ข้ามไปเนื้อหา

โทกูงาวะ โยชิมูเนะ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
โทกูงาวะ โยชิมูเนะ
徳川吉宗
โชกุนแห่งเอโดะ
13 สิงหาคม พ.ศ. 225925 กันยายน พ.ศ. 2288 (29 ปี 43 วัน)
ระยะเวลา29 ปี
จักรพรรดิจักรพรรดินากามิกาโดะ
จักรพรรดิซากูรามาจิ
ก่อนหน้าโทกูงาวะ อิเอ็ตสึงุ
ถัดไปโทกูงาวะ อิเอชิเงะ
โอโงโชแห่งเอโดะ
25 กันยายน พ.ศ. 228812 กรกฎาคม พ.ศ. 2294
ระยะเวลา6 ปี
ก่อนหน้าโทกูงาวะ ฮิเดตาดะ
ถัดไปโทกูงาวะ อิเอชิเงะ
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด11 พฤษภาคม พ.ศ. 1684
อสัญกรรม12 กรกฎาคม ค.ศ. 1751 (66 ปี 237 วัน)
บิดาโทกูงาวะ มิสึซาดะ
มารดา浄円院
บุตร-ธิดาโทกูงาวะ อิเอชิเงะ
โทกูงาวะ มูเนตาเกะ
ตระกูลโทกูงาวะ

โทกูงาวะ โยชิมูเนะ (ญี่ปุ่น: 徳川 吉宗) เป็นโชกุนคนที่ 8 แห่งรัฐบาลเอโดะของญี่ปุ่น ปกครองตั้งแต่ปี ค.ศ. 1716 จนถึงการสละตำแหน่งของเขาในปี ค.ศ. 1745 เขาเป็นบุตรชายของโทกูงาวะ มิตสึซาดะ หลานชายของโทกูงาวะ โยริโนบุ และเหลนของโทกูงาวะ อิเอยาซุ ซึ่งเป็นโชกุนคนแรกของตระกูลโทกูงาวะ โยชิมูเนะเป็นที่รู้จักกันดีจากการยกเลิกคำสั่งห้ามนำเข้ารังงากุ หรือหนังสือจากตะวันตก ซึ่งเป็นการเปิดรับความรู้และวัฒนธรรมใหม่ ๆ เข้ามาสู่ญี่ปุ่น ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและเศรษฐกิจครั้งสำคัญ

สายโลหิต

[แก้]

โยชิมูเนะไม่ได้เป็นบุตรชายของอดีตโชกุนคนใด แท้จริงแล้ว เขาเป็นเพียงสมาชิกตระกูลสาขาของตระกูลโทกูงาวะ โทกูงาวะ อิเอยาซุ ผู้ก่อตั้งรัฐบาลโชกุนโทกูงาวะรู้ดีว่าสายตระกูลมินาโมโตะที่เคยรุ่งเรืองได้สูญสิ้นไปในปี ค.ศ. 1219 เขาจึงตระหนักว่าสายเลือดโดยตรงของตระกูลโทกูงาวะเองก็อาจจะขาดตอนได้ในอนาคต ทำให้ตระกูลต้องเผชิญหน้ากับความเสี่ยงที่จะสูญสิ้นไป แม้ว่าโทกูงาวะ ฮิเดตาดะ บุตรชายคนโตจะได้เป็นโชกุนคนที่สอง แต่อิเอยาซุก็มีวิสัยทัศน์ที่จะรักษาความมั่นคงของตระกูล เขาจึงได้เลือกบุตรชาย 3 คนเป็นผู้นำตระกูลโกซังเกะ หรือสามตระกูลสาขา เพื่อให้เป็นผู้สืบทอดตำแหน่งโชกุนต่อไป หากสายหลักขาดทายาทฝ่ายชาย โกซังเกะทั้งสามสาขาคือ โอวาริ คิอิ และมิโตะ

โยชิมูเนะสืบเชื้อสายมาจากสาขาคิอิ ผู้ก่อตั้งตระกูลสาขาคิอิคือโทกูงาวะ โยริโนบุ หนึ่งในบุตรชายของโทกูงาวะ อิเอยาซุ อิเอยาซุได้แต่งตั้งโยริโนบุให้เป็นไดเมียวแห่งแคว้นศักดินาคิอิ ต่อมา โทกูงาวะ มิตสึซาดะ บุตรชายของโยริโนบุได้สืบทอดตำแหน่งต่อมา บุตรชายสองคนของมิตสึซาดะสืบทอดตำแหน่งต่อจากเขา ต่อมา เมื่อบุตรชายทั้งสองคนเสียชีวิตลง โยชิมูเนะ บุตรชายคนที่สี่ของมิตสึซาดะจึงได้ขึ้นเป็นเจ้าแคว้นคิอิในปี ค.ศ. 1705 และต่อมา เขาก็ได้ก้าวขึ้นเป็น โชกุน

โยชิมูเนะมีความเกี่ยวข้องใกล้ชิดกับโชกุนตระกูลโทกูงาวะ โทกูงาวะ โยริโนบุ ปู่ของเขาเป็นน้องชายของโทกูงาวะ ฮิเดตาดะ โชกุนคนที่สอง ในขณะที่โทกูงาวะ มิตสึซาดะ พ่อของโยชิมูเนะเป็นลูกพี่ลูกน้องใกล้ชิดโทกูงาวะ อิเอมิตสึ โชกุนคนที่สาม โยชิมูเนะจึงเป็นญาติห่าง ๆ กับโชกุนคนที่ 4 และ 5 (ซึ่งเป็นพี่น้องกัน) คือโทกูงาวะ อิเอ็ตสึนะ และโทกูงาวะ สึนาโยชิ รวมถึงเป็นญาติห่าง ๆ กับโทกูงาวะ สึนาชิเงะ ซึ่งบุตรชายของเขาคือโทกูงาวะ อิเอโนบุ ได้ขึ้นเป็นโชกุนในเวลาต่อมา

ชีวิตในช่วงต้น (1684–1716)

[แก้]

โทกูงาวะ โยชิมูเนะ เกิดในปี ค.ศ. 1684 ในแคว้นศักดินาคิอิที่ร่ำรวย ภูมิภาคซึ่งในขณะนั้นปกครองโดยโทกูงาวะ มิตสึซาดะ พ่อของเขา ชื่อในวัยเด็กของโยชิมูเนะคือ โทกูงาวะ เก็นโรคุ (徳川 源六) ในเวลานั้น ญาติห่าง ๆ ของเขาคือโทกูงาวะ สึนาโยชิกำลังปกครองเอโดะในฐานะโชกุน แคว้นศักดินาคิอิ ถึงแม้จะเป็นดินแดนอุดมสมบูรณ์ มีผลผลิตข้าวมากกว่า 500,000 โคกู แต่ก็ยังคงแบกรับภาระหนี้สินจำนวนมากต่อรัฐบาลโชกุน

ในปี ค.ศ. 1697 เก็นโรคุในวัย 13 ปีได้เข้าพิธีเก็มปูกุหรือพิธีฉลองการเจริญวัยและรับชื่อใหม่ว่า โทกูงาวะ ชินโนซูเกะ (徳川 新之助) ในปี ค.ศ. 1705 ขณะที่ชินโนซูเกะมีอายุเพียง 21 ปี บิดาของเขาคือ มิตสึซาดะ และพี่ชายอีกสองคนได้เสียชีวิตลง ดังนั้น โชกุนโทกูงาวะ สึนาโยชิ จึงแต่งตั้งให้เขาเป็นไดเมียวแห่งแคว้นศักดินาคิอิ เขาได้รับชื่อใหม่ว่า โยริมาซะ (徳川 頼方) และเริ่มต้นปกครองแคว้นศักดินาคิอิ อย่างไรก็ตาม ปัญหาหนี้สินมหาศาลที่ทางแคว้นเป็นหนี้กับรัฐบาลโชกุนตั้งแต่สมัยพ่อและปู่ยังคงเป็นภาระทางการเงินอย่างหนัก เหตุการณ์ยิ่งเลวร้ายลงเมื่อเกิดสึนามิถล่มแคว้นคิอิในปี ค.ศ. 1707 ทำให้เกิดความเสียหายร้ายแรงและสูญเสียชีวิตเป็นจำนวนมาก โยริมาซะพยายามอย่างเต็มที่เพื่อทำให้สถานการณ์ในแคว้นคิอิมีความมั่นคงขึ้น แต่ก็จำเป็นต้องพึ่งพารัฐบาลเอโดะ

ในปี ค.ศ. 1712 โชกุนอิเอโนบุถึงแก่อสัญกรรม และตำแหน่งโชกุนได้ตกเป็นของโทกูงาวะ อิเอ็ตสึงุ บุตรชายที่ยังเยาว์วัยของเขา โยริมาซะ ตระหนักดีว่าการพึ่งพาแนวคิดขงจื๊อแบบอนุรักษ์นิยมอย่างที่อาราอิ ฮากูเซกิ นำเสนออาจไม่ใช่ทางออกที่ดีที่สุดสำหรับปัญหาที่แคว้นคิอิเผชิญอยู่ เขาจึงตัดสินใจที่จะเดินตามเส้นทางของตนเอง โดยมุ่งเน้นไปที่การแก้ไขปัญหาภายในแคว้นให้มีความมั่นคงและยั่งยืน ก่อนที่เขาจะมีโอกาสปฏิรูปบ้านเมือง โชกุนอิเอ็ตสึงุก็ถึงแก่อสัญกรรมในช่วงต้นปี ค.ศ. 1716 เขาสิ้นชีวิตลงด้วยวัยเพียง 7 ปี โดยไม่มีทายาทสืบทอด ดังนั้น บากูฟุจึงเลือกโชกุนคนต่อไปจากหนึ่งในสายตระกูลสาขา[1]

โชกุนโยชิมูเนะ

[แก้]

โทกูงาวะ โยชิมูเนะ ขึ้นดำรงตำแหน่งโชกุนในปี 1716 ตรงกับปีที่ 1 ในศักราชโชโตกุ[2] เขาดำรงตำแหน่งโชกุนนานถึง 30 ปี และได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในโชกุนตระกูลโทกูงาวะที่เก่งกาจที่สุด[3]

โยชิมูเนะได้ก่อตั้ง 'โงซังเกียว' ขึ้นมา เพื่อเสริมสร้างหรืออาจจะแทนที่ 'โกซังเกะ' ซึ่งเป็นระบบสืบทอดอำนาจเดิมของตระกูลโทกูงาวะ บุตรชายสองคนร่วมกับอิเอชิเงะ บุตรชายคนที่ 2 และผู้สืบทอดตำแหน่งโชกุนต่อจากโยชิมูเนะ ได้กลายมาเป็นผู้ก่อตั้งตระกูลสาขาทั้งสามคือ ทายาซุ ฮิโตสึบาชิ และชิมิซุ

โอโงโชโยชิมูเนะ

[แก้]

กล่าวถึงบุตรชายคนโตของของโชกุนโยชิมูเนะ คือ โทกูงาวะ อิเอชิเงะ ซึ่งมีความพิการทางด้านการพูด ทำให้บรรดาขุนนางในบากูฟุเสนอว่าควรจะมอบตำแหน่งโชกุนให้แก่บุตรชายคนที่สอง คือ โทกูงาวะ มูเนตาเกะ (徳川宗武) สืบทอดต่อไปแทน แต่ทว่าโชกุนโยชิมูเนะยังคงยืนกรานที่จะให้อิเอชิเงะเป็นทายาทของตน ตามหลักของลัทธิขงจื๊อที่ต้องให้บุตรชายคนโตเป็นผู้สืบทอดเท่านั้น ถึงช่วงปลายสมัยของโชกุนโยชิมูเนะ ขุนนางในบากูฟุเริ่มที่จะเข้าหามูเนตาเกะด้วยคิดว่าจะได้เป็นผู้สืบทอดตำแหน่งโชกุนต่อไป ใน ค.ศ. 1731 โชกุนโยชิมูเนะจึงได้แต่งตั้งโทกูงาวะ มูเนตาเกะ ให้เป็นหัวหน้าตระกูลโทกูงาวะสาขาทายาซุ (Tayasu-Tokugawa-ke, 田安徳川家) อันเป็นสาขารองของตระกูลโทกูงาวะที่มีสิทธิ์สืบทอดตำแหน่งโชกุนได้หากสายหลักสูญสิ้นไป เท่าเป็นเป็นการขับไล่มูเนตาเกะไปเป็นตระกูลโทกูงาวะสาขารองนั่นเอง และยังตั้งโทกูงาวะ มุเนตาดะ (Tokugawa Munetada, 徳川宗尹) บุตรชายคนที่สี่ ให้เป็นหัวหน้าตระกูลโทกูงาวะสาขาฮิตตสึบาชิ (一橋徳川家) เป็นตระกูลที่สองของ โกซังเกียว ( 御三卿) หรือสาขารองของตระกูลโทกูงาวะสามสาขา ที่สามารถสืบทอดตำแหน่งโชกุนได้ ซึ่งโชกุนโยชิมูเนะได้ตั้งขึ้นมาแทนที่โกซังเกะ นั่นเอง

เพื่อเป็นการยืนยันว่าอิเอชิเงะจะได้สืบทอดตำแหน่งโชกุนต่อจากโยชิมูเนะ ใน ค.ศ. 1745 โชกุนโยชิมูเนะจึงได้สละตำแหน่งโชกุนให้แก่อิเอชิเงะ ลงมาเป็นโอโงโช (大御所) โชกุนอิเอชิเงะจึงได้สืบทอดตำแหน่งต่อมา

โอโงโชโยชิมูเนะถึงแก่อสัญกรรมใน ค.ศ. 1751

บันทึก

[แก้]
  1. Totman, Conrad. "Yoshimune and the Kyōhō Reform". Early Modern Japan. p. 281. ISBN 9780520203563.
  2. Titsingh, Isaac. (1834). Annales des empereurs du Japon, p. 417.
  3. Screech, T. (2006). Secret Memoirs of the Shoguns: Isaac Titsingh and Japan, 1779–1822. pp. 99, 238.

อ้างอิง

[แก้]
ก่อนหน้า โทกูงาวะ โยชิมูเนะ ถัดไป
โทกูงาวะ อิเอ็ตสึงุ
โชกุนแห่งเอโดะบากูฟุ
(ค.ศ. 1716 - ค.ศ. 1745)
โทกูงาวะ อิเอชิเงะ