Jump to content

Vhulwadze ha Vairasi ya Ebola

From Wikipedia
Vhulwadze ha Vairasi ya Ebola
Khethekanyo na zwishumiswa zwa nga nnḓa
1976 Tshifanyiso tsha vhaongi vhavhili vho ima phanḓa ha Mayinga N., muthu a re na vhulwadze ha vairasi ya Ebola; o mbo ḓi lovha nga murahu ha maḓuvha a si gathi nga mulandu wa u bva malofha nga ngomu.
1976 Tshifanyiso tsha vhaongi vhavhili vho ima phanḓa ha Mayinga N., muthu a re na vhulwadze ha vairasi ya Ebola; o mbo ḓi lovha nga murahu ha maḓuvha a si gathi nga mulandu wa u bva malofha nga ngomu.
1976 Tshifanyiso tsha vhaongi vhavhili vho ima phanḓa ha Mayinga N., muthu a re na vhulwadze ha vairasi ya Ebola; o mbo ḓi lovha nga murahu ha maḓuvha a si gathi nga mulandu wa u bva malofha nga ngomu.
ICD/CIM-10A98.4 A98.4
ICD/CIM-9065.8 065.8
DiseasesDB18043
MedlinePlus001339

Vhulwadze ha vairasi ha Ebola kana(EVD) Mufhiso wa Hemoradzhiki wa Ebola (EHF) ndi vhulwadze vhune ha fara muthu vhu vhangwaho nga vairasi ya EbolaTsumbadwadze dzi thoma kha maḓuvha mavhili nga murahu ha u kavhiwa nga vairasi, nga mufhiso, u zwmba mukuloni, vhuṱungu ha misipha, na u rema ha ṱhohoKanzhisa zwi tevhelwa nga u silingwa, u ṱanza, na u rithea dangani, u sa shuma zwavhuḓi ha tshivhindi na tswio Nga tshifhinga itshi vhaṅwe vhathu vha thoma u vha na thaidzo ya u sokou bva malofha.[1]

Vairasi vha nga i wana nga u kwama malofha kana zwiluḓi zwa muvhili zwa tshipuka tsho kavhiwaho (nga maanda ṱhoho kana nyamulemalema).[1]Vhuṱanzi ha u phaḓalala nga muya kha mupo wo ḓoweleaho a vhu athu u wanala. [2]hu khou tendwa uri nyamulemalema ndi yone ine ya phaḓaladza vairasi ngeno yone i sa kavhiwi.Musi muthu a tshi tou kavhiwa, vhulwadze vhu mbo ḓi phaḓalala vho na kha vhaṅwe vhathu.Vhanna vhane vha vha swika hune vha fhola uvhu vhulwadze vha a kona u dovha vha phaḓaladza vhulwadze uvhu nga vhunna lwa miṅwedzi i swikaho mivhili.U itela u kona u wanulusa zwavhuḓi vhulwadze, maṅwe malwadze ane a vha na tsumbadwadze dzi fanaho a ngaho malaria, khoḽera na miṅwe mifhiso ya vairasi ya hemoradzhiki ha ngo fanela u thoma nga u dzhielwa nṱha.U itela u khwaṱhisedza u vha hone ha vhulwadze hu fanela u itwa ndingo ya sambula ya malofha u itela u wana vairasi ya maswole a muvhili, vairasi ya RNA, kana vairasi yone iṋe.[1]

U thivhela vhulwadze zwi katela u fhungudza u phaḓalala ha vhulwadze vhu tshi bva kha ṱhoho khathihi na nguluvhedzo zwo kavhiwaho vhu tshi ya kha vhathu.Izwi zwi nga itiwa nga u ṱhaṱhuvha zwipuka izwo uri a zwo ngo kavhiwa na khathihi na u vhulaha zwa vhulungwa nga vhuronwane arali zwa wanala uri zwi na uvho vhulwadze.U bika ṋama nga nḓila yo fanelaho na u ambara zwiambaro zwa tsireledzo musi vha tshi fara iyo ṋama na zwone zwi nga thusa, na u ambara zwiambaro zwa tsireledzo na u ṱamba zwanḓa arali vho vhuya vha sendela tsini na muthu ane a vha na uvhu vhulwadze. Sambula ya zwiluḓi zwa muvhili na dzithishu zwi bvaho kha muthu a re na uvhu vhulwadze zwi fanela u fariwa nga vhuronwane. [1]

Uvhu vhulwadze a vhu a thu vha na dzilafho ḽaho, u ḓidina hune ha khou itwa a u itela u thusa vhathu vho kavhiwaho nga uvhu vhulwadze zwi katela dzilafho ḽa u vhuedzedza maḓi muvhilini nga u tou a nwa (maḓi ane a ṋambiṱela nyana o ṱanganyiswaho na muṋo a u nwa) kana zwiluḓi zwa intravenasi.[1]Vhulwadze uvhu vhu vhanga mmpfu nnzhi nahone kanzhisa vhu tshi vhulaha vha re vhukati ha 50% na 90% ya avho vho kavhiwaho nga vairasi.[1][3]EVD yo thoma u wanala kha ḽa Sudan na Democratic Republic of Congo.Vhulwadze uvhu vhu ṱaha zwihuhulwane kha madzingu a ṱropikala a Sub-Saharan Africa.[1]U bva nga 1976 (musi vhu tshi tou thoma u wanala) u swika nga 2013, vhathu vha re fhasi ha 1000 vho kavhiwa nga ṅwaha.[1][4]U swika zwino u ṱaha ha dwadze iḽi hu hulwanesa ndi hune ha khou bvela phanḓa hune ha vha u ṱaha ha dwadze kha mashango a re Afrika Vhukovhela nga 2014, hune ha khou kwama Guinea, Siera Leone, Liberia na Nigeria. [5][6]U swika nga Ṱhangule 2014 ho vha ho no vha na kheisi dzi fhiraho 1600 dzo no vhigiwaho.[7]U ḓidina ha u ṱoḓa u bveledza mushonga hu khou bvelaphanḓa; fhedziha, zwa zwino a hu athu u vha na muthihi.[1]

Ndaedzi

[edit | edit source]
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 "Ebola virus disease Fact sheet N°103". World Health Organization. March 2014. Retrieved 12 April 2014. 
  2. "2014 Ebola Virus Disease (EVD) outbreak in West Africa". WHO. Apr 21 2014. Retrieved 3 August 2014. 
  3. C.M. Fauquet (2005). Virus taxonomy classification and nomenclature of viruses; 8th report of the International Committee on Taxonomy of Viruses. Oxford: Elsevier/Academic Press. p. 648. ISBN 9780080575483. 
  4. "Ebola Viral Disease Outbreak — West Africa, 2014". CDC. June 27, 2014. Retrieved 26 June 2014. 
  5. "CDC urges all US residents to avoid nonessential travel to Liberia, Guinea, and Sierra Leone because of an unprecedented outbreak of Ebola.". CDC. July 31, 2014. Retrieved 2 August 2014. 
  6. "Outbreak of Ebola in Guinea, Liberia, and Sierra Leone". CDC. August 4, 2014. Retrieved 5 August 2014. 
  7. "Ebola virus disease update - West Africa". WHO. Aug 4, 2014. Retrieved 6 August 2014. 
Bibliography

Zwinzhi zwi kha

[edit | edit source]