุกรม

[แก้]
  1. 1.0 1.1 สมภพ ภิรมย์ (1970). ปกิณกะคดีหมายเลข 13 ว่าด้วย กุฎาคาร. พระนคร: โรงพิมพ์กรุงสยามการพิมพ์. OCLC 880802550.
  2. สมุดภาพวังรื่นฤดี อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ พลเรือตรีสมภพ ภิรมย์ และ นางจุนเจือ ภิรมย์. กุมภาพันธ์ 2008.
  3. นาวาเอก สมภพ ภิรมย์ ร.น. (1991). สามก๊กฉบับเสนาธิการ : ตอนยุทธนาวีที่ปากน้ำเมืองกังแฮ. กรุงเทพฯ: วาทินพับลิเคชั่น.

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]